Fertilitet (od latinskog fertilitas =plodnost[1]) u prvom redu upravo to i znači plodnost, sposobnost jedinke za razmnožavanje.[2]

Fertilitet
fertilitas
Karta svijeta sa fertilitetom žena iz 2013.
Karta svijeta sa fertilitetom žena iz 2013.
Karta svijeta sa fertilitetom žena iz 2013.

Karakteristike

uredi

Pod tim terminom se u demografiji, podrazumjeva broj živorođene djece u odnosu na broj fertilnih žena. Fertilni period, ili period prokreacije, označuje u životu žene ono doba kad je ona fiziološki sposobna rađati. Premda su dokumentirani slučajevi da je djevojčica od 6,5 godina rodila, kao i neke žene stare 59 - 63 g, smatra se da su žene fertilne od 15. do 49. godina. Procent žena sposobnih za rađanje sa 14. godina iznosi 1,4 %, sa 15. - 4,6 %, a zatim naglo raste pa sa 17. iznosi 33,9 %, a sa 18. - 61,5 %, kulminacija se dosiže sa 22. godine - 93 %. Nakon tog počinje postepeno padati, pa sa 30. iznosi 87,2 %, sa 35. - 80,5 %, sa 40. - 69,9 %, 45. - 38,1%, a sa 50. - 1,2%. Negdje oko 53. godine života žene praktički gube sposobnost rađanja.[1]

Fertilitet predstavlja stvarnu plodnost (broj rođene djece) za razliku od potencijalnog (broja djece) fiziološke plodnosti (fekonditet), od koje je redovito niži.[1]

Nivo fertiliteta zavisi o čitavom nizu različitih faktora: bioloških (dobna struktura stanovništva, procent fertilnih žena, sterilitet, period laktacije i slično); sociološko-ekonomskih (obrazovanje, religija, tradicija, kontrola rađanja, stupanj urbanizacije, privreda); psiholoških (želja za potomstvom).[1]

Istraživanja o fertilitetu jasno su pokazala: da žene koje nisu zaposlene imaju u pravilu više djece nego one koje to jesu, kao i to da siromašnije i manje obrazovane žene imaju više djece. Najviše djece rađaju žene u agrarnim, privredno nerazvijenim sredinama tu se fertilitet približava nivou fekonditeta.[1]

Za razliku od tog u industrijaliziranim krajevima fertilitet snažno opada.[1]

Povezano

uredi

Izvori

uredi
  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 Fertilitet (hrvatski). Leksikografski zavod Miroslav Krleža. Pristupljeno 28. 9. 2018. 
  2. Fertility, human reproduction (engleski). Encyclopaedia Britannica. Pristupljeno 28. 9. 2019. 

Vanjske veze

uredi