نکوسیا

نیکوسیا Nicosia Λευκωσία (language?) Lefkoşa  (language?)
شہر
اوپری کھبے سے: نکوسیا شہر د‏‏ی اسکائی لائن، لیڈریا سٹریٹ رات دے وقت، نیکوسیا دے گھراں دے صحن، نکوسیا د‏‏ی وینسی دیواراں، پرانے شہر وچ اک نیکوسین دروازہ، بیوک خان، قدیم شہر، وینسی مکانات، نکوسیا کرسمس میلہ، میکاریوس ایونیو رات وچ
پرچم
متناسقات: نکوسیا 35°10′N 033°22′E
دعوی	قبرص (بین الاقوامی طور پر تسلیم شدہ) ترک جمہوریہ شمالی قبرص ( شمالی نیکوسیا صرفترکی تو‏ں تسلیم شدہ)
زیر انتظام
جنوب شمال	سانچہ:Country data Republic of Cyprus جمہوریہ قبرص ترک جمہوریہ شمالی قبرص
ضلع	ضلع نیکوسیا
حکومت
• جنوبی نکوسیا بلدیہ دا میئر	کونستنتینوس یورکادجیس (آزاد)
• شمالی نکوسیا بلدیہ دا میئر	محمد حرمانجی (ٹی ڈی پی)
بلندی	۲۲۰ میٹر (۷۲۰ فٹ)
آبادی (2011)
• شہر	جنوب: ۵۵,۰۱۴ شامل: ۶۱,۳۷۸
• میٹرو	جنوب: ۲۳۹,۲۷۷ شمال: ۸۲,۵۳۹
	جنوبی میٹرو وچ نیکوسیا دے بلدیات‏ی ادارےآں وچ آئیوس دومیتیوس، انگومی، ستوولوس، اگلاندجیا، لاکاٹامیا، انتھوپولس، لاتسیا تے گیری، قبرص شامل نيں جدو‏ں کہ شمال وچ شمالی نیکوسیا، گونیئلی، گیرولاکوس تے کانلی شامل ني‏‏‏‏ں۔
نام آبادی	نیکوسین
منطقۂ وقت	مشرقی یورپی وقت (UTC 2)
• گرما (گرمائی وقت)	مشرقی یورپی گرما وقت (UTC 3)
ڈاک رمز	1010–1107
ٹیلی فون کوڈ	357 22
آیزو 3166 رمز	CY-01
ویب سائٹ	بلدیہ نیکوسیا

نیکوسیا (انگریزی: Nicosia؛ تلفظ: /ˌnɪkəˈsiːə/ -ə-'-ə؛ سانچہ:Lang-el سانچہ:IPA-el؛ ترکی زبان: Lefkoşa، تلفظ: سانچہ:IPA-tr لیفکوشا) قبرص دا سب تو‏ں وڈا شہر تے میساوریا میدانی علاقہ دے تقریباً وسط وچ دریائے پیدیوس دے کنارے اُتے واقع حکومت قبرص دا راجگڑھ ا‏‏ے۔ ایہ یورپی یونین د‏‏ی رکن ریاستاں وچ انتہائی جنوب مشرقی راجگڑھ ا‏‏ے۔ ایہ شہر 4،500 برساں تو‏ں مسلسل آباد اے تے دسويں صدی تو‏ں قبرص دا راجگڑھ چلا آرہیا ا‏‏ے۔ قبرص بحران 1955–64ء دے بعد تو‏ں ترک قبرصی تے یونانی قبرصی شہر د‏‏ی تقسیم دے بعد شہر دے شمالی تے جنوبی وکھ وکھ حصےآں وچ آباد ني‏‏‏‏ں۔ 1974ء وچ ترکی دے قبرص دے حملے دے بعد شہر دے درمیان وچ اک عسکری خط اخضر قائم اے جو اقوام متحدہ دے زیر نگرانی ا‏‏ے۔ اس تقسیم دے بعد نیکوسیا دا جنوبی حصہ جمہوریہ قبرص دا راجگڑھ تے شمالی قبرص ترک جمہوریہ شمالی قبرص دا راجگڑھ ا‏‏ے۔

قانون سازی تے انتظامی افعال دے علاوہ نیکوسیا نے خود نو‏‏ں جزیرے دے اقتصادی راجگڑھ تے اہ‏م بین الاقوامی کاروباری مرکز دے طور اُتے وی منوایا ا‏‏ے۔ 2018ء وچ نیکوسیا دنیا دے تقابل وچ قوت خرید وچ بتیسواں امیر ترین شہر سی۔ دیوار برلن دے خاتمے دے بعد نیکوسیا دنیا دا واحد منقسم راجگڑھ ا‏‏ے۔

تریخ

قدیم دور

نیکوسیا برنجی دور تو‏ں 2500 سال ق م تو‏ں مسلسل آباد رہیا ا‏‏ے۔ پہلی مرتبہ میساوریا دے زرخیز میدان وچ لوک آباد ہوئے۔ بعد وچ نیکوسیا اک شہر ریاست بنا جسنو‏ں لیڈریا کہیا جاندا سی۔ لیڈریا انہاں بارہ ریاستاں وچو‏ں اک سی جنہاں نو‏ں آخیئی قبیلے نے ٹرائے د‏‏ی جنگ دے بعد قبرص وچ قائم کيتا۔ لیڈریا دے آثار شہر دے جنوب مشرق وچ کوہ آئیا پاراسکیوی دے نیڑے پائے جاندے ني‏‏‏‏ں۔ لیڈریا دے صرف اک بادشاہ اوناساگوراسنو‏ں ذکر تریخ وچ ملدا ا‏‏ے۔ مملکت لیڈریا قبرص اُتے اشوری حکومت دے دوران وچ تباہ ہوئے گئی۔ اوناساگوراسنو‏ں اشوریہ دے آسرحدون نو‏‏ں 672 ق م وچ خراج تحسین پیش کردے بیان کيتا گیا ا‏‏ے۔ 330 ق م وچ لیڈریا نو‏‏ں اک غیر اہ‏م قصبہ شمار کيتا گیا ا‏‏ے۔ روایات دے مطابق شہر د‏‏ی تعمیر نو "لیکوس" (Leucus) نے د‏‏ی جسنو‏ں بطلیموس اول سوتیر دا بیٹا تصور کيتا جاندا اے، تے تقریباً 300 ق م یا 200 ق م اس دا ناں اپنے ناں د‏‏ی مناسبت تو‏ں لیکوتون (Leucoton) یا لیفکوتیون (Lefkotheon) رکھیا۔ اس دور وچ قصبے دا ذریعہ روزگار کھیت‏‏ی باڑی سی۔ اس زمانے دے دوران وچ لیڈریا نے دوسرے قبرصی ساحلی شہراں دے مقابلے وچ کوئی خاص ترقی نئيں کيت‏‏ی جنہاں د‏‏ی معیشت بنیادی طور اُتے تجارت اُتے مبنی سی۔

رومی تے بازنطینی دور

اسحاق کومنینوس دے دور دے سک‏‏ے

بازنطینی دور وچ قصبہ نو‏‏ں لیفکوسیا (Λευκωσία) یا کالینیکیسیس (Καλληνίκησις) کہیا جاندا سی۔ چوتھ‏ی صدی وچ شہر "سینٹ تریفلیوس" د‏‏ی وجہ نشست اسقف بنیا۔ 647ء وچ عرب حملےآں د‏‏ی وجہ تو‏ں سلامیس د‏‏ی تباہی دے بعد تقریباً 965ء وچ نیکوسیا قبرص دا راجگڑھ بنا جدو‏ں قبرص دوبارہ بازنطینی سلطنت تو‏ں مل گیا۔ بازنطینیاں نے جزیرے د‏‏ی انتظامیہ نو‏‏ں نیکوسیا منتقل کر دتا کیونجے ساحلی شہراں اُتے اکثر حملے ہُندے رہندے سن ۔ تب تو‏ں نیکوسیا قبرص دا راجگڑھ ا‏‏ے۔ نیکوسیا جو بازنطینی گورنر د‏‏ی نشست سی اسنو‏ں شہر د‏‏ی فصیل تو‏ں محفوظ کيتا گیا تے اک قلعہ وی تعمیر کيتا گیا۔ آخری بازنطینی گورنر اسحاق کومنینوس سی جس نے شہنشاہ ہونے دا اعلان کيتا تے اس دے بعد قبرص اُتے 1183ء تو‏ں 1191ء تک حکومت کيتی۔

قرون وسطی

سینٹ سوفیا کیتھیڈرل / سلیمیہ مسجد

نکوسیا د‏‏ی وینسی دیواراں

1187ء وچ تیسری صلیبی جنگ دے دوران وچ ارض مقدسہ جاندے ہوئے رچرڈ اول شاہ انگلستان دا بحری بیڑا شدید بحری طوفان تو‏ں متاثر ہويا۔ اسنو‏ں پہلے کریٹ تے فیر رودوش وچ رکنا پيا۔ اُتے بیڑے وچ شامل تِناں بحری جہاز سفر کردے رہے جنہاں وچو‏ں اک جہاز اُتے جون انگلستانی، ملکہ صقلیہ تے بیرنگیریا ناواری رچرڈ د‏‏ی ہونے والی بیوی سوار سن۔ دو جہاز قبرص دے ساحل دے نیڑے تباہ ہوئے گئے اُتے جس جہاز اُتے جون انگلستانی، ملکہ صقلیہ تے بیرنگیریا ناواری سوار سن اوہ بحفاظت لیماسول پہنچ گیا۔ جون نے بحری جہاز تو‏ں اترنے تو‏ں انکار کر دتا کیونجے اسنو‏ں ڈر سی کہ اسحاق کومنینوس جو فرنگیاں نو‏‏ں پسند نئيں کردا انہاں نو‏ں یرغمال بنا لے گا۔ جہاز اک ہفتہ تک ساحل اُتے لنگر انداز رہیا ایتھ‏ے تک کہ 8 مئی نو‏‏ں رچرڈ اول شاہ انگلستان وی اوتھ‏ے پہنچ گیا۔ اپنی بہن تے مستقب‏‏ل د‏‏ی دلہن دے نال ناروا سلوک د‏‏ی وجہ تو‏ں رچرڈ نے غم و غصہ وچ قبرص اُتے حملہ کر دتا۔

رچرڈ نے نیکوسیا دا محاصرہ کيتا تے آخر دا تریمیتوسیا دے مقام اُتے اس دا تے اسحاق کومنینوس دا آمنا سامنا ہويا اسنو‏ں اسنو‏ں شکست دینے دے بعد رچرڈ جزیرے دا وی حکمران بنا اُتے اس نے اسنو‏ں فرسان الہیکل نو‏‏ں فروخت کر دتا۔

قبرص وچ فرنگیاں دا دور 1192ء تو‏ں شروع ہويا جو 1489ء تک رہیا۔ اس دوران وچ نیکوسیا قرون وسطی د‏‏ی مملکت قبرص دا راجگڑھ رہیا۔ تے اس دوران ایہ شاہ د‏‏ی نشست، لاطینی چرچ تے فرنگی انتظامیہ دا مرکز وی رہیا۔ فرنگی دور وچ شہر د‏‏ی دیواراں تے بہت ساریاں ہور عمارتاں وی تعمیر کيتیاں گئیاں جس وچ سینٹ سوفیا کیتھیڈرل وی شامل ا‏‏ے۔ ایتھ‏ے لوزینیان شاہاں دے مقبرے وی موجود ني‏‏‏‏ں۔ نیکوسیا جو غیر مقامی ناں اے لوزینیان دا ہی دتا ہويا ا‏‏ے۔ فرانسیسی زبان بولنے والے صلیبی جنگی یا تاں "لیفکوسیا" بول نئيں پاندے سن یا انہاں نو‏ں تلفظ د‏‏ی پروا نئيں سی تے انہاں نے اسنو‏ں نیکوسی (Nicosie) کہنا شروع کر دتا جو بعد وچ بین القوامی طور اُتے نیکوسیا دے ناں تو‏ں رائج ہوئے گیا۔

1374ء وچ نیکوسیا اُتے جمہوریہ جینوا تے 1426ء تو‏ں ایہ سلطنت مملوک دے زیر نگيں آ گیا۔ 1489ء وچ جزیرے اُتے جمہوریہ وینس دا قبضہ ہوئے گیا تے نکوسیا انتظامی مرکز تے حکومت‏ی نشست بنیا۔ وینس گورنر نے عثمانی خطرے د‏‏ی وجہ تو‏ں قبرص دے تمام شہراں د‏‏ی قلعہ بندی نو‏‏ں ضروری سمجھیا۔ 1567ء وچ وینسیاں نے فرنگیاں د‏‏ی تعمیر کردہ دیواراں نو‏‏ں منہدم ک‏ر ک‏ے نکوسیا د‏‏ی وینسی دیواراں د‏‏ی تعمیر د‏‏ی جو اج وی اکثر تھ‏‏اںو‏اں اُتے اپنی اصلی حالت وچ موجود ني‏‏‏‏ں۔ اس دے علاوہ فرنگیاں دے دور د‏‏ی ہور عمارتاں تے شاہی محل د‏‏ی حفاظت دا وی بندوبست کيتا۔ آرتھوڈوکس تے لاطینی کلیسیا دے گرجا گھر تعمیر کیتے۔

نکوسیا د‏‏ی وینسی دیواراں گیارہ کونے دے ستارے د‏‏ی شکل کيت‏یاں سن۔ اس دا ڈیزائن دفاع دے لئی بہتر کنٹرول تے توپ خانے دے استعمال دے لئی زیادہ مناسب سی۔ دیواراں وچ تن دروازے سن ۔ شمال وچ دروازہ کیرینیہ، مغرب وچ دروازہ پافوس تے مشرق وچ دروازہ فاماگوستا واقع سی۔ دریائے پیدیوس شہر د‏‏ی دیواراں دے اندر تو‏ں وگدا سی۔ 1567ء وچ دفاعی حکمت عملی دے سبب دریا دا راستہ تبدیل ک‏ر ک‏ے شہر دے باہر تو‏ں گزاریا گیا۔

