Wikipedija

Renato Guttuso

italijanski slikar i političar (1911 — 1987)

Aldo Renato Guttuso (Bagheria, 26. decembar 1911 – Rim, 18. januar 1987) bio je italijanski slikar i političar. Smatra se jednim od najznačajnijih italijanskih ekspresionističkih umetnika. Njegovu umetnost karakterišu društvene i političke teme;[1] bio je član Italijanske komunističke partije (PCI) i njen predstavnik u Senatu Republike Italije od 1976. do 1983. godine, za vreme sekretarijata Enrica Berlinguera.

Renato Guttuso
Renato Guttuso
Mandat
5. jul 1976. – 11. jul 1983.
Rođenje Aldo Renato Guttuso
(1911-12-26)26. 12. 1911.
Kraljevina Italija Bagheria, Kraljevina Italija
Smrt 18. 1. 1987. (dob: 75)
Italija Rim, Italija
Politička stranka Italijanska komunistička partija
Supružnik Mimise Dotti (v. 1956 —  s. 1986)
Obrazovanje Univerzitet u Palermu
Zanimanje Slikar

Guttuso se pored slikanja bavio i pozorišnim dizajnom (uključujući scenografiju i kostime za L'Histoire du soldat, Rim, 1940.) i radio je ilustracije za knjige.[2] Oštar antifašista, „razvio se iz ekspresionizma i surovog svetla svoje rodne zemlje da bi slikao pejzaže i društvene komentare“.[3]

Biografija

uredi

Rane godine

uredi

Guttuso je rođen 26. decembra 1911. u Bagheriji, blizu Palerma. Sin je Gioacchina Guttusa, geodeta i amaterskog akvareliste, i Giuseppine d'Amico. Guttusov datum rođenja često je pogrešno naveden kao 2. januar 1912, jer je tada Giuseppina prijavila njegovo rođenje matičnoj službi.[4]

Guttuso se od detinjstva bavi slikanjem i počeo je da potpisuje svoje radove sa trinaest godina. Uglavnom su to bile kopije (pejzaži sicilijanskih slikara iz 19. veka, kao i francuski slikari poput Milleta i savremeni umetnici kao što je Carrà), ali je bilo i originalnih portreta. Godine 1928. učestvovao je u svojoj prvoj izložbi u Palermu.

Guttuso je živeo među vilama Valguarnere i Palagonije, koje je počeo da predstavlja na slikama inspirisanim liticama Aspre. U isto vreme, njegova porodica je pretrpela period ekonomskog stresa zbog neprijateljstva koje su fašisti i sveštenstvo pokazivali prema njegovom ocu. U mladosti je počeo da se identifikuje kao antifašista i ateista.

Guttuso je završio klasičnu gimnaziju Umberto I u Palermu i nastavio studije na Univerzitetu u Palermu, gde je njegov razvoj bio modelovan prema evropskim figurativnim trendovima tog vremena, od Courbeta do Van Gogha i Picassa. Početkom 1930-ih, Guttuso je bio čest posetilac ateljea jednog od najplodnijih futurističkih slikara, Pippa Rizza.[5] Godine 1929. počeo je da piše za novine i periodične pubikacije, a 1933. njegov prvi članak o Picassu bio je meta fašističke cenzure i doveo je do suspenzije njegovog doprinosa sicilijanskim novinama L'ora.[6]

Godine 1931. dve njegove slike je pirhvatio žiri Quadriennale di Roma i uključene su u kolektivnu izložbu šest sicilijanskih slikara u Galeriji del Milione u Milanu, što je izazvalo veliko interesovanje unutar milanskog umetničkog miljea. Kritičar Franco Grasso je te slike opisao kao „otkrovenje, sicilijansku afirmaciju“.[7]

Vrativši se u Palermo, Guttuso je otvorio atelje u ulici Pisani i zajedno sa slikarkom Liom Pasqalinom i vajarima Barberom i Ninom Franchinom formirao Gruppo dei Quattro („Grupa četvoro“).

Drugi svetski rat i društveno angažovana umetnost

uredi
 
Muzej Renata Guttusa u Bagheriji

Godine 1937. Guttuso se preselio u Rim i otvorio svoj prvi studio na Piazzi Melozzo.[6]

Među prijateljima mu je bio slikar i skulptor Marino Mazzacurati, kao i slikari iz Milana, Giacomo Manzù i Aligi Sassu. Živeo je u blizini značajnih umetnika tog vremena: Maria Mafaija, Corrada Caglija i Antonella Trombadorija.

