Partska Monarhija
„Partija (država)” preusmjerava ovdje. Za ostala značenja, v. Partija. „Arsakidi” preusmjerava ovdje. Za ostala značenja, v. Arsakidi (razvrstavanje).Partska Monarhija je naziv za starovjekovnu iransku državu čiji su se vladari smatrali nasljednici drevnog Ahemenidske Monarhije. Oko godine 247. pne. ju je osnovao Arsak, poglavica iranskog plemena Parni, nakon što je osvojio tadašnju seleukidsku satrapiju Partiju. Parni su se tada stopili s domaćim Partima, a Arsak je također osnovao znamenitu Arskadisku dinastiju, te se njegova država ponekad naziva i Arsakidska Monarhija. Slabljenjem seleukidske moći, Partsko Kraljevstvo se nametnulo kao vodeća sila Bliskog Istoka, te je na vrhuncu moći uz teritoriju današnjeg Irana sadržavalo i Mezopotamiju, Armeniju, južnu obalu Perzijskog zaljeva, te velike dijelove Afganistana, Pakistana i Turkmenistana. Iako porijeklom Iranci, partski vladari su u nekim aspektima prihvatili i elemente helenističke kulture. Partska Monarhija, koja je povremeno vodila ratove s rimskom državom na zapadnim granicama, srušeno je godine 226. godine u pobuni vazala na jugozapadu Irana koji su nakon toga osnovali novu, Sasanidsku Monarhiju.
Literatura
uredi
- Bickerman, Elias J. (1983), „The Seleucid Period”, Yarshater, Ehsan, Cambridge History of Iran, 3.1, London: Cambridge UP, pp. 3-20
- Bivar, A.D.H. (1983), „The Political History of Iran under the Arsacids”, Yarshater, Ehsan, Cambridge History of Iran, 3.1, London: Cambridge UP, pp. 21-99
- Curtis, Vesta Sarkhosh; Stewart, Sarah, ur. (2007), The Age of the Parthians, Ideas of Iran, vol. 2, London: I. B. Tauris
- Neusner, J. (1963), „Parthian Political Ideology”, Iranica Antiqua 3: 40-59
- Posch, Walter (1998), „Chinesische Quellen zu den Parthern”, Weisehöfer, Josef, Das Partherreich und seine Zeugnisse, Historia: Zeitschrift für alte Geschichte, vol. 122, Stuttgart: Franz Steiner, pp. 355-364
- Schippmann, Klaus (1987), „Arsacid ii. The Arsacid dynasty”, Encyclopaedia Iranica, 2, New York: Routledge & Kegan Paul, pp. 526-535
- Waters, Kenneth H. (1974), „The Reign of Trajan, part VII: Trajanic Wars and Frontiers. The Danube and the East”, Temporini, Hildegard, Aufstieg und Niedergang der römischen Welt. Principat. II.2, Berlin: Walter de Gruyter, pp. 415-427