شرح سود

شرح سود (Interest Rate) تو‏ں مراد قرض دی رقم دا کرایہ اے جو قرض لینے والا اک مقررہ مدت دے بعد قرض دینے والے نو‏‏ں بطور سود ادا کرنے دا پابند ہُندا اے۔ اسنو‏ں عام طور اُتے فیصد وچ بیان کیتا جاندا اے۔ مثال دے طور اُتے جے شرح سود دس فیصد سالانہ اے تو قرض لینے والے نو‏‏ں ہر سو روپے دے قرض اُتے اک سال بعد دس روپیہ قرض دینے والے نو‏‏ں سود ادا کرنا پڑے گا۔ اس دے بعد جے قرض لینے والا اصل رقم (Principal) وی واپس ادا کر سکے تو قرض دا معاہدہ ختم ہو جاندا اے تے اوہ ہور سود ادا کرنے تو‏ں آزاد ہو جاندا اے۔

پچھلے 60 سالاں وچ امریکا دی شرح سود۔ جنوری 1980ء وچ جدو‏ں سونے چاندی دی قیمتاں اچانک بڑھنے لگی سن تو اسنو‏ں روکنے دے لئی فیڈرل ریزرو نے شرح سود 20 فیصد تک ودھا دی سی۔ 2009 دے بعد اسٹاک مارکیٹاں نو‏‏ں ڈوبنے تو‏ں بچانے دے لئی شرح سود گرائی گئی اے۔

شرح سود وچ اضافے دا نتیجہ

جب وی کسی ملک وچ بینکاں دی طرف تو‏ں دتے جانے والے قرضےآں اُتے شرح سود وچ اضافہ ہُندا اے تو ملک دی معیشت وچ نمایاں تبدیلیاں آندی نيں۔ چونکہ اس تو‏ں معیشت اُتے منفی اثر پڑتا اے اس لئی کوئی وی ملک شرح سود وچ اضافہ کرنا پسند نئيں کردا۔ معیشت وچ آنے والی تبدیلیاں ایہ نيں:

• قرض لینے دا رجحان کم ہو جاندا اے کیونکہ قرض دے اخراجات ودھ جاندے نيں۔ نويں سرمائیہ کاری کم ہو جاندی اے تے مقابلے دی فضا (Competition) کم ہو جاندی اے جس تو‏ں قیمتاں بڑھنے دا رجحان ودھ جاندا اے۔ خریداری(کھپت-Consumption) کم ہو جاندی اے۔
• قسطاں اُتے مکان یا گاڑی خریدنے دا رجحان کم ہو جاندا اے کیونکہ ہن ہر قسط پہلے تو‏ں زیادہ گراں ہو جاندی اے۔
• ملک وچ بے روزگاری دی شرح ودھ جاندی اے۔
• بچت دا رجحان ودھ جاندا اے کیونکہ بینک وچ بچت دی رقم رکھنے اُتے ہن زیادہ منافع ہُندا اے۔ بچت دی وجہ تو‏ں بازاراں وچ مال دی فروخت کم ہو جاندی اے۔
• ملکی کرنسی دی قیمت ودھ جاندی اے کیونکہ دوسرے ملکاں دے لوگ اپنی بچت ہن بلند شرح سود والے ملک وچ منتقل کرنا شروع کر دیندے نيں۔ ملکی کرنسی دی قیمت بڑھنے تو‏ں برآمدات وچ کمی آ جاندی اے جدو‏ں کہ درآمدات ودھ جاندی نيں۔
• جدو‏ں بچت تے بینک ڈپازٹ ودھدے نيں تو زیر گردش نوٹاں دی مقدار وچ کمی آندی اے۔ افراط زر کم ہونے لگ جاندا اے۔
• حکومت اُتے واجب الادا قرضےآں دی قسطاں وی ودھ جاندی نيں جس دی وجہ تو‏ں حکومت عوام اُتے ٹیکس ودھا دیندی اے۔
• امیراں نو‏‏ں اپنی بچت اُتے زیادہ سود ملدا اے اس لئی امیر تے امیر ہو جاندا اے جدو‏ں کہ غریب اُتے بوجھ ودھ جاندا اے۔

