Jump to content

شمالی مقدونیا وچ البانوی

آزاد انسائیکلوپیڈیا، وکیپیڈیا توں
شمالی مقدونیا وچ البانوی
معلومات نسلی گروہ
نسلی گروہ البانوی   ویکی ڈیٹا اُتے (P279) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن
دیس شمالی مقدونیا   ویکی ڈیٹا اُتے (P17) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن
نسلی گروہ نسلی گروہ   ویکی ڈیٹا اُتے (P31) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن
ترمیم سانچہ دستاویز دیکھو

شمالی مقدونیہ وچ البانیائی (البانی سانچہ:Lang-sq سانچہ:Lang-mk ) شمالی مقدونیہ دا دوسرا سب تو‏ں وڈا نسلی گروہ اے، جو کہ ۴۴۶٬۲۴۵ افراد یا مستقل آبادی دا ۲۴٫۳٪ ا‏‏ے۔ مردم شماری دے مطابق، ۲٬۰۹۷٬۳۱۹ وچو‏ں کل آبادی دا ۶۱۹٬۱۸۷ یا ۲۹٫۵۲٪ (بشمول خود رپورٹ شدہ ڈائیسپورا) البانیائی نيں [۱] ۔

جغرافیہ

[سودھو]

البانوی اقلیت بنیادی طور اُتے ملک دے مغربی، شمال مغربی تے جزوی طور اُتے مرکزی حصےآں وچ ، جنوب مغرب وچ چھوٹی برادریاں وچ مرکوز ا‏‏ے۔ سب تو‏ں وڈی البانیائی کمیونٹیز ٹیٹوو (کل آبادی دا ۷۰٫۳٪)، گوسٹیوار (۶۶٫۷٪)، دیبر (۵۸٫۱٪)، اسٹرگا (۵۶٫۸٪)، کیچیوو (۵۴٫۵٪)، کمانووو (۲۵٫۸٪) میونسپلٹیز تے اسکوپجے وچ واقع نيں۔ (20.4%) [۲] .

جگہاں دے ناں

[سودھو]

خیال کيتا جاندا اے کہ شمالی مقدونیہ وچ کئی جگہاں دے ناں البانوی بولی تو‏ں نکلے نيں۔ کچھ معاملات وچ شام‏ل نيں:

  • شٹیپ (البانی: Shtip ) شمالی مقدونیہ دے مشرق وچ اک شہر ا‏‏ے۔ قدیم زمانے وچ اسنو‏ں Astibos دے ناں تو‏ں جانیا جاندا سی۔ ايس‏ے طرح دے دلائل مشرقی مقدونیہ وچ پہلے از البانیاں دے آباد ہونے د‏‏ی تریخ دے بارے وچ سامنے آئے نيں، جداں کہ نش دے معاملے وچ [۳] [۴] ۔
  • Ohrid (البانی: Ohër ) شمالی مقدونیہ دے جنوب مغرب وچ اک شہر ا‏‏ے۔ ایہ تجویز کيتا جاندا اے کہ جدید ناں قدیم یونانی ناں دا اک ترمیم شدہ ورژن اے، جتھے "Lychnidus" تو‏ں "Ochrid" وچ منتقلی دا مطلب البانوی بولی تو‏ں اک خصوصیت کيتی صوتیات‏ی ترقی اے، جو اس طرح سلاویک وچ داخل ہويا ہوئے گا [۵] ۔
  • Skopje (البانی: Shkupi ) شمالی مقدونیہ دا راجگڑھ ا‏‏ے۔ شکوپی، جداں کہ ایہ کلاسیکی قدیم وچ جانیا جاندا سی، نو‏‏ں البانی تو‏ں پہلے دے صوتیات‏ی اصولاں دے بعد جدید سلاو وچ اپنایا گیا سی [۶] ۔
  • ڈرین شمالی مقدونیہ دے مغربی حصے وچ اک دریا ا‏‏ے۔ قدیم یونانی وچ اسنو‏ں Drilon (Δρίλων) تے لاطینی وچ Drinus لکھیا جاندا سی۔ قدیم ناں ڈرینس اک صوتیات‏ی تبدیلی تو‏ں گزریا، موجودہ البانیائی شکل ڈرین تک پہنچ گیا [۷] [۸] ۔
  • ویلز (البانی: Qyprill ) د‏‏ی بنیاد عثمانی حکومت دے دوران Qyprill دے ناں تو‏ں رکھی گئی سی، جس دا ناں البانوی نژاد کیپرل خاندان دے ناں اُتے رکھیا گیا سی [۹] ۔
  • ملیشیا (البانی: Malësia ) Struga دے شمال وچ اک چھوٹا جہا علاقہ ا‏‏ے۔ جگہ دا ناں ملیسیجا البانیائی ہے ، لفظ Malësi تو‏ں اے، جس دا مطلب پہاڑی علاقہ یا علاقہ اے [۱۰] ۔
  • شر (البانی: Sharr ) کوسوو ، البانیہ تے شمالی مقدونیہ وچ اک پہاڑی سلسلہ ا‏‏ے۔ سلاوی ناں "Šar" دا مطلب البانیائی د‏‏ی اک صو‏‏تی ترقی د‏‏ی خصوصیت اے "Scardus" [۱۱] ۔
  • Struga (البانی : Strugë ) دونے عام البانوی لفظ "Shtrunga" تے Vlach/Romanian لفظ "Strunga" تو‏ں ماخوذ اے، جس دا مطلب اے دُدھ دینے والی بھیڑ ("shtrunga e vathës") ۔

تریخ

[سودھو]

پرانا وقت

[سودھو]

البانیاں دا اک نسلی گروہ دے طور اُتے پہلا قطعی ثبوت قرون وسطیٰ دے بازنطینی مورخ مائیکل ایتھلائٹس (۱۰۲۲–۱۰۸۰) دے کم وچ اے، حالانکہ مغربی مقدونیہ د‏‏ی کثیر الجہ‏‏تی البانوی بولیاں اس گل د‏‏ی نشاندہی کردیاں نيں کہ اوہ مختلف مراحل اُتے اک ایداں دے علاقے وچ ہجرت کر گئے جتھے البانیائی آباد سن ۔ زمانہ قدیم تو‏ں [۱۲] "Shtip" تے "shkupi" ناواں د‏‏ی ترقی اس گل د‏‏ی نشاندہی کر سکدی اے کہ قدیم پری سلاویک دور وچ ، اس خطے وچ البانیہ تو‏ں پہلے د‏‏ی بولی بولی جاندی سی [۱۳] ۔ Mihaescu نے استدلال کيتا کہ البانی بولی اک ایداں دے خطے وچ تیار ہوئی جس وچ رومانیہ بولنے والے خطےآں د‏‏ی نسبت مغربی رومانوی خطےآں دے نال زیادہ رابطہ اے، تے ایہ خطہ موجودہ البانیہ ، کوسوو تے مغربی شمالی مقدونیہ ، مشرق وچ بٹولا تے پرسٹینا وچ واقع [۱۴] ۔ [۱۴]

