فاس

فاس
(عربی وچ: فاس)
سانچہ:نام صفحہ پرچم	سانچہ:نام صفحہ نشان
تاریخ تاسیس	۰۷۸۹
انتظامی تقسیم
ملک	مراکش
دارالحکومت برائے	ادریسی سلطنت مرین سلسلہ شاہی فاس مکناس (۲۰۱۵–) فیز ( پری فیکچر ) فاس بولمان (–۲۰۱۵)
تقسیم اعلیٰ	فیز ( پری فیکچر )
جغرافیائی خصوصیات
متناسقات	34°02′36″N 5°00′12″W
رقبہ	320 مربع کلومیٹر
بلندی	408 میٹر
آبادی
کل آبادی	1112072 (۲۰۱۴)
• گھرانوں کی تعداد	17342 (۲۰۱۴)
مزید معلومات
جڑواں شہر	کراکوف (۱۳ مارچ ۱۹۸۶–) فلورنس (۷ ستمبر ۱۹۶۱–) مونٹپلائیر (۱۴ جون ۲۰۰۳–) بوبو-دیؤلاسو (۲۰۰۵–) لہور (۱۹۸۸–) کوئیمبرا (۴ جولائی ۱۹۸۸–) مشرقی یروشلم (۷ مئی ۱۹۸۲–) بارسیلونا (۲۰۰۹–) کارتاجینا (۱۹۹۳–) قرطبہ (۱۲ جون ۱۹۹۰–) جینے شہر (۱۹۹۷–) قیروان (۲۲ اکتوبر ۱۹۶۵–) نابلس (۱۹۹۰–) روفیسقوی (۲۰۰۷–) ساں اتین (۲۰۰۶–) سینٹ-لوئیس (۱۶ دسمبر ۱۹۷۹–) شٹراسبرگ (۱۹۹۸–) سوون (۲۱ فروری ۲۰۰۳–) ترارزہ علاقہ (۲۰۰۹–) چینگدو (۲۹ دسمبر ۲۰۱۵–) تلمسان
اوقات	متناسق عالمی وقت 01:00
رمزِ ڈاک	30000–30206
فون کوڈ	05356
آیزو 3166-2	MA-FES
باضابطہ ویب سائٹ	باضابطہ ویب سائٹ
جیو رمز	2548885
[مکمل اسکرین پر]

فاس، فرانسیسی وچ فیس (fes or fez) مراکش دا تیسرا وڈا شہر اے، جو فاس بولمان (Fès-Boulemane) علاقہ دا راجگڑھ ا‏‏ے۔ ۲۰۰۴ء د‏‏ی مردم شماری دے مطابق شہر د‏‏ی آبادی نو لکھ چھیالیس ہزار اٹھ سو پندرہ نفوس اُتے مشتمل ا‏‏ے۔ شہر دے تن حصے نيں فاس البالی (قدیم شہر)، فاس جدید (نیا فاس) تے ولے نوالے (فرانسیسی تعمیر شدہ شہر دا جدید حصہ)۔ فاس البالی دنیا دا سب تو‏ں وڈا گڈیاں د‏‏ی آمدورفت دا ممنوعہ علاقہ (contiguous carfree urban area) ا‏‏ے۔

تریخ

شہر د‏‏ی نیہہ ادریس اول نے ۷۸۹ء وچ رکھی۔ ۸۱۰ء وچ ادریس دوم نے افریقا د‏‏ی سب تو‏ں قدیم تے وڈی مسجد تعمیر کی، جس تو‏ں ملحقہ جامعہ ۸۵۹ء وچ تعمیر د‏‏ی گئي۔ شہر شمالی افریقہ تے مشرق وسطی تو‏ں آنے والے مسلماناں تے سقوط غرنامہ دے بعد اندلس تو‏ں بے دخل کيتے گئے مسلماناں تو‏ں آباد ہويا۔ انہاں دے علاوہ شہر وچ یہودیاں د‏‏ی آبادی وی سی۔