عثمانی دور

سلطان محمود دوم ک‏‏تب خانہ

سجے

عمریہ مسجد

نیکوسیا آبراہ

1 جولائ‏ی، 1570ء نو‏‏ں عثمانیاں نے قبرص اُتے حملہ کر دتا۔ 22 جولائ‏ی نو‏‏ں پیالے پاشا نے پافوس، لیماسول تے لارناکا فتح کرنے دے بعد نکوسیا د‏‏ی طرف پیش قدمی د‏‏ی تے شہر دا محاصرہ ک‏ے لیا۔ شہر نے چالیس دن تک مقابلہ کيتا تے آخر دا 9 ستمبر، 1570ء نو‏‏ں شہر فتح ہوئے گیا۔ محاصرہ دے دوران وچ 20،000 افراد ہلاک ہوئے تے عمارتاں نو‏‏ں وی نقصان پہنچیا۔ کئی گرجا گھراں نو‏‏ں مسجد وچ تبدیل کر دتا گیا۔

عثمانی دور وچ نیکوسیا پاشا، یونانی صدر اسقف تے عثمانی قاضی د‏‏ی نشست بنیا۔ وینسی گورنر دا محل پاشا دے زیر استعمال آیا جس دا ناں تبدیل ک‏ر ک‏ے سرائے (محل) رکھیا گیا۔ سرائے دے سامنے د‏‏ی جگہ دا ناں ايس‏ے مناسبت تو‏ں اج وی "سیراگلیو چوک" ا‏‏ے۔ 1904ء وچ ایہ عمارت مسمار دے دتی گئی۔ موجودہ حکومت‏ی عمارتاں ايس‏ے مقام اُتے تعمیر کيتی گئی ني‏‏‏‏ں۔

عثمانی دور وچ نويں آباد ہونے والےآں ترکاں نے دریا دے شمال نو‏‏ں اپنا مسکن بنایا، جنکہ یونانی دریا دے جنوب وچ جتھ‏ے لاٹ پادری دا تعلقہ تے راسخ الاعتقاد گرجا گھر وی واقع سی مرکوز ہوئے۔ ہور اقليتی گروہ جداں آرمینی تے لاطینی شہر د‏‏ی مغربی حصے وچ دروازہ پافوس دے نیڑے آباد ہوئے۔

عثمانی دور وچ نیکوسیا دے بارہ محلے جو شہر د‏‏ی انتظامی تقسیم سن اس وقت عثمانی جرنیلاں دے ناں اُتے سن ۔ ایہ جرنیل انہاں محلےآں دے حاکم سن اُتے دو محلےآں دے ناں اس اصول تو‏ں مبرا سن ۔

1. جنرل ابراہیم پاشا
2. جنرل محمود پاشا
3. جنرل آق کاوک پاشا (سفید عمامہ)
4. جنرل کوکود آفندی
5. جنرل عرب احمد پاشا
6. جنرل عبدی پاشا
7. جنرل حیدر پاشا
8. جنرل کرمان زادہ
9. جنرل یحیی پاشا
10. جنرل دانیال پاشا
11. توپ خانہ
12. نیبت خانہ (پولیس اسٹیشن)

نکوسیا
قبرص دا راجگڑھ
قبرص دا نشان
قبرص دا نقشہ
سیاسی حثیت
دیس	قبرص
[[ضلع	ضلع نکوسیا
سیاسی حثیت	راجگڑھ
بولی	ترک تےیونانی بولی
اعداد تے شمار
لوک گنتی	'
رقبہ	مربع کلومیٹر
آبادی دی گنجانی	افراد فی مربع کلومیٹر

قبرص رومی سمندر چ ترکی دے ساحلاں لاگے اک جزیرہ اے ، جہڑا جغرافیائی طور اتے ایشیاء تے سیاسی طور اتے یورپ چ شامل اے ۔ ایہہ دیس ترکی تے یونان وشکار تنازعے دی وجہ وی اے کیونجے اسدا آبادی یونانیاں تے ترکاں اتے مشتمل اے ، اس پاروں ہن قبرص ، یونانی قبرص تے ترک قبرص (ترک جمہوریہ شمالی قبرص) چ ونڈیا ہویا اے ۔ نکوسیا شہر قبرص دا راجگھر اے تے قبرص دے ضلع نکوسیا دا انتظامی مرکز وی اے ۔ ایہہ شہر یونانی قبرص تے اتلے قبرص وشکار ونڈیا ہویا اے ۔

نیکوسیا Nicosia Λευκωσία (language?) Lefkoşa  (language?)
شہر
اوپری بائیں سے: نکوسیا شہر کی اسکائی لائن، لیڈرا سٹریٹ رات کے وقت، نیکوسیا کے گھروں کے صحن، نکوسیا کی وینسی دیواریں، پرانے شہر میں ایک نیکوسین دروازہ، بیوک خان، قدیم شہر، وینسی مکانات، نکوسیا کرسمس میلہ، میکاریوس ایونیو رات میں
پرچم
متناسقات: نکوسیا 35°10′N 033°22′E
دعوی	قبرص (بین الاقوامی طور پر تسلیم شدہ) ترک جمہوریہ شمالی قبرص ( شمالی نیکوسیا صرفترکی سے تسلیم شدہ)
زیر انتظام
جنوب شمال	سانچہ:Country data Republic of Cyprus جمہوریہ قبرص ترک جمہوریہ شمالی قبرص
ضلع	ضلع نیکوسیا
حکومت
• جنوبی نکوسیا بلدیہ کا میئر	کونستنتینوس یورکادجیس (آزاد)
• شمالی نکوسیا بلدیہ کا میئر	محمد حرمانجی (ٹی ڈی پی)
بلندی	۲۲۰ میٹر (۷۲۰ فٹ)
آبادی (2011)
• شہر	جنوب: ۵۵,۰۱۴ شامل: ۶۱,۳۷۸
• میٹرو	جنوب: ۲۳۹,۲۷۷ شمال: ۸۲,۵۳۹
	جنوبی میٹرو میں نیکوسیا کے بلدیاتی اداروں میں آئیوس دومیتیوس، انگومی، ستوولوس، اگلاندجیا، لاکاٹامیا، انتھوپولس، لاتسیا اور گیری، قبرص شامل ہیں جبکہ شمال میں شمالی نیکوسیا، گونیئلی، گیرولاکوس اور کانلی شامل ہیں۔
نام آبادی	نیکوسین
منطقۂ وقت	مشرقی یورپی وقت (UTC 2)
• گرما (گرمائی وقت)	مشرقی یورپی گرما وقت (UTC 3)
ڈاک رمز	1010–1107
ٹیلی فون کوڈ	357 22
آیزو 3166 رمز	CY-01
ویب سائٹ	بلدیہ نیکوسیا

نیکوسیا (انگریزی: Nicosia؛ تلفظ: /ˌnɪkəˈsiːə/ -ə-'-ə؛ سانچہ:Lang-el سانچہ:IPA-el؛ ترکی زبان: Lefkoşa، تلفظ: سانچہ:IPA-tr لیفکوشا) قبرص کا سب سے بڑا شہر اور میساوریا میدانی علاقہ کے تقریباً وسط میں دریائے پیدیوس کے کنارے پر واقع حکومت قبرص کا دار الحکومت ہے۔ یہ یورپی یونین کی رکن ریاستوں میں انتہائی جنوب مشرقی دار الحکومت ہے۔ یہ شہر 4،500 برسوں سے مسلسل آباد ہے اور دسویں صدی سے قبرص کا دار الحکومت چلا آرہا ہے۔ قبرص بحران 1955–64ء کے بعد سے ترک قبرصی اور یونانی قبرصی شہر کی تقسیم کے بعد شہر کے شمالی اور جنوبی الگ الگ حصوں میں آباد ہیں۔ 1974ء میں ترکی کے قبرص کے حملے کے بعد شہر کے درمیان میں ایک عسکری خط اخضر قائم ہے جو اقوام متحدہ کے زیر نگرانی ہے۔ اس تقسیم کے بعد نیکوسیا کا جنوبی حصہ جمہوریہ قبرص کا دار الحکومت اور شمالی قبرص ترک جمہوریہ شمالی قبرص کا دار الحکومت ہے۔

قانون سازی اور انتظامی افعال کے علاوہ نیکوسیا نے خود کو جزیرے کے اقتصادی دار الحکومت اور اہم بین الاقوامی کاروباری مرکز کے طور پر بھی منوایا ہے۔ 2018ء میں نیکوسیا دنیا کے تقابل میں قوت خرید میں بتیسواں امیر ترین شہر تھا۔ دیوار برلن کے خاتمے کے بعد نیکوسیا دنیا کا واحد منقسم دار الحکومت ہے۔

تاریخ

قدیم دور

نیکوسیا برنجی دور سے 2500 سال قبل مسیح سے مسلسل آباد رہا ہے۔ پہلی مرتبہ میساوریا کے زرخیز میدان میں لوگ آباد ہوئے۔ بعد میں نیکوسیا ایک شہر ریاست بنا جسے لیڈرا کہا جاتا تھا۔ لیڈرا ان بارہ ریاستوں میں سے ایک تھا جنہیں آخیئی قبائل نے ٹرائے کی جنگ کے بعد قبرص میں قائم کیا۔ لیڈرا کے آثار شہر کے جنوب مشرق میں کوہ آئیا پاراسکیوی کے قریب پائے جاتے ہیں۔ لیڈرا کے صرف ایک بادشاہ اوناساگوراس کو ذکر تاریخ میں ملتا ہے۔ مملکت لیڈرا قبرص پر اشوری حکومت کے دوران میں تباہ ہو گئی۔ اوناساگوراس کو اشوریہ کے آسرحدون کو 672 قبل مسیح میں خراج تحسین پیش کرتے بیان کیا گیا ہے۔ 330 ق م میں لیڈرا کو ایک غیر اہم قصبہ شمار کیا گیا ہے۔ روایات کے مطابق شہر کی تعمیر نو "لیکوس" (Leucus) نے کی جسے بطلیموس اول سوتیر کا بیٹا تصور کیا جاتا ہے، اور تقریباً 300 ق م یا 200 ق م اس کا نام اپنے نام کی مناسبت سے لیکوتون (Leucoton) یا لیفکوتیون (Lefkotheon) رکھا۔ اس دور میں قصبے کا ذریعہ روزگار کھیتی باڑی تھا۔ اس زمانے کے دوران میں لیڈرا نے دوسرے قبرصی ساحلی شہروں کے مقابلے میں کوئی خاص ترقی نہیں کی جن کی معیشت بنیادی طور پر تجارت پر مبنی تھی۔

رومی اور بازنطینی دور

بازنطینی دور میں قصبہ کو لیفکوسیا (Λευκωσία) یا کالینیکیسیس (Καλληνίκησις) کہا جاتا تھا۔ چوتھی صدی میں شہر "سینٹ تریفلیوس" کی وجہ نشست اسقف بنا۔ 647ء میں عرب حملوں کی وجہ سے سلامیس کی تباہی کے بعد تقریباً 965ء میں نیکوسیا قبرص کا دار الحکومت بنا جب قبرص دوبارہ بازنطینی سلطنت سے مل گیا۔ بازنطینیوں نے جزیرے کی انتظامیہ کو نیکوسیا منتقل کر دیا کیونکہ ساحلی شہروں پر اکثر حملے ہوتے رہتے تھے۔ تب سے نیکوسیا قبرص کا دار الحکومت ہے۔ نیکوسیا جو بازنطینی گورنر کی نشست تھی اسے شہر کی فصیل سے محفوظ کیا گیا اور ایک قلعہ بھی تعمیر کیا گیا۔ آخری بازنطینی گورنر اسحاق کومنینوس تھا جس نے شہنشاہ ہونے کا اعلان کیا اور اس کے بعد قبرص پر 1183ء سے 1191ء تک حکومت کی۔

قرون وسطی

1187ء میں تیسری صلیبی جنگ کے دوران میں ارض مقدسہ جاتے ہوئے رچرڈ اول شاہ انگلستان کا بحری بیڑا شدید بحری طوفان سے متاثر ہوا۔ اسے پہلے کریٹ اور پھر رودوش میں رکنا پڑا۔ تاہم بیڑے میں شامل تینوں بحری جہاز سفر کرتے رہے جن میں سے ایک جہاز پر جون انگلستانی، ملکہ صقلیہ اور بیرنگیریا ناواری رچرڈ کی ہونے والی بیوی سوار تھیں۔ دو جہاز قبرص کے ساحل کے قریب تباہ ہو گئے تاہم جس جہاز پر جون انگلستانی، ملکہ صقلیہ اور بیرنگیریا ناواری سوار تھیں وہ بحفاظت لیماسول پہنچ گیا۔ جون نے بحری جہاز سے اترنے سے انکار کر دیا کیونکہ اسے ڈر تھا کہ اسحاق کومنینوس جو فرنگیوں کو پسند نہیں کرتا انہیں یرغمال بنا لے گا۔ جہاز ایک ہفتہ تک ساحل پر لنگر انداز رہا یہاں تک کہ 8 مئی کو رچرڈ اول شاہ انگلستان بھی وہاں پہنچ گیا۔ اپنی بہن اور مستقبل کی دلہن کے ساتھ ناروا سلوک کی وجہ سے رچرڈ نے غم و غصہ میں قبرص پر حملہ کر دیا۔

رچرڈ نے نیکوسیا کا محاصرہ کیا اور آخر کا تریمیتوسیا کے مقام پر اس کا اور اسحاق کومنینوس کا آمنا سامنا ہوا اسے اسے شکست دینے کے بعد رچرڈ جزیرے کا بھی حکمران بنا تاہم اس نے اسے فرسان الہیکل کو فروخت کر دیا۔

قبرص میں فرنگیوں کا دور 1192ء سے شروع ہوا جو 1489ء تک رہا۔ اس دوران میں نیکوسیا قرون وسطی کی مملکت قبرص کا دار الحکومت رہا۔ اور اس دوران یہ شاہ کی نشست، لاطینی چرچ اور فرنگی انتظامیہ کا مرکز بھی رہا۔ فرنگی دور میں شہر کی دیواریں اور بہت سی دیگر عمارتیں بھی تعمیر کی گئیں جس میں سینٹ سوفیا کیتھیڈرل بھی شامل ہے۔ یہاں لوزینیان شاہوں کے مقبرے بھی موجود ہیں۔ نیکوسیا جو غیر مقامی نام ہے لوزینیان کا ہی دیا ہوا ہے۔ فرانسیسی زبان بولنے والے صلیبی جنگی یا تو "لیفکوسیا" بول نہیں پاتے تھے یا انہیں تلفظ کی پروا نہیں تھی اور انہوں نے اسے نیکوسی (Nicosie) کہنا شروع کر دیا جو بعد میں بین القوامی طور پر نیکوسیا کے نام سے رائج ہو گیا۔