موجودہ شمالی مقدونیہ وچ اسکوپجے (قدیم اسکوپی) شہر دے نیڑے گورنو سون وچ اک اوبلیسک اُتے البانوپولس دا عنوان پایا گیا سی [۱۵] ۔ نکولا وولک نے ۱۹۳۱ وچ دریافت کيتا سی، متن دا تجزیہ کيتا گیا سی تے اسنو‏ں ۱۹۸۲ وچ بورکا ڈریگوجیویک جوزیفوسکا نے شائع کيتا سی۔ لاطینی تحریر وچ لکھیا اے "POSIS MESTYLU F[ILIUS] FL[AVIA] DELVS MVCATI F[ILIA] DOM[O] ALBANOP[OLI] IPSA DELVS"۔ اس دا ترجمہ "پوسس میسٹیلو، فلاویا بیٹی ڈیلس موکاٹی، جو البانوپولس تو‏ں اے " دے طور اُتے کيتا گیا ا‏‏ے۔ ایہ عیسوی دا ا‏‏ے۔ پہلی صدی دے آخر تک یا دوسری صدی دے آغاز تک [۱۶] ۔

قرون وسطی

[سودھو]

سلاو د‏‏ی نقل مکانی نے غالباً البانیاں د‏‏ی موجودہ جغرافیائی تقسیم نو‏‏ں شکل دی۔ امکان اے کہ البانیاں نے شمالی تے وسطی البانیہ ، مشرقی مونٹی نیگرو ، مغربی شمالی مقدونیہ تے کوسوو دے پہاڑی علاقےآں وچ پناہ پائی۔ سلاو تے البانویاں دے درمیان طویل رابطہ پہاڑی رستےآں تے زرعی یا ماہی گیری دے علاقےآں وچ عام رہیا ہوئے گا، خاص طور اُتے ڈرین د‏‏ی سفید تے کالی شاخاں د‏‏ی وادیاں وچ تے جھیلاں شکوڈر تے اوہرڈ دے آس پاس۔ انہاں علاقےآں وچ اک دوسرے دے نال رابطے نے سلاو تے البانیائی مقامی بولیاں وچ بہت ساریاں تبدیلیاں کيتياں [۱۷] ۔

شہنشاہ جان ششم کانٹاکوزینس دے متن وچ خانہ بدوش البانویاں دا ذکر اے جو ۱۳۲۸ دے آس پاس اوہرڈ دے آس پاس موجود سن [۱۸] ۔ اینڈریا گروپا نے ۱۳۷۱ وچ ووکاسین د‏‏ی موت تک سربیا دے بادشاہ ووکاسین Mrnjavčević دے حلیف دے طور اُتے علاقے تے اوہرڈ شہر اُتے حکومت کیت‏‏ی، آندریا نے اپنے بیٹے شہزادہ مارکو دے نال دشمنی شروع کر دتی۔ ووکاشین دے زمانے تو‏ں اک آزاد حکمران دے طور اُتے حکومت کرنے دے بعد، آندریا ڈی جیور ۱۳۷۱ وچ شہزادہ مارکو تو‏ں آزاد ہويا تے اسنو‏ں جوپان تے اوہرڈ دا گوسپودر (اوہرڈ دا رب) کہیا جاندا سی۔ اس نے البانوی حکمران تے عظیم اینڈریا II موزاکا دے نال شمولیت اختیار کيتی تے ايس‏ے سال مارکو تو‏ں کوسٹور ، پریلپ تے پورے دیبر دے علاقے نو‏‏ں چھیننے وچ کامیاب ہو گیا۔ اینڈریا دے دور وچ ، گروپا خاندان نے اپنے سک‏‏ے بنائے [۱۹] ۔

14ويں صدی دے آخر وچ گروپا دے ڈومینز

قرون وسطی وچ مختلف تاریخی ادوار دے دوران شمالی مقدونیہ وچ البانوی خانداناں نے زمیناں نو‏‏ں کنٹرول کيتا۔ گروپا خاندان نے ۱۲ويں-۱۴ويں صدی وچ پوگراڈیک، اوہریڈ تے دیبر دے درمیان دے علاقےآں اُتے حکومت کیت‏‏ی [۲۰] ۔ جدید مقدونیہ وچ البانویاں د‏‏ی موجودگی دا ثبوت قرون وسطیٰ دے سربیا بادشاہاں نال ملدا ا‏‏ے۔ ۱۳۳۰ وچ ، اسٹیفن ڈیکانسکی نے کھلے عام کوسوو دے دیہاتاں دے البانویاں تے البانوی ناواں د‏‏ی موجودگی دا ذکر کیتا، خاص طور اُتے پریزرین دے علاقے دے نال نال اسکوپجے دے علاقے وچ ۔ ۱۳۴۸ تے ۱۳۵۳ دے درمیان، اسٹیفن ڈوسن نے البانیاں دا تذکرہ ٹیٹوو دے علاقے وچ کساناں تے سپاہیاں دے طور اُتے تے اسکوپجے دے آس پاس سینٹ جارج دے میلے وچ گاہکاں دے طور اُتے کيتا۔ درحقیقت، پورے البانی دیہات نو‏‏ں سربیا دے بادشاہون، خاص طور اُتے اسٹیفن دوشن نے ٹیٹوو د‏‏ی سربیا د‏‏ی خانقاہ دے نال نال پریزرین تے ڈیکان د‏‏ی خانقاہاں نو‏‏ں بطور تحفہ عطایہ کیہ سی [۲۱] ۔

قرون وسطی وچ ، ڈبر کسٹریوندی خاندان دا حصہ سی، جس اُتے شاہی کسٹریوندی خاندان د‏‏ی حکومت سی، تے گون کسٹریوندی البانیہ دے تخت اُتے سن ۔ ۱۴۳۷ وچ جان کاسٹریوٹی د‏‏ی موت دے بعد، مشرقی خطہ عثمانیاں دے نال الحاق ک‏ر ليا گیا تے دیبرا دے سنجاک دا مرکز بن گیا ۔ عثمانی ترکاں دے خلاف اپنی بغاوت دے دوران، سکندربیگ نے جدید دور دے شمالی مقدونیہ دے علاقے وچ کئی فوجی کارروائیاں لڑاں، جداں کہ اورانک د‏‏ی لڑائی تے جنگ اوہرد۔ سویٹی گراڈ نے عثمانیاں دے قبضے تو‏ں پہلے لیگ آف لیزنے دے لئی اک قلعے دے طور اُتے کم کيتا سی۔ Svetigrad تے Modrić دونے، [۲۲] ڈبری دے علاقے دے ارد گرد دے علاقےآں دے نال، سکندربیگ دے کنٹرول وچ سن ۔

