Limba asturo-leonesa
Artìculu in LSC
Sa Limba leonesa o limba asturoleonesa est una limba romanza connòschida cun medas glotònimos comente a asturianu, leonesu o mirandesu ( pro tradizione cada bidda o logu at sèmper mutidu custa limba cun nùmenes diferentes comente a cabreirés, senabrés, bercianu, paḷḷuezu, pixuetu e medas àteros).
Filogeneticamente custa limba faghet parte de su grupu iberoromanzu otzidentale, e tenet influèntzias particulares chi benint siat dae sos latinos chi dae sos asturianos. Custa limba est dìvidia in 3 grupos mannos chi sunt s' orientale, su tzentrale e s'otzidentale. Su montañés e su extremeño sunt limbas crèolas ca sunt unu ammisturu de su leonesu e de su castiglianu. Est faeddada in sas regiones ispagnolas de Asturias e Castìllia e Leòn, e in sa Miranda de su Duero in Portugallu. Sos faeddantes sunt 140.000, e cun su colare de su tempus sunt falende.
Aspetos istòricos, sotziales e culturales
[modìfica | modìfica su còdighe de orìgine]Orìgine
[modìfica | modìfica su còdighe de orìgine]Custa limba s'est originada dae su latinu vulgare, batidu printzipalmente dae sas legiones de
gherreros nordafricanos, insediados in Asturica Augusta e in sa Legio VI. Sa supiantatzione de sa limba anteposta chi bi fiat in Asturia in cussos tempos dae cust'àtera fiat lenta ma chene si firmare, ca s' impreu de sa limba imperiale fiat sa crae chi apperiat sas ghennas pro s' otenimentu de medas diritos e libertades comomente su de sa tzitadinàntzia romana. Comente in su restu de sa penìsula Iberica, est istadu dae s' istitutzione de sos regnos germànicos (sos Visigotos) chi su latinu, prus o mancu modificadu, est istadu postu comente limba comuna ùnica.