محمد صدیق قادری

محمد صدیق قادری
تاریخ پیدائش	سنہ 1816
تاریخ وفات	سنہ 1891 (74–75 سال)
عملی زندگی
تلمیذ خاص	غلام محمد دین پوری
پیشہ	مصنف
باب اسلام

حافظ الملت محمد صدیق القادری خانقاہ قادریہ بھرچونڈی شریف (سندھ) دے موسس اوّل نيں۔

نسب

محمد صدیق قادری دا خاندان عرب تو‏ں کیچ مکران دے راستے سندھ وچ داخل ہويا تے بھرچونڈی شریف تو‏ں شمال د‏‏ی جانب دو تن میل دے فاصلے اُتے اس زمانے د‏‏ی شاہی سڑک دے کنارے آباد ہوئے گیا جس دے نشانات حالے وی موجود نيں۔ انہاں دے خاندان دے وڈھیاں نے سمہ قوم وچ شادی کيتی جس د‏‏ی وجہ تو‏ں انہاں دا تعلق سمہ قوم تو‏ں وی قائم ہوئے گیا جدو‏ں کہ والد د‏‏ی طرف تو‏ں انہاں دا خاندان قریش تو‏ں اے

ولادت

محمد صدیق قادری 10 جمادی الثانی 1234ھ/ 20 جنوری 1819ء وچ پیدا ہوئے۔ اک روایت جو شیخ ثالث عبد ا لرحمان د‏‏ی اے 1234ھ اے انہاں دے والد دا ناں میاں ملوک سی جو زمیندار سن ۔

تعلیم و تربیت

آپ نے ابتدائی تعلیم اپنے گھر تو‏ں حاصل کيتی تے حفظ قران دے لئی سوئی شریف سیّد محمد حسن جیلانی دے مدرسہ وچ تشریف لے گئے۔ ایتھ‏ے آپ اک منفرد طالب علم د‏‏ی حیثیت تو‏ں علم حاصل کردے رہے آپ دے قطب زمانہ ہونے د‏‏ی پیش گوئی وی زمانہ طالب علمی وچ ہوئے چورگی۔ حفظ قرآن دے بعد آپ اپنے شیخ مکرم د‏‏ی خدمت وچ روحانی تعلیم و تربیت دے لئی حاضر ہوئے تے سلسلہ عالیہ قادریہ نقشبندیہ دے تمام ذکرو اذکار و اعمال وچ پوری لگن تے محنت تو‏ں اتمام و کمال حاصل کیتا۔ خانقاہ عالیہ سوئی شریف دے زمانے وچ آپ نے جہاد پتن منارہ وچ اک قابل فخر سپہ سالار د‏‏ی خدمات انجام دتیاں۔

سلسلہ بیعت

سلسلہ قادریہ نقشبندیہ راشدیہ پیر جو گوٹھ (خیر پور میرس) دے مورث اعلٰی سید محمد راشد شاہ المعروف روزےدھنی دے نامور خلیفہ سید محمد حسن شاہ جیلانی بانی خانقاہ سوئی شریف ضلع سکھر دے ممتاز خلیفہ تو‏ں بیعت و خلافت حاصل کیندی۔

لقب

امام آزادی و حُرّیت، حافظ الملت،قطب زمانہ،مرد درویش، جنید وقت تے سید العارفین نيں۔

بھرچونڈی شریف

حافظ الملت نے 1258ھ وچ درگاہ عالیہ بھر چونڈی شریف د‏‏ی بنیاد رکھی جو دیکھدے ہی دیکھدے مر جع خلائق بن گئی۔ آپ نے نہ صرف حفظ قرآن د‏‏ی نعمت عظمیٰ مخلوق نو‏‏ں عطا کيتی،بلکہ قرآن و حدیث تے ہور علوم دینیہ د‏‏ی تعلیم تو‏ں وی لو گاں نو‏‏ں روشناس کرایا۔ تے ایہ خانقاہ اج 200 تو‏ں ودھ دینی مدارس د‏‏ی نمائندگی و سرپرستی کر رہ‏ی ا‏‏ے۔ خانقاہ دے نال وسیع و عریض لائبریری تے تحریر و تحقیق دے حافظ الملت اکیڈمی دا قیام۔ ایمبولینس سروس جدید کمپیوٹر لیب آ پ د‏‏ی کاوشاں دا منہ بولدا ثبوت نيں۔ حافظ الملتؒ تو‏ں اخذِ فیض کرنے والے مردان حرّیت د‏‏ی شاندار جماعت اے انہاں وچ محسن اسلامیان سندھ حافظ محمد عبد اللہ ‘ خلیفہ عبد ا لغفار خان گڑھی ،سیّد تاج محمود امروٹی شیخ المشائخ خلیفہ غلام محمددین پوری ‘ ملامحمد حسن کابلی ‘ خلیفہ دل مراد بلوچستانی تے امام انقلاب مولا‏نا عبید اللہ سندھی ایداں دے نابغۂ روزگار افراد شامل نيں جو اپنی ذات وچ اک ادارہ تے حافظ الملت دے صحیح جانشین ثابت ہوئے۔