شرح سود وچ کمی دا نتیجہ

• جدو‏ں شرح سود کم ہو جاندی اے تو لوگ نواں قرضہ لے ک‏ے اس رقم تو‏ں پرانا قرضہ بے باق کر دیندے نيں۔
• جدو‏ں شرح سود کم ہو جاندی اے تو ہر منچلا قرض لینے دا خواہش مند ہو جاندا اے۔ انہاں وچو‏ں اکثر لوگ قرض واپس کرنے دے قابل نئيں ہُندے۔ اس طرح Risky قرضے بہت ودھ جاندے نيں جو بینک اُتے بوجھ بن جاندے نيں۔
• لوگ بینکاں تو‏ں قرض لے ک‏ے اسٹاک مارکیٹ وچ لگیا دیندے نيں یا زمین خرید لیندے نيں۔ اس تو‏ں شئیرز تے پلاٹاں دی قیمت بہت ودھ جاندی اے۔ ایہ ایکنومک بلبلہ آخرکار پھٹتا اے جس تو‏ں بینک وی کنگال ہو جاندے نيں۔
• حکومت تے وڈی وڈی کارپوریشناں نو‏‏ں شرح سود وچ کمی تو‏ں فائدہ ہُندا اے کیونکہ انہاں دے اواُتے وڈے وڈے قرضے ہُندے نيں جدو‏ں کہ انہاں دے منافع دینے والے اثاثے کم ہُندے نيں۔ لیکن اوہ ملازمین جنہاں نو‏ں پنشن ملنی ہُندی اے یا جنہاں دا انشورنس دی آمدنی اُتے انحصار ہُندا اے اوہ شدید مشکلات تو‏ں دوچار ہو جاندے نيں۔
• جدو‏ں لمبی مدت دے لئی شرح سود بہت کم ہو جاندی اے تو امیراں دی اجارہ داری (مونوپولی) وچ اضافہ ہو جاندا اے جدو‏ں کہ چھوٹے بزنس ڈُب جاندے نيں۔

شرح سود کیو‏ں بڑھانی پڑتی اے ؟

• جے شرح سود صفر ہو تو کوئی وی کسی نو‏‏ں محنت تو‏ں کما کر قرض دینے وچ دلچسپی نئيں رکھدا۔ صفر یا منفی شرح سود اُتے صرف اوہی قرض دے سکدا اے جو نوٹ چھاپ سکدا اے یعنی مرکزی بینک۔
• جدو‏ں حکومت زیادہ نوٹ چھاپتی اے تو مہنگائی وچ اضافہ ہُندا اے۔ مہنگائی وچ اضافے دے نال شرح سود وچ اضافہ وی لازمی ہُندا اے ورنہ لوگ اپنے پیسے بینکاں وچ رکھنے دی بجائے کسی تے چیز دی خریداری وچ لگیا دیندے نيں جسنو‏ں قیمت بڑھنے دے بعد بیچ کر بینک تو‏ں زیادہ منافع کما سکن۔ یعنی مارکیٹ دا منافع بینک دی شرح سود نو‏‏ں گرنے نئيں دیندا۔
• جتھ‏ے قرض دی واپسی دے امکانات کم ہاں اوتھ‏ے بینک شرح سود ودھا دیندے نيں جداں کہ کریڈٹ کارڈ
• جدو‏ں سونے دی قیمت بڑھنے لگتی اے تو اسنو‏ں گرانے دے لئی مرکزی بینک شرح سود وچ اضافہ کر دیندے نيں تاکہ ہارڈ کرنسی دا دور واپس نہ آ جائے۔
• جدو‏ں ملکی کرنسی دی قیمت بہت گرنے لگتی اے تو اسنو‏ں سہارا دینے دے لئی مرکزی بینک شرح سود وچ اضافہ کر دیندے نيں۔ جدو‏ں روبل دی قیمت اچانک گرنے لگی تو 15 دسمبر، 2014ء نو‏‏ں روس نے شرح سود 10.5 تو‏ں ودھا کر 17 فیصد کر دتی۔

شرح سود کیو‏ں گرانی پڑتی اے ؟

• جدو‏ں اسٹاک مارکیٹ بہت زیادہ گر جاندی اے تو مرکزی بینک اسنو‏ں سہارا دینے دے لئی شرح سود گرا دیندے نيں۔

جنوری 2015ءماں 11 ملکاں دے سینٹرل بینکاں نے شرح سود وچ کمی کری۔ فروری وچ ہور 7 تے مارچ دے وسط تک ہور 6 دفعہ شرح سود کم کيتی گئی۔ اس طرح صرف ڈھائی مہینےآں وچ 24 ملکاں نو‏‏ں شرح سود گرانی پئی۔

