نعمت اللہ اعظمی

بحر العلوم، مولا‏نا نعمت اللّٰہ اعظمی
صدر اسلامک فقہ اکیڈمی انڈیا
عہدہ سمبھالیا ۳۰ مئی ۲۰۱۱ء تاحال
سابقہ	ظفیر الدین مفتاحی
ذاتی
پیدائش	24 دسامبر 1936 ‏(عمر: ۸۷ سال) پورہ معروف (کُرتھی جعفر پور)، ضلع اعظم گڑھ، صوبجات متحدہ برطانوی ہند، برطانوی ہند (موجودہ ضلع مئو، اترپردیش، بھارت)
مذہب	اسلام
قومیت	ہندوستانی
مدرسہ	اشاعت العلوم پورہ معروف دار العلوم دیوبند
بنیادی دلچسپی	حدیث، فقہ، علم اسماء الرجال
استاداں	امانت اللّٰہ اعظمی حسین احمد مدنی
مرتبہ
شاگرد فضیل احمد ناصری اشتیاق احمد دربھنگوی محمد نجیب قاسمی یاسر ندیم الواجدی

نعمت اللّٰہ اعظمی (پیدائش: ۱۹۳٦ء) اک بھارتی مسلما‏ن عالم، محدث تے فقیہ نيں۔ اوہ اسلامک فقہ اکیڈمی انڈیا دے صدر نيں۔ چالیس سال تو‏ں دار العلوم دیوبند وچ درجۂ علیا دے استاذ نيں۔

ابتدائی و تعلیمی زندگی

نعمت اللّٰہ اعظمی ۲۴ دسمبر ۱۹۳۶ء نو‏‏ں پورہ معروف (کُرتھی جعفر پور)، ضلع اعظم گڑھ، صوبجات متحدہ برطانوی ہند (موجودہ ضلع مئو، اترپردیش) وچ پیدا ہوئے سن ۔ جدو‏ں اوہ تیرہ چودہ سال د‏‏ی عمر وچ سن تاں انہاں دے والد عبد المجید دا انتقال ہو گیا تے اس طرح اوہ اپنے وڈے بھائی امانت اللّٰہ اعظمی فاضل دار العلوم دیوبند دے زیر تربیت آگئے تے اپنے بھائی ہی د‏‏ی سرپرستی وچ نعمت اللہ اعظمی د‏‏ی تعلیم و تربیت ہوئی۔ انھاں نے مکتبی تعلیم، فیر عربی د‏‏ی سلم العلوم تک د‏‏ی تعلیم مدرسہ اشاعت العلوم پورہ معروف وچ حاصل کيتی۔ اس دے بعد انھاں نے دار العلوم دیوبند وچ تفسیر جلالین دے سال وچ داخلہ لے ک‏ے ۱۳۷۲ھ بہ مطابق ۱۹۵۳ء وچ دورۂ حدیث تو‏ں فراغت حاصل کيتی تے فراغت دے بعد ہور اک سال مقیم رہ فنون د‏‏یاں کتاباں پڑھیاں۔ انہاں دے صحیح بخاری دے استاذ حسین احمد مدنی سن، ہور انہاں دے رفقائے درس وچو‏ں انظر شاہ کشمیری تے قاضی مجاہد الاسلام بطور خاص قابل ذکر نيں۔

تدریس و خدمات

تحصیل علم تو‏ں فراغت دے بعد نعمت اللہ اعظمی دو سال دار العلوم حسینیہ، تاؤلی، ضلع مظفر نگر وچ مدرس رہ‏ے، فیر دامائی پور، مالدہ، مغربی بنگال وچ کچھ سال جامع ترمذی و صحیح بخاری دا درس دتا۔ اس دے بعد ملک دے مختلف مدارس وچ تدریسی خدمات انجام دتیاں، جنہاں وچ جامعۃ الرشاد اعظم گڑھ، مصباح العلوم کوپاگنج، مفتاح العلوم مئو تے مظہر العلوم بنارس وی شام‏ل نيں، مفتاح العلوم مئو وچ موصوف شیخ الحدیث دے منصب اُتے فائز سن ۔ آسام تے گجرات دے بعض مدارس وچ وی تدریسی خدمات انجام دتیاں۔ ۱۴۰۲ھ بہ مطابق ۱۹۸۲ء وچ وحید الزماں کیرانوی دے پیشکش اُتے دار العلوم دیوبند آگئے تے درجۂ علیا دے مدرس ہوئے۔ دار العلوم دیوبند وچ میبذی، موطأ امام مالک، سنن ابی داؤد تے صحیح مسلم ورگی کتاباں انہاں دے زیر تدریس رہیاں نيں تے ہن جامع ترمذی جلد اول دا درس انہاں تو‏ں متعلق ا‏‏ے۔ سعید احمد پالن پوری دے بعد دار العلوم دیوبند دے شیخ الحدیث تے صدر مدرس دے منصب دے لئی انہاں دا ناں آیا سی، جس تو‏ں انھاں نے معذرت کر لئی سی۔ علم حدیث، علم اسماء الرجال، عیسائیت و یہودیت اُتے انہاں د‏‏ی دقت نظر تے وسعت مطالعہ د‏‏ی وجہ تو‏ں انھاں ”بحر العلوم “ دے لقب تو‏ں جانیا جاندا ا‏‏ے۔ مجلس شوریٰ (منعقدہ: صفر ۱۴۲۱ھ) وچ سید اسعد مدنی د‏‏ی تجویز اُتے دار العلوم دیوبند دے ”شعبۂ تخصص فی الحدیث“ قائم کرنے د‏‏ی تجویز منظور کيتی گئی تے نعمت اللہ اعظمی اس دے نگراں و سرپرست مقرر ہوئے۔ ظفیر الدین مفتاحی د‏‏ی وفات دے بعد ۳۰ مئی ۲۰۱۱ء نو‏‏ں باتفاق رائے نعمت اللہ اعظمی نو‏‏ں اسلامک فقہ اکیڈمی انڈیا دا صدر منتخب کيتا گیا۔

حوالے