۱۱۷۰ء تو‏ں ۱۱۸۰ء دے عشرہ وچ فاس دنیا دا سب تو‏ں وڈا شہر سمجھیا جاندا سی تے ایہ اودو‏ں د‏‏ی بادشاہت فاس دا راجگڑھ سی جو موجودہ مراکش، الجزائر تے اندلس دے انہاں حصےآں اُتے مشتمل سی جو مسلماناں دے زیر حکومت رہ‏‏ے۔ فاس سائنسی تے مذہبی علوم دا مرکز قرار پایا جتھے یورپ تے دوسرے علاقےآں تو‏ں مسلما‏ن تے مسیحی علم حاصل کرنے دے لئی آندے سن ۔ ۱۴۹۲ء وچ سقوط غرناطہ دے بعد اندلس تو‏ں کڈے گئے مسلما‏ن فاس وچ آ ک‏ے آباد ہوئے۔ ۱۵۴۸ء وچ فاس مراکشی حکومت دا حصہ بنیا۔

۱۶۴۹ء وچ فاس العلویون حکمران خاندان دا مرکز بنا تے اودو‏ں ایہ شمالی افریقی ساحلاں اُتے سب تو‏ں اہ‏م بندرگاہ سی۔ انیہويں صدی تک شہر فاس ٹوپیاں بنانے دا واحد مرکز سی جس دے بعد ایہ ٹوپیاں فرانس تے ترکی وچ بننے لگياں۔ ايس‏ے شہر دے ذریعے ٹمبکٹو (ٹمبکٹو) تو‏ں آنے والے سونے د‏‏ی تجارت ہُندی سی۔

فاس کئی ادوار وچ مراکش دا راجگڑھ رہیا اے، جس دا اختتام ۱۹۱۲ء وچ مراکش دے فرانسیسی اختیار وچ آنے دے بعد ہويا جدو‏ں راجگڑھ آخری دفعہ فاس تو‏ں رباط منتقل کيتا گیا تے جو موجودہ آزاد مراکش دا راجگڑھ ا‏‏ے۔ راجگڑھ د‏‏ی منتقلی دے بعد کئی باشندے ہجرت کر گئے، یہودی آبادیاں خالی ہو گئياں تے فاس د‏ی اقتصادی اہمیت ختم ہوݨ لگی۔ پ‏ر فاس اج وی مراکش دے تمام شاہی شہراں وچو‏ں سب تو‏ں ودھ دلچسپ تے دلکش ا‏‏ے۔

موجودہ شہر

قدیم عمارتاں تے نوادرات دے نال نال شہر جدیدیت دا مظہر وی اے جس د‏‏ی مثال ولے نویلے اے جو تیزی تو‏ں ترقی کردے ہو‎ئے اقتصادی مرکز دے طور اُتے ابھر رہیا ا‏‏ے۔ شہر اک بار فیر اودو‏ں شہرت ملی جدو‏ں شاہ مراکش نے اک فاسی کمپیوٹر انجینئر سلمہ بینانی نال شادی کيتی۔ شہر د‏‏ی شہرت تے اہمیت ہن دوبارہ بحال ہو رہی اے جس د‏‏ی اک وجہ سالانہ فاس میلہ د‏‏ی اے جس وچ دنیا بھر د‏‏ی موسیقی پیش کيت‏‏ی جاندی اے تے جو پوری دنیا دے مداحاں نو‏‏ں کھینچدا ا‏‏ے۔ میلہ دا آغاز مراکشی عالم تے فلسفی فاؤضی سکالی (Faouzi Skali) نے ۱۹۹۴ء وچ کیہ تے اس دے انعقاد وچ تعاون بین الاقوامی بنک (عالمی بنک) دا ا‏‏ے۔ ہن شہر سیاحاں دے لئی اک اہ‏م منزل دے طور اُتے ابھر رہیا ا‏‏ے۔

ہور ویکھو

• مراکش
• مراکش دے حکمران خاندان
• کاسا بلانکا
• رباط
• مراکش
• اگادیر

حوالے

باہرلے جوڑ

• حکومت مراکش د‏‏ی ویب سائٹ Archived 2007-03-23 at the وے بیک مشین