سن 2015 وچ سینٹرل بینکاں دا شرح سود گرانا
1	Jan. 1	ازبکستان
2	Jan. 7/Feb. 4	رومانیا
3	Jan. 15	سوئزرلینڈ
4	Jan. 15	مصر
5	Jan. 16	پیرو
6	Jan. 20	ترکی
7	Jan. 21	کینیڈا
8	Jan. 22	یورپی سینٹرل بینک
9	Jan. 24	پاکستان
10	Jan. 28	سنگاپور
11	Jan. 28	البانیہ
12	Jan. 30	روس
13	Feb. 3	آسٹریلیا
14	Feb. 4 & 28	چین
15	Jan. 19/22/29/Feb. 5	ڈنمارک
16	Feb. 13	سوئیڈن
17	February 17,	انڈونیشیا
18	February 18,	بوٹسوانا
19	February 23,	اسرائیل
20	March 1,	چین
21	Jan. 15, March 3,	انڈیا
22	March 4,	پولینڈ
23	March 11,	تھائی لینڈ
24	March 11,	جنوبی کوریا

منفی شرح سود

سود نو‏‏ں قرض لینے دا معاوضہ یا جرمانہ وی کہہ سکدے نيں لیکن جدو‏ں شرح سود منفی (Negative) ہو جاندی اے تو ایہ قرض لینے دا انعام بن جاندی اے۔ ہارڈ کرنسی وچ شرح سود کدی منفی نئيں ہو سکدت‏ی۔ لیکن بغیر محنت دے تخلیق ہونے والی کاغذی کرنسی یا الیکٹرونک کرنسی وچ ایہ اس وقت ممکن ہو جاندی اے جدو‏ں معیشت Deflation دا شکار ہو جاندی اے۔ منفی شرح سود دوسرے ملکاں تو‏ں کاغذی سرمائے دی یلغار نو‏‏ں روکنے دے لئی استعمال کيتی جاندی اے۔ جے ایسی یلغار نہ روکی جائے تو ملکی کرنسی دی قیمت ودھ جاندی اے جو مستقبل وچ ایکسپورٹ گرا دیندی اے۔ دوسرے الفاظ وچ منفی شرح سود carry trade دی حوصلہ شکنی کرنے دے لئی استعمال کيتی جاندی اے۔ منفی شرح سود سینٹرل بینکاں دے لئی وڈا مشکل وقت ہُندا اے۔
جب شرح سود منفی ہو جاندی اے تو بینک وچ رقم رکھنے اُتے کوئی سود نئيں ملدا۔ رقم ہر سال بڑھنے دی بجائے کم ہُندی چلی جاندی اے۔ دوسرے الفاظ وچ رقم دے مالک نو‏‏ں ایہ دھمکی ملد‏ی اے کہ اپنے پیسے خرچ کر دو ورنہ ایہ ضبط ہو جائینگے۔
اس دے برعکس بینک تو‏ں قرضہ لینے والے نو‏‏ں اصل رقم تو‏ں کچھ کم رقم واپس کرنی پڑتی اے یعنی انعام ملدا اے۔ ایسا اس وقت ہُندا اے جدو‏ں معیشت بالکل سست ہو چک‏ی ہو تے سینٹرل بینک اسنو‏ں تیز کرنے دے لئی کھپت (Consumption) بڑھانا چاہندے نيں۔ جون 2014ءسے یورپیئن سینٹرل بینک نے شرح سود منفی کر رکھی اے۔ ڈنمارک تے سوئزرلینڈ وچ وی شرح سود منفی ہو چک‏ی اے۔ ڈنمارک اگرچہ یورو کرنسی استعمال نئيں کردا مگر اس نے اپنی کرنسی کرون نو‏‏ں یورو تو‏ں منسلک کیتا ہويا اے۔سوئیڈن نے 12 فروری، 2015ء نو‏‏ں شرح سود منفی کر دتی تے 18 مارچ، 2015ء نو‏‏ں شرح سود منفی 0.1 تو‏ں گرا کر منفی 0.25 فیصد کر دتی۔

29 جنوری، 2016ء نو‏‏ں جاپان نے وی شرح سود گرا کر منفی 0.1 فیصد کر دتی اے۔ اس طرح دنیا دی 20 فیصد جی ڈی پی ہن ایسے سینٹرل بینکاں دے کنٹرول وچ اے جتھ‏ے شرح سود منفی ہو چک‏ی اے۔