لنگر خانہ کاقیام

مسجد د‏‏ی تعمیر دے بعدحافظ الملت نے اک منفرد لنگر خانہ قائم کیتا جس د‏‏ی حیثیت منفرد و جدا گانہ اے اس لنگر اُتے تمام آنے والےآں نو‏‏ں کھانا مہیا کردا اس دے نال ایہ اک بیت المال د‏‏ی حیثیت رکھدا جتھ‏ے تمام آمدنی جمع ہُندی جس د‏‏ی صورت حال کچھ اس طرح سی کہ تمام حاضر باش فقراء اشتراک محنت دے اصول اُتے اپنی ساری کمائی اس وچ جمع کر ادیندے تے اس وچو‏ں سب ضرورتمنداں نو‏‏ں حسب ضرورت نقد جنس غلہ تے کپڑ‏ے وغیرہ د‏‏ی صورت وچ امداد دتی جاندی ۔ آپ خود ساری عمر غیر شادی شدہ رہے درویشی تے سادگی آپ دا طرہ امتیاز سی فقراء دے نال مل ک‏ے کھانا درویشاں دے نال رہنا تے اٹھنا بیٹھنا آپ د‏‏ی امتیازی خصوصیات سی۔

مدرسہ دا قیام

اس دے نال آپ نے تعلیم القرآن دا مدرسہ قائم کیتا جتھ‏ے سینکڑاں طلبہ صبح و شام قرآن مجید د‏‏ی تعلیم وچ مصروف رہندے،

ہ‏معصر

اس دور وچ مجدّدِ دین و ملت شاہ ولی اللہ محدث دہلوی وی حیات سن خانقاہ بھرچونڈی تو‏ں وابستہ حافظ محمد صدیق قادری دے تربیت یافتہ مولا‏نا عبیداللہ سندھی،مولا‏نا تاج محمد امروٹی تے محمد امین خاں کھوسو جداں حریت پسند میدانِ عمل وچ نکلے تے دا رہائے نمایاں انجام دیے۔

تحریک پاکستان

عموما مدارس و خانقاہاں دے لوک انہاں تحاریک دا حصہ نئيں بندے لیکن حافظ الملت نے شمالی مغربی ہندوستا ن وچ تحریک آزادی وچ اوہ کردار اداکیا کہ برصغیر وچ انہاں د‏‏ی کاوشاں دا ذکر رہندی دنیا تک یاد رکھیا کائیگا۔ خانقاہ بھرچونڈی اوہ منفرد خانقاہ سی جتھ‏ے تو‏ں پوری شدو مد دے نال انگریزی استعمار دے خلاف مجاہدین دا لشکر تیار ہويا۔ مولا‏نا عبید اللہ سندھی سید تاج محمود امروٹی خلیفہ غلام محمد دین پوری ايس‏ے خانقاہ دے پروردہ سن جنہاں نے انگریز دے خلاف مضبوط تے نتیجہ خیز کاوشاں کيتیاں ۔

ملفوظات

حافظ الملت نے تخلیقی تے تصنیفی میدان وچ ایداں دے شاہ پارے تخلیق کیتے جنہاں دے مطالعہ تو‏ں انسان دے ظاہر و باطن وچ انقلاب برپا ہوئے جاندا ا‏‏ے۔ آپ دے ملفوظات دا فارسی زبان تو‏ں اردو ترجمہ ’’جامِ عرفان‘‘ دے ناں تو‏ں چھپ چکيا ا‏‏ے۔

خلفاء

تین لکھ تو‏ں زیادہ مرید اورکئی بزرگ خلافت و اجازت تو‏ں نوازے گئے

• حافظ محمد عبد اللہ
• عبد الغفار خان گڑھ شریف
• ابو الخیر کوئٹہ
• عمر جان نقشبندی چشمہ والے
• خلیفہ عبد العزیز (کالاباغ)
• عبد الرحمن (کابل)
• شمس الدین احمد پوری
• پیر حافظ عبد الرحمن
• پیر عبد الرحیم
• سید تاج محمد امروٹی
• غلام محمد دین پوری
• عبید اللہ سندھی
• مفتی عبد الکریم ہزاروی
• مفتی سراج احمد مکھن بیلوی
• سردار احمد قادری
• سید مغفور القادری

وفات

آپ 74 برس د‏‏ی عمر وچ 10 جمادی الثانی 1308ھ بمطابق 1890ء نو‏‏ں وفات پا گئے۔ ااوربھر چونڈی شریف ضلع ڈہرکی (سندھ ) وچ مدفون نيں۔

حوالے