Benevento
Benevento (latinski: Beneventum) je glavni grad istoimene talijanske provincije Benevento u regiji Kampaniji. Grad ima 60.797 stanovnika.[1] Benevento je zbog kompleksa Santa Sofia, zajedno sa još 7 lokacija, uvršten 2011. kao Langobardski centri Italije na UNESCO-vu listu mjesta svjetske baštine u Evropi[2]
Benevento
Comune di Benevento | |
|---|---|
.jpg) | |
| Koordinate: 41°8′N 14°47′E / 41.133°N 14.783°E | |
| Država |  Italija
|
| Regija | Kampanija |
| Provincija | Benevento (BN) |
| Vlast | |
| - Gradonačelnik | Clemente Mastella |
| Površina | |
| - Ukupna | 129 km² |
| Visina | 135 m |
| Stanovništvo (2012) | |
| - Grad | 60.797[1] |
| Vremenska zona | UTC 1 (UTC 2) |
| Poštanski broj | 82100 |
| Pozivni broj | 0824 |
| Službene stranice www.comune.benevento | |
| Karta | |
  Benevento | |
Geografija
urediBenevento leži ušću rijeka Sabato i Calore Irpino, okružen planinama Apeninskog masiva i udaljen oko 50 km sjeveroistočno od regionalnog centra Napulja.
Historija
urediantički Maloeis ili Malieis (kako se tada zvao) bio je prijestolnica Samnita, koji su se tu sklonili nakon poraza od Rimske Republike 314. pne. Izgleda da nije pao u rimske ruke sve dok Pir nije odustao od odbrane Sicilije. Grad mu je služio kao baza u posljednjem pohodu na Južnu Italiju, koju je napustio, nakon neodlučne bitke kod Beneventa 275. pne. Rimljani su svoju koloniju onovali kod Beneventa 268. pne., ali su joj tada promenili ime zbog praznovjerja u Benevento, jer male znači loše, a bene dobro. Benevento je ostao pod vlašću Rimljana i za vrijeme Punskih ratova i socijalnih ratova. Pozicija Beneventa je strateški odlična jer grad štite sa dvije rijeke, a njegove srednjovjekovne zidine duge 3,2 km, vjerovatno su slijedile starije antičke koje je Totila razorio do temelja. Benevento je bio raskrsnica šest puteva, pa je oduvijek bio vrlo prometan grad. Trajanov slavoluk iz 114. je jedan od najbolje očuvanih rimskih struktura u Kampanji.
Totila je 545. razorio zidine grada do temelja, a grad je opljačkao. Nedugo nakon toga Benevento je postao prijestolnica moćnoga langobardskog vojvodstva. Langobardi su bili tu prisutni i prrije osvajanja Padske nizine. Vojvodstvo su osnovali 576. vojnici pod vođstvom Zota. Bili su nezavisni od langobardskoga kralja. Zota je nasledio Arehis I, koji je zauzeo Capuu i Crotone, te opljačkao bizantski Amalfi, ali nije uspio zauzeti Napulj. Nakon njegove vlasti, Bizantu je ostao jedino Napulj, Amalfi, Gaeta, Sorrento, vrh Kalabrije i primorski gradovi Apulije. Benevento je zauzeo neke bizantske posjede, ali je njegov glavni neprijatelj bila Langobarska Kraljevina, čiji su se vladari mješali u izbor beneventanskih vladara. Sa krahom Langobardske Kraljevine 773. pod naletom Franaka jedan je dio teritorije vojvodstva predan Papinskoj Državi, pa je zato vojvodstvo uzdignuto na nivo kneževine pod Arehisom II. Benevento se spominjao tada kao druga Pavija (Ticinum geminum), nakon što su Langobardi izgubili svoju prijestolnicu. Međutim, ova kneževina nije dugo živjela jer je Salerno izašao iz nje 851. godine. Vojvoda Pandolfo je ponovo ujedinio Malu Lombardiju po posljednji put. Nešto prije smrti 981. dobio je titulu Vojvode od Spoleta, od cara Otona I. Benevento i Sorrento su se pobunili protiv njegovog sina Pandolfa II.