منفی شرح سود
سینٹرل بینک	شرح سود- فیصد
سوئیڈن	منفی 1.1
سوئیزرلینڈ	منفی 0.75
ڈنمارک	منفی 0.65
یورپیئن سینٹرل بینک	منفی 0.3
جاپان	منفی 0.1

"جب امریکی سینٹرل بینک اپنے ملک دے بینکاں نو‏‏ں مفت رقم بانٹنے وچ مصروف سی تو یورپی یونین وچ شرح سود منفی ہو چک‏ی سی جس دی وجہ تو‏ں لوگ بینکاں تو‏ں اپنا پیسہ کڈ رہے سن تے اس طرح یورپی بینکاں دی کنگالی دا خطرہ تے وی ودھ رہیا سی ۔ جے ہدف ایہ سی (جو درحقیقت سی ) کہ امریکی بینکاں نو‏‏ں عوام دے پیسے تو‏ں امداد دے کر کنگالی تو‏ں بچا لیا جائے تو ایہ واضح اے کہ برنانہاں دے دا منصوبہ یورپی سینٹرل بینک تو‏ں کنيں بہتر سی "

"While the Fed has been busy giving banks free money by paying interest on excess reserves, banks in the EU have suffered with negative interest rates, essentially taking money from banks and making them more insolvent.

If the goal was to bail out the banks at public expense (and it was), it's clear Bernanke had a far better plan than the ECB."

"منفی شرح سود مردہ معیشت نو‏‏ں رواں رکھدی اے تے پیداواری طبقاں تے بچت کنندگان دی بہت ساری دولت نکمے تے مقروضاں نو‏‏ں منتقل کردی اے۔"

"Negative rates zombify the economy and are a massive transfer of wealth from savers and productive sectors to the indebted and inefficient."

سود ِ مرکب

جب بروقت ادائیگی نہ کرنے اُتے سود دی رقم اُتے وی سوددینا پڑے تو اسنو‏ں سود مرکب کہندے نيں۔
جے شرح سود اک فیصد ماہانہ ہو تے ادائیگی اک سال بعد دی جائے تو ایہ 12 فیصد دی بجائے 12.68 فیصد بن جاندی اے۔ اسنو‏ں Effective Annual Rate کہندے نيں۔
اسی طرح 4 فیصد ماہانہ شرح سود سال دے آخیر وچ 48 دی بجائے 60 فیصد تو‏ں تجاوز کر جاندا اے۔(جے ادائیگی اک سال بعد دی جائے۔)

شرح سود (فیصد)
ماہانہ شرح سود	بظاہر سالانہ شرح سود	حقیقی سالانہ شرح سود
1	12	12.68
2	24	26.82
3	36	42.58
4	48	60.1
5	60	79.59
6	72	101.22
7	84	125.22

ایکسپونینشیئل گروتھ (Exponential Growth)

سود جے وقت اُتے ادا نہ کیتا جائے تو اسنو‏ں وی قرض دی رقم وچ جمع کر لیا جاندا اے۔ اس طرح قرض دی رقم ودھدی چلی جاندی اے۔ اسنو‏ں "سود در سود" یا "سود مرکب" کہندے نيں۔
نہ ادا کرنے اُتے قرض شروع وچ بہت آہستہ آہستہ ودھدا اے مگر آگے چل کر بہت تیزی تو‏ں بڑھنے لگ جاندا اے جداں شطرنج دے ہر اگلے خانے وچ مقدار دوگنی کردے چلے جانے تو‏ں ہُندا اے۔
جے شرح سود 5 فیصد سالانہ ہو تو قرض دی رقم نو‏‏ں دگنا ہونے وچ لگ بھگ پندرہ سال لگتے نيں تے بظاہر ایہ بُرا سودا نئيں لگدا۔ لیکن 50 سال بعد ایہی قرض گیارہ گنا، سو سال بعد 130 گنا تے500 سال بعد 40 ارب گنا بن جاندا اے۔
جے 5 فیصد سالانہ شرح سود اُتے کوئی ملک صرف اک گرام سونا قرض لے تو سود مرکب دی وجہ تو‏ں 1310 سال بعد قرض اتارنے دے لئی اُس ملک نو‏‏ں پوری دنیا دے وزن دے برابر سونا ادا کرنا پڑے گا یعنی 6000 ارب ارب ٹن۔ دنیا وچ دستیاب شدہ سونے دی کل مقدار صرف اک لکھ 70 ہزار ٹن اے۔

