implic/i PV
implici
(tr)
- 1.
- (Kun ula subjekto:) Nerekte ion indiki aŭ supozigi kiel neesprimitan premison, sekvon aŭ cirkonstancon: li tion ne asertis, sed ŝajne li tion implicis; estus nematematika implici, ke la nombroj nepre estas entjeroj kaj enkonduki, kiel SPIV, specialan vorton „kompti“ por grandoj kontinuaj [1]; per tio mi neniel volas implici, ke EVA estas riproĉinda aŭ sektisma [2]; oni ne parolas pri „gehundoj“ se ne gravas, ke la priparolitaj bestoj estas de ambaŭ seksoj ‐ oni diru simple „hundoj“, tute sen implici, ke ĉiuj el ili estas viraj [3].
- 2.
- (Kun aĵa subjekto:) Koncepte aŭ logike enteni, ion neprigi kiel necesan premison, sekvon aŭ probablan cirkonstancon: la ideo de ordo implicas la ideon de ordiganta inteligento [4]; lia silento implicis konsenton; milito implicas mortigojn; la partopreno en la Forumo implicas neniun financan ŝarĝon aŭ moralan engaĝon [5]; tamen, manko de senco ne necese implicas mankon de plezuro [6]; tiuj, kiuj aliĝas, eĉ pasive, al naciismo, ne povas eskapi la kolektivan respondecon, ĝuste pro tio, ke ilia aliĝo implicas kolektivecon: la pronomo ni estas ilia plej ŝatata vorto eĉ tra la jarcentoj [7].
Rim.:
PV kaj la PIV-oj prezentas la vortojn „implicita“,
„implicite“ kiel derivaĵojn de implici:
implicita kondiĉo, senco;
tiuj kromaj ecoj ne estas esencaj por la difino, sed ili
estas
implicitaj en ĝi;
tio implicite rezultas el la reguloPV
.
Tio preskaŭ ĉiam estas naturisma misprezento
(senpripensa
imito de la naciaj „implicit“ ktp); ĉar la senco
normale postulus -ata, -ate, kiel en similsencaj
„subkomprenAta“, „entenAta“). Kp
la formo „malfinia“, kie mi uzus simple
„nefinia“, inspiras leganton pensi pri la supozeble
implicata, pure esperanta, kurioza ebleco distingi inter
tri klasoj (finiaj, nefiniaj kaj malfiniaj matematikaj
entoj […])
[8].
Por la indikita senco oni prefere uzu pli simplajn vortojn
implica, implice, kaj „implicita“ estas traktenda
kiel aparta vorto (samkiel „rezultato“ ne estas
derivaĵo el „rezulti“).
[Sergio Pokrovskij]
1.
Sergio Pokrovskij: Komputada Leksikono, nombri
2. B. Nilsson: Kio estas sekto en Esperantio?, Heroldo Komunikas, n-ro 193
3. VerdLanco: Diskuto: Gravaj esperantistoj, Vikipedia diskutlisto
4. La Nova Plena Ilustrita Vortaro, implici
5. J. Camacho: La liturgio de l' foiro
6. D. Harlow: „Eŭlalia“ de Lorjak
7. Michel Duc Goninaz: Eks-Jugoslavio: kiu kiun mistifikas?, Monato, 2000/06, p. 8
8. A. Shlyafer: Komputiko „laŭ Pokrovskij“, La Ondo de Esperanto, 1996:2 (27)
2. B. Nilsson: Kio estas sekto en Esperantio?, Heroldo Komunikas, n-ro 193
3. VerdLanco: Diskuto: Gravaj esperantistoj, Vikipedia diskutlisto
4. La Nova Plena Ilustrita Vortaro, implici
5. J. Camacho: La liturgio de l' foiro
6. D. Harlow: „Eŭlalia“ de Lorjak
7. Michel Duc Goninaz: Eks-Jugoslavio: kiu kiun mistifikas?, Monato, 2000/06, p. 8
8. A. Shlyafer: Komputiko „laŭ Pokrovskij“, La Ondo de Esperanto, 1996:2 (27)
- angle:
- imply
- beloruse:
- 1. падразумяваць, меркаваць 2. утрымліваць (у сабе), зьмяшчаць (у сабе)
- ĉeĥe:
- implikovat, zahrnovat v sobě
- ĉine:
- 默示 [mòshì], 牵涉 [qiānshè]
- france:
- impliquer (logiquement), entraîner (logiquement)
- germane:
- beinhalten, einschließen, implizieren
- hispane:
- implicar
- hungare:
- magában foglal, magában rejt, feltételez, implikál
- japane:
- 暗に含める [あんにふくめる], 含意する [がんいする], 暗に示す [あんにしめす]
- nederlande:
- impliceren
- pole:
- implikować, mieścić w sobie, zawierać
- portugale:
- implicar em
- ruse:
- подразумевать, неявно означать, значить, содержать в себе 1. подразумевать, выражать неявно, иметь в виду
- slovake:
- implikovať, obsahovať, zahrnovať v sebe
- ukraine:
- містити (в собі)
implica
- 1.
