Comitê Supremo Macedônio-Adrianópolis
O Comitê Supremo Macedônio-Adrianópolis (SMAC) (em búlgaro: Върховен македоно - одрински комитет, (ВМОК)), também conhecido como Comitê Supremo da Macedônia, foi uma organização paramilitar e política búlgara, ativa na Bulgária, bem como nas regiões da Macedônia e da Tráciado Império Otomano. Foi sediada na Bulgária de 1895 a 1905. Os emigrantes búlgaros macedônios e búlgaros trácios na Bulgária eram um grande número. Liderados por Trayko Kitanchev, formaram em 1895 a "Organização Macedônia-Adrianópolis", à frente da qual estava o "Comitê Revolucionário Supremo Macedônio-Adrianópolis".[1] A sua declaração oficial foi também uma luta pela autonomia da Macedônia e da Trácia. Ao mesmo tempo, impaciente para que a liberdade chegasse mais cedo e fortemente convencido de que ela só viria com a ajuda do exército búlgaro. Mais tarde, eles direcionaram seus esforços em atividades para envolver o país na guerra com o Império Otomano, como por exemplo durante a ação dos chetas do Comitê Supremo da Macedônia em 1895, e a Revolta de Gorna Dzhumaya em 1902. Via de regra, a maioria dos líderes tinha ligações mais fortes com os governos. No final, a sua ideia principal era travar uma luta por uma unificação directa com a Bulgária.
Eles ficaram conhecidos como "supremistas" ou " varhovistas " porque estavam baseados fora da Macedônia. Os supremos recorreram ao terrorismo contra os otomanos na esperança de provocar uma guerra e, assim, a anexação da Macedónia pela Bulgária. Vários meses após a formação do Comité Supremo, este último formou vários destacamentos de emigrantes búlgaros, revolucionários, soldados e oficiais do exército, quase todos nascidos na Macedónia ou na Trácia. Quatro destacamentos conseguiram entrar na Macedônia e apenas um na Trácia. Por um tempo, no final da década de 1890, os líderes da Organização Revolucionária Interna Macedônia-Adrianópolis (IMARO) conseguiram obter o controle do Comitê Supremo, mas logo se dividiu em duas facções: uma leal ao IMARO e outra liderada por alguns oficiais próximos ao príncipe búlgaro . O segundo encenou uma revolta malfadada na Macedônia Oriental em 1902, onde foram combatidos militarmente por bandos locais da IMARO liderados por Yane Sandanski e Hristo Chernopeev, que mais tarde se tornariam os líderes da ala esquerda da IMARO. Durante a Revolta de Ilinden, destacamentos insurgentes do Comitê Supremo reprimiram uma grande força turca. Estas ações começaram no dia da Festa da Cruz e não envolveram tanto a população local como em outras regiões, e ocorreram bem a leste de Monastir e a oeste da Trácia. Após o fracasso da revolta, o governo búlgaro dissolveu o comité sob pressão otomana.[2]
Referências
- ↑ The National Question in Yugoslavia: Origins, History, Politics, Ivo Banac, Cornell University Press, 1988, ISBN 0801494931, p. 314.
- ↑ Historical Dictionary of the Republic of Macedonia, Dimitar Bechev, Scarecrow Press, 2009, ISBN 0810862956, p. 217.
- «Върховният Македоно - Одрински комитет / 1895 - 1903 / Автор: Светлозар Елдъров, издател: Иврай ООД, Година на издаване: 2003». ISBN 954-91210-6-2
- Билярски, Цочо. Княжество България и македонският въпрос, т.1. Върховен македоно-одрински комитет 1895 - 1905 (Протоколи от конгресите), Българска историческа библиотека, 5, Иврай, София, 2002.
- Билярски, Цочо. Отношенията на Вътрешната македоно-одринска революционна организация и Върховния македоно-одрински комитет до 1902 г., ИДА, кн 59, 1990, стр. 233-291.
- Билярски, Цочо. Протоколите на Върховния македоно-одрински комитет между VII и VIII конгрес (1900-1901), ИДА, 1986.
- Билярски, Цочо. Статути на Върховния македоно-одрински комитет, в: „Военноисторически сборник“, 1984, №2.
- Билярски, Цочо, И. Бурилкова, Писма от дейци на Върховния македонски комитет и на Българските македоно-одрински революционни комитети в архива на д-р Константин Стоилов (1895-1898 г.), Македонски преглед, кн. 4, 1996, стр. 101-128.
- Георгиев, Георги. Македоно-одринското движение в Кюстендилски окръг (1895-1903), Македонски научен институт, София, 2008.
- Елдъров, Светлозар. Върховният македоно-одрински комитет и Македоно-одринската организация в България (1895 - 1903), Иврай, София, 2003.
- Елдъров, Светлозар. Кореспонденцията между генерал Иван Цончев и капитан Александър Протогеров за македоно-одринското революционно движение (октомври 1901 - юли 1903 г.), ИВИНД, 1991, кн. 52, стр. 118-143.
- Елдъров, Светлозар, Т. Петров. Офицерите от Българската армия на Княжество България в Илинденско-Преображенското въстание 1903 година, ВИС, 1988, кн. 4, стр. 137-146.
- Николов, Б. Протоколи от районните конгреси на Върховния македоно-одрински комитет през 1905 г., ВИС, 1984, кн. 3, стр. 164-179.
- Пандев, К. Вътрешната организация и Върховният комитет 1899-1901, Етюд историк, 1973.