5 فیصد سالانہ شرح سود اُتے لیا گیا قرض
کتنے سالاں بعد	قرض کتنے گنا بن گیا
1	1.05 گنا
15	2.08گنا
50	11.47 گنا
100	131.50 گنا
200	17,292.58 گنا
500	39,323,261,827.22 گنا
1000	1,546,318,920,731,990,000,000.00 گنا

اقتصادی ترقی

جب وی کوئی ملک ترقی دی جانب گامزن ہُندا اے تو اوتھ‏ے بے روزگاری وچ کمی آندی اے لیکن دو چیزاں وچ اضافہ لازمی ہو جاندا اے۔

• شرح سود
• توانائی دی کھپت (پٹرول، ڈیزل، گیس، بجلی، کوئلہ وغیرہ)

شرح سود اس لئی ودھدی اے کیونکہ قرضےآں دی طلب وچ اضافہ ہو جاندا اے۔ اس دے برعکس جدو‏ں معیشت سست روی دی جانب گامزن ہُندی اے (جسنو‏ں recession کہندے نيں) تو بے روزگاری یکدم ودھ جاندی اے۔ تے قرضےآں دی طلب کم ہو جاندی اے۔

EFFECTS OF SHOCKS ON OBSERVABLE VARIABLES
Rise in:	Income	Money	Credit	Interest Rate
Bank Reserves				-
Money Demand	-		-
Credit Supply
Credit Demand	-	-		-
Commodity Demand

اقتباس

یورپیئن سینٹرل بینک دی شرح سود
کب تبدیل ہوئی	کتنے فیصد ہو گئی
september 04 2014	0.050 %
june 05 2014	0.150 %
november 07 2013	0.250 %
may 02 2013	0.500 %
july 05 2012	0.750 %
december 08 2011	1.000 %
november 03 2011	1.250 %
july 07 2011	1.500 %
april 07 2011	1.250 %
may 07 2009	1.000 %

• سنہ 2009ء تو‏ں پہلے دے 315 سالاں وچ شرح سود کدی 2 فیصد تو‏ں کم نئيں رہی۔
• سنہ 2007ء دے وسط تو‏ں دنیا بھر وچ 511 دفعہ شرح سود کم کيتی گئی۔
• 36 ملکاں وچ حقیقی شرح سود منفی ہو چک‏ی اے۔
• پچھلے 20 مہینےآں وچ دنیا بھر وچ معیشت نو‏‏ں تحریک دینے دی 385 پالیسیاں بنائی گئی نيں۔
• پچھلے مہینے G20 ملکاں وچ کسی دا وی بجٹ متوازن نئيں سی ۔
• ریٹنگ ایجنسی Moody's نے واشنگٹن نو‏‏ں وارننگ دی اے کہ اس دے قرضےآں اُتے اعتبار دوبارہ کم کیتا جا سکدا اے۔
• پچھلے دس سالاں وچ آخری دفعہ فیڈرل ریزرو نے شرح سود 2006 وچ بڑھائی سی۔ اس دے نتیجے وچ صرف دو سال بعد امریکا وچ زبردست مالی بحران آیا۔ اس دے بعد تو‏ں فیڈرل ریزرو نے شرح سود لگ بھگ صفر کر رکھی سی۔ کئی بار تسلی دینے دے بعد کہ اوہ شرح سود بڑھانے دا ارادہ رکھدا اے، آخر کار 16 دسمبر، 2015ء وچ فیڈرل ریزرو نے شرح سود ودھا دی مگر صرف 0.25 فیصد۔
• 2008ء دے مالی بحران دے بعد اپریل 2011ء وچ یورپی سینٹرل بینک نے پہلی دفعہ شرح سود اک فیصد تو‏ں ودھا کر 1.25% دی جسنو‏ں پھر جولائ‏ی وچ 1.5 فیصد کر دتا۔ مگر نتیجہ اِنّا بھیانک نکلیا کہ بعد وچ شرح سودکئی دفعہ گرانی پئی۔ نومبر 2013ء وچ ایہ ڈگ ک‏ے 0.25 تے 4 ستمبر، 2014ء نو‏‏ں ایہ 0.05 فیصد رہ گئی تے اس دے بعد منفی ہو گئی۔
• سرمائیہ دارانہ نظام (Capitalism) دی بنیاد امید اے۔ امید کہ انویسٹر نو‏‏ں اپنی سرمائیہ کاری اُتے زیادہ سود ملے گا۔

“Capitalism depends on hope – rational hope that an investor gets his or her money back with an attractive return,”

• تے اسی امید اُتے ہی لوگ اپنی اصل دولت بینکاراں دے حوالے ک‏ے دیندے نيں جو رقم ودھا کر ادائیگی دا وعدہ کردا اے۔

hope that could be used to induce people into surrendering their real wealth in exchange for a promise of greater wealth...

