مواد ڏانھن هلو

فريلانسر

کليل ڄاڻ چيڪلي، وڪيپيڊيا مان


فريلانس (ڪڏهن ڪڏهن فري-لانس يا فري لائونس طور اُچاريو وڃي ٿو)، [1] فريلانسر ۽ آزاد ڪم ڪندڙ (فريلانس ورڪر) ، اصطلاح عام طور تي هڪ ماڻهو لاء استعمال ڪيو ويندو آهي جيڪو خود ملازمت ٿيل آهي ۽ لازمي طور تي هڪ خاص ملازمت جي ڊگهي مدت تائين ڪنھن امپلائر سان جُڙيل نه هوندو آهي.[2] فريلانس ورڪر ڪڏھن ھڪ ڪمپني يا هڪ عارضي ايجنسين پاران نمائندگي ڪندو آھي جيڪي گراهڪن کي آزاد ڪم يا پورھيو (فريلانس ليبر) کي ورجائي وڪرو ڪن ٿيون؛ ٻيا ڪم آڪندڙ (فريلانسرز) آزاديءََ سان ڪم ڪن ٿا يا ڪم لاءِ پروفيشنل اسوسيئيشن يا ويب سائيٽن کي استعمال ڪن ٿا، جن ۾ فريلانسر ڊاٽ ڪام، اڳوڻي او ڊيسڪ ھاڻي اپ ورڪ، پيپل پر ھاور، ڪريئگسلسٽ، وغيرھ شامل آھن

جڏهن ته آزاد قرار ڏيڻ وارو معاهدو انگريزيء جي اعلي رجسٽرڊ ۾ استعمال ڪيو ويندو ته هن قسم جي مزدور جي ٽيڪس ۽ روزگار طبقي کي نامزد ڪرڻ، اصطلاح "آزاد ڪم (فريلانسنگ) " ثقافت ۽ تخليقي صنعتن ۾ تمام عام آهي، ۽ انهي اصطلاح جي استعمال ۾ ان ۾ شموليت ظاهر ٿي سگھن ٿا. . [3]

فيلڊ، پروفيشنز، ۽ صنعتون جتي آزاد ڪم (فريلانسنگ) غالب آهي تن ۾، ميوزڪ ، لکڻ ، ڪم ڪندڙ ، ڪمپيوٽرپريز پروگرامنگ ، ويب ڊزائين ، گرافڪ ڊزائين ، ترجميڪاري ۽ نمائش، فلم ۽ ويڊيو جي پيداوار ۽ ٽڪڙي جا ٻيا روپ جيڪي ڪگنيٽو ڪلچرل اڪانامي (Cognitive-cultural economy) لاءِ علمي معيشت ڪگنيٽو-ڪلچرل اڪانامي ۾ ڪجهه ڪلچرل ٿيورسٽ لازمي سمجھن ٿا[4]

فريلانس پريڪٽسز

[سنواريو]

ڪم جي قسم

[سنواريو]

اتر آمريڪا جي فريلانسنگ بابت بنيادي طور تي مرتب ڪيل 2012 فريلانس انڊسٽري رپورٽ موجب ، تقريبن اڌ جي ويجھو فريلانسرز لکندڙ جو ڪم (فريلانس رائٽنگ ورڪ) ڪري رهيا آهن، 18 سيڪڙو فريلانسرز رائٽنگ کي پنھنجي بنيادي مھارت (اسڪل) ڄاڻائين ٿا، 10٪ ايڊٽنگ/ڪاپي ايڊٽنگ، ۽ 10 سيڪڙو ڪاپي-رائٽنگ جي طور تي 20 سيڪڙو آزاد ڪم ڪندڙ (فريلانسرز) پنهنجي بنيادي صلاحيتن (مھارت، اسڪل) کي ڊزائين جي طور تي درج ڪيو. ان فھرست (لسٽ) ۾ ٻئي ايندڙ اسڪل ترجمو ڪرڻ (ٽرانزليٽنگ) (8٪) سيڪڙو، ويب ترقي (ويب ڊولپنگ) (5.5٪) سيڪڙو، ۽ مارڪيٽنگ (4٪) سيڪڙو ھئي. [5] [6]

فريلانس فيلڊ ايندڙ 5-7 سالن ۾ 20 $ -30 $ ارب هندستان ۾ وَڌندي[7] ۽ آمريڪا ۾ فريلانسرز جي هاڻوڪي واڌ جي شرح تي ڪم قوت جي 40٪ (لڳ.) شامل ٿيندو. [8]

صنعت تي منحصر ڪري، آزاداڻو ڪم (فريلانسنگ) جو عمل مختلف ۽ وقت سان تبديل ٿي چڪو آهي. ڪجهه صنعتن جھڙوڪ مشاورت (ڪنسلٽنگ) ۾، فريلانسرز پنھنجي گراهڪن کي معاهدي تي دستخط ڪرڻ جي گُھر ڪندا. صحافت يا لکڻ جو ڪم (رائٽنگ) ۾، آزاد ڪم ڪرڻ وارا (فريلانسرز) پنهنجي نمائندن کي ترتيب ڏيڻ يا اشاعت سان تعلق ڪرڻ لاء "مفت" تي ڪم ڪرڻ لاء ڪم ڪري سگهن ٿا. ڪجهه فريلانسرز ڪم جي لکت ۾ تخمينو مهيا ڪندا ۽ گراهڪن کان رقم جمع ڪرڻ جي درخواست ڪن ٿيون.