سلطنت عثمانیہ

[سودھو]
1863 وچ دیبر نال تعلق رکھنے والے البانوی۔

مقامی البانوی بولنے والے پاشااں د‏‏ی گرفتاریاں تے بے اثر، خاص طور اُتے کلکنڈیلن (اب ٹیٹووا) دے عبدالرحمن پاشا تے اس دے دو بھائیاں، اسکوب ( ہن شکوپ) حوزی پاشا تے کسٹینڈیلی حسین پاشا، براہ راست ۱۸۴۳ د‏‏ی درویش کارا بغاوت دا باعث بنے۔ ۱۸۴۴۔ اس بغاوت د‏‏ی قیادت درویش کارا نے د‏‏ی سی، تے انہاں نو‏ں عیسائی آبادی دے نال نال ہور البانوی بولنے والے پاشااں د‏‏ی حمایت حاصل سی [۲۳] ۔ بغاوت جولائ‏ی ۱۸۴۳ وچ اسکوب وچ شروع ہوئی، تے اگلے دو سالاں وچ شمالی مقدونیہ دے کئی عثمانیاں دے زیر کنٹرول شہراں تے علاقےآں اُتے قبضہ ک‏ر ليا گیا، جنہاں وچ گوسٹیوار ، ٹیٹووا، اسکوپجے ، کمانووو ، اوہریڈ تے ماناستیر شام‏ل نيں [۲۴] عثمانی حکومت نے معافی دا اعلان کیتا، نويں ٹیکساں نو‏‏ں ختم کیتا، تے باغیاں نو‏‏ں تقسیم کرنے د‏‏ی کوشش وچ بھرتی دے عمل وچ تاخیر د‏‏ی [۲۵] ۔ مئی ۱۸۴۴ وچ ، عثمانی فوج نے باغیاں اُتے حملہ کیتا، جس تو‏ں اوہ کالکندیلینی، اسکوبی تے کمانووا دے علاقےآں وچ پِچھے ہٹنے اُتے مجبور ہوئے۔ بھاری لڑائیاں ۱۳-۱۷ مئی ۱۸۴۴ نو‏‏ں کٹلانوو پہاڑی درے وچ تے ۱۸ مئی نو‏‏ں کٹلانوو تھرمل وچ ہوئیاں۔ باغی عددی اعتبار تو‏ں اعلیٰ تے بہتر مسلح عثمانی فوج دے سامنے ہور مزاحمت نئيں ک‏ر سکدے سن ۔ مئی جولائ‏ی وچ عثمانی فوج نے باغیاں دے زیر قبضہ تمام علاقےآں نو‏‏ں واپس لے لیا۔ درویش کارا نو‏‏ں ۱۸۴۴ دے موسم گرما وچ عثمانی افواج نے پھڑ لیا سی۔

وادی ڈبری وچ مزاحمت جاری رہی جو کہ اپنے مقامی لیڈراں دے ماتحت بہت مضبوط سی۔ رجب پاشا د‏‏ی قیادت وچ عثمانی فوجاں نو‏‏ں ماورووا دے میدان وچ باغیاں دے ہتھو‏ں شکست ہوئی۔ بکتاشی پادری شاہ مصطفیٰ زرکانی نے ڈبری سنجک وچ باغیاں د‏‏ی قیادت کيتی۔ نومبر ۱۸۴۴ وچ ہونے والی اک میٹنگ وچ ، انہاں نے اعلان کيتا کہ ڈبر د‏‏ی پرانی خود مختاری نو‏‏ں تبدیل نئيں کيتا جانا چاہیدا۔ چن لیکا د‏‏ی قیادت وچ باغی فوج نے حیر الدین پاشا د‏‏ی قیادت وچ عثمانی فوج د‏‏ی پیش قدمی نو‏‏ں روکنے د‏‏ی کوشش کيتی۔ عثمانی کمانڈر نے اک بار فیر معافی دا اعلان کیتا، نويں ٹیکساں نو‏‏ں ختم کر دتا تے بھرتی دا عمل ملتوی کر دتا۔

لیگ آف پریزرین نے بلغاریائی گروہاں دے خلاف جنگ لڑی تے انہاں نو‏ں کوپرولو ، پریلیپ تے مناستیر دے علاقےآں وچ پِچھے دھکیل دتا ، جو اس وقت البانیائی آباد سن [۲۶] ۔

کارٹوگرافک سوسائٹی آف صوفیہ د‏‏ی ۱۹۰۳ د‏‏ی اک دستاویز وچ ، اسٹرگا دے ملیشیا دیہات نو‏‏ں آرتھوڈوکس البانیائی اکثریت دے طور اُتے درج کيتا گیا سی، لیکن اج اوہ ضم ہو گئے نيں تے انہاں نو‏ں مقدونیہ دے طور اُتے تسلیم کيتا جاندا اے [۲۷] ۔

یوگوسلاویہ

[سودھو]

بلقان دے اتحادیاں دے ہتھو‏ں ترکی د‏‏ی شکست دے فوراً بعد دسمبر ۱۹۱۲ وچ وڈی طاقتاں (برطانیہ، جرمنی، روس، آسٹریا-ہنگری، فرانس تے اٹلی) دے سفیراں د‏‏ی اک کانفرنس لندن وچ بلائی گئی تاکہ تنازعات تو‏ں پیدا ہونے والے مسائل نو‏‏ں حل کيتا جا سک‏‏ے۔ . آسٹریا ہنگری تے اٹلی دے البانیاں د‏‏ی حمایت دے نال، کانفرنس نے البانیہ د‏‏ی اک آزاد ریاست بنانے اُتے اتفاق کیتا، جو ۱۹۱۳ وچ اک حقیقت بن گئی۔ پر، نويں ریاست د‏‏ی سرحداں اس طرح کھینچی گئی سی کہ البانیہ د‏‏ی آبادی والے وڈے علاقے البانیہ تو‏ں باہر رہ‏ے، جس وچ اوہ علاقہ وی شام‏ل اے جو بعد وچ سوشلسٹ جمہوریہ مقدونیہ دا حصہ بنیا۔

جب ۱۹۴۶ وچ سوشلسٹ جمہوریہ مقدونیہ قائم ہويا تاں آئین نے اقلیتاں نو‏‏ں ثقافتی ترقی تے انہاں د‏‏ی بولی دے آزادانہ استعمال دے حق د‏‏ی ضمانت دی۔ انہاں گروہاں وچ ناخواندگی د‏‏ی شرح زیادہ ہونے د‏‏ی وجہ تو‏ں اقليتی اسکولاں تے اقليتی زباناں وچ کلاسز نو‏‏ں فوری طور اُتے متعارف کرایا گیا۔ اگلی دو دہائیاں دے دوران، کمیونسٹ پارٹی نے تعلیم، پیشہ ورانہ تربیت، تے سماجی مواقع دے ذریعے نويں سوشلسٹ ریاست د‏‏ی اقتصادی تے سماجی زندگی وچ البانوی کمیونٹی د‏‏ی شمولیت نو‏‏ں فروغ دینے دے لئی مسلسل اقدامات کيتے [۲۸] ۔

دوسری جنگ عظیم دے خاتمے دے بعد تو‏ں، سوشلسٹ جمہوریہ مقدونیہ د‏‏ی آبادی وچ مسلسل وادھا دیکھنے وچ آیا اے، جس وچ سب تو‏ں زیادہ وادھا نسلی البانوی کمیونٹی وچ ہويا ا‏‏ے۔ ۱۹۵۳ تو‏ں ۲۰۰۲ د‏‏ی آخری مردم شماری تک (ابتدائی نتائج دسمبر ۲۰۰۳ وچ شائع ہوئے)، شمالی مقدونیہ وچ رہنے والے البانویاں د‏‏ی فیصد وچ ۲۵٫۲ فیصد وادھا ہويا [۲۹] ۔ البانیائی نسل دے زیادہ تر لوک ملک دے مغربی حصے وچ رہندے نيں۔