• (حکومتی بونڈ اُتے) ڈسکاونٹھ ریٹ لوگاں دے خرچ کرنے دے رجحان تو‏ں کنٹرول ہُندا اے جدو‏ں کہ شرح سود لوگاں دی بچت کرنے (یعنی خرچ نہ کرنے) دی خواہش دے طابع ہُندی اے۔

The discount rate is governed by the propensity to consume, while the rate of interest is governed by the propensity to save.

• سائنسی ایجادات دی طرح ثالیثاں (بینکاں) دی مدد تو‏ں قرضے دینا (مراد نوٹ چھاپنا) اک زبردست ایجاد سی۔ تے سائنسی ایجادات دی طرح قرضےآں دے وی خطرات، نقصانات، غلط استعمال تے تاریک پہلو ہُندے نيں۔ بینک دے نظام وچ اک بھیانک بنیادی خامی ہُندی اے۔ اوہ ایہ کہ اوہ کم مدت دے قرضے (ڈپازٹ) دے عوض لمبی مدت دے لئی قرضے دیندے نيں۔ اوہدی وجہ تو‏ں بینک لیکویڈیٹی دی کمی دے خطرات تو‏ں دوچار رہندے نيں جو بینکاں اُتے عوام دا اعتماد ختم کر سکدا اے۔ تے جدو‏ں وبا دی طرح ایسا ہُندا اے تو پورا نظام بیٹھ جاندا اے جس دی وڈی بھاری قیمت ٹیکس دہندگان تے معیشت نو‏‏ں ادا کرنی پڑتی اے۔ پچھلے 25 سالاں وچ دنیا دے 70 فیصد ملکاں وچ یا تو بینک کنگال ہو گئے یا انہاں نو‏ں عوام دے پیسے تو‏ں امداد دتی گئی۔۔۔ بینک ہن مستقبل دی پیشنگوئی کرنے دا دھندا وی کرنے لگے نيں۔

Like scientific inventions, credit via intermediaries was an ingenious invention. Also like scientific inventions, credit has its dangers, its abuses, its dark side, waste. Banks have a serious in-built flaw. This is that they borrow short to lend long. The "maturity transformation" of short- term deposits into medium-term loans exposes banks to liquidity runs and a sensitivity to loss of confidence, hence to contagion, hence to systemic cascade risks, with very high costs to the taxpayer and the whole economy if the banking system should fail. In the past 25 years, perhaps 70 per cent or more of the world's nations have experienced either a systemic bank collapse or a major collapse necessitating the infusion of large amounts of the citizens' money...Banks are also engaged in the business of prophecy...By Philip R. Wood

• جدو‏ں مرکزی بینک شرح سود صفر کر دیندے نيں یا مارکیٹ دی سطح اُتے نئيں رکھدے تو غلط سرمائیہ کاری فروغ پاندی اے۔ تے جدو‏ں تک ایسی صورت حال برقرار رہندی اے غلط سرمائیہ کاری ودھدی جاندی اے۔ اس تو‏ں پیداواری معیشت سخت متاثر ہُندی اے۔ کوئی پیداواری بزنس کیو‏ں کرے گا جدو‏ں اُسے غیر پیداواری (مراد اسٹاک) مارکیٹ تو‏ں مقابلہ کرنا پڑے گا جسنو‏ں غلط سرمائیہ مدد فراہ‏م کردا اے ؟

When central banks hold the cost of capital at zero, or at levels inconsistent with market forces, this induces mal-investment in the system. And the longer this environment persists the further this mal-investment is promoted.

I think most people understand that but what this translates into is severe deterioration in productivity growth. After all, why build a productive business when you are forced to compete with unproductive competitors who are supported by mal-investment?

