Joe Biden
Džozef Robinet Džo Bajden mlađi (engl. Joseph Robinette „Joe” Biden, Jr.; 20. novembar 1942. u Skrentonu u Pensilvaniji) je 46. predsjednik SAD. On je od 2009. do 2017. vršio dužnost potpredsednika SAD. Pre toga je od 1973. kao senator zastupao državu Delaver. Na tom mestu je tokom svoje duge karijere stekao veliki ugled i uticaj, kao i brojna prestižna imenovanja, među kojima se ističu predsedništvo nad senatskim odborima za pravosuđe i spoljnu politiku. Igrao je važnu ulogu u kontroverznom procesu potvrđivanja kandidature Roberta Borka i Klarensa Tomasa za Vrhovni sud. Godine 1991. se istakao kao jedan od vođa kongresne opozicije predsedniku Bušu Starijem i njegovim planovima za rat protiv Iraka. Jedanaest godina kasnije je, međutim, kao i većina njegovih stranačkih kolega podržao senatsku rezoluciju temeljem koje je Buš Mlađi pokrenuo invaziju Iraka. Bajden se dva puta pokušao izboriti za mesto predsednika - 1988. i 2008. - ali je od kandidature odustao još u ranim fazama demokratskih predizbora, a što se obično tumači njegovom sklonošću potencijalno katastrofalnim verbalnim "gafovima". Usprkos toga što mu je bio protivkandidat, Barak Obama ga je imenovao svojim potpredsedničkim kandidatom za opšte izbore 2008, posle kojih je preuzeo dužnost potpredsednika u januaru 2009. Obama mu je, pogotovo na početku mandata, poverio operativnu ulogu na polju unutrašnje politike, odnosno koordinaciju zakonodavnih aktivnosti sa tadašnjom demokratskom većinom u Kongresu; Bajdenu se pripisuje "proguravanje" programa federalnih subvencija, kao i zakon kojim je u SAD prvi put uvedeno opšte obavezno zdravstveno osiguranje. Zbog toga je pred izbore 2012. od Obame ponovno odabran za potpredsedničkog kandidata, te je zajedno sa njim najesen iste godine porazio republikansku listu Mita Romnija i Pola Rajana. U vreme kampanje se često navodio kao jedan od najizglednijih demokratskih kandidata za izbore 2016. na kojima se Obama ne može takmičiti zbog ustavnih ograničenja od dva mandata.
| Joe Biden | |
|---|---|
 | |
| 46. predsjednik SAD | |
| Preuzeo dužnost 20. januar 2021 | |
| Vice President | Kamala Harris |
| Prethodi | Donald Trump |
| 47. potredsjednik SAD | |
| Na položaju 20. januar 2009 – 20. januar 2017 | |
| Predsjednik | Barack Obama |
| Prethodi | Dick Cheney |
| Slijedi | Mike Pence |
| predsjednik senatskog Odbora za vanjske odnose | |
| Na položaju 4. januar 2007 – 3. januar 2009 | |
| Prethodi | Richard Lugar |
| Slijedi | John Kerry |
| Na položaju 6. jun 2001 – 3. januar 2003 | |
| Prethodi | Jesse Helms |
| Slijedi | Richard Lugar |
| Na položaju 3. januar 2001 – 20. januar 2001 | |
| Prethodi | Jesse Helms |
| Slijedi | Jesse Helms |
| predsjednika Kaukusa za međunarodnu kontrolu narkotika | |
| Na položaju 4. januar 2007 – 3. januar 2009 | |
| Prethodi | Chuck Grassley |
| Slijedi | Dianne Feinstein |
| predsjednik senatskog Odbora za pravosuđe | |
| Na položaju 6. januar 1987 – 3. januar 1995 | |
| Prethodi | Strom Thurmond |
| Slijedi | Orrin Hatch |
| senator/ica iz Delaware | |
| Na položaju 3. janua r1973 – 15. januar 2009 | |
| Prethodi | Caleb Boggs |
| Slijedi | Ted Kaufman |
| Lični detalji | |
| Rođenje | Joseph Robinette Biden, Jr. 20. 11. 1942. Scranton, Pennsylvania, SAD |
| Politička stranka | Demokratska stranka (1969–) nezavisni (–1969) |
| Supružnik/ci | Neilia Hunter (1966–1972) Jill Jacobs (1977–present) |
| Djeca | Joseph R. III (1969 - 2015) R. Hunter (1970 - 1971) Naomi C. (1971–1972) Ashley B. (r.1981) |
| Prebivalište | Number One Observatory Circle (službena) Wilmington, Delaware (privatna) |
| Alma mater | University of Delaware (BA) Syracuse University (JD) |
| Profesija | advokat |
| Religija | rimokatolik |
| Potpis |  |
| Website | Vice President Joe Biden Joe Biden (Facebook) @Joe Biden (Twitter) |
Godine 2020. je osvojio nominaciju Demokratske stranke i porazio predsednika Donalda Trampa na izborima.
Politika prema Balkanu
Još u ranoj fazi balkanskih konflikata, Džo Bajden je predstavljao pristalicu aktivne i po potrebi agresivne spoljne politike SAD na Balkanu. Među prvima je Slobodana Miloševića nazvao ratnim zločincem. Zalagao se za prekid sankcija na uvoz oružja prema srpskim protivnicima i za održavanje vojne obuke bosanskim muslimanima. Njegov uticaj na Bila Klintona i zalaganje za tu opciju je bilo odlučujuće za vojno angažovanje NATO-a u vazdušnim operacijama na Balkanu.[1]. Bajden je kasnije američke vojne i diplomatske intervencije kojima su završeni jugoslovenski ratovi često navodio kao primer uspešne politike, pogotovo prilikom kritike rata u Iraku. Pri tome je posebno istakao Dejtonski mirovni ugovor koga je nekoliko godina nudio kao ustavnopravni i politički model za posleratni Irak, odnosno zalagao se za njegovu podelu na tri de facto nezavisna i etnoreligijski homogena entiteta. [2] Biden je 25. studenog 2015. posjetio Zagreb i prisustvovao skupu čelnika država jugoistočne Europe Brdo-Brijuni.[3]
Reference
- ↑ Barone, Michael The Almanac of American Politics 2005.
- ↑ „Iraq: A Problematic Partitioning”. CBS News. Pristupljeno 7. XI 2012.
- ↑ www.vecernji.hr, "Summit Brdo – Brijuni u Zagrebu: Evo što su dogovorili čelnici država", objavljeno 25. studenog 2015., pristupljeno 26. studenog 2015.
Vanjske veze
- Džo Bajden Arhivirano 2009-03-05 na Wayback Machine-u na zvaničnom mrežnom mestu američkog senata.
- Izborna kampanja Džoa Bajdena