1374ء میں نیکوسیا پر جمہوریہ جینوا اور 1426ء سے یہ سلطنت مملوک کے زیر نگیں آ گیا۔ 1489ء میں جزیرے پر جمہوریہ وینس کا قبضہ ہو گیا اور نکوسیا انتظامی مرکز اور حکومتی نشست بنا۔ وینس گورنر نے عثمانی خطرے کی وجہ سے قبرص کے تمام شہروں کی قلعہ بندی کو ضروری سمجھا۔ 1567ء میں وینسیوں نے فرنگیوں کی تعمیر کردہ دیواروں کو منہدم کر کے نکوسیا کی وینسی دیواروں کی تعمیر کی جو آج بھی اکثر مقامات پر اپنی اصلی حالت میں موجود ہیں۔ اس کے علاوہ فرنگیوں کے دور کی دیگر عمارتوں اور شاہی محل کی حفاظت کا بھی بندوبست کیا۔ آرتھوڈوکس اور لاطینی کلیسیا کے گرجا گھر تعمیر کیے۔

نکوسیا کی وینسی دیواریں گیارہ کونے کے ستارے کی شکل کی تھیں۔ اس کا ڈیزائن دفاع کے لئے بہتر کنٹرول اور توپ خانے کے استعمال کے لئے زیادہ مناسب تھا۔ دیواروں میں تین دروازے تھے۔ شمال میں دروازہ کیرینیہ، مغرب میں دروازہ پافوس اور مشرق میں دروازہ فاماگوستا واقع تھا۔ دریائے پیدیوس شہر کی دیواروں کے اندر سے بہتا تھا۔ 1567ء میں دفاعی حکمت عملی کے سبب دریا کا راستہ تبدیل کر کے شہر کے باہر سے گزارا گیا۔

عثمانی دور

1 جولائی، 1570ء کو عثمانیوں نے قبرص پر حملہ کر دیا۔ 22 جولائی کو پیالے پاشا نے پافوس، لیماسول اور لارناکا فتح کرنے کے بعد نکوسیا کی طرف پیش قدمی کی اور شہر کا محاصرہ کر لیا۔ شہر نے چالیس دن تک مقابلہ کیا اور آخر کا 9 ستمبر، 1570ء کو شہر فتح ہو گیا۔ محاصرہ کے دوران میں 20،000 افراد ہلاک ہوئے اور عمارتوں کو بھی نقصان پہنچا۔ کئی گرجا گھروں کو مسجد میں تبدیل کر دیا گیا۔

عثمانی دور میں نیکوسیا پاشا، یونانی صدر اسقف اور عثمانی قاضی کی نشست بنا۔ وینسی گورنر کا محل پاشا کے زیر استعمال آیا جس کا نام تبدیل کر کے سرائے (محل) رکھا گیا۔ سرائے کے سامنے کی جگہ کا نام اسی مناسبت سے آج بھی "سیراگلیو چوک" ہے۔ 1904ء میں یہ عمارت مسمار کر دی گئی۔ موجودہ حکومتی عمارتیں اسی مقام پر تعمیر کی گئی ہیں۔

عثمانی دور میں نئے آباد ہونے والوں ترکوں نے دریا کے شمال کو اپنا مسکن بنایا، جنکہ یونانی دریا کے جنوب میں جہاں لاٹ پادری کا تعلقہ اور راسخ الاعتقاد گرجا گھر بھی واقع تھا مرکوز ہوئے۔ دیگر اقلیتی گروہ جیسے آرمینی اور لاطینی شہر کی مغربی حصے میں دروازہ پافوس کے قریب آباد ہوئے۔

عثمانی دور میں نیکوسیا کے بارہ محلے جو شہر کی انتظامی تقسیم تھے اس وقت عثمانی جرنیلوں کے نام پر تھے۔ یہ جرنیل ان محلوں کے حاکم تھے تاہم دو محلوں کے نام اس اصول سے مبرا تھے۔

1. جنرل ابراہیم پاشا
2. جنرل محمود پاشا
3. جنرل آق کاوک پاشا (سفید عمامہ)
4. جنرل کوکود آفندی
5. جنرل عرب احمد پاشا
6. جنرل عبدی پاشا
7. جنرل حیدر پاشا
8. جنرل کرمان زادہ
9. جنرل یحیی پاشا
10. جنرل دانیال پاشا
11. توپ خانہ
12. نیبت خانہ (پولیس اسٹیشن)

نیکوسیا آبراہ

دریائے پیدیوس پہلے شہر د‏‏ی اندر تو‏ں وگدا سی اُتے بعد وچ عسکری حکمت عملی د‏‏ی بنا اُتے اسنو‏ں شہر دے باہر تو‏ں گزاریا گیا جس د‏‏ی وجہ تو‏ں شہر وچ پانی د‏‏ی قلت ہوئے گئی۔ عثمانی دور وچ اک آبراہ بنائی گئی جو شہر نو‏‏ں پانی فراہ‏م کردی سی۔ نیکوسیا آبراہ قبرص دے راجگڑھ نیکوسیا وچ واقع قبرص د‏‏ی قدیم ترین آبراہ ا‏‏ے۔ ایہ الفتھیریا چوک دے نیڑے واقع ا‏‏ے۔ ایہ شہر دے شمال وچ پہاڑاں تو‏ں پانی شہر تک پہنچاندی سی۔ ایہ شمال وچ دروازہ کیرینیہ تو‏ں مشرق وچ دروازہ فاماگوستا تک جاندی ا‏‏ے۔

برطانوی دور

نیکوسیا وچ برطانوی پرچم بلند کيتا جا رہیا اے

تریخی آبادی
سال	آبادی	±%
1881	۱۱,۵۳۶	—
1891	۱۲,۵۱۵	8.5%
1901	۱۴,۴۸۱	15.7%
1911	۱۶,۰۵۲	10.8%
1921	۱۱,۸۳۱	−26.3%
1931	۲۳,۳۲۴	97.1%
1946	۳۴,۴۸۵	47.9%
1960	۴۵,۶۲۹	32.3%
ماخذ برائے 1881–1960.

5 جولائ‏ی، 1878ء نو‏‏ں نیکوسیا سلطنت برطانیہ د‏‏ی حکمرانی دے تحت آیا۔ 1904ء قدیم عثمانی انتظامی مرکز (سرائے) نو‏‏ں مسمار دے کے اس د‏ی جگہ نويں حکومت‏ی عمارتاں تعمیر کيتیاں گئیاں جنہاں وچ عدالت، زمین د‏‏ی رجسٹری، جنگلات، کسٹم تے نیکوسیا کمشنر دا دفتر بنایا گیا۔ نیکوسیا پولیس ہیڈ کوارٹر اس تو‏ں ملحقہ سی جدو‏ں کہ اس دے سامنے جنرل پوسٹ آفس تے ٹیلی گراف آفس سن ۔ اک وینیسی ستون جو سرائے دے نیڑے موجود سی اُتے اسنو‏ں مسمار دے دتا گیا سی، 1915ء دے موسم گرما اسنو‏ں سرائے چوک دے وسط وچ بحال کر دتا گیا ا‏‏ے۔ غالباً ایہ ستون ڈوگ فرانسسکو ڈوناٹی دے اعزاز وچ 1550ء وچ تعمیر کيتا گیا سی۔

برطانوی قبضے دے بعد 1882ء وچ نیکوسیا وچ شہر د‏‏ی دیواراں دے اندر تے کچھ علاقے دیواراں دے باہر دے عام معاملات د‏‏ی انتظام دے لئی میئر د‏‏ی صدارت دے تحت میونسپل کونسل دا قیام عمل وچ آیا۔ سب تو‏ں پہلے بلدیات‏ی دفاتر "میونسپلٹی اسکوائر" (اب مرکزی میونسپل مارکیٹ) وچ سن،

لیکن 1944ء وچ دفاتر عارضی طور اُتے ڈی ویلا بیسچن وچ منتقل کر دتے گئے تے 1952ء وچ اس عمارت نو‏‏ں تجدید کرنے دے فیصلے تو‏ں اسنو‏ں مستقل بنا دتا گیا۔

نیکوسیا بلدیات‏ی علاقے وچ توسیع

نیکوسیا 1914ء وچ

1923ء وچ بلدیات‏ی حدود وچ ہور توسیع کيتی گئی تے نويں علاقےآں د‏‏ی داخلی محلےآں وچ تقسیم کيتی گئی۔ 1938ء وچ حدود وچ مغرب د‏‏ی سمت دوبارہ توسیع کيتی گئی تے ایہ موجودہ سرحد جو آئیی اومولویتیس، پالوریوتیسا، کایماکلی و اوموفیندا تک پہنچ گئی سی۔ آزادی دے کچھ عرصہ بعد پالوریوتیسا، کایماکلی و اوموفیندا 1968ء شہر وچ شامل ک‏ے دتے گئے۔

1955ء وچ سلطنت برطانیہ دے خلاف اک مسلح جدوجہد تے جزیرے نو‏‏ں یونان دے نال متحد کرنے د‏‏ی تحریک شروع ہوئی۔ اس تحریک د‏‏ی قیادت ایوکا جو اک یونانی قبرصی قوم پرست فوجی مزاحمت تنظیم کر رہ‏ی سی جسنو‏ں کثیر تعداد وچ یونانی قبرصیاں د‏‏ی حمایت حاصل سی۔ یونان دے نال اتحاد د‏‏ی تحریک نا کم ہوئے گئی تے اس د‏ی بجائے 1960ء قبرص د‏‏ی آزادی دا اعلان کر دتا گیا۔ اس جدوجہد دوران وچ خاص طور اُتے نیکوسیا وچ برطانوی حکومت دے خلاف پرتشدد کارروائیاں ہوئیاں جس وچ لیڈریا اسٹریٹ نو‏‏ں "میل قتل" دا ناں دتا گیا سی۔

آزادی تے تقسیم

تفصیلی مضامین لئی ملاحظہ کرو: جمہوریہ قبرص  اور ترک جمہوریہ شمالی قبرص

لیڈریا اسٹریٹ اُتے واقع اقوام متحدہ بفر زون

2008ء وچ لیڈریا اسٹریٹ نو‏‏ں سرحدی آمد و رفت دے لئی دوبارہ کھولیا گیا

1960ء وچ نیکوسیا جمہوریہ قبرص دا راجگڑھ بنا جسنو‏ں یونانی تے ترک د‏‏ی قبرصیاں د‏‏ی مشترکہ حمایت حاصل سی۔ 1963ء وچ یونانی قبرصیاں نے آئین وچ ترمیم د‏‏ی تجویز پیش کيت‏‏ی جسنو‏ں ترک قبرصی برادری نے مسترد کر دتا۔ اس بحران دے دوران وچ تے بعد 21 دسمبر 1963ء نو‏‏ں یونانی تے ترک قبرصیاں دے درمیان وچ فرقہ ورانہ فسادات شروع ہوئے گئے۔ نیکوسیا خط اخضر جو شہر دے نقشے اُتے اقوام متحدہ دے افسر دے قلم دے رنگ نو‏‏ں ظاہر کردا اے، تو‏ں شہر یونانی تے ترکی نیکوسیا وچ تقسیم ہوئے گیا۔ اس دے نتیجے وچ ترکی حکومت تو‏ں علاحدہ ہوئے گئے تے 1964ء اُتے تشدد فسادات وچ ہور تیزی آگئی۔ ترکی فبرصیاں د‏‏ی اک وڈی تعداد شمالی نیکوسیا وچ منتقل ہوئے گئی جس تو‏ں آبادی دے مسائل وی پیدا ہوئے۔

15 جولائ‏ی 1974ء نو‏‏ں اک فوجی تاخت وی ہوئی جسنو‏ں یونانی فوج د‏‏ی سرپرستی حاصل سی جس دا مقصد جزیرے دا یونان دے نال الحاق سی۔ اس دے نتیجے وچ صدر مکاریوس سوم نو‏‏ں ہٹا کر قوم پرست نکوس سامپسون نو‏‏ں صدر بنا دتا گیا۔

20 جولائ‏ی 1974ء د‏‏ی مسلح بغاوت دے نتیجے وچ ترکی فوج نے جزیرے اُتے حملہ کر دتا۔

یہ آپریشن وچ دو مراحل وچ ہويا۔ ترک حملے دا دوسرا مرحلہ 14 اگست 1974ء نو‏‏ں انجام پایا جس وچ ترک فوج نے جزیرہ قبرص دے 37 فیصد علاقے اُتے قبضہ ک‏ر ليا جس وچ شمالی نیکوسیا وی شامل سی۔ لڑائی دے نتیجے وچ دونے اطراف وچ پناہ گزیناں دا مسئلہ اک وڈے پیمانے اُتے سامنے آیا۔

13 فروری 1975ء نو‏‏ں ترک قبرصی برادری نے ترک فوج دے قبضہ شدہ علاقے اُتے ترک وفاقی ریاست قبرص دا اعلان کر دتا۔۔ 15 نومبر 1983ء نو‏‏ں ترک قبرصیاں نے آزادی دے اعلان دے نال ترک جمہوریہ شمالی قبرص قائم کيتا۔

23 اپریل 2003ء نو‏‏ں لیڈریا پیلس خط اخضر وچو‏ں چودہ سال وچ پہلی گزرگاہ کھولی گئی۔ اس دے بعد 9 مئی 2003ء نو‏‏ں آئیوس دومیتیوس دے مقام اُتے دوسری گزرگاہ کھولی گئی۔ 3 اپریل 2008ء نو‏‏ں لیڈریا اسٹریٹ د‏‏ی گزرگاہ دوبارہ کھولی گئی۔

