Kulturna revolucija
Ovo je članak o događajima u NR Kini. Za iransku islamsku kulturnu revoluciju, vidi Iranska kulturna revolucija. Velika proleterska kulturna revolucija (pojednostavljeni kineski: 无产阶级文化大革命; tradicionalni kineski: 無產階級文化大革命; pinyin: Wúchǎn Jiējí Wénhuà Dà Gémìng; doslovno "Proleterska kulturna velika revolucija"; ili jednostavno Kulturna revolucija; na kineskom skraćeno kao 文化大革命 ili 文革) je bio masovni nasilni pokret koji je uzrokovao društveni, politički i ekonomski kaos u Narodnoj Republici Kini krajem 1960-ih i početkom 1970-ih. Započeo je godine 1966. a službeno završio s Maoovom smrću godine 1976. Kao rezultat je imao sveopći ekonomski kaos i stagnaciju.
Pokrenuo ga je Mao Zedong, predsjednik Komunističke partije Kine na dan 16. maja 1966.; Mao je tvrdi da "liberalni buržoaski" elementi još uvijek postoje u Partiji i društvu u cjelini, te da nastoje obnoviti kapitalizam. Mao je, u skladu s vlastitom teorijom permanentne revolucije, tvrdio da ti elementi trebaju biti uklonjeni kroz revolucionarnu i nasilnu klasnu borbu koju bi trebala voditi kineska omladina. Ona je, pak, na Maov poziv odgovorila formiranjem grupa Crvene garde širom zemlje.
Pokret se s vremenom proširio na vojsku, radnike u gradovima, a na kraju i samo vodstvo Partije. Iako je sam Mao kulturnu revoluciju službeno proglasio završenom 1969. godine, njena aktivna faza je trajala do smrti Lin Biaoa u avionskoj nesreći 1971 godine. Borba za vlast i politička nestabilnost se nastavila i iza 1969. godine, te se period koji je završio hapšenjem Četveročlane bande godine 1976. također smatra dijelom Revolucije.
Nakon Maove smrti godine 1976. snage u Partiji na čelu s Deng Xiaopingom i suprotstavljenje revoluciji, stekle su vlast te je najveći dio političkih, ekonopmskih i obrazovnih reformi vezanih uz kulturnu revoluciju napušten do 1978. godine. Otada se u Kini Kulturna revolucija službeno tretira kao negativni fenomen. Ličnosti koje su bile vezane uz Kulturnu revoluciju su bile proganjane. Partija je u službenom mišljenju 1981. godine najveći dio odgovornosti svalila na Mao Zedonga, ali također i za najgore ekscese okrivila Lin Biaoa i Četvoročlanu bandu.
Internet video
uredi- China Great Leap Forward Mao Zedong
- Video of Peng Dehuai, Peng Zhen, Wu Han (PRC), Zhang Wentian and others being paraded in public.
- Chinese documentary:with English subtitle《Though I am Gone 2》
Eksterni linkovi
uredi
- Encyclopedia Britannica. The Cultural Revolution
- History of The Cultural Revolution Arhivirano 2007-04-29 na Wayback Machine-u
- Chinese propaganda posters gallery (Cultural Revolution, Mao, and others)
- Hua Guofeng's speech to the 11th Party Congress, 1977
- Morning Sun - A Film and Website about Cultural Revolution and the photographs of the subject available from the film's site.
- Memorial for Victims of the Chinese Cultural Revolution
- Exhibition causes stir with candid views of 'great' Mao Arhivirano 2006-01-17 na Archive.is-u The Times, July 14, 2005
- Chinese Museum Looks Back in Candor: Groundbreaking New Exhibit on Cultural Revolution Sparks Official Displeasure but Visitors' Praise from the Washington Post, June 3, 2005
- "William Hinton on the Cultural Revolution" by Dave Pugh
- "Student Attacks Against Teachers: The Revolution of 1966" by Youqin Wang
- A Tale of Red Guards and Cannibals by Nicholas D. Kristof. The New York Times, January 6, 1993.