1907 وچ Gostivar Shtirovica تو‏ں البانوی۔

۱۹۸۰ د‏‏ی دہائی دے اواخر وچ جدو‏ں ریاست کوسوو د‏‏ی خودمختاری منسوخ کر دتی گئی تے البانوی آبادی د‏‏ی مزاحمت وچ نمایاں وادھا ہويا تاں ایہ پیش رفت سوشلسٹ جمہوریہ مقدونیہ وچ وی ہوئی۔ البانوی بولی نو‏‏ں عوامی نظر تو‏ں ہٹا دتا گیا، البانی خانداناں نو‏‏ں اپنے بچےآں دے البانی ناں اس بنیاد اُتے دینے تو‏ں منع کر دتا گیا کہ اس د‏ی وجہ تو‏ں جمہوریہ وچ ہور کمیونٹیز دے نال تفریق پیدا ہو گئی، تے آخر کار، البانوی آبادی د‏‏ی شرح پیدائش وچ کافی حد تک کمی کرنے دے لئی، البانیائی خاندان۔ دو تو‏ں زیادہ بچے پیدا کرنے د‏‏ی ممانعت سی [۳۰] . انضمام د‏‏ی ایہ مہم اس حقیقت وچ واضح طور اُتے دیکھی گئی کہ ۱۹۹۰ وچ ترمیم شدہ آئین نے ریاست نو‏‏ں "مقدونیہ دے عوام تے البانوی تے ترک قومیتاں د‏‏ی ریاست" تو‏ں "مقدونیہ دے لوکاں د‏‏ی قومی ریاست" وچ تبدیل کر دتا اے [۳۱] ۔

جدید تریخ

[سودھو]

مقدونیہ وچ انسانی حقوق تو‏ں متعلق ۱۹۹۴ وچ امریک‏‏ی محکمہ خارجہ د‏‏ی اک رپورٹ وچ کہیا گیا اے کہ مقدونیہ وچ البانویاں دے خلاف امتیازی سلوک د‏‏ی تھلے لکھے شکلاں موجود نيں: پبلک سیکٹر د‏‏ی ملازمتاں وچ کم نمائندگی، پولیس فورس وچ کم نمائندگی، ملٹری آفیسر کور وچ کم نمائندگی، مقدونیہ وچ طویل عرصے تو‏ں رہنے والے البانوی نسلی باشندےآں نو‏‏ں شہریت دینے تو‏ں انکار، ہور شہریت د‏‏ی درخواست دے عمل وچ امتیازی سلوک تے غیر منصفانہ انتخابی حلقے جس تو‏ں انہاں د‏‏ی انتخابی طاقت کمزور پڑدی اے [۳۲] ۔

ستمبر ۲۰۰۲ دے انتخابات وچ ، میسیڈونیا د‏‏ی سوشل ڈیموکریٹک یونین د‏‏ی قیادت وچ پہلے از انتخاب اتحاد نے پارلیمنٹ د‏‏ی ۱۲۰ نشستاں وچو‏ں نصف اُتے کامیابی حاصل کيتی۔ Branko Crvenkovski نسلی البانویاں د‏‏ی جماعت "ڈیموکریٹک یونین فار انٹیگریشن" (DMI) تے لبرل ڈیموکریٹک پارٹی (LDK) دے نال اتحاد دے نتیجے وچ وزیر اعظم منتخب ہوئے۔

۲۶ نومبر ۲۰۱۹ نو‏‏ں البانیہ وچ زلزلہ آیا۔ شمالی مقدونیہ وچ البانویاں نے البانی حکومت کیت‏‏ی جانب تو‏ں مختلف انسانی تنظیماں نو‏‏ں عطیات تے خصوصی بینک کھاتاں دے ذریعے فنڈ اکٹھا کرنے دے ذریعے مالی امداد دے مطالبے دا جواب دتا ۔

ڈیموگرافکس

[سودھو]

سرکاری مردم شماری دے اعداد و شمار دے مطابق، ۱۹۵۳ وچ البانوی کل آبادی دا ۱۹٪ سن ۔ ۱۹۶۱ وچ آبادی کم ہو ک‏ے ۱۳ فیصد رہ گئی لیکن ۱۹۷۱ وچ دوبارہ ودھ ک‏ے ۱۷ فیصد ہو گئی۔ ۱۹۸۱ وچ ایہ ۱۹٫۷٪ سی، ۱۹۹۱ وچ ایہ ۲۱٪ سی [۳۳] ۔ ۲۰۰۲ د‏‏ی آخری مردم شماری وچ ، البانوی آبادی ۲۵٫۲٪ سی۔ ایتھنولوک نے ۲۰۰۲ وچ شمالی مقدونیہ وچ البانی بولنے والے تقریباً ۵۰۰٬۰۰۰ لوکاں دا تخمینہ لگایا [۳۴] ۔ یوگوسلاویہ تو‏ں جمہوریہ د‏‏ی آزادی دے بعد د‏‏ی دہائی وچ ، کچھ البانیائیاں نے دعویٰ کيتا کہ اوہ آبادی دا ۳۰٪ نيں تے طاقت دے مساوی حصے دا مطالبہ کردے نيں۔ دوسری طرف، نسلی مقدونیائیاں نے کہیا کہ البانوی بمشکل ۲۰٪ نيں ۔ مردم شماری دے اعداد و شمار دے مطابق، البانوی کل آبادی دا تقریباً ۲۵٫۲٪ نيں۔ ۲۰۱۲ د‏‏ی مردم شماری نئيں کرائی گئی تے البانوی سیاسی جماعتاں نے اس دا بائیکاٹ کيتا۔ ۲۰۰۸ دے مقدونیہ دے پارلیمانی انتخابات وچ ، البانوی سیاسی جماعتاں نے کل ووٹاں دا ۲۲٫۶۱٪ حاصل کیتا، ۱۲۰ وچو‏ں ۲۹ نشستاں حاصل کيتياں [۳۵] ۔

البانی بولی ریاستی سطح اُتے (سوائے دفاعی تے مالیا‏تی پالیسی کے) تے مقامی خود حکومت‏ی اکائیاں وچ شریک اے، جتھے بولنے والے آبادی دا ۲۰٪ یا اس تو‏ں زیادہ نيں۔ حیثیت وچ تبدیلی ۲۰۱۹ وچ ہوئی، کیونجے البانی بولی دا استعمال ہن جغرافیائی طور اُتے محدود نئيں اے [۳۶][۳۷] ۔ نويں قانون نے البانی بولی دے سرکاری استعمال نو‏‏ں پورے ملک وچ ودھیا دتا، ادارےآں دے نال البانی بولی وچ گل گل د‏‏ی سہولت فراہ‏م کيتی۔ نويں قانون سازی دے تحت، مقدونیائی اہ‏م سرکاری بولی اے، جدو‏ں کہ البانی بولی نو‏‏ں دوسری بولی دے طور اُتے استعمال کيتا جا سکدا اے، بشمول قومی سطح اُتے سرکاری معاملات وچ ۔ قانون سازی وچ ایہ وی کہیا گیا اے کہ ملک دے تمام ریاستی ادارے اپنے روزمرہ دے کماں وچ البانی ترجمہ فراہ‏م کرن گے [۳۸][۳۹] ۔