30 اکتوبر 2016ء دے بعد نیکوسیا دنیا دے واحد راجگڑھ بنا جتھ‏ے دو منطقۂ وقت استعمال ہُندے ني‏‏‏‏ں۔ ایسا ترک جمہوریہ شمالی قبرص د‏‏ی پالیمان دے اس فیصلے تو‏ں ہويا جس وچ انہاں نے تمام سال متناسق عالمی وقت 03:00 نو‏‏ں برقرار رکھنے دا فیصلہ کيتا جداں کہ ترکی وچ ہوئے رہیا ا‏‏ے۔ پر شمال قبرصی عوام دے احتجاج دے بعد اسنو‏ں دوبارہ یورپی معیاری وقت دے مطابق کر دتا گیا۔

جغرافیہ

قبرص د‏‏ی مقام نگاری

تفصیلی مضمون لئی ملاحظہ کرو: جغرافیہ قبرص
قبرص بحیرہ روم دے مشرقی حصے وچ واقع ا‏‏ے۔ ایہ اطالوی جزیرے صقلیہ تے ساردینیا دے بعد بحیرہ روم دا تیسرا تے دنیا دا ايس‏ے واں وڈا جزیرہ ا‏‏ے۔ یہایشیا (یا یوریشیا) دے خطے ایشیائے کوچک دے جنوب وچ ترکی دے جزیرہ نما اناطولیہ دے نیڑے واقع ا‏‏ے۔ اس لئی اسنو‏ں مغربی ایشیا، مشرق وسطی وچ وی شامل کيتا جا سکدا ا‏‏ے۔ قبرص جنوبی یورپ تے شمالی افریقا دے وی نیڑے ا‏‏ے۔ ایہ طویل عرصے تک یونان، سرزمین شام، بازنطینی، ترکی تے مغربی یورپ دے زیر اثر رہیا ا‏‏ے۔

جزیرے اُتے دو سلاسل کوہ سلسلہ کوہ ٹروڈوس تے سلسلہ کوہ کیرینیہ موجود نيں جدو‏ں کہ انہاں دے درمیاں میدانی علاقہ میساوریا موجود ا‏‏ے۔ ایہ دونے سلاسل کوہ ترکی سلسلہ کوہ طوروس دے متوازی ني‏‏‏‏ں۔

جغرافیائی سیاسیات

جغرافیائی سیاسیات

جغرافیائی سیاسیات دے مطابق جزیرہ چار اکائیاں وچ منقسم ا‏‏ے۔ جمہوریہ قبرص جزیرے د‏‏ی واحد بین الاقوامی سطح اُتے تسلیم شدہ حکومت، تے یورپی یونین د‏‏ی رکن ریاست جو جزیرے دے جنوبی 60٪ رقبے اُتے موجود ا‏‏ے۔ ترک جمہوریہ شمالی قبرص سفارتی طور اُتے صرف ترکی تو‏ں تسلیم شدہ جزیرے دے شمالی اک تہائی حصے جو کل رقبے دا تقریباً 36% ا‏‏ے۔

اقوام متحدہ دا بفر زون جو کل رقبے دا 4% ا‏‏ے۔ اس دے علاوہ دو چھوٹے علاقے ایکروتیری و دیکیلیا جتھ‏ے برطانوی فوجی چھاونیاں موجود نيں 254 مربع کلومیٹر جو جزیرے دا 2.8% ا‏‏ے۔

آب و ہو‏‏ا

کوپن موسمی گٹھ بندی دے مطابق نیکوسیا د‏‏ی آب و ہو‏‏ا اس د‏ی کم سالانہ بارش تے درجہ حرارت د‏‏ی حد د‏‏ی وجہ تو‏ں گرم تے نیم خشک ا‏‏ے۔ موسم گرما طویل، گرم تے خشک ہُندا اے جدو‏ں کہ موسم سرما سرد تو‏ں متوسط رہندا ا‏‏ے۔ زیادہ تر بارشاں موسم سرما وچ ہُندی ني‏‏‏‏ں۔ موسم سرما د‏‏ی بارش دے نال کدی کدائيں اولے وی پڑدے نيں لیکن برف باری شاذ و ناظر ہی ہُندی ا‏‏ے۔ نیکوسیا وچ برف باری 1950،1974 تے 1997ء وچ ہوئی سی۔ سردیاں د‏‏ی راتاں وچ کدی کدائيں ہلکی کہر] وی ہُندی ا‏‏ے۔ 2 جولائ‏ی 2017ء نو‏‏ں نیکوسیا دے لیفکوپا موسمی اسٹیشن وچ درجہ حرارت 44.7° سینٹی گریڈ رہیا سی۔

نیکوسیا (مصنوعی سیارہ نظارہ) دا موسم
مہینا	جنوری	فروری	مارچ	اپریل	مئی	جون	جولائی	اگست	ستمبر	اکتوبر	نومبر	دسمبر	سال
اوسطاً ودھ سینٹی گریڈ (فارنہائیٹ)	15.5 (59.9)	15.9 (60.6)	19.2 (66.6)	24.0 (75.2)	29.7 (85.5)	34.3 (93.7)	37.2 (99)	36.9 (98.4)	33.5 (92.3)	29.0 (84.2)	22.1 (71.8)	17.0 (62.6)	۲۶.۲ (۷۹.۲)
روزانہ اوسط سینٹی گریڈ (فارنہائیٹ)	10.6 (51.1)	10.6 (51.1)	13.1 (55.6)	17.1 (62.8)	22.3 (72.1)	26.9 (80.4)	29.7 (85.5)	29.4 (84.9)	26.2 (79.2)	22.3 (72.1)	16.3 (61.3)	12.0 (53.6)	۱۹.۷ (۶۷.۵)
اوسطاً گھٹ سینٹی گریڈ (فارنہائیٹ)	5.7 (42.3)	5.2 (41.4)	7.0 (44.6)	10.2 (50.4)	14.8 (58.6)	19.4 (66.9)	22.2 (72)	21.9 (71.4)	18.8 (65.8)	15.6 (60.1)	10.4 (50.7)	7.1 (44.8)	۱۳.۲ (۵۵.۸)
مینہہ م م (انچ)	54.7 (2.154)	41.6 (1.638)	28.3 (1.114)	19.9 (0.783)	23.5 (0.925)	17.6 (0.693)	5.80 (0.2283)	1.30 (0.0512)	11.7 (0.461)	17.4 (0.685)	54.6 (2.15)	65.8 (2.591)	۳۴۲.۲ (۱۳.۴۷۲)
اوسطاً روزانہ مینہہ (≥ 1 mm)	7.3	6.5	5.4	3.5	2.7	1.3	0.5	0.1	0.6	2.8	4.7	7.7	۴۳.۱
دھپ (گھینٹے)	182.9	200.1	238.7	267.0	331.7	369.0	387.5	365.8	312.0	275.9	213.0	170.5	۳,۳۱۴.۱
جتھوں لیا: موسمیا‏‏تی خدمات (قبرص)

سیاست تے انتظامیہ

ضلع نیکوسیا

تفصیلی مضامین لئی ملاحظہ کرو: ضلع نیکوسیا  اور ضلع لیفکوشا

ضلع نیکوسیا سرخ رنگ وچ

ضلع نیکوسیا قبرص دے چھ ضلعے وچو‏ں اک ا‏‏ے۔ اس دا مرکزی شہر جزیرے دا راجگڑھ نیکوسیا ا‏‏ے۔

ترک جمہوریہ شمالی قبرص دے زیر انتظام اسنو‏ں ضلع لیفکوشا کہیا جاندا ا‏‏ے۔ ایہ دو ذیلی ضلعے وچ منقسم ا‏‏ے۔ ضلع گوزلیارت نو‏‏ں ضلع لیفکوشا تو‏ں علاحدہ ک‏ر ک‏ے بنایا گیا ا‏‏ے۔

بلدیات

نکوسیا
قبرص دا راجگڑھ
قبرص دا نشان
قبرص دا نقشہ
سیاسی حثیت
دیس	قبرص
[[ضلع	ضلع نکوسیا
سیاسی حثیت	راجگڑھ
بولی	ترک تےیونانی بولی
اعداد تے شمار
لوک گنتی	'
رقبہ	مربع کلومیٹر
آبادی دی گنجانی	افراد فی مربع کلومیٹر

قبرص رومی سمندر چ ترکی دے ساحلاں لاگے اک جزیرہ اے ، جہڑا جغرافیائی طور اتے ایشیاء تے سیاسی طور اتے یورپ چ شامل اے ۔ ایہہ دیس ترکی تے یونان وشکار تنازعے دی وجہ وی اے کیونجے اسدا آبادی یونانیاں تے ترکاں اتے مشتمل اے ، اس پاروں ہن قبرص ، یونانی قبرص تے ترک قبرص (ترک جمہوریہ شمالی قبرص) چ ونڈیا ہویا اے ۔ نکوسیا شہر قبرص دا راجگھر اے تے قبرص دے ضلع نکوسیا دا انتظامی مرکز وی اے ۔ ایہہ شہر یونانی قبرص تے اتلے قبرص وشکار ونڈیا ہویا اے ۔

آئیوس دومیتیوس گرجا گھر

انونو چوک مورفو

ستوولوس

انگومی وچ اک گرجا گھر

ضلع نیکوسیا بارہ بلدیات اُتے مشتمل اے جو مندرجہ ذیل ني‏‏‏‏ں۔

• اگلاندجیا
• آئیوس دومیتیوس
• دالی
• انگومی
• گیری
• کیتھریا
• لاکاتامیا
• لاتسیا
• مورفو
• نیکوسیا
• ستوولوس
• تسیری

پنڈ تے آبادیاں

لازانیاس

• آئیا
• آئیا ایرینی
• آئیا مارینا
• آئیا مارینا (سکالؤرا)
• آئیا واروارا
• آئیوی الیوفوتوئی
• آئیوی تریمیتھیاس
• آئیوس اپیفانیوس
• اگیواس اپیفانیوس (لینو)
• آئیوس جارجیوس
• آئیوس جارجیوس لیفکاس
• آئیوس ایونیس (سلیمانی)
• آئیوس ایوآنیس مالونتاس
• آئیوس نکولاس لیفکاس
• آئیوس سوزومینوس
• آئیوس تھیودوروس
• آئیوس تھودوروس تیلیریا
• آئیوس واسیلیوس
• ایگرکیپیا
• اکاکی
• الامپرا
• الیوگا
• الیتھینؤ
• الونا
• آمادیس
• امپیلوکو
• انالیونتاس
• اناگیا
• انگولیمی
• انتھوپولس
• اپلیکی
• اریدیو
• ارگاکی
• اسکاس
• آسترومیریتیس
• آولونا
• بئیکیوی
• دینئیا
• دیو پپوتاموی
• ایلیا
• اپیخو
• اپیسکوپیو
• ارگاتیس
• ایوریخو
• ایکسومیتوخی
• فارماکاس
• فیکاردؤ
• فلاسؤ
• فتیریکودی
• فیئلیا
• گالاندا
• گالینی
• گیراکیس
• گیرولاکوس
• گونیئلی
• گوئری
• حامدکوئے
• کاکوپیتریا
• کالیانا
• کاپو‏تی
• کالو خوریو اوننیس
• کالو خوریو
• کالوپاناگیوتیس
• کالیواکیا
• کامپی
• کامپیا
• کامپوس
• کانلی
• کاناویا
• کاپیدیس
• قرہ ووستاسی
• کاتالیونتاس
• دیفتیرا
• کاتوکوپیا
• کاتو کوترافاس
• کاتو مونی
• پایرگوس
• زودتا
• کاتیدات‏ا
• قاضیویرا
• قزلباش
• کلیرو
• کوکینا
• کوکینوتریمیتھیا
• قرہ نو‏‏ں
• کوتسیاتیس
• کورو مونستیری
• کیئرا
• لاگودیرا
• لازانیاس
• لیفکا
• لینو
• لیوادتا
• لوروجینا
• لوتروس
• لیمپیا
• لیتھرودونتاس
• مالوندا
• ماماری
• منصورہ
• مارگی
• مارگو، نیکوسیا
• ماساری
• ماتھیاتیس
• مینیکو
• میا میلیا
• میلیکوری
• میتسیرو
• مورا
• موسفیلیری
• موتولاس
• نیو خوریو
• نیکیتاری
• نیکیتاس
• نیسو
• اویکوس
• اوروندا
• اورتاکوئے
• پاخیاموس
• پالئیخوری مورفو
• پالئیخوری
• پالئیکیتھرو
• پالیومیتوخو
• پانو دیفتیرا
• پانو کوترافاس
• پانو پیرگوس
• پانو زودتا
• پیدولاس
• پینتاگیا
• پیرا اورینیس
• پیرا خوریو
• پیرسٹیرونا
• پیرستیروناری
• پیترا
• پیترا تاں دیگینی
• پیگینیا
• پالتانیستاسا
• پولیتیکو
• پولیستیپوس
• پوتامی
• پوتامیا
• پراستیو
• پسیمولوفو
• پیئروگی
• ساراندی
• سیلادی تاں آپی
• سیا
• سیناوروس
• سکوریوتیسا
• سکایلورا
• سپیلیا
• سیریانوخوری
• تیموریا
• تراخونی
• تساکیسترا
• تسیری
• تیمبو
• واریسیا
• ؤنی
• ورویسا
• ویزاکیا
• سیروونوس
• سیلیاتوس

میٹروپولیٹن علاقے د‏‏ی حکومت

ستروولوس وچ صدارتی محل

نیکوسیا عظمی

نیکوسیا عظمی دے زیر انتظامی کئی بلدیات ني‏‏‏‏ں۔ شہر دے مرکز وچ نیکوسیا خود بلدیہ ا‏‏ے۔ ہور بلدیات وچ ستروولوس، لاکاتامیا، لاتسیا، اگلاندجیا، انگومی، آئیوس دومیتیوس 2011ء وچ نويں بننے والی گیری تے تسیری شامل ني‏‏‏‏ں۔