Odbacivši načela akademske umetnosti, Guttuso se pridružio pokretu Corrente i pisao za časopis Corrente di Vita u Milanu. Pokret je karakterisalo snažno protivljenje fašističkoj Italije. Ovde je razvio svoju društvenu umetnost, a njegovi politički stavovi vidljivi su na slikama kao što su Fucilazione in Campagna (1938) and Fuga dall'Etna (1938-39), od kojih je prva posvećena pesniku Federicu Garcíji Lorci, koga su Francove pristalice ubile tokom Španskog građanskog rata.

Nastavio je svoj slikarski rad tokom Drugog svetskog rata. Njegovi radovi su varirali od pejzaža zaliva u Palermu do kolekcije crteža pod nazivom Massacri („Masakri“), koji su implicitno osuđivali pokolje nalik na masakr u Ardeatinu. Godine 1940. pridružio se tada zabranjenoj Italijanskoj komunističkoj partiji i nakratko je pobegao u Genovu, a kasnije se vratio u Rim.

Crocifissione („Raspeće“), naslikana 1940. godine, je slika po kojoj je ostao upamćen i koja mu je donela drugu nagradu u četvrtom izdanju Bergamo nagrade 1942. godine. Sveštenstvo je izrazilo nezadovoljstvo načinom na koji je u njoj prikazano, nazivajuči Guttusa „đavoljim slikarom” (pictor diabolicus).[8] Fašisti su ga takođe osudili zbog prikazivanja užasa rata kroz prizmu religije. Guttuso je, govoreći o slici, izjavio: „Ovo je vreme rata. Želim da naslikam Hristovu muku kao savremenu scenu... kao simbol svih onih koji zbog svojih ideja trpe uvrede, zatvor i mučenje“.[9] Aktivan učesnik partizanske borbe postao je 1943. godine.

Nakon rata, 1945. godine,Guttuso je zajedno sa umetnicima Birollijem, Marchiorijem, Vedovom i drugima, osnovao Fronte Nuovo delle Arti (Novi umetnički front) kao sredstvo za promociju rada onih umetnika koji su prethodno bili ograničeni pravilima fašističke vlasti. Takođe je sarađivao na časopisu Il Calendario del Popolo, osnovanom iste godine. Tokom tog vremena upoznao je i sprijateljio se sa Pablom Picassom. Njihovo prijateljstvo trajalo je do Picassove smrti 1973. godine. Društveno-političke teme dominirale su Guttusovim radom, oslikavajući svakodnevni život seljaka i radnika.

 
Profilo (1956), kolekcija Fondazione Cariplo

Kasniji život i rad

uredi

Nakon oslobođenja Italije od nacizma završio je Muratori in riposo („Radnici se odmaraju“), delo iz 1945. godine i simbol ponovnog rađanja za koje je Pier Paolo Pasolini 1962. godine napisao:[10]

Senke deset radnika
izbijaju ispred belog zida
podne je letnje.
Ali poniženo meso
projektuje senku; poremećeni poredak
belih tonova, koje verno prate
oni crni. Podne je mirno.

Guttusov slikovni jezik postao je jasan i oslobođen svih suvišnih elemenata. U narednim godinama naslikao je Contadino che zappa (1947) i Contadini di Sicilia (deset crteža objavljenih u Rimu 1951.), u kojima je njegov slikovni jezik postao jasan i oslobođen svih suvišnih elemenata. Guttuso je napisao da su to bile pripremne skice za njegovu sliku Occupazione delle terre incolte in Sicilia („Okupacija neobrađenih zemalja Sicilije“) iz 1949. godine, izloženu na Venecijanskom bijenalu 1950. godine. Rekao je:

Verujem da su [ove slike] posledica moje dublje i udaljenije inspiracije. Moje djetinjstvo, moj narod, moji seljaci, moj otac zemljomer, bašta limuna i pomorandži, vrtovi geografske širine poznate mom oku i osećaju, gde sam rođen. Sicilijanski seljaci koji zauzimaju glavno u mom srcu, jer sam ja jedan od njih; čija mi lica dolaze pred oči šta god da radim, sicilijanski seljaci tako važni za istoriju Italije.[11]

 
Anna Magnani ispred svog portreta, Guttusov rad, 1961.