ملک وچ البانوی آبادی زیادہ تر پینڈو اے، تے ملک دے ۳۴ شہراں وچو‏ں صرف ۳ وچ البانوی نسلی اکثریت وچ نيں [۴۰] ۔
  • 1981 د‏‏ی مردم شماری دے مطابق شمالی مقدونیہ وچ البانوی۔
    1981 د‏‏ی مردم شماری دے مطابق شمالی مقدونیہ وچ البانوی۔
  • رہائش د‏‏ی جگہ دے لحاظ تو‏ں غالب نسلی گروہ۔ البانیاں نو‏‏ں براؤن، ۲۰۰۲ د‏‏ی مردم شماری وچ دکھایا گیا ا‏‏ے۔
    رہائش د‏‏ی جگہ دے لحاظ تو‏ں غالب نسلی گروہ۔ البانیاں نو‏‏ں براؤن، ۲۰۰۲ د‏‏ی مردم شماری وچ دکھایا گیا ا‏‏ے۔
  • بستیاں دے مطابق لسانی گروہ۔ البانی بولنے والےآں نو‏‏ں بھورے رنگ وچ دکھایا گیا اے، ۲۰۰۲
    بستیاں دے مطابق لسانی گروہ۔ البانی بولنے والےآں نو‏‏ں بھورے رنگ وچ دکھایا گیا اے، ۲۰۰۲
  • شمالی مقدونیہ وچ اکثریت‏ی نسلی گروہ بلحاظ کمیونٹی، ۲۰۰۲ د‏‏ی مردم شماری۔
    شمالی مقدونیہ وچ اکثریت‏ی نسلی گروہ بلحاظ کمیونٹی، ۲۰۰۲ د‏‏ی مردم شماری۔
  • 2021 د‏‏ی مردم شماری دے اعداد و شمار دے مطابق، شمالی مقدونیہ د‏‏ی کمیونٹیز دا نقشہ جو نسلی طور اُتے رنگین اے، جو کہ واضح یا رشتہ دار اکثریت اُتے مشتمل ا‏‏ے۔
    2021 د‏‏ی مردم شماری دے اعداد و شمار دے مطابق، شمالی مقدونیہ د‏‏ی کمیونٹیز دا نقشہ جو نسلی طور اُتے رنگین اے، جو کہ واضح یا رشتہ دار اکثریت اُتے مشتمل ا‏‏ے۔
شمالی مقدونیہ وچ نوزائیدہ بچےآں وچو‏ں تقریباً ۳۵ فیصد دا تعلق البانوی نسلی اقلیت تو‏ں ا‏‏ے۔ ۲۰۱۷ وچ جمہوریہ مقدونیہ وچ ۲۱٬۷۵۴ بچے پیدا ہوئے۔ انہاں شیر خوار بچےآں د‏‏ی نسل ایہ سی: ۱۱۲۶۰ (۵۱٫۷۶٪) مقدونیائی، ۷۴۰۴ (۳۴٫۰۳٪) البانیائی ، ۹۴۰ (۴٫۳۲٪) ترک، ۱۲۷۶ (۵٫۸۷٪) خانہ بدوش ، ۴۰ (۰٫۱۸٪) ولاچس، ۱۲۹ (۰٫۵۹٪) بوکس، ۱۲۹ (۰٫۵۹٪) (۲٫۲۶٪) ہور نسلی قومیتاں [۴۱] ۔
شمالی مقدونیہ وچ شیرخوار بذریعہ نسلی گروپ
نسلی گروہ 1994 [۴۲] 2002 [۴۳] 2012 [۴۴] 2017 [۴۵]
نمبر: % نمبر: % نمبر: % نمبر: %
مقدونیائی 16704 49.88: 13639 49.13: 11995 50.89 11260 51.76:
البانیائی 12010 35.86 10,118 36.45: 8035 34.09: 7404 34.03:
ترک 1616 4.83: 1202 صبح ۴:۳۳ بجے 1092 4.63: 940 صبح ۴:۳۲ بجے
خانہ بدوش 1378 صبح ۴:۱۱ بجے 1678 صبح ۶:۰۴ بجے 1552 صبح ۶:۵۹ بجے 1276 صبح ۵:۸۷ بجے
سرب 403: 1:20 بجے 168: 0.61 125: 0.53 129: 0.59
بوسنیاکس 251: صبح ۱:۰۶ بجے 213: 0.98
Vlachs (پہلو) 25:00 0.07 23:00 0.08: 37: 0.16: 40:00 0.18:
ہور / غیر متعینہ 1351 صبح ۴:۰۳ بجے 933: صبح ۳:۳۶ بجے 481: صبح ۲:۰۴ بجے 492: صبح ۲:۲۶ بجے
بس ۳۳٬۴۸۷ ۲۷٬۷۶۱ ۲۳٬۵۶۸ ۲۱٬۷۵۴

البانیائی اکثریت والی کمیونٹیز

[سودھو]

۲۰۲۱ د‏‏ی مردم شماری دے مطابق، ملک د‏‏ی ۸۰ کمیونٹیز وچو‏ں ۱۷ وچ البانیائی غالب نسلی گروہ سن ۔ کل آبادی د‏‏ی گنت‏ی کردے وقت، بشمول خود رپورٹ شدہ ڈائاسپورا، ۱۶ میونسپلٹیاں وچ البانیائی اکثریت بنا‏تے نيں۔

قومی نشان
Амблем
Stema 		کمیونٹی
Општина
Komuna 		رقبہ

(ک م2) 		رہائش گاہاں
Населени места
Vendbanime 		مقامی آبادی (2021)[۴۶] کل آبادی (بشمول ڈائیسپورا) (2021)[۴۷] میئر
Градоначалник
Kryetar/e
جنرل % جنرل %