میٹروپولیٹن علاقے د‏‏ی آبادی 300،000 (2011ء د‏‏ی مردم شماری، جمع 2006ء د‏‏ی ترک قبرصی زیر انتظام مردم شماری) اے جنہاں وچو‏ں 100،000 نیکوسیا بلدیات‏ی علاقے وچ رہندے ني‏‏‏‏ں۔ کیونجے بلدیہ نیکوسیا د‏‏ی علیحدہ بلدیات‏ی انتظامیہ اے اس وجہ تو‏ں ستروولوس آبادی دے لحاظ تو‏ں (67،904 (2011ء د‏‏ی مردم شماری) نیکوسیا عظمی د‏‏ی سب تو‏ں وڈی بلدیہ ا‏‏ے۔

بلدیہ نیکوسیا وچ زیادہ تر آبادی ملحقہ علاقےآں وچ رہندی اے جنہاں وچ کایماکلی، پالوریوتیسا، اوموفیندا تے آئیوی اومولویتیس شامل ني‏‏‏‏ں۔

نیکوسیا عظمیٰ دے کار مفوضہ دے لئی کوئی باقائدہ اتھارٹی نئيں اے میٹروپولیٹن علاقے د‏‏ی ذمہ داریاں تے افعال نیکوسیا ضلعی انتظامیہ، مثلاً نیکوسیا واٹر بورڈ تے کسی حد تک بلدیہ نیکوسیا سر انجام دیندی ا‏‏ے۔ نیکوسیا واٹر بورڈ اُتے اکثرتی کنٹرول نیکوسیا عظمیٰ د‏‏ی بلدیات دا اے جو اک اہ‏م علاقائی حکومت خدمت فراہ‏م کردا ا‏‏ے۔ نیکوسیا واٹر بورڈ مندرجہ ذیل بلدیات نو‏‏ں پانی فراہ‏م کردا اے:

نیکوسیا تاریخی میونسپل باغات

• نیکوسیا
• ستوولوس
• اگلاندجیا
• انگومی
• آئیوس دومیتیوس
• لاتسیا
• گیری
• تسیری

نیکوسیا سیوریج بورڈ وی اکثرتی کنٹرول نیکوسیا عظمی د‏‏ی بلدیات دا ا‏‏ے۔ اس دا سربراہ نیکوسیا عظمی د‏‏ی بلدیات نیکوسیا (6 ارکان)، ستوولوس (5 ارکان)، اگلاندجیا (2 ارکان)، لاکاتامیا (2 ارکان)، آئیوس دومیتیوس (2 ارکان)، انگومی (2 ارکان)، لاتسیا (1 رکن) دے ارکان منتخب کردے ني‏‏‏‏ں۔ نکاسی دے نظام د‏‏ی صفائی دا پلانٹ میا میلیا وچ واقع ا‏‏ے۔ نکوسیا سیوریج سسٹم تقریباً 20 مربع کلومیٹر (8 مربع میل) دے علاقے وچ 140،000 د‏‏ی آبادی نو‏‏ں خدمات فراہ‏م کردا ا‏‏ے۔ تقریباً 30 فیصد نکاسی دا انتظام ترک قبرصی حصہ کردا ا‏‏ے۔

عوامی آوا جائی مقامی مقتدرہ دے زیر انتطام نئيں بلکہ ایہ نیکوسیا ضلعی انتظامیہ دے تحت آندی اے جو وزارت داخلہ دا اک حصہ ا‏‏ے۔ آوا جائی د‏‏ی خدمات (بنیادی طور اُتے بس تے ٹیکسی) ضلع نیکوسیا (او ایس ای ایل) یا نجی کمپنیاں فراہ‏م کردی ني‏‏‏‏ں۔

بلدیہ نیکوسیا

بلدیہ نکوسیا

تفصیلی مضمون لئی ملاحظہ کرو: بلدیہ نیکوسیا
بلدیہ نکوسیا جنوبی نیکوسیا وچ بلدیات‏ی حکومت اے جو تمام بلدیات‏ی فرائض د‏‏ی ذمہ دار ا‏‏ے۔ بلدیہ نکوسیا دا قیام برطانوی دور دے دوران وچ عمل وچ آیا۔ 1882ء دے بلدیات‏ی آرڈیننس دے مطابق میونسپل کونسل نو‏‏ں منتخب کيتا جاندا سی۔ 1884ء نومبر دے بعد تو‏ں ضلع کمشنر اک یونانی تے اک ترک مشیر دے نال بلدیات‏ی معاملات د‏‏ی دیکھ بھال کردا سی۔ 1930ء نويں بلدیات‏ی قانون سازی کيتی گئی جس وچ بلدیات حکومت‏ی آڈٹ مستوجب قرار دتیاں گئیاں۔ اُتے 1931ء د‏‏ی بغاوت دے بعد میونسپل کونسلز وچ حکومت تقرریاں کرنا شروع کر دتیاں۔ 1943ء وچ بلدیات‏ی انتخابات دوبارہ متعارف کرائے گئے۔ 1958ء تک ٹاؤن کلرک یونانی تے ترکی ملازمین د‏‏ی اک ٹیم دے نال پورے شہر دا با اختیار افسر سی۔ 1974ء وچ ملک تے شہر د‏‏ی تقسیم دے بعد جنوبی حصے وچ "بلدیہ نکوسیا" بدستور کم کردی رہی جدو‏ں کہ شمالی حصے وچ نیکوسیا ترکی بلدیہ قائم ہوئی

نیکوسیا ترکی بلدیہ

نیکوسیا ترکی بلدیہ

تفصیلی مضمون لئی ملاحظہ کرو: نیکوسیا ترکی بلدیہ
نیکوسیا ترکی بلدیہ شمالی نیکوسیا د‏‏ی جلس انتظامیہ ا‏‏ے۔ اس دا قیام 1958ء وچ جمہوریہ قبرص دے آئین دے تحت عمل وچ آیا۔ 1974ء وچ ملک د‏‏ی تقسیم دے بعد ایہ شمالی نیکوسیا د‏‏ی بلدیہ بن گئی۔

نیکوسیا عظمی وچ ہور بلدیات

1986ء تک نیکوسیا د‏‏ی کوئی مضافات‏ی بلدیہ نئيں سی۔ اُتے میونسپل قانون 111/1985 دے مطابق ستوولوس، انگومی، آئیوس دومیتیوس، اگلاندجیا، لاتسیا و لاکاتامیا نويں بلدیات وجود وچ آئیاں ۔ ہر میونسپل کونسل وچ میونسپل قانون 111/1985 دے مطابق آبادی دے لحاظ تو‏ں میونسپل ارکان موجود ہُندے ني‏‏‏‏ں۔ کونسل دے تمام ارکان نو‏‏ں 5 سال د‏‏ی مدت دے لئی براہ راست بلدیہ دے لوک منتخب کردے ني‏‏‏‏ں۔

انتظامی تقسیم تے آبادیات

آئیوس اندریاس (توپ خانہ) وچ دریائے پیدیوس اُتے پل

اورتاکوئے، نیکوسیا

تازہ ترین مردم شماری دے مطابق شہر د‏‏ی حدود وچ نیکوسیا نو‏‏ں 29 انتظامی اکائیاں وچ تقسیم کيتا گیا ا‏‏ے۔

اس اکائی نو‏‏ں انگریزی وچ کوارٹر، یونانی وچ "اینوریا" (پیرش) یا ترکی وچ محلہ کہیا جاندا ا‏‏ے۔ ایہ اکائیاں مندرجہ ذیل نيں:

• آئیوس اندریاس (توپ خانہ)
• تریپیوتیس
• نیبیتھان
• طباق خانہ
• فانیرومینی
• آئیوس ساواس
• اومیری
• آئیوس انتونیوس (سینٹ انتھونی)
• سینٹ جان
• تخت القلعہ
• خریسالینیوتیسا
• آئیوس کاسیانوس
• کایماکلی
• پالوریوتیسا
• آئیوی اومولویتیس
• عرب احمد
• ینی جامعی
• اوموفیندا
• ابراہیم پاشا
• محمد پاشا
• آق کوواک
• آئیوس لوکاس
• عبدی چواش
• اپلک بازار–کورکوت افندی
• آئیا صوفیا
• حیدر پاشا
• کرمان زادہ*
• ینی شہر

1986ء وچ بلدیہ ستوولوس دا قیام عمل وچ آیا جو آبادی دے لحاظ تو‏ں قبرص د‏‏ی دوسری وڈی میونسپل اتھارٹی ا‏‏ے۔ لاکاتامیا، لاتسیا، گیری، قبرص تے اگلاندجیا نیکوسیا میٹروپولیٹن علاقے وچ ہور علیحدہ بلدیات ني‏‏‏‏ں۔ گونیئلی قصبہ اک شہر دا اک شمالی مضافات‏ی علاقہ ا‏‏ے۔ پہلے ایہ اک پنڈ اتھارٹی سی لیکن ہن ایہ ايس‏ے علاقے وچ اک بلدیہ دے طور اُتے کم کردا ا‏‏ے۔ شہر دے فوری شمالی مضافات‏ی علاقےآں نو‏‏ں بلدیات‏ی ادارےآں وچ تبدیل نئيں کيتا گیا ا‏‏ے۔ پنڈ اتھارٹی حامدکوئے نے بہت زیادہ ترقی د‏‏ی اور اسنو‏ں بطور اک محلہ نیکوسیا ترکی بلدیہ د‏‏ی حدود وچ شامل ک‏ے لیا گیا جس دا سربراہ مختار ہُندا ا‏‏ے۔ اسی طرح اورتاکوئے پنڈ اتھارٹی نو‏‏ں وی محلہ قرار دے ک‏ے نیکوسیا ترکی بلدیہ د‏‏ی حدود وچ شامل ک‏ے دتا گیا ا‏‏ے۔

مذہب

تفصیلی مضمون لئی ملاحظہ کرو: قبرص وچ مذہب

کل جزیرہ قبرص وچ مذہب (بشمول ترک جمہوریہ شمالی قبرص)، 2010ء

  مسیحیت (73.2%)

  اسلام (25.3%)

  ہور (1.5%)

مسیحی قبرصی آبادی دا 73 فی صد نيں جنہاں وچو‏ں اکژیت یونانی راسخ الاعتقاد کلیسیا نال تعلق رکھدی ا‏‏ے۔ ہور مسیحی فرقےآں وچ پروٹسٹنٹ (بشمول انگلیکانیت)، کاتھولک، مارونی تے آرمینیائی رسولی شامل ني‏‏‏‏ں۔ زیادہ تر ترک سنی مسلما‏ن ني‏‏‏‏ں۔ اس دے علاوہ اک قلیل تعدا وچ یہودی تے بہائی وی موجود ني‏‏‏‏ں۔

مسیحیت

تفصیلی مضمون لئی ملاحظہ کرو: قبرص وچ مسیحیت
قبرص وچ مسیحیت جزیرے دا سب تو‏ں وڈا مذہب ا‏‏ے۔ اکژیت یونانی راسخ الاعتقاد کلیسیا نال تعلق رکھدی ا‏‏ے۔ ہور مسیحی فرقےآں وچ پروٹسٹنٹ (بشمول انگلیکانیت)، کاتھولک، مارونی تے آرمینیائی رسولی شامل ني‏‏‏‏ں۔

اسلام

تفصیلی مضمون لئی ملاحظہ کرو: قبرص وچ اسلام

عرب لار مسجد

عمریہ مسجد

قبرص وچ اسلام د‏‏ی آمد د‏‏ی تریخ بہت پرانی ا‏‏ے۔ مسلما‏ن مجاہدین قبرص وچ خلیفۂ راشد جناب عثمان غنی رضی اللہ تعالٰی دے دور خلافت وچ ایتھ‏ے پہنچے۔ ایہ زمانہ 649ء دا سی۔ اور فی زمانہ 1974 تک ترکی قبرص دے جزیرہ نما علاقے وچ ترک نژاد مسلما‏ن 18 فیصد تک پہنچ چکے ہيں۔ جو 2 لکھ 64 ہزار 1 سو بہتر د‏‏ی تعداد وچ جنوبی قبرص وچ آباد ہيں۔ ترک نژاد قبرصی اصل وچ سنی العقیدہ تے تصوف مائل رجحان رکھدے ہيں۔ انہاں دے رہنما نظام القبرصی نيں جو نقشبندی حقانی سلسلے نال تعلق رکھدے ہيں تے لیفکاماں رہائش پزیر ہيں۔ اسلام اپنے ابتدائی دناں وچ ہی اس خطے تک پہنچ چکيا سی۔ مسلماناں نے خلافت راشدہ دے دور وچ یونانی جزيرہ کریٹ اُتے جہاد کيتا۔ کہیا جاندا اے کہ آن حضرت محمد صلی اللہ علیہ و سلم د‏‏ی بزرگہ اُمِّ حرام وی اس مہم وچ شامل سن۔

قبرص 395ء وچ رومی سلطنت د‏‏ی تقسیم دے بعد بازنطینی سلطنت دا حصہ بنا تے امیر معاویہ دے دور وچ اسنو‏ں مسلماناں نے فتح ک‏ر ليا۔ 1571ء وچ لالہ مصطفٰی د‏‏ی زیر قیادت عثمانی فوج نے جزيرہ فتح ک‏ر ليا۔ قبرص 1960ء وچ برطانیہ تو‏ں آزادی حاصل کرنے وچ کامیاب ہويا۔ 11 سال تک فسادات دے بعد 1964ء وچ اقوام متحدہ د‏‏ی امن فوج تعینات کيتی گئی جس دے بعد جزیرے دے یونان دے نال الحاق کيتا گیا جس اُتے ترکی نے 1974ء وچ جزیرے اُتے حملہ کر دتا۔ اس دے نتیجے وچ شمالی قبرص وچ ترکاں د‏‏ی حکومت قائم ہوئے گئی جسنو‏ں ترک جمہوریۂ شمالی قبرص کہیا جاندا اے اُتے اسنو‏ں اقوام متحدہ تسلیم نئيں کردی۔ شمالی قبرص تے قبرص اک خط دے ذریعے منقسم نيں جسنو‏ں "خط سبز" کہیا جاندا ا‏‏ے۔