ڪاپي رائيٽ

[سنواريو]

ھڪ آزاد ٺِڪيدار جي حيثيت سان، جڏھن ھڪ فري لانسر تخليقي خيال جھڙوڪ لکت يا فني ڪم جي رچنا ڪري ٿو، تہ ھو پاڻمُرادو طريقي سان ان ڪم جي حق ڇپائي (حق اشاعت) جي ملڪيت حاصل ڪري وٺِي ٿو.

ڊيموگرافڪ

[سنواريو]

2018 ۾ ڪيل ھڪ مڪ ڪينسلي اڀياس منجھان پروڙ پئي ت يورپ ۽ آمريڪا ۾ 162 ملين ماڻھو آزاد ڪم ڪندڙ آھن، جيڪو سموري ورڪنگ ايج آبادي جو 20 کان 30 سيڪڙو ٿئي ٿو. آمريڪا، يورپ ، ايشيا ۾ ڪيترائي ماڻھو فريلانسر طور ڪم ڪندا آھن، انڊيا ۽ پاڪستان ۾ پڻ ھي ڪم ھاڻي وڌي رھيو آھي.

فائدا

[سنواريو]
  • توھان پنھنجو روزگار ڪري سگھو ٿا ۽ پنھنجا باس پاڻ ھجو ٿا
  • توھان پنھنجي پورھيو يا ڪم جو اگھ پاڻ مقرر ڪرڻ جو اختيار رکو ٿا
  • 24 ڪلاڪ منجھان پنھنجي مرضي واري وقت ۾ پنھنجي گھر جي سڪون واري ماحول (ڪمفرٽ زون) کان ٽي کان چار ڪلاڪ ڪم ڪريو

نقصان

[سنواريو]

فريلانسگ ۾ توھان جي جاب سيڪيورٽي ناھي، وقتي ڪم ھوندو آھي، فريلانسر کي ملازمت واريون سھوليتون نٿا ماڻي سگھن جھڙوڪ پينشن، بيماري واري موڪل (سِڪ ليئو)، موڪل وارن ڏھاڙن جي پگھار پڻ ناھي ملندي، بونس يا ھيلٿ انشورنس پڻ فريلانس ڪم ڪندڙن کي ناھي ملندو.

انٽرنيٽ ۽ آن لائن مارڪيٽ پليس

[سنواريو]

فريلانس مارڪيٽ ٻن قسم جي آھي ھڪ رواجي فريلانس مارڪيٽ ۽ ٻئي اَڻ رواجي فريلانس مارڪيٽ سڏبي آھي.[2]

قانوني پاسا

[سنواريو]

ڪيترائي رسالا، اخبارون گھوسٽ رائٽر يا گھوسٽ سائننگ جي چُونڊ جي آڇ ۽ اختيار ڏين ٿا، جڏھن ھڪ فريلانس رائٽر ھڪ ايڊيٽر سان دستخط ڪري ٿو پر سندس نالو ان مضمون (آرٽيڪل) جي باءِ لائين يا فھرست ۾ درج ناھي ٿيندو. ان سان ليکڪ کي فائدو حاصل ڪرڻ جي اجازت ملندي آھي جڏھن تہ اڃا تائين ھو ڪنھن فري لانسر طور درجابند يا ڪنھن بہ سَڀا (تنظيم) کان آزاد ناھي.

ايٽميلوجي

[سنواريو]

جيتوڻيڪ فريلانسر (فري لانسر) جي اصطلاح عام طور تي آوينھائو (1820) سر والٽ سڪاٽ (1771– 1832) سان ڳنڍي ويندي آھي تہ جيئن "وچئين دور واري مسواڙي جنگجو يا سورمو medieval mercenary warrior" يا "فري لانس" (ان ڳالھ جو اشارو آھي تہ لينس ڪنھن بہ لارڊ جي خدمت سان قسم نٿو کڻي، لانس مفت ۾ دستیاب ناھي).

پڻ ڏسندا

[سنواريو]

حوالا

[سنواريو]
  1. "freelance". ڊڪشنري ڊاٽ ڪام Unabridged. رينڊم ھائوس. 
  2. 2.0 2.1 "فريلانسر يا فريلانسگ ڇا آھي، ان وسيلي پئسو ڪيئن ڪمائجي ج ا ر". حاصل ڪيل 2020-05-10. 
  3. Hesmondhalgh, David; Baker, Sarah (2010). "'A very complicated version of freedom': Conditions and experiences of creative labour in three cultural industries". Poetics 38 (1): 4–20. doi:10.1016/j.poetic.2009.10.001. 
  4. Scholz, Trebor (2012). Digital Labor. Routledge. 
  5. "Freelance Industry Report 2012" (PDF). حاصل ڪيل 17 May 2013. 
  6. Gregg, Tim (14 February 2013). "The State of the Freelance Economy". DeskMag. http://www.deskmag.com/en/the-state-of-the-freelance-economy-freelancers-survey-study-report-2012. 
  7. "With freelancing on the rise, India's gig economy is going strong: report". The Hindu Business Line. حاصل ڪيل 2018-08-31. 
  8. "This Survey of 21,000 Freelancers From 170 Countries Shows What Having No Boss Is Like". Inc.com. 27 October 2017. https://www.inc.com/wanda-thibodeaux/this-survey-of-21000-freelancers-from-170-countries-shows-what-having-no-boss-is-like.html. 


ٻاهريان ڳنڍڻا

[سنواريو]