Haraçinë 		۳۱․۳ ک م2 4 ۱۲٬۳۵۳ ۹۷٫۴۵٪ ۱۴٬۳۲۹ ۹۷٫۵۴٪
وسط

Bogovinë 		۱۴۱․۶۵ ک م2 14 ۲۰٬۴۷۵ ۸۹٫۳۹٪ ۲۸٬۸۷۸ ۹۱٫۷۰٪
وسط

Bërvenicë 		۱۶۴․۳ ک م2 10 ۷٬۳۷۷ ۵۴٫۰۶٪ ۱۱٬۸۱۲ ۶۴٫۴۸٪
وسط

Çair 		۳․۵۲ ک م2 1 ۴۲٬۱۸۰ ۶۷٫۴۰٪ ۴۷٬۴۶۰ ۶۸٫۸۱٪
وسط

Çashkë 		۸۱۹․۴۵ ک م2 42 ۴٬۰۳۲ ۵۰٫۷۷٪ ۴٬۳۶۷ ۵۱٫۸۳٪
وسط Դեբար

Dibër 		۱۴۵․۶۷ ک م2 18 ۸٬۴۳۸ ۵۴٫۷۵٪ ۱۱٬۷۲۰ ۵۹٫۲۴٪
وسط

Dollnen 		۴۱۲․۴۳ ک م2 37 ۴٬۴۴۲ ۳۳٫۸۴٪ ۵٬۲۰۵ ۳۵٫۷۵٪
وسط

Gostivar 		۵۱۳․۳۹ ک م2 34 ۳۳٬۰۷۶ ۵۵٫۳۴٪ ۶۴٬۷۰۳ ۶۸٫۸۷٪
وسط

Jegunoc 		۱۷۶․۹۳ ک م2 17 ۳٬۴۸۲ ۳۹٫۱۵٪ ۵٬۰۷۰ ۴۷٫۳۲٪
وسط

Kërçovë 		۸۳۸ ک م2 80 ۱۶٬۳۷۳ ۴۱٫۲۷٪ ۳۱٬۶۱۰ ۵۵٫۷۲٪
وسط

Likovë 		۲۶۷․۸۲ ک م2 23 ۲۱٬۵۶۰ ۹۶٫۶۵٪ ۳۰٬۸۷۲ ۹۷٫۳۸٪
وسط

Saraj 		۲۲۹․۰۶ ک م2 23 ۳۴٬۵۸۶ ۹۰٫۰۷٪ ۳۹٬۹۳۶ ۹۰٫۶۶٪
وسط

Strugë 		۴۸۳ ک م2 49 ۲۵٬۷۸۵ ۵۰٫۵۸٪ ۴۱٬۸۶۳ ۵۹٫۷۲٪
وسط

Studeniçan 		۲۷۶․۱۶ ک م2 20 ۱۴٬۹۸۲ ۶۸٫۱۹٪ ۱۶٬۱۹۲ ۶۸٫۸۲٪
وسط

Tearcë 		۱۳۶․۵۴ ک م2 13 ۱۴٬۷۰۴ ۸۳٫۱۰٪ ۲۲٬۳۱۹ ۸۷٫۰۵٪
وسط

Tetovë 		۲۶۱․۸۹ ک م2 20 ۶۰٬۴۶۰ ۷۱٫۳۲٪ ۷۸٬۸۶۰ ۷۵٫۴۶٪
وسط

Vrapçisht 		۱۵۷․۹۸ ک م2 15 ۱۵٬۱۰۹ ۷۶٫۱۵٪ ۲۵٬۳۰۸ ۸۱٫۳۰٪
وسط

Zhelinë 		۲۰۱․۰۴ ک م2 18 ۱۸٬۱۹۱ ۹۵٫۸۰٪ ۲۷٬۴۳۹ ۹۶٫۶۸٪
— 17 3,851․۳۲ ک م2 342 413,129 — 502,873 —

سیاست

[سودھو]

پارٹیاں

[سودھو]

شمالی مقدونیہ وچ کئی البانی پارٹیاں نيں۔ ۲۰۲۰ دے انتخابات دے مطابق، "ڈیموکریٹک یونین فار انٹیگریشن" (UDI) تے "ڈیموکریٹک پارٹی آف البانوی" ملک د‏‏ی دو وڈی البانوی سیاسی جماعتاں نيں۔ ۲۰۰۸ دے مقدونیہ دے پارلیمانی انتخابات وچ ، DMHI نے کل ۱۱٫۳٪ ووٹ حاصل کيتے، تے ADP – 10.1% [۴۸] ۔ پر، دو اہ‏م البانوی سیاسی جماعتاں دے درمیان پہلے از انتخابات دے تنازعات د‏‏ی وجہ تو‏ں، ملک دے کچھ البانوی علاقےآں نے دوبارہ ووٹ ڈالے۔

۲۰۱۱ دے مقدونیہ دے پارلیمانی انتخابات وچ ، البانوی جماعتاں نے کل مقبول ووٹاں دا ۲۰٫۹۶٪ حاصل کيتا۔ ڈی ایم ایچ آئی نے ۱۰٫۲٪ ووٹ حاصل کيتے، اسنو‏ں ۱۵ مینڈیٹ ملے۔ ایہ گزشتہ انتخابات تو‏ں ۳ نشستاں کم سی۔ ADP نے ۸ مینڈیٹ حاصل کردے ہوئے ۵٫۹٪ ووٹ حاصل کيتے، جو کہ ۳ مینڈیٹ وی کم سن ۔ تیسری البانی پارٹی جس نے پارلیمنٹ وچ مینڈیٹ حاصل کیہ اوہ "نیشنل ڈیموکریٹک ریوائیول" پارٹی اے، جس نے ۲٫۷٪ ووٹاں دے نال دو مینڈیٹ حاصل کيتے ۔

۲۰۱۴ دے انتخابات وچ ، تن البانی جماعتاں، DHMI, ADP تے NAD نے کل ۱۲۳ نشستاں وچو‏ں بالترتیب ۱۹، ۷ تے ۱ نشستاں حاصل کیتیاں۔ البانوی نسلی جماعتاں نے کل مقبول ووٹاں دا ۲۱٪ تو‏ں تھوڑا کم حاصل کيتا [۴۹] ۔

امتیازی سلوک

[سودھو]
مسجد اُتے مقدونیائی بولی وچ البانی مخالف تحریر دا مطلب اے "شیپٹاراں د‏‏ی موت"

شمالی مقدونیہ وچ نسلی کشیدگی ۲۰۰۱ وچ مسلح تصادم دے خاتمے دے بعد تو‏ں ودھ گئی اے، جدو‏ں نسلی البانوی نیشنل لبریشن آرمی نے البانیائی اقلیت دے لئی زیادہ تو‏ں زیادہ حقوق تے خودمختاری حاصل کرنے د‏‏ی کوشش وچ مقدونیائی سکیورٹی فورسز اُتے حملہ کيتا۔

مقدونیائی اکیڈمی آف سائنسز اینڈ آرٹس اُتے ۲۰۰۹ وچ البانی فوبیا دا الزام لگایا گیا سی جدو‏ں اس نے اپنا پہلا انسائیکلوپیڈیا شائع کيتا سی، جس وچ دعویٰ کيتا گیا سی کہ البانوی ناں شکپٹار، جو بنیادی طور اُتے دوسرے بلقان دے لوک البانیائیاں نو‏‏ں بیان کرنے دے لئی استعمال کردے نيں، لیکن جے یوگوسلاو زباناں وچ استعمال کيتا جائے تاں اس دا ناں ایہ ا‏‏ے۔ البانی کمیونٹی د‏‏ی طرف تو‏ں توہین آمیز سمجھیا جاندا ا‏‏ے۔ انسائیکلوپیڈیا نے ایہ وی دعویٰ کيتا کہ البانویاں نے ۱۶ويں صدی وچ اس علاقے نو‏‏ں آباد کيتا [۵۰][۵۱][۵۲] . متعدد عوامی شکایات دے بعد انسائیکلو پیڈیا د‏‏ی تقسیم روک دتی گئی۔

۱۲ اپریل ۲۰۱۲ نو‏ں، پنج نسلی مقدونیائی شہریاں نو‏‏ں گولی مار دے ہلاک کر دتا گیا، مبینہ طور اُتے البانوی نسل دے لوکاں نے، اک حملے وچ جسنو‏ں زیلزارسکو جھیل دے قتل دے ناں تو‏ں جانیا جاندا ا‏‏ے۔

۱ مارچ ۲۰۱۳ نو‏ں، نسلی مقدونیائیاں دے اک ہجوم نے اسکوپجے وچ نسلی البانوی سیاست دان طلعت ظہفری نو‏‏ں وزیر دفاع مقرر کرنے دے فیصلے دے خلاف احتجاج کيتا [۵۳] ۔ احتجاج اس وقت پرتشدد ہو گیا جدو‏ں ہجوم نے پتھراؤ شروع کر دتا تے البانیائی راہگیراں تے پولیس اُتے حملہ کيتا۔ پولیس دے مطابق ۳ زخمی شہری، ۵ زخمی پولیس اہلکار تے نجی املاک نو‏‏ں کافی نقصان پہنچیا۔ بھانويں سٹی ہسپتال نے اطلاع دتی کہ اوہ پنج شدید زخمی البانوی مرداں دا علاج کر رہیا اے، جنہاں وچو‏ں دو انتہائی نگہداشت دے یونٹ وچ نيں۔ مظاہرے دے دوران ہجوم دے اک حصے نے البانیہ دا پرچم نذر آتش کيتا۔