- Subkomprenata: implica kondiĉo, senco, minaco, interkonsento; la tenantoj de la aŭtorrajto kajaŭ aliaj partioj disponigas la Programon „tia, kia ĝi estas“ […] sen ia ajn garantio, nek esprimita nek implica, interalie sen la implica garantio pri surmerkatigeblo, aŭ taŭgeco por konkreta uzo Programo [9]; tio implice sekvas el la regulo; Perec literature prilaboris judan popolan rakonton, kiu ilustras la internan konflikton implican en ĉiu religio: la problemon de relativa valoro inter formo de la religio (diversaj, ceremoniaj preskriboj kaj specifaj kredoj) kaj ties spirita enhavo [10]; kio pri la implicaĵoj? [11].
- 2.
- Difinita malrekte, per ekvacio aŭ alia rilato al aliaj matematikaj objektoj: la ekvacio `5 x=0` estas implica difino de `x`, kontraste al la malimplica difino `x=5`; ekzemplo pri implica difino de objektoj en matematika teorio estas aksiomsistemo, kiu ne difinas rekte la objektojn mem, sed la rilatojn inter ili; implica funkcio; implica difino.
- 3.
- implikacia
- angle:
- implicative 1. implicit 2. implicit ~a funkcio: implicit function. ~a difino: implicit definition.
- beloruse:
- няяўны, падразумяваны, імплікатыўны
- ĉeĥe:
- implicitní, zahrnutý
- ĉine:
- 牵涉 [qiānshè], 含蓄 [hánxù]
- france:
- 1. implicite 2. implicite
- germane:
- 1. implizit
- hungare:
- 1. implicit ~e: implicite.
- pole:
- implikowany, domniemany ~a funkcio: funkcja ukryta. ~a difino: definicja ukryta.
- ruse:
- 1. скрытый, подразумеваемый, неявный ~e: неявно. 2. неявный ~a funkcio: неявная функция. ~a difino: неявное определение.
- slovake:
- implicitný, zahrnutý
- ukraine:
- який міститься, який мається на увазі, неявний, імпліцитний
malimplici
(tr)
- Komplete kaj klare esprimi elementon de tuto: estas prudente malimplici ĉiujn klaŭzojn de kontrakto; malimplicanta formulo; malimplicita kondiĉo; islamo […], kvankam ne dividiĝo de aŭ judismo aŭ kristanismo, ĝi malimplice pretendis esti kontinuaĵo kaj anstataŭigo por ili, kaj ripetis multajn el iliaj principoj [12].
- angle:
- state explicitly
- beloruse:
- вытлумачваць, прадстаўляць яўна
- ĉeĥe:
- vyjádřit přesně
- ĉine:
- 明确 [míngquè], 明示 [míngshì]
- france:
- expliciter mal~ita: explicite.
- germane:
- ausführen, explizit angeben
- hungare:
- kifejt, kifejez, explikál mal~ita: explicit.
- japane:
- 明白に述べる [めいはくにのべる], 明示する [めいじする]
- pole:
- wyjaśniać, objaśniać, wyrażać jasno
- ruse:
- выразить явно mal~ita: явный, недвусмысленный, определённый.