• جدو‏ں شرح سود صفر دے نزدیک ہُندی اے تو اثاثاں (اسٹاک، بونڈز، پلاٹ وغیرہ) دی قیمتاں وڈی تیزی تو‏ں ودھدی نيں۔

Near-zero interest rates are literally rocket fuel for the acceleration of asset bubbles.

• اوہ واحد طاقت جو لوگاں نو‏‏ں اپنا سونا اُگلنے اُتے مجبور کردی اے اوہ زیادہ شرح سود اے۔

"Interest is the only force that can pull gold out of private hoards and into circulation."

• اس مقالے وچ دسیا گیا اے کہ تخلیق دولت (Credit formation) دے لئی سینٹرل بینک دا شرح سود گرا دینا تے نوٹ چھاپنا کافی نئيں ہُندا۔ تخلیق دولت دے لئی قرضےآں دی طلب وچ اضافہ کرنا ضروری اے۔

The paper shows that supply of base money and reduced interest rates by the Central Banks are ineffective in driving credit formation. Credit formation needs to be pulled through by borrower demand. 'Seth Carpenter Monetary Transmission Mechanism'

• آئن اسٹائن تو‏ں ایہ بیان منسوب کیتا جاندا اے کہ کائنات دی طاقتور ترین چیز سود مرکب اے۔

Einstein said it: the biggest force in the Universe is compound interest.

• ارجنٹینا وچ شرح سود 60 فیصد اے۔
• زمبابوے نے 13 ستمبر 2019ء نو‏‏ں شرح سود 50 فیصد تو‏ں ودھا کر 70 فیصد کر دتی کیونکہ صرف دس سال بعد دوبارہ ہائپرانفلیشن ہونے دا خطرہ بہت ودھ گیا اے۔
• "یہ سمجھنا غلطی اے کہ شرح سود تو‏ں قرضےآں دی طلب کنٹرول ہوئے گی۔ شرح سود صرف ایہ طے کردی اے کہ قرضہ کس طرح خرچ ہوئے گا۔" (بہت کم شرح سود تو‏ں فضول خرچی ودھدی اے۔)

"The function of interest rates is misunderstood. They cannot be used to regulate overall demand for money, they only regulate its use. "

• "ہر چیز دا بلبلہ تے حد تو‏ں زیادہ قرض کرنسی نو‏‏ں کمزور کر دیندا اے۔ شرح سود کم ہونی چاہیے تاکہ مقروض قسطاں ادا کر سکن لیکن اس طرح کرنسی کمزور ہو جاندی اے۔ یا پھر شرح سود زیادہ ہونی چاہیے لیکن اس طرح بینکاں دی کنگالی کرنسی نو‏‏ں کمزور کر دیندی اے۔ ساڈی حکومتاں تے سینٹرل بینکاں نے دنیا نو‏‏ں کرنسی دے پھندے تک پہنچیا دتا اے۔"

The “everything bubble” and excess debt will weaken currencies. Interest rates must remain low so debtors can afford the interest payments, which will weaken currencies. Or interest rates will reset higher and the bankruptcies will weaken currencies. Our central banks and governments have led the world into an ugly currency trap.

• بہت کم شرح سود جنگ دی طرف لے جاندی اے۔

very low interest rates tend "to coincide with high risk events such as wars, financial crises, and breaks in the monetary regime"

• منفی شرح سود تو‏ں ایہ حقیقت واضح ہُندی اے کہ سینٹرل بینکاں دی حکمت عملی ہن ناکم ہو چک‏ی اے تے ہن اسنو‏ں کسی طرح بدلنے دی ضرورت اے۔

the truth negative yields reveal is an economic and central banking paradigm that no longer works, and which must change somehow.

ہور ویکھو

• کریڈٹ
• فریکشنل ریزرو بینکنگ
• سود خور کیپیٹلزم
• کیش دے خلاف جنگ
• قبرص دے بینکاں دا بحران
• انفلیشن تے ڈیفلیشن
• شرح سود بلحاظ ملک
• کاغذی کرنسی
• حکومتی قرضے
• اقتصادی غارت گر
• انسائڈ جوب
• جوزف اسٹگلیز
• منڈل فلیمنگ دا نمونہ
• منسکی مومنٹ
• کنوت وکسیل
• جان مینارڈ کینز
• ٹریفن دا مخمصہ
• ایلن گرین اسپان

بیرونی جوڑ

• منفی شرح سود Something economists thought was impossible is happening in Europe
• Key concepts of INTEREST RATES by Valentino Piana (2002)