Godine 1950. Guttuso se pridružio projektu kolekcije Verzocchi, poslavši autoportret i slike Sicilijanski radnik, Bagheria na Palermskom zalivu i Bitka kod Admiralovog mosta. U poslednjoj je svog dedu Cira prikazao kao Garibaldinskog vojnika. Slikao je seljake, pejzaže i portrete poznatih ličnosti kao što su Bruno Caruso i Nino Garajo. Godine 1953. učestvovao je na Prvoj sindikalnoj izložbi rimske provincijske unije koja pripada Nacionalnoj federaciji umetnika Rima u ulici Via Margutta 54, zajedno sa umetnicima kao što su Carlo Levi, Pietro Cascella, Corrado Cagli, Carla Accardi, Ugo Attardi, Domenico Purificato i drugi.[12]

Godine 1956. Guttuso se oženio Mimisom Doti. Pesnik Pablo Neruda bio je svedok na njihovom venčanju.[13] Mimise je bila Guttusova muza i model za više njegovih slika.

Fasciniran Danteovim modelom, 1961. godine nacrtao je seriju crteža u boji, objavljenih 1970. kao Il Dante di Guttuso, prikazujući likove pakla kao istorijske ličnosti, potvrđujući svestranost svog talenta.[14] Između 1963. i 1964. njegove slike su prikazane na izložbi Peintures italiennes d'aujourd'hui, organizovanoj na Bliskom istoku i u severnoj Africi.

Kasnih 1960-ih i 1970-ih završio je niz slika posvećenih ženskoj figuri, motivu koji je postao dominantan u njegovom slikarstvu kao i u njegovom životu:[15] Donne stanze paesaggi, oggetti (1967) je pratila serija portreta Marte Marzotto, njegove dugogodišnje omiljene muze. Poznata dela uključuju Cartoline, set od 37 crteža (objavljeno od strane izdavačke kuće Archinto u izdanju Le Cartoline di Renato Guttuso), u kojoj je umetnik prikazao svoja sećanja i osećanja prema Marzotti.

Godine 1971. dizajnirao je baner za Palio di Siena (trku u Sijeni). Godine 1972. naslikao je I funerali di Togliatti (Toljatijeva sahrana), koji se čuva u Muzeju moderne umetnosti u Bolonji. U njemu su različite komunističke ličnosti (od kojih je većina već bila mrtva) prikazane na alegorijski način kako bi stvorile idealnu predstavu kolektivne komunističke misli 20. veka. Pored samog Guttusa, prikazani su i Marks, Engels, Trocki, Elio Vittorini, Angela Davis, Staljin, Lenjin, Jean-Paul Sartre, Simone de Beauvoir, Pier Paolo Pasolini i drugi.

Njegova najpoznatija slika koja prikazuje Palermo jeste Vucciria di Palermo (Pijaca u Palermu) iz 1974. godine, na kojoj je realizmom izrazio jedan od mnogih duhova sicilijanskog grada.

Politička karijera

uredi
 
Gutussov dizajn simbola PCI

Godine 1950. je u Varšavi primio nagradu Svetskog veća za mir,[9] a 1972. je primio i Lenjinovu nagradu za mir.

Na političkim izborima 20. juna 1976. godine izabran je da predstavlja Italijansku komunističku partiju (PCI) u Senatu Republike Italije u izbornoj jedinici Sciacca, sa osvojenih 29.897 glasova.[16] Ponovo je izglasan na izborima 3. juna 1979. u izbornoj jedinici Lucera sa 29 418 glasova.[17]

Izbori Kuća Izborna jedinica Partija Glasovi Rezultat Mandat Izvori
1976 Senat Republike Italije Sicilija – Sciacca PCI 29 897  Y Izabran 1976 – 1979 [16]
1979 Senat Republike Italije Apulija – Lucera PCI 29 418  Y Izabran 1979 – 1983 [17]

Smrt

uredi

Guttuso je umro u Rimu od raka pluća u 75. godini 18. januara 1987. godine, nekoliko meseci nakon svoje žene. Na samrti je navodno prihvatio hrišćansku veru, prema kojoj je ceo život imao kritičan stav. Marta Marzotto je u jednom intervjuu tvrdila da je Guttuso ceo život bio i ostao ateista.[18] Svojoj rodnoj Bagheriji poklonio je mnoga svoja djela, koja se danas nalaze u muzeju Vile Cattolica. Njegova grobnica je delo vajara Giacoma Manzùa.