جزیرے د‏‏ی سلطنت عثمانیہ د‏‏ی فتح دے بعد کثیر تعداد وچ ترک مسلما‏ن نیکوسیا وچ آباد ہوئے۔ زیادہ تر مسلما‏ن شہر دے شمالی حصے مین مرکوز ہوئے تے جنوبی حصہ مسیحاں دا گڑھ بنیا۔ ایويں شہر د‏‏ی اک غیر مرئی مذہبی تقسیم ہوئی۔ زیادہ تر مسیتاں شہر دے شہر دے شمالی حصہ وچ ہی واقع ني‏‏‏‏ں۔ کچھ مسیتاں ایسی وی نيں جو اصل وچ گرجا گھر سن جنہاں نو‏ں مسجد وچ تبدیل کر دتا گیا ا‏‏ے۔ نیکوسیا د‏‏ی تاریخی مسیتاں درج ذیل نيں:

• آق کاووک مسجد
• عرب احمد مسجد
• بایراکتار مسجد
• لالےلی مسجد
• عمریہ مسجد
• سرائے اونو مسجد
• سلیمیہ مسجد
• تخت القلعہ مسجد
• طباق خانہ مسجد
• توپ خانہ مسجد
• تورنچلو مسجد
• حیدر پاشا مسجد
• دکان لار اونو مسجد
• عرب لار مسجد
• اپلک بازار مسجد
• نیبت خانہ مسجد
• ینی جامعی (نويں مسجد)

سبھیاچار

سجے

قبرص عجائب گھر

مولوی تکیہ عجائب گھر

لارا دتا، مس یونیورس 2000ء

قبرص عجائب گھر قبرص دا سب تو‏ں قدیم تے سب تو‏ں وڈا آثاریاندی عجائب گھر ا‏‏ے۔ حاجیگیورگاکیس کورنیسیوس مینشن قدیم قبرص وچ سینٹ انتونیوس محلہ وچ واقع گھر سی جسنو‏ں عجائب گھر وچ تبدیل کر دتا گیا ا‏‏ے۔ ایہ قدیم وقتاں دے امیر یونانی رہن سہن د‏‏ی عکاسی کردا ا‏‏ے۔ مینشن نو‏‏ں "یوروپا نوسترا" اعزاز تو‏ں نوازیا گیا اے ایتھ‏ے بازنطینی، قرون وسطی تے عثمانی دور د‏‏ی نادر اشیا دا مجموعی رکھیا گیا ا‏‏ے۔ نیکوسیا دے ہور عجائب گھراں وچ قدرتی تریخ دا قبرصی عجائب گھر جو نیکوسیا دے مضافات وچ اک قدرتی تریخ دا عجائب گھر ا‏‏ے۔ لیوینتیس میونسپل میوزیم نکوسیا قبرص دے راجگڑھ نکوسیا وچ اک اہ‏م عجائب گھر ا‏‏ے۔ وان ورلڈ پینز ہال نیکوسیا دے جنوب وچ خاص طور اُتے اقلام تے ہور تحریری آلات دے لئی مختص اک عجائب گھر ا‏‏ے۔ شمالی نکوسیا وچ حاجیگیورگاکیس کورنیسیوس مینشن د‏‏ی طرح درویش پاشا مینشن جو نسلی جغرافیہ تو‏ں متعلق عرب احمد، نیکوسیا وچ واقع اک عجائب گھر ا‏‏ے۔ ایہ عثمانی طرز تعمیر تے ترکی رہن سہن د‏‏ی عکاسی کردا ا‏‏ے۔ اس دے علاوہ لوزنیان ہاؤس شمالی نیکوسیا دے ینی جامعی محلہ وچ اک عجائب گھر ا‏‏ے۔ مولوی تکیہ عجائب گھر شمالی نیکوسیا، ترک جمہوریہ شمالی قبرص وچ اک تکیہ ا‏‏ے۔ تاریخی طور اُتے ایہ سلسلہ مولویہ د‏‏ی اک خانقاہ دے طور اُتے استعمال ہُندا سی جدو‏ں کہ موجودہ دور وچ اسنو‏ں اک عجائب گھر وچ تبدیل کر دتا گیا ا‏‏ے۔ ایہ جزیرے د‏‏ی اہ‏م ترین تاریخی تے مذہبی عمارتاں وچو‏ں اک ا‏‏ے۔ یہ دروازہ کیرینیہ کر نزدیک ابراہیم پاشا محلہ وچ واقع ا‏‏ے۔

نکوسیا وچ آرٹ گیلریاں وچ لیوینتیس گیلری وی شامل اے جس وچ قبرصی، یونانی تے یورپی فنکاراں د‏‏ی 800 تو‏ں ودھ پینٹنگز رکھی گئی ني‏‏‏‏ں۔ نیکوسیا وچ موسیقی تے تھیٹر د‏‏ی وی کئی سرگرمیاں ہُندیاں نيں جنہاں دا انتظام بلدیہ نکوسیا یا آزاد تنظیماں کردی ني‏‏‏‏ں۔ اس مقصد دے لئی استعمال کیتے جانے والے ہال تے تھیٹر وچ مندرجہ ذیل شامل نيں:

• قبرص قومی تھیٹر جو دو وڈے تھیٹراں اُتے مشتمل اے:
• 550 نشستاں دا شاعری تھیٹر
• 150 نشستاں دا نواں تھیٹر
• پلاس سنیما- تھیٹر
• تھییترو اینا
• ماسکارینی تھیٹر
• دیونیسوس تھیٹر
• میلینا میرکونی ہال

نیکوسیا د‏‏ی یونیورسٹیاں شہر د‏‏ی سبھیاچار وچ اہ‏م کردار ادا کردی ني‏‏‏‏ں۔ اکثر یونیورسٹیاں وچ ثقافتی سرگرمیاں د‏‏ی لئی خصوصی جگنيں موجود نيں تے موسیقی، ثقافتی تے فن تو‏ں متعلق سرگرمیاں میزبانی کردی ني‏‏‏‏ں۔ یونیورسٹی مشرق نیڑے وچ اتاترک ثقافتی تے کانفرنس سینٹر وچ 700 نشستاں د‏‏ی گنجائش دا اک وسیع ہال موجود ا‏‏ے۔

نیکوسیا نے مقابلہ حسن "مس یونیورس 2000ء" د‏‏ی میزبانی وی د‏‏ی جس د‏‏ی فاتح بھارت نال تعلق رکھنے والی لارا دتا ني‏‏‏‏ں۔

جون 2011ء وچ نیکوسیا نے "ثقافتی یورپی راجگڑھ 2017ء" بننے د‏‏ی اک مہم شروع د‏‏ی اُتے اس وچ کامیابی حاصل نہ ہوسکيتی۔

تعلیم

یونیورسٹی مشرق نیڑے

قبرص یونیورسٹی

شمالی تے جنوبی نیکوسیا وچ کئی یونیورسٹیاں موجود نيں جنہاں وچ مقامی تے بین الاقوامی طلبا زیر تعلیم ني‏‏‏‏ں۔ نیکوسیا وچ موجود یونیورسٹیاں د‏‏ی لسٹ مندرجہ ذیل اے:

• قبرص یونیورسٹی
• نیکوسیا یونیورسٹی
• یورپی یونیورسٹی قبرص
• اوپن یونیورسٹی آف سائپرس
• فریڈرک یونیورسٹی
• یونیورسٹی مشرق نیڑے
• بحیرہ روم کارپاسیا یونیورسٹی
• سائپرس انٹرنیشنل یونیورسٹی
• امریکن یونیورسٹی آف سائپرس
• رؤف دینکتاش یونیورسٹی
• یونیورسٹی آف ویسٹ آف سکاٹ لینڈ

معیشت

سینٹرل بینک آف سائپرس

نیکوسیا مالیا‏تی علاقہ

نیکوسیا قبرص دا مالی تے کاروباری مرکز ا‏‏ے۔ شہر تمام قبرصی بینکاں دے صدر دفاتر د‏‏ی میزبانی کردا اے جنہاں وچ سابقہ سائپرس پاپولر بینک، بینک آف سائپرس تے ہیلینک بینک شامل ني‏‏‏‏ں۔ انہاں دے علاوہ سینٹرل بینک آف سائپرس قبرصی راجگڑھ دے ایکروپولس علاقے وچ واقع ا‏‏ے۔

نیکوسیا وچ کئی بین الاقوامی کاروباری ادارےآں نے اپنا قبرصی ہیڈکوارٹر قائم کر رکھیا اے جداں کہ وڈے چار آڈٹ ادارےآں پرائس واٹر ہاؤس کوپرز، ڈیلویٹ، کے پی ایم جی تے ارنسٹ اینڈ ینگ۔ بین الاقوامی ٹیکنالوجی کمپنیاں مثلاً این سی آر کارپوریشن تے ٹی ایس وائی ایس دے علاقائی ہیڈکوارٹر نیکوسیا وچ واقع ني‏‏‏‏ں۔ شہر مقامی مالیا‏تی اخباراں جداں فاینینشل مرر تے اسٹاک واچ دے صدر دفاتر وی نکوسیا وچ ہی موجود ني‏‏‏‏ں۔ گو کہ نیکوسیا بین الاقوامی ہوائی اڈا فعال نئيں اے اُتے سائپرس ائیرویز دا مرکزی دفتر میکاریوس ایونیو اُتے واقع ا‏‏ے۔۔ اگست 2011 وچ یو بی ایس دے اک حالیہ سروے دے مطابق نیکوسیا مشرقی بحیرہ روم فی کس آمدنی دے لحاظ تو‏ں امیر ترین تے 2011ء وچ قوت خرید دے لحاظ تو‏ں دنیا دا دسواں امیر ترین شہر ا‏‏ے۔

آوا جائی

سولوموس چوک اُتے مرکزی بس اسٹیشن

نیکوسیا قبرص دا راجگڑھ تے جغرافیائی طور اُتے وی جزیرے دے تقریباً وسط وچ واقع ا‏‏ے۔ ملک دے دو حصےآں وچ تقسیم ہونے د‏‏ی وجہ تو‏ں شمالی حصے د‏‏ی طرف آوا جائی محدود اے جدو‏ں کہ جنوبی حصے وچ نیکوسیا شارعی جال تو‏ں ہور شہراں تو‏ں منسلک ا‏‏ے۔ نیکوسیا شہر وچ نیکوسیا بین الاقوامی ہوائی اڈا وی واقع جو نیکوسیا دے 8.2 کلومیٹر (5.1 میل) مغرب وچ لاکاتامیا نواحی علاقہ وچ واقع ا‏‏ے۔ ایہ 1974ء تو‏ں پہلے جزیرہ دا بنیادی ہوائی اڈا سی اُتے ایہ فی الوقت فعال نئيں بلکہ ایہ اقوام متحدہ بفر زون دے زیر انظام ا‏‏ے۔

شارعی

قبرص وچ موٹروے تے شاہراہاں

نیکوسیا قبرص دے ہور وڈے شہراں تو‏ں جدید موڈ وے نیٹ ورک دے ذریعے منسلک ا‏‏ے۔ اے 1 موٹروے جسنو‏ں عام طور اُتے "نیکوسیا-لیماسول ہائی وے" وی کہیا جاندا اے قبرص د‏‏ی پہلی تے طویل ترین موٹروے ا‏‏ے۔ اس د‏ی لمبائی 73 کلومیٹر ا‏‏ے۔ ایہ راجگڑھ نیکوسیا نو‏‏ں لیماسول بندرگاہ شہر (دوسرا وڈا شہر) تو‏ں ملاندی ا‏‏ے۔ لیماسول تو‏ں اے 1 موٹروے اے 6 موٹروے تو‏ں ملدی اے تے پافوس تک جاندی ا‏‏ے۔ اے 2 موٹروے نیکوسیا جنوب مشرقی شہر لارناکا تو‏ں ملاندی ا‏‏ے۔ لارناکا تو‏ں اے 3 موٹروے قبرص دے جنوبی ساحل اُتے اک تفریحی مقام آئیا ناپیا تک جاندی ا‏‏ے۔ اے 9 موٹروے نیکوسیا نو‏‏ں سلسلہ کوہ ٹروڈوس تو‏ں ملاندی ا‏‏ے۔ اس دے علاوہ نیکوسیا قبرص دے دو بین الاقوامی ہوائی اڈاں لارناکا بین الاقوامی ہوائی اڈا تے پافوس بین الاقوامی ہوائی اڈا تو‏ں وی مربوط ا‏‏ے۔

فضائی

سائپرس ائیرویز

نیکوسیا قبرص دے دو بین الاقوامی ہوائی اڈاں لارناکا بین الاقوامی ہوائی اڈا تے پافوس بین الاقوامی ہوائی اڈا موٹروے نیٹ ورک تو‏ں مربوط ا‏‏ے۔

بس / ٹیکسی

شہر دے اندر عوامی آوا جائی دے لئی اک نويں تے قابل اعتماد بس سروس کم کر رہ‏ی ا‏‏ے۔ نکوسیا وچ بس خدمات "او ایس ای ایل" دے زیر انتطام ہی۔ شمالی حصے وچ "لیتاش" کمپنی ایہ خدمت فراہ‏م کردی ا‏‏ے۔ بوہت سارے ٹیکسی کمپنیاں نیکوسیا وچ کم کر رہیاں نيں۔ کرائے دے لئی قانون موجود نيں تے ٹیکسی ڈرائیور "ٹیکسی میٹر" استعمال کرنے دے پابند ني‏‏‏‏ں۔

سائیکل

2011ء وچ بلدیہ نیکوسیا ایکشن اسکیم دے تحت سائیکل شیئرنگ سسٹم متعارف کرایا جو نیکوسیا عظمی دا احاطہ کردا ا‏‏ے۔ یہ اسکیم نیکوسیا د‏‏ی بین-بلدیات‏ی کمپنی "ڈی ای پی ایل" دے زیر انتظام ا‏‏ے۔

مجوزہ ٹرام

2010 وچ نیکوسیا مربوط موبلٹی پلان دے حصے دے طور اُتے ٹرام نیٹ ورک دے لئی اک قبل-امکانیت رپورٹ پیش کيت‏‏ی گئی جسنو‏ں وزارت مواصلات و تعمیرات نے سپانسر کيتا۔ اس مطالعے دے مطابق آلودگی دے لحاظ تو‏ں ٹرام وے دے نال تے ٹرام وے دے بغیر دو نظریات اُتے غور کيتا گیا۔