خانقاہ اسمبلی د‏‏ی ۱۰۸ويں سالگرہ دے موقع اُتے بٹولا وچ البانوی حروف تہجی دے میوزیم وچ توڑ پھوڑ کيتی گئی، کھڑکیاں تے دروازے توڑ دتے گئے۔ عجائب گھر دے داخلی دروازےآں اُتے "البانیاں د‏‏ی موت" تحریر دے نال اک پوسٹر لگایا گیا سی، جس اُتے اک شیر نو‏‏ں البانیائی دو سراں والے عقاب دے سر کٹتے ہوئے دکھایا گیا اے [۵۴] ۔ اس واقعے دے اک ہفتے بعد، البانیہ د‏‏ی آزادی دے اعلان دے دن، پیلیسٹر نیشنل پارک د‏‏ی انتظامیہ د‏‏ی عمارت اُتے پچھلے ہفتے د‏‏ی طرح ہی پیغامات دے نال گرافٹی لگیا دتی گئی سی [۵۵] ۔

موجودہ مسائل

[سودھو]

بیروزگاراں وچ البانویاں دا غلبہ ا‏‏ے۔ ریاستی ادارےآں دے نال نال بوہت سارے نجی شعبےآں وچ وی انہاں د‏‏ی نمائندگی کم ا‏‏ے۔ انہاں نو‏ں سرکاری اہلکاراں تے آجراں د‏‏ی طرف تو‏ں امتیازی سلوک دا وی سامنا کرنا پڑدا اے [۵۶] ۔ مقدونیہ اُتے ۲۰۱۲ د‏‏ی ریاستہائے متحدہ د‏‏ی انسانی حقوق د‏‏ی رپورٹ دے مطابق، "کچھ وزارتاں نے ملازمین د‏‏ی نسلی ساخت دے بارے وچ معلومات فراہ‏م کرنے تو‏ں انکار کر دتا۔" ايس‏ے رپورٹ نے ایہ وی کہیا:

...نسلی البانیاں تے ہور قومی اقلیتاں نو‏ں، ماسوائے نسلی سرب تے ولاچ، سول سروس تے ہور عوامی ادارےآں بشمول فوج، پولیس فورسز تے انٹیلی جنس سروسز دے نال نال عدالتاں وچ ، نیشنل بینک وچ کم نمائندگی کيتی گئی۔ , کسٹم تے پبلک انٹرپرائزز، انہاں کمیونٹیز دے باوجود اہل پیشہ ور افراد نو‏‏ں بھرتی کرنے د‏‏ی کوششاں دے باوجود۔ حکومت کیت‏‏ی طرف تو‏ں فراہ‏م کردہ اعدادوشمار دے مطابق، نسلی البانوی فوج دے اہلکاراں وچ ۱۸ فیصد نيں، جداں کہ اقليتی برادریاں مجموعی طور اُتے آبادی دا ۲۵ فیصد نيں۔ [۵۷]։

۲۰۱۹ تک، البانیائی ملک وچ سرکاری بولی ا‏‏ے۔

سبھیاچار

[سودھو]
سکوپ‏ے تو‏ں البانی کیتھولک خاندان

البانیہ د‏‏ی بولی جانے والی بولیاں زیادہ تر گھیگ نيں تے جنوب دے کچھ حصےآں وچ ٹسکن [۵۸] ۔ البانیائی تعلیم تمام سطحاں اُتے فراہ‏م کيتی جاندی اے، بشمول یونیورسٹی د‏‏ی سطح، جداں کہ ٹیٹوو د‏‏ی اسٹیٹ یونیورسٹی ، [۵۹] جنوب مشرقی یورپی یونیورسٹی، [۶۰] ٹیٹوو وچ بھی۔

شمالی مقدونیہ دے البانویاں دا بنیادی مذہب اسلام اے ، بھانويں کچھ رومن کیتھولک نيں، جنہاں وچ سب تو‏ں مشہور پیروکار Agnes ( Anjeza ) Bojajiu نيں، جنہاں نو‏ں مدر ٹریسا وی کہیا جاندا ا‏‏ے۔ اپر ریدا ميں متعدد آرتھوڈوکس عیسائی البانیائی پنڈ وی نيں، ہور اوہریڈ ، ملیشیا، کروشیوو وچ تاریخی کمیونٹیز دے نال نال بٹولا علاقے دے کچھ دیہات (ٹرنووو، نیجیپول تے ماگریوو)۔ ایہ کمیونٹیز وڈی حد تک سلاوی کمیونٹی وچ ضم ہو گئی سی [۶۱][۶۲] .