Nakon dugotrajnih pregovaranja o tome ko će biti zakoniti vlasnik slikarevih radova, imenovana su dva javna tužioca da reše spor između Guttusovog nećaka, Guttusovog usvojenog sina Fabija Carapezze Guttusa (koji je usvojen samo četiri meseca pre Guttusove smrti u 32. godini života i koji je već bio identifikovan kao sin Marcella Carapezze), njegove dugogodišnja prijateljica Marte Marzotto, rimskog muzeja moderne umetnosti i drugih poznanika i zvaničnika.[8] Fabio Carapezza Guttuso je jedini naslednik Guttusove privatne imovine.

Galerija

uredi
  •  
    Bracciante Siciliano (Sicilijanski radnik), 1949.
  •  
    Tramonto sul lago di Varese (Zalazak sunca na jezeru Vareze), 1958.
  •  
    Mrtva priroda u ateljeu, 1962.

Izvori

uredi
  1. ↑ Painter of Principle. The Financial Times (London, England), Saturday, May 18, 1996; pg. XVI; Edition 32,987.
  2. ↑ Hamilton, Adrian (28 February 2011) "Past masters of Futurism". The Independent, review of gallery show of Alberto della Ragione's collection of Italian paintings at the Estorick collection, from the 1930s to the 1950s, p. 18 Review section
  3. ↑ Independent, The (2011-02-28). „Past masters of Futurism | The Independent” (en). The Independent. Pristupljeno 2024-06-11. 
  4. ↑ „RENATO GUTTUSO, quotazioni, biografia ed opere | Deodato Arte Intermediazioni” (it-IT). Pristupljeno 2024-06-10. 
  5. ↑ „Biography – Archivi Guttuso” (en-US). Pristupljeno 2024-06-10. 
  6. ↑ 6,0 6,1 „Biography – Archivi Guttuso” (en-US). Pristupljeno 2024-06-10. 
  7. ↑ „Guttuso Renato (grafica)” (it-IT). Pristupljeno 2024-06-10. 
  8. ↑ 8,0 8,1 Schmetzer, Uli (10 February 1987) "Artist's Death as Controversial as His Life." Arhivirano 2016-03-04 na Wayback Machine-u Chicago Tribune
  9. ↑ 9,0 9,1 Archivi Guttuso biography Arhivirano 2012-07-16 na Wayback Machine-u. guttuso.com
  10. ↑ „Renato Guttuso” (en). RoGallery. Pristupljeno 2024-06-05. 
  11. ↑ „Renato Guttuso: Revolutionary art on the 50th anniversary of 1968. Civic Gallery of Modern and Contemporary Art of Turin – HiSoUR – Hi So You Are” (en). Arhivirano iz originala na datum 2020-06-11. Pristupljeno 2024-06-05. 
  12. ↑ „Domenico Purificato” (it). www.raffaellogalleria.com. Pristupljeno 2024-06-10. 
  13. ↑ Archivi Guttuso biography Arhivirano 2012-07-16 na Wayback Machine-u. guttuso.com
  14. ↑ The Individual Course of Renato Guttuso. The Times (London, England), Thursday, May 13, 1965; pg. 6; Issue 56320.
  15. ↑ Notions of Dada. The Times (London, England), Tuesday, Jul 16, 1968; pg. IV; Issue 57304.
  16. ↑ 16,0 16,1 „Senato 20/06/1976 Area ITALIA Regione SICILIA Collegio SCIACCA”. Eligendo L'Archivio. 
  17. ↑ 17,0 17,1 „Senato 03/06/1979 Area ITALIA Regione PUGLIA Collegio LUCERA”. Eligendo L'Archivio. 
  18. ↑ „Renato je bio posvećeni ateista i kao takav je umro“, rekla je Marta Marzotto u intervjuu datom Oscaru Puntelu za časopis Donna Moderna, reizdatom 29. jula 2016.

Spoljašnje veze

uredi

Izvor: https://sh.wikipedia.org/w/index.php?title=Renato_Guttuso&oldid=42240657