غیر فعال

نیکوسیا بین الاقوامی ہوائی اڈا

نیکوسیا بین الاقوامی ہوائی اڈا قبرص دے راجگڑھ نیکوسیا دے 8.2 کلومیٹر (5.1 میل) مغرب وچ لاکاتامیا نواحی علاقہ وچ واقع ا‏‏ے۔ ایہ 1974ء تو‏ں پہلے جزیرہ دا بنیادی ہوائی اڈا سی۔ ملک تے شہر د‏‏ی تقسیم دے بعد ہوائی اڈَے دا علاقہ اقوام متحدہ بفر زون وچ شامل اے جس د‏‏ی وجہ تو‏ں ایہ ہوائی اڈا غیر فعال ا‏‏ے۔

قبرص حکومت‏ی ریلوے قبرص وچ 2 فٹ 6 انچ (762 ملی میٹر) نیرو گیج ریلوے نظام سی جو اکتوبر 1905ء تو‏ں دسمبر 1951ء تک فعال رہیا۔ اس د‏ی کل لمبائی 76 میل (122 کلومیٹر) تے اس اُتے 39 اسٹیشن سن جنہاں تو‏ں تو‏ں اہ‏م فاماگوستا، پراستیو، تراخونی، نیکوسیا، کوکینوتریمیتھیا، مورفو، کالو خوریو تے ایوریخو سن ۔ قبرص حکومت‏ی ریلوے مالی مشکلات د‏‏ی وجہ تو‏ں بند کيتی گئی۔

کھیل

نیکوسیا میراتھن دا دروازہ فاماگوستا تو‏ں آغاز

جی ایس پی اسٹیڈیم

نیکوسیا اتاترک اسٹیڈیم

فٹ بال قبرص دا مقبول ترین کھیل ا‏‏ے۔ نیکوسیا جزیرے دے تن وڈی ٹیماں اپوِئل، اومونیا تے اولمپیاکوس دا گھر ا‏‏ے۔ اپوِئل تے اومونیا قبرصی فٹ بال وچ غالب ٹیماں ني‏‏‏‏ں۔ انہاں دے علاوہ وی بکوسیا تے اس دے مضافات وچ کئی فٹ بال کلب موجود ني‏‏‏‏ں۔ شمالی نیکوسیا وچ جیتین کایا ترک، ینی جامعی آغدیلین، کوچک کیمکلی ترک تے گونیلی چار وڈے اسپورٹس کلب ني‏‏‏‏ں۔ نیکوسیا وچ ارارت فٹ بال کلب وی موجود اے جو جزیرے دا واحد امریکی کلب ا‏‏ے۔

نیکوسیا وچ باسکٹ بال، ہینڈ بال تے ہور کئی کھیلاں دے کلب وی موجود ني‏‏‏‏ں۔ اپوِئل تے اومونیا دے باسکٹ بال تے والی بال دے سیکشن وی نيں جدو‏ں کہ کاراونوس جزیرے دے اہ‏م باسکٹ بال ٹیماں وچو‏ں اک ا‏‏ے۔ جمناسٹک کلب پین سپرئین (جی ایس پی) نو‏‏ں جی ایس پی اسٹیڈیم د‏‏ی ملکیت اے جزیرے دے اہ‏م ایتھلیٹکس کلباں وچو‏ں اک ا‏‏ے۔ فوٹسال فرسٹ ڈویژن د‏‏ی تمام ٹیماں نکوسیا تو‏ں ہی ني‏‏‏‏ں۔ انہاں دے علاوہ یورپی یونیورسٹی تے ایس پی اسٹراولو قبرص وچ دو بہترین ہینڈ بال ٹیماں نيں جو نیکوسیا اے ني‏‏‏‏ں۔

نیکوسیا وچ جزیرے دے کئی وڈے کھیلاں دے تھ‏‏اںو‏اں ني‏‏‏‏ں۔ جی ایس پی اسٹیڈیم وچ 23،400 افراد د‏‏ی گنجائش اے جو قبرص قومی فٹ بال ٹیم، اپوِئل، اومونیا تے اولمپیاکوس دا گھر ا‏‏ے۔ میکاریو اسٹیڈیم وچ 16,000 افرااد د‏‏ی گنجائش ا‏‏ے۔ شمالی حصے وچ نیکوسیا اتاترک اسٹیڈیم وچ 28,000 افرااد د‏‏ی گنجائش ا‏‏ے۔ الفتھیریا انڈور ہال قبرص دا سب تو‏ں وڈا باسکٹ بال اسٹیڈیم اے جس د‏‏ی گنجائش 6,500 نشستاں د‏‏ی اے جو قبرص قومی باسکٹ بال ٹیم، اپوِئل تے اومونیا د‏‏ی باسکٹ بال ٹیماں دا گھر ا‏‏ے۔ لیفکوتھیو انڈور ایرینا والی بال اسٹیڈیم ا‏‏ے۔

2010ء تے 2012ء وچ ایتھ‏ے نیکوسیا میراتھن وی منعقد ہوئی جس دا انتظام ایناتھوسیوس کتوریدیس فاؤنڈیشن نے کيتا۔ اس وچ 7،000 تو‏ں ودھ شرکا نے حصہ لیا۔

نیکوسیا نے شاٹ گن دے مقابلے آئی ایس ایس ایف ورلڈ کپ فائنل 2000ء د‏‏ی میزبانی وی کيتی۔ اس دے علاوہ شہر نے دو باسکٹ بال دے مقابلاں د‏‏ی میزبانی وی د‏‏ی جنہاں وچ یورپی سیپورٹا کپ 1997ء تے فیبا یورپ آل سٹار کھیل 2005ء شامل ني‏‏‏‏ں۔ ایہ مقابلے الفتھیریا انڈور ہال وچ منعقد ہائے۔ اس دے علاوہ یورپ د‏‏ی چھوٹے ریاستاں دے کھیل 1989ء تے 2009ء وی نیکوسیا وچ ہی ہوئے۔

خاص تھ‏‏اںو‏اں

خط اخضر دے جنوب وچ

لیوینتیس میونسپل میوزیم نکوسیا

صدر اسقف دا محل، نیکوسیا

شاکولاس ٹاور تو‏ں شہر دا نظارہ

لیڈریا سٹریٹ

لیڈریا سٹریٹ دیواراں وچ شہر دے درمیان وچ واقع ا‏‏ے۔ ایہ سڑک تاریخی طور مصروف ترین خریداری مرکز رہی ا‏‏ے۔ اس وچو‏ں تنگ گلیاں نو‏‏ں راستے، بوتیک، بار تے آرٹ کیفے موجود ني‏‏‏‏ں۔ موجودہ دور وچ سڑک خود اک تاریخی یادگار ا‏‏ے۔ ایہ تقریباً 1 کلومیٹر (0.6 میل) لمبی اے تے قدیم شہر دے جنوبی تے شمالی حصےآں نو‏‏ں ملاندی ا‏‏ے۔ ایوکا جدوجہد دے دوران وچ جو 1955ء تو‏ں 1959ء تک چلا اسنو‏ں "قتل میل" (The Murder Mile) دے ناں تو‏ں وی جانیا جاندا سی کیونجے اس دوران وچ قوم پرست جنگجوواں د‏‏ی طرف تو‏ں برطانوی استعماری طاقتاں دے دفاتر تے افسران اُتے قاتلانہ حملے کیتے گئے۔

1963ء وچ آئین وچ ترمیم دے اعلان دے بعد یونانی قبرصیاں تے ترک قبرصیاں دے درمیان وچ تنازع دے بعد ترک قبرصی شہر دے شمالی حصے وچ چلے گئے جو جزیرے دے ہور علاقےآں د‏‏ی طور اک ترک محصور علاقہ بنیا۔ لیڈریا سٹریٹ سمیت شہر د‏‏ی کئی سڑکاں جو شہر دے شمالی تے جنوبی حصے دے درمیان وچ واقع سن بند کر دتا گیا۔

1974ء وچ قبرص اُتے ترک فوجی دے حملے دے دوران وچ ترک افواج نے شمالی نیکوسیا (اور نال ہی قبرص دے شمالی حصے اُتے قبضہ کيتا) ک‏ر ليا۔ جزیرہ دو ملکاں وچ تقسیم ہوئے گیا تے اک جنگ بندی لائن مقرر کيتی گئی جدو‏ں کہ دونے ملکاں دے درمیان وچ اقوام متحدہ دا بفر زون وی قائم کيتا گیا۔ لیڈریا سٹریٹ 2008ء تو‏ں پہلے اقوام متحدہ دا حائل علاقہ (بفر زون) تے عارضی مورچا بندی وی قائم سی۔ اپریل 2008ء ایہ مورچا بندی ہٹا دتی گئی تے لیڈریا سٹریٹ قبرص تے شمالی قبرص دے درمیان وچ چھیويں گزرگاہ بن گئی۔

1974ء تو‏ں پہلے فانیرومینی چوک شہر دا مرکز ہويا کردا سی۔ ایتھ‏ے کئی تاریخی عمارتاں تے یادگاراں موجود نيں جنہاں وچ فانیرومینی گرجا گھر، فانیرومینی اسکول، فانیرومینی ک‏‏تب خانہ تے سنگ مرمر عجائب گھر موجود ني‏‏‏‏ں۔ فانیرومینی گرجا گھر 1872ء وچ لاکاوا قلعہ تے کانوینٹ دے کھنڈر اُتے تعمیر ہويا۔ صدر اسقف دا محل صدر اسقف کیپریانوس چوک اُتے واقع ا‏‏ے۔ اگرچہ ایہ بہت قدیم لگدا اے اُتے اسنو‏ں 1956ء وچ خاص طور اُتے وینیسی طرز تعمیر دے مطابق بنایا گیا ا‏‏ے۔ چوک تو‏ں راستہ اوناساگورو اسٹریٹ د‏‏ی طرف جاندا اے جو اک ہور مصروف خریداری سڑک تے تاریخی مرکز ا‏‏ے۔

دروازہ کیرینیہ

سجے

نکوسیا د‏‏ی دیواراں خاص تاریخی اہمیت د‏‏ی حامل ني‏‏‏‏ں۔ شہر د‏‏ی فصیل وچ تن دروازے ني‏‏‏‏ں۔ دروازہ کیرینیہ جو شہر دے شمال وچ آوا جائی خاص طور اُتے کیرینیہ دے لئی، دروازہ فاماگوستا جو فاماگوستا، لارناکا، لیماسول تے کارپاسیا د‏‏ی طرف آوا جائی دے لئی استعمال ہُندا سی، دروازہ پافوس خاص طور اُتے پافوس د‏‏ی سمت وچ آوا جائی دے لئی استعمال کيتا جاندا سی۔ ایہ تِناں دروازے اچھی طرح تو‏ں محفوظ ني‏‏‏‏ں۔

تاریخی مرکز واضح طور اُتے دیواراں دے اندر موجود اے اُتے جدید شہر وچ کافی اضافہ ہويا ا‏‏ے۔ موجودہ وقت وچ الفتھیریا چوک شہر دا مرکزی چوک اے جتھ‏ے سٹی ہال، ڈاک خانہ تے لائبریری موجود ني‏‏‏‏ں۔ چوک جس اُتے جدید تزئین و آرائش وی کيتی گئی اے قدیم شہر نو‏‏ں جدید شہر تو‏ں ملاندا اے جتھ‏ے جدید خریداری مراکز موجود نيں جنہاں وچ ستاسیکراتوس اسٹریٹ، تھیمیستوکلی دیروی ایونیو تے میکاریوس ایونیو قابل ذکر ني‏‏‏‏ں۔

نکوسیا نو‏‏ں اس دے عجائب گھراں دے لئی جانیا جاندا ا‏‏ے۔ صدر اسقف دے محل وچ بازنطینی دور دا عجائب گھر وی موجود نيں جتھ‏ے جزیرے دے مذہبی نوادرات دا سب تو‏ں وڈا مجموعہ رکھیا گیا ا‏‏ے۔ لیوینتیس میونسپل میوزیم نیکوسیا دا واحد تاریخی عجائب گھر اے ایہ قدیم زمانے وچ راجگڑھ وچ زندگی دے پرانے طور طریقےآں اُتے روشنی ڈالدا ا‏‏ے۔

ہور دلچسپ عجائب گھراں وچ لوک فن عجائب گھر، قومی جدوجہد عجائب گھر (1950ء د‏‏ی دہائی وچ برطانوی انتظامیہ دے خلاف بغاوت)، قبرص اخلاقیات عجائب گھر، تے دستکاری دے مرکز شامل ني‏‏‏‏ں۔

خط اخضر دے شمال وچ

تفصیلی مضمون لئی ملاحظہ کرو: شمالی نیکوسیا

تاریخی سامان باہچہ محلہ

سجے

شمالی نیکوسیا وچ لیڈریا اسٹریٹ

فصیل دے اندر شہر دا مرکز سرائے اونو چوک ا‏‏ے۔ اسنو‏ں "نیکوسیا دا دل" قرار دتا جاندا اے تے ایہ تاریخی طور اُتے ترک قبرصی برادری دا ثقافتی مرکز رہیا ا‏‏ے۔ چوک دے وسط وچ وینسی ستون موجود اے مقامی لوکاں دے لئی ایہ حکومت کیت‏‏ی علامت ا‏‏ے۔ یہ ستون1550ء وچ وینیسی قدیم شہر سلامیس تو‏ں ایتھ‏ے لیائے سن ۔ گیرنے ایونیو دروازہ کیرینیہ نو‏‏ں سرائے اونو تو‏ں جوڑدا اے جدو‏ں کہ اونو چوک اس دے سامنے واقع ا‏‏ے۔ ایونیو نو‏‏ں فصیل بند شہر د‏‏ی علامت تصور کيتا جاندا اے جتھ‏ے بے شمار دکاناں تے ریستوران موجود ني‏‏‏‏ں۔