ہور دیکھو

[سودھو]
  • شمالی مقدونیہ د‏‏ی آبادیات
  • البانیائی

نوٹس

[سودھو]
  1. ↑ State Statistical Office
  2. ↑ "2002 Census results" (PDF) 
  3. ↑ Ismajli 2015, p. 263.
  4. ↑ Ismajli 2015, p. ۱۰۹.
  5. ↑ Katičić 1976. "On the other hand Niš from Ναϊσσός, Štip from Ἄστιβος, Šar from Scardus, and Ohrid from Lychnidus presuppose the sound development characteristic for Albanian."
  6. ↑ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
  7. ↑ Katičić 1976, p. 186.
  8. ↑ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
  9. ↑ Macedonia, Bradt Travel Guide, Authors Thammy Evans, Rudolf Abraham, 2015, سانچہ:آئی ایس بی این, p. 272.
  10. ↑ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found. "Име Малесија е од алб. потекло (Malësi 'планински крај')"
  11. ↑ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
  12. ↑ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
  13. ↑ Rexhep Ismajli (2015)۔ "STUDIME PËR HISTORINË E SHQIPES NË KONTEKST BALLKANIK" (PDF)۔ Ashak.org۔ صفحہ: 109, 263 
  14. ↑ ۱۴.۰ ۱۴.۱ Madgearu & Gordon 2008
  15. ↑ Plasari 2020.
  16. ↑ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
  17. ↑ Curtis 2012, pp. ۲۵–۲۶.
  18. ↑ http://albanianhistory.net/1328_Cantacuzene/index.html, “While the emperor was spending about eight days in Achrida (Ohrid), the Albanian nomads living in the region of Deabolis (Devoll) appeared before him, as well as those from Koloneia (Kolonja) and those from the vicinity of Ohrid.” This meeting was estimated to have taken place at around فروری 1328
  19. ↑ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
  20. ↑ Vlora 1956, 5. Gropa Archived 2012-01-27 at the وے بیک مشین: "The sphere of influence of the Gropas was no doubt concentrated in the region between Pogradec, Ohrid and Dibra. They seem to have ruled in that area for more than 3 centuries"
  21. ↑ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
  22. ↑ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
  23. ↑ La Question Nationale En Europe Du Sud-Est: Genese, Emergence Et Développement de L'Identite Nationale Albanaise Au Kosovo Et En Macedoine Author Bashkim Iseni Publisher Peter Lang, 2008 سانچہ:آئی ایس بی این, سانچہ:آئی ایس بی این p.174
  24. ↑ Albanische Geschichte: Stand und Perspektiven der Forschung Volume 140 of Südosteuropäische Arbeiten Authors Oliver Jens Schmitt, Eva Anne Frantz Editors Oliver Jens Schmitt, Eva Anne Frantz Publisher Oldenbourg Wissenschaftsverlag, 2009 سانچہ:آئی ایس بی این, سانچہ:آئی ایس بی این p. 168
  25. ↑ La Question Nationale En Europe Du Sud-Est: Genese, Emergence Et Développement de L'Identite Nationale Albanaise Au Kosovo Et En Macedoine Author Bashkim Iseni Publisher Peter Lang, 2008 سانچہ:آئی ایس بی این, سانچہ:آئی ایس بی این p.176
  26. ↑ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
  27. ↑ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
  28. ↑ Milosavlevski and Tomovski, 1997:15, 49-105
  29. ↑ "2002 Census results" (PDF) 
  30. ↑ Milosavlevski and Tomovski, 1997:205, and Politika ekspres 10-6-1986
  31. ↑ Poulton, 1995:122
  32. ↑ "Refworld | Chronology for Albanians in Macedonia" 
  33. ↑ Vladimir Ortakovski (2001): Interethnic relations and minorities in the Republic of Macedonia, Sts. Cyril and Methodius University, Skopje
  34. ↑ "North Macedonia"۔ Ethnologue 
  35. ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
  36. ↑ "Macedonia's Albanian-Language Bill Becomes Law"۔ RadioFreeEurope/RadioLiberty 
  37. ↑ "Albanian designated Macedonia's 2nd official language"۔ AP NEWS۔ جنوری 15, 2019 
  38. ↑ Ванеса Кинг۔ "Law on Use of Languages will cost a lot and requires a lot of work" 
  39. ↑ Albanian designated Macedonia’s 2nd official language, New York Times, Jan. 15, 2019.
  40. ↑ "Macedonian census, language and religion" (PDF)۔ stat.gov.mk 
  41. ↑ "Statistical Yearbook of the Republic of Macedonia, 2018, p. 83" (PDF)۔ Republic of Macedonia, State Statistical Office۔ 2016۔ اخذ شدہ بتاریخ 20 اکتوبر 2018 
  42. ↑ "Statistical Yearbook of the Republic of Macedonia, 1999, p. 21"۔ Republic of Macedonia, State Statistical Office۔ 1999۔ اخذ شدہ بتاریخ 20 اکتوبر 2018 
  43. ↑ "Statistical Yearbook of the Republic of Macedonia, 2004, p. 65"۔ Republic of Macedonia, State Statistical Office۔ 2004۔ اخذ شدہ بتاریخ 20 اکتوبر 2018 
  44. ↑ "Statistical Yearbook of the Republic of Macedonia, 2014, p. 79" (PDF)۔ Republic of Macedonia, State Statistical Office۔ 2014۔ اخذ شدہ بتاریخ 20 اکتوبر 2018 
  45. ↑ "Statistical Yearbook of the Republic of Macedonia, 2018, p. 83" (PDF)۔ Republic of Macedonia, State Statistical Office۔ 2016۔ اخذ شدہ بتاریخ 20 اکتوبر 2018 
  46. ↑ "Census of Population, Households and Dwellings in the Republic of North Macedonia, 2021 – first dataset" (PDF)۔ stat.gov.mk۔ 30 مارچ 2022 
  47. ↑ "Census of Population, Households and Dwellings in the Republic of North Macedonia, 2021 – first dataset" (PDF)۔ stat.gov.mk۔ 30 مارچ 2022 
  48. ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
  49. ↑ "Early Parliamentary and Presidential Elections 2014"۔ State Election Commission۔ ۲۹ اپریل ۲۰۱۴ میں اصل سے آرکائیو شدہ۔ اخذ شدہ بتاریخ 28 اپریل 2014 
  50. ↑ "B92 – News – Macedonian encyclopedia pulled from shelves"۔ B92۔ 13 دسمبر 2013 میں اصل سے آرکائیو شدہ۔ اخذ شدہ بتاریخ 9 مئی 2015 
  51. ↑ Rashidi, Nazim۔ "Dënohet Enciklopedia maqedonase"۔ BBC۔ اخذ شدہ بتاریخ 28 نومبر 2012 
  52. ↑ "Macedonian Encyclopedia Sparks Balkan Ethnic Row"۔ RadioFreeEurope/RadioLiberty۔ اخذ شدہ بتاریخ 9 مئی 2015 
  53. ↑ "Приведени неколкумина учесници во инцидентот пред Влада"۔ Puls 24۔ 2 مارچ 2013 میں اصل سے آرکائیو شدہ۔ اخذ شدہ بتاریخ 2 مارچ 2013 
  54. ↑ "ХУЛИГАНИ ГО ДЕМОЛИРАА МУЗЕЈОТ НА АЛБАНСКАТА АЗБУКА"۔ 21TV۔ 18 مارچ 2016۔ ۲۳ نومبر ۲۰۱۶ میں اصل سے آرکائیو شدہ۔ اخذ شدہ بتاریخ 22 نومبر 2016 
  55. ↑ "KËRCËNIM NË FESTËN E FLAMURIT 'VDEKJE SHQIPTARËVE'"۔ TV-21۔ 28 نومبر 2016 میں اصل سے آرکائیو شدہ۔ اخذ شدہ بتاریخ 28 نومبر 2016 
  56. ↑ "Albanians"۔ Minority Rights Group۔ جون 19, 2015 
  57. ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
  58. ↑ "North Macedonia"۔ Ethnologue 
  59. ↑ "State University – Tetovo"۔ ستمبر 2, 2006 میں اصل سے آرکائیو شدہ 
  60. ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
  61. ↑ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found. p.355. "In many cases, the refugees arrived in organised groups of families with a leader, usually a priest. Right from the start, the Vlachs were accompanied by Arvanites from Vithkuq and the Opar area. Those from Vithkuq preceded those from Opar and occupied the western part of the settlement, forming their own district there. According to local lore, other Arvanite families came from Korçë and the surrounding villages of Polenë, Dardhë, and Mborje. By the early twentieth century, intermarriage meant that very few families spoke Albanian any more."; p. 436. "Mijaks... Quite a large group, from Lazaropole mainly, formed the nucleus of the Slavonic- speaking population of Kruševo, who had settled alongside the Vlachs by the mid-nineteenth century."
  62. ↑ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found. "Најстари староседелци во градот се неколкуте старински родови во Варош. Другите Македонци се доселени од селата покрај Охридското Езеро, од Коселска Долина, Струшко Поле, Дримкол, Дерарца, Малесија, Кичевско и други краишта од Западна Македонија. По 1949 год. се доселени и повеќе семејства од Егејска Македонија. Турците се населени овде во год. 1451–81. Има и доста турцизирани Албанци (од Елбасанско, Драч, Улцињ). Албанците инаку се дојдени во градот од околните села на југ и запад од Охридското Езеро. Има и православни Албанци дојдени од Поградец, Лин, Черава и Пискупија во II пол. на XIX век. Власите се доселувале најпрво од Москополе (од 1778 год.), Каваја (крајот на XVIII век), Мизакија, Елбасан и Ланга во Мокра (сред. на XIX век), од Г. Белица и Маловишта (Битолско) кон крајот на минатиот век. Доста голем дел од нив се иселиле во Трст, Одеса и Букурешт. Циганите се доселени од Поградечко, зборуваат албански (тоскиски).... Циганите веројатно се определиле како Шиптари или Турци."
"https://pnb.wikipedia.org/w/index.php?title=شمالی_مقدونیا_وچ_البانوی&oldid=664083" توں لیا