Tokom 11. vijeku pojavljuju se njemački vladari u južnoj Italiji. Henrik II je 1022. osvojio je Capuu i Benevento, ali se se vratio nakon neuspjele opsade Troje. Slično je prošao 1038. i Konrad II. Tih godina su tri vojvodstva Južne Italije (Benevento, Capua i Salerno) bila jako okupirana međusobnim ratovima i sporovima, pa je to omogućilo laki prodor Normana koji su od najamne vojske postali vladari južne Italije. Najusješniji od njih bio je Robert Guiscard koji je 1053. zauzeo Benevento. Najprije mu je Henrik III odobrio da 1047. osvoji grad. Henrik III je 1077. predao Benevento papi kao zamjenu za biskupiju Bamberg. Nadbiskup Beneventa je započeo savezništvo sa Normanima, pa je otpušten. Benevento je ostao pod vlašću papa od tada sve do 1806. godine, kao ključni grad za papinsku moć u južnoj Italiji. Za Napoleonskih ratova Benevento je osvojila francuska vojska i predala ga Talleyrandu da vlada gradom, ali on nije nikad vladao njime. Benevento je 1815. vraćen papama. U sastav Kraljevine Italije je ušao prilikom ujedinjenja Italije 1860. godine.
Znamenitosti
urediAntika
urediZnačaj Beneventa vidi se po mnoštvu antičkih ostataka:
- Trajanov slavoluk, koji je izgrađen 114.
- Antički teatar sa 10.000 mjesta, blizu katedrale, izgradio ga je Hadrijan, a kasnije proširio Karakala
- Kriptoportik, dugačak 60 metara, a nekad 520 metara
- Cigleni luk, zvan Luk sakramenta
- Ponte Leprozo, most preko reke blizu centra grada
- Terme
Crkva svete Sofije
urediKompleks Svete Sofije (Santa Sofia) je osnovao vojvoda Arehis II. od Beneventa 760. i sagrađena je po uzoru na kapelu Liutpranda iz Pavije koja je opet izgledala kao središnji brod Aja Sofije. Od izvornih fresaka sačuvane su one u bočnim apsidama. Kasnije je u 13. vijeku oko nje sagrađena samostanska crkva. Bila je gotovo uništena u potresu 1688. godine, pa je ponovo izgrađena u baroknom stilu. Originalne forme su sakrivene. Godine 2011. UNESCO je na popis mjesta svjetske baštine u Europi upisao Kompleks Svete Sofije kao jedno od sedam mjesta moći koja svjedoče o glavnoj ulozi Langobarda u duhovnom i kulturnom razvoju srednjovjekovnog europskog kršćanstva, pogotovo potičući razvoj monaštva.
Katedrala
uredi
Katedrala datira iz 9. vijeka, a ponovo je izgrađena 1114. godione. Fasada je izvedena u pisanskom gotičkom stilu, dok su joj vrata primjer romaničke umjetnosti i potječu sa početka 13. vijeka. Masivni toranj sa zvonima izgrađen je 1269. godine.
Utvrda Benevento
uredi
Utvrda Benevento je poznata kao Roca dei Retori ili Roca di Manfredi. Nalazi se na najvišoj točki grada i dominira nad dolinom sa dvije rijeke. To mjesto su davno koristili i Samniti. Benediktinci su tu imali samostan. Dobio je ime u srednjem vijeku, kada su papini namesnici, tj. retori tu imali svoje sjedište.
Privreda
urediBenevento je danas trgovački centar okolnog poljoprivrednog kraja, u kom se najviše uzgajaju žitarice, masline, grožđe i povrće. Grad ima i nešto industrije koja proizvodi konditorske proizvode, torte od badema, biskvite i čokolade. Također se proizvode cigle, šibice, vina i poljoprivredne mašine.[3] Benevento je u Italiji poznat po svom likeru Strega.[3]
Izvori
uredi- ↑ 1,0 1,1 „ITALY: Campania” (engleski). Citypopulationde. Pristupljeno 4. 7. 2013.
- ↑ „Longobards in Italy. Places of the Power (568-774 A.D.)” (engleski). UNESCO. Pristupljeno 4. 7. 2013.
- ↑ 3,0 3,1 „Benevento” (engleski). Encyclopædia Britannica. Pristupljeno 4. 7. 2013.
Vanjske veze
uredi
- List of independent Dukes (571 - 774) and Princes ( 774 - 1053) of Benevento Arhivirano 2007-02-12 na Wayback Machine-u
- Beneventan liturgical chant, ca 650 - ca 800 Arhivirano 2004-08-14 na Wayback Machine-u
- Pictures from Benevento
- Službene stranice grada (it)
- Benevento na portalu Encyclopædia Britannica (en)