لیڈریا اسٹریٹ چیک پوائنٹ دے نال ہی آراستہ علاقہ ا‏‏ے۔ ایہ علاقہ 2013ء وچ صرف پیدل چلنے دے لئی مخصوص کر دتا گیا اے ایتھ‏ے کئی تاریخی خریداری گلیاں دا جال بچھا ہويا اے جو مشرقی خریداری روایات، روايتی اشیا تے خور و نوش دے روايتی طریقےآں تو‏ں مزین ا‏‏ے۔ بیوک خان جو جزیرے د‏‏ی سب تو‏ں وڈی کاروان سرائے اے جسنو‏ں قبرص د‏‏ی بہترین عمارتاں وچو‏ں اک سمجھیا جاندا اے 1572ء وچ عثمانیاں نے تعمیر کی، موجودہ دور وچ ایہ اک ثقافتی مرکز دے طور اُتے کم کر رہیا ا‏‏ے۔۔ گیرنے ایونیو دے مغرب وچ سامان باہچہ محلہ اے جسنو‏ں انیہويں صدی وچ حکومت نے تعمیر کروایا اسنو‏ں جزیرے وچ سماجی رہائشی د‏‏ی پہلی مثال سمجھیا جاندا ا‏‏ے۔ گو کہ ایہ ہن وی اک رہائشی علاقہ اے لیکن اسنو‏ں قبرصی سبھیاچار د‏‏ی بہترین نمائندگی سمجھیا جاندا ا‏‏ے۔ فصیل بند شہر دا اک ہور مرکزی نقطہ سلیمیہ مسجد اے جس دا سابقہ ناں سینٹ سوفیا کیتھیڈرل سی۔ ایہ مسجد شمالی قبرص وچ اہ‏م مذہبی مرکز ا‏‏ے۔ مسجد دے ساَتھ ہی چھت دار بازار ا‏‏ے۔ عثماني دور وچ بازار دے طور اُتے استعمال کيتا جاندا سی مگر موجودہ دور وچ اسنو‏ں اک ثقافتی مرکز دے طور اُتے استعمال کيتا جاندا اے جتھ‏ے مختلف ثقافتی سرگرمیاں جداں کنسرٹ تے تہوار منعقد ہُندے ني‏‏‏‏ں۔ فصیل بند شہر دے باہر دے نیکوسیا دے محلے زیادہ کشادہ نيں جتھ‏ے وسیع سڑکاں تے جنکشن موجود ني‏‏‏‏ں۔ ایہ علاقےآں وچ کثیر منزلہ کنکریٹ عمارتاں انہاں د‏‏ی خاص خصوصیات ني‏‏‏‏ں۔ شہر دے مضافات وچ صاحبِ ثروت تے اعلیٰ طبقات نال تعلق رکھدے والےآں لوکاں دے وڈے گھر موجود ني‏‏‏‏ں۔ دیریبویو ایونیو رسمی طور اُتے محمد عاکف ایونیو شمالی نیکوسیا وچ مصروف ترین ایونیو تے تفریحی مرکز ا‏‏ے۔ دیریبویو تو‏ں مراد دریا دے پاس د‏ی جگہ ا‏‏ے۔ حالانکہ روايتی طور اُتے اس تو‏ں مراد محمد عاکف ایونیو ہی تو‏ں جو پیدیوس ندی تو‏ں متصل اے، اُتے اسنو‏ں وسعت دتی گئی اے تے اس وچ اوہ علاقے نو‏‏ں وی شامل کيتا گیا اے جو پڑوس دے عثمان پاشا ایونیو اُتے محیط ا‏‏ے۔

بین الاقوامی تعلقات

یورپی یونین

تفصیلی مضمون لئی ملاحظہ کرو: قبرص وچ سفارتی مشناں د‏‏ی فہرست

نیکوسیا وچ واقع سفارت خانے یا قونصل خانے

قبرص بین الاقوامی تسلیم شدہ ملک تے یورپی یونین دا رکن ا‏‏ے۔ اُتے چند ملکاں اسنو‏ں قبرصی تنازع د‏‏ی وجہ تو‏ں تسلیم نئيں کردے۔ نیکوسیا وچ مندرجہ ذیل ملکاں دے سفارت خانے یا قونصل خانے موجود ني‏‏‏‏ں۔

• آسٹریلیا - ہائی کمیشن
• آسٹریا - سفارت خانہ
• بیلاروس - قونصل خانہ
• بیلیز - قونصل خانہ
• برازیل - سفارت خانہ
• بلغاریہ - سفارت خانہ
• برونڈی - قونصل خانہ
• کیمرون - قونصل خانہ
• کینیڈا - قونصل خانہ
• چلی - قونصل خانہ
• چین - سفارت خانہ
• کرویئشا - قونصل خانہ
• کیوبا - سفارت خانہ
• چیک جمہوریہ - سفارت خانہ
• ڈنمارک - عمومی قونصل خانہ
• ڈومینیکا - قونصل خانہ
• جمہوریہ ڈومینیکن - قونصل خانہ
• مصر - سفارت خانہ
• استونیا - عمومی قونصل خانہ
• فن لینڈ - سفارت خانہ
• فرانس - سفارت خانہ
• گیبون - قونصل خانہ
• جارجیا - سفارت خانہ
• جرمنی - سفارت خانہ
• یونان - سفارت خانہ
• گواتیمالا - قونصل خانہ
• گیانا - قونصل خانہ
• مقدس کرسی - پاپائے اعظم د‏‏ی سفارت
• ہنگری - عمومی قونصل خانہ
• آئس لینڈ - عمومی قونصل خانہ
• بھارت - ہائی کمیشن
• انڈونیشیا - قونصل خانہ
• ایران - سفارت خانہ
• آئرلینڈ - سفارت خانہ
• اسرائیل - سفارت خانہ
• اطالیہ - سفارت خانہ
• جمیکا - قونصل خانہ
• جاپان - سفارت خانہ
• اردن - سفارت خانہ
• کینیا - قونصل خانہ
• کوریا (جمہوریہ) - عمومی قونصل خانہ
• کویت - سفارت خانہ
• کرغیزستان - قونصل خانہ
• لبنان - سفارت خانہ
• لیبیا - سفارت خانہ
• لتھووینیا - عمومی قونصل خانہ
• لکسمبرگ - قونصل خانہ
• ملائیشیا - قونصل خانہ
• مالی - قونصل خانہ
• میکسیکو - قونصل خانہ
• موناکو - قونصل خانہ
• منگولیا - قونصل خانہ
• مونٹینیگرو - قونصل خانہ
• مراکش - نائب قونصل خانہ
• نمیبیا - عمومی قونصل خانہ
• نیپال - قونصل خانہ
• نیدرلینڈز - سفارت خانہ
• نیوزی لینڈ - قونصل خانہ
• نکاراگوا - قونصل خانہ
• ناروے - عمومی قونصل خانہ
• سلطنت عمان - سفارت خانہ
• فلسطین - سفارت خانہ
• پاناما - عمومی قونصل خانہ
• پاپوا نیو گنی - قونصل خانہ
• پیراگوئے - قونصل خانہ
• پیرو - قونصل خانہ
• فلپائن - قونصل خانہ
• پولینڈ - سفارت خانہ
• پرتگال - سفارت خانہ
• قطر - سفارت خانہ
• رومانیہ - سفارت خانہ
• روس - سفارت خانہ
• روانڈا - قونصل خانہ
• سربیا - سفارت خانہ
• سربیا - قونصل خانہ
• سیچیلیس - عمومی قونصل خانہ
• سلوواکیہ - سفارت خانہ
• سلووینیا - عمومی قونصل خانہ
• ہسپانیہ - سفارت خانہ
• سویڈن - سفارت خانہ
• سوئٹزرلینڈ - سفارت خانہ
• شام - سفارت خانہ
• سیئی لینڈ - قونصل خانہ
• یوکرین - سفارت خانہ
• متحدہ عرب امارات - سفارت خانہ
• مملکت متحدہ - ہائی کمیشن
• ریاستہائے متحدہ - سفارت خانہ
• یوراگوئے - قونصل خانہ
• ازبکستان - قونصل خانہ

ہور ملکاں وچ واقع سفارت خانے

کئی ملکاں کسی دوسرے ملک وچ واقع اپنے سفارت خانے تو‏ں قبرص دے معاملات وی دیکھدے ني‏‏‏‏ں۔ ایداں دے ملکاں اکثر یونان دے راجگڑھ ایتھنز دا سفارت خانہ استعامل کردے ني‏‏‏‏ں۔ انہاں ملکاں د‏‏ی لسٹ درج ذیل ا‏‏ے۔

جتھ‏ے شہر درج نئيں اوہ سب ایتھنز دا سفارت خانہ استعمال ک‏ر رہ‏ے ني‏‏‏‏ں۔

• افغانستان (روم)
• البانیا
• سانچہ:DZA (بیروت)
• ارجنٹائن (تل ابیب)
• آرمینیا
• بنگلا دیش (قاہرہ)
• بارباڈوس (لندن)
• بیلجیم
• بولیویا (روم)
• بوسنیا تے ہرزیگووینا (تل ابیب)
• سانچہ:BWA (لندن)
• برونڈی (جنیوا)
• سانچہ:CAM (برلن)
• کینیڈا
• چلی (میدرد)
• کولمبیا (بیروت)
• جمہوری لوکراج کانگو
• کوسٹاریکا (روم)
• سانچہ:HRV (روم)
• جمہوریہ ڈومینیکن (تل ابیب)
• ایکواڈور (تل ابیب)
• سانچہ:ESA (روم)
• استونیا
• ایتھوپیا (تل ابیب)
• گیبون (روم)
• سانچہ:GMB (رباط (شہر))
• گھانا (قاہرہ)
• گواتیمالا (یروشلم)
• سانچہ:GIN (قاہرہ)
• ہنگری
• آئسلینڈ (اسٹاک ہوم)
• انڈونیشیا (روم)
• جمیکا (جنیوا)
• جاپان
• اردن
• کینیا (روم)
• اتلا کوریا (روم)
• جنوبی کوریا
• لیٹویا
• سانچہ:LTU
• لکسمبرگ
• سانچہ:MAW
• ملائشیا (روم)
• مالی (قاہرہ)
• موریتانیہ (روم)
• میکسیکو
• مالدووا (تل ابیب)
• سانچہ:MGL (صوفیہ)
• مراکش
• سانچہ:NEP (قاہرہ)
• نیوزی لینڈ (روم)
• سانچہ:NCA (روم)
• نائیجیریا (تل ابیب)
• ناروے
• پاکستان (بیروت)
• پاناما
• پیراگوئے (پیرس)
• پیرو (روم)
• فلپائن
• سان مارینو (سان مارینو)
• سیچیلز (پیرس)
• سیرالیون (لندن)
• سنگاپور (روم)
• سانچہ:SLO
• دکھنی افریقہ
• سری لنکا (روم)
• سوازی لینڈ (لندن)
• تھائی لینڈ (روم)
• تیونس (روم)
• یوگنڈا (روم)
• سانچہ:URY (بیروت)
• ازبکستان
• ویتنام (طرابلس، لیبیا)
• یمن (بیروت)
• سانچہ:ZMB (لندن)

جڑواں شہر

جڑواں شہر:

• GRE دا جھنڈا ایتھنز، یونان - از 1974
• ROU دا جھنڈا بخارسٹ، رومانیہ - از 1988
• QAT دا جھنڈا دوحہ، قطر
• اودیسا، یوکرین - از 1996
• GER دا جھنڈا شورین، جرمنی - از 1998
• شنگھائی، چین - از 1999
• IRN دا جھنڈا شیراز، ایران - از 2000
• SYR دا جھنڈا دمشق، شام - از 2001
• ہلسنکی، فن لینڈ - از 2003
• ماسکو، روس - از 2004
• ناپولی، اطالیہ - از 2004
• MLT دا جھنڈا والیٹا، مالٹا - از 2007
• CRO دا جھنڈا زغرب، کرویئشا - از 2007

نگارخانہ

• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 

ہور ویکھو

• لیڈریا
• شمالی نیکوسیا
• منقسم شہراں د‏‏ی لسٹ
• شمالی نکوسیا
• قبرص
• ترک جمہوریہ شمالی قبرص
• قبرص دے ضلعے
• اتلے قبرص دے ضلعے

باہرلے جوڑ

• قبرص دے شہراں دے میئراں بارے جانکاری
• قبرص Archived 2020-10-31 at the وے بیک مشین

• بلدیہ نیکوسیا د‏‏ی انگریزی بولی د‏‏ی ویب سائٹ (Λευκωσια)

حوالے

دستاویزی فلماں

• نیکوسیا - آرمینیائی دستاویزی فلم
• شمالی نکوسیا - 1
• شمالی نکوسیا - 2
• شمالی نکوسیا - 3
• شمالی نکوسیا - 4
• شمالی نکوسیا - 5
• نیکوسیا اج
• نیکوسیا منقسم راجگڑھ

یورپی دیساں دے راجگڑھ خطے دے حساب نال
چڑھدا یورپ	ماسکو  • منسک  • کیف  • آستانہ۲  • کشینیف  • وارسا  • پراگ  • بوداپست  • براتسلاوا  • بخارسٹ  • باکو۱  • یریوان۱  • تبلیسی۱
چڑھدا دکھن یورپ	تیرانا  • پریسٹینا  • ساراجیوو  • نیکوسیا  • بلغراد  • ایتھنز  • سکوپیے  • پودگورتسا  • انکرہ۲  • نیکوسیا  • زاغرب  • صوفیہ
لہندا یورپ	لندن  • پیرس  • برلن  • ایمسٹرڈیم  • برسلز  • ویآنا  • برن  • لکسمبرگ (شہر)  • وادوس
اتلا یورپ	ہیلسنکی  • اوسلو  • سٹاکہوم  • کوپن ہیگن  • ریگا  • ویلنیوس  • ٹالن  • ریکجاوک
دکھن یورپ	روم  • انڈورا لا ویلا  • لیوبلیانا  • ولیٹا  • میڈرڈ  • لزبن  • سان مرینو شہر  • مناکو
۱:قفقاز چ ایشیا تے یورپ وشکار دیس:: ۞:: ۲:دیس ایشیا چ تے کجھ حصہ یورپ چ
وڈے شہر:استمبول • سینٹ پیٹرزبرگ • بون • ہامبرگ • میلان • بارسلونا • روستوو نا دانو • میونخ • خارکیف • نیژنی نووگورد • سمارا • قازان • برمنگھم • اوفا • وولگوگراد • کولون • دنیپرو • اودیسا

 · قبرص دے ضلعے

ضلع نکوسیا · ضلع پافوس · ضلع فاماگوستا · ضلع کیرینیا · ضلع لیمیسوس · ضلع لرناکا