- slovake:
- vyjadriť presne
- ukraine:
- чітко визначати, розкривати, роз’яснювати, розплутувати
implico
- 1.
- Ago implici aŭ rezulto de tia ago: nenio en ĉi tiu Deklaracio estu interpretita kiel implico, ke iu ajn Ŝtato, grupo aŭ persono iel ajn rajtas entrepreni ian ajn agadon aŭ plenumi ian ajn agon, kiu celus detrui kiun ajn el la rajtoj kaj liberecoj ĉi-ene difinitaj [13]; la redakcio ne deziras alpreni starpunkton rilate al politikaj aŭ diplomatiaj implicoj de la geografiaj nomoj aŭ kontinentaj grupigoj uzitaj [14]; oni en Eŭropo ne povas scii politikan implicon en Japanio de iu artikolo [15].
- 2.
- [16]
Logika operacio,
kiu al du propozicioj
`P` kaj `Q` asocias la propozicion
`neg P vv Q` (legu: ne po aŭ kuo);
rezulto de tiu operacio:
la implicon de `P` al `Q` oni
kutime signas per `P => Q`
(legu: po implicas kuo-on);
implico estas falsa, se kaj nur se la unua argumento estas
vera
kaj la dua falsa.
kontraŭpozicio,
necesa kondiĉo,
sufiĉa kondiĉo.
vertabelo de implicoRim.: Ĉi tiu termino havas sian tradicion en Esperanto, sed mi opinias ĝin maltaŭga: ĝi kolizias kun la senco implica2, kiu estas praktike pli ofta en matematiko; ĝi ankaŭ konfuzeblas kun logikaj derivreguloj, kiuj ankaŭ estas speco de implico (ekz-e „elkajigo“, la regulo ebliganta el `A & B` derivi `A`, ankaŭ estas „implico“ en la komuna senco de la vorto). Krome, kvankam veras, ke la formulo `(A&B)` implicas propozicion `(B)`, tamen la formulo `A&B => B` asertas tion kiel eble plej klare, malkaŝe kaj malimplice! Pli bone estas uzi por tiu speciala senco tute precizan kaj nekonfuzeblan terminon implikacio. [Sergio Pokrovskij]
13.
Universala
Deklaracio de Homaj Rajtoj, Art. 30a
14. Notoj pri Jarlibro de internaciaj organizoj
15. Yamasaki Seikô: Novjara klaĉo super konjako, Monato, 2000/06, p. 25
16. Olav Reiersøl: Matematika kaj Stokastika Terminaro Esperanta, p. 21
14. Notoj pri Jarlibro de internaciaj organizoj
15. Yamasaki Seikô: Novjara klaĉo super konjako, Monato, 2000/06, p. 25
16. Olav Reiersøl: Matematika kaj Stokastika Terminaro Esperanta, p. 21
- angle:
- 2. implication
- beloruse:
- 1. падразумяваньне 2. імплікацыя
- ĉeĥe:
- implikace
- ĉine:
- 1. 推衍 [tuīyǎn], 涵义 [hányì]
- france:
- 1. implication 2. implication
- germane:
- 2. Implikation
- hispane:
- implicación
- hungare:
- 2. implikáció, feltételes következtetés
- pole:
- 1. implikacja 2. implikacja
- ruse:
- 1. подтекст, подразумевание, заключение, скрытый смысл 2. импликация
- slovake:
- implikácia
- ukraine:
- імплікація
duobla implico
Rim.:
Konfuza termino. Min ĝi pensigas pri la formulo
`(A =>B)=>C` (sufiĉe ofta en logiko).
Mi preferas pli klaran
ambaŭdirekta
implikacio.
[Sergio Pokrovskij]
- angle:
- equivalence
- beloruse:
- эквівалентнасьць (лягічная)
- ĉeĥe:
- ekvivalent
- ĉine:
- 等値性 [děngzhíxìng]
- france:
- équivalence
- germane:
- Äquivalenz
- hispane:
- equivalencia
- hungare:
- ekvivalencia
- pole:
- równoważność, ekwiwalencja
- ruse:
- (логическая) эквивалентность
- slovake:
- ekvivalent