La Wikipedia a l"é la pì granda enciclopedìa dël mond an sla Ragnà, e costa-sì a l"é soa edission an piemontèis.
Chi ch"a veul consulté dël material a peul sërchelo con la fonsion d"arserca ch"a resta an àut a drita opurament dovré la lista dij contnù për categorìe ambelessì-dzora.
Coma tute j"edission dla wiki, ëdcò costa a l"é fàita dal travaj
d"académich, student e d"àutra gent, tuti volontari ch"a travajo ansema për feje servissi a la comunità dij parlant ëd na lenga.
Un travaj dont na part a peul esse soa!
Minca përson-a a l"ha sò setor ëd competensa, na materia andoa ch"a peul giuteje a la gent a amprende, butand a disposission ëd tuti soa conossensa.
Conossensa ch"a peul ëvnì da na specialisassion dë studi,
da n"esperiensa ëd travaj opura bele mach da "n passatemp.
Tuti a peulo e a devo nen mach pijé, ma dcò travajé për j"àutri. Donca pijomla da dësgagià. A l"é franch normal che un a sia miraco nen vàire sigur ëd soa grafìa e gramàtica, ma sòn a l"é pro nen un grand sagrin. Ël material a l"é controlà, la grafìa cand a venta rangela i la rangioma, ma j"informassion antant a resto e a-j servo a tuti, dzortut ai cit.
Chi ch"a l"é neuv ambelessì a peul registresse coma utent e fesse soa pàgina utent, për pijé l"andi a scrive e modifiché ëd test. Lë stranòm che un as sern a peul esse an piemontèis, a-i é pa damanca "d
dovré ij caràter dl"anglèis. Vardand la Piòla dël Pautass as peulo trovesse ëd neuve ansima al proget, ëd pàgine d"agiut e dë spiegon técnich dzora a coma ch"a sia pì belfé travajé.
A-i é "dcò un Wiktionary an lenga piemontèisa ch"a fa ij sò prim pass e a conten già pi "d 1000 vocàboj an lenga piemontèisa!
Galileo Galilei, soèns ciamà mach con sò nòm Galileo, a l"era un matemàtich, fìsich e astrònom, dont ël travaj a l"é stàit amportant ëdcò për la stòria dla filosofìa.
La famija
Galilei a l"era nassù a Pisa ël 15 ëd fërvé dël 1564 an na famija nòbil ma ampoverìa.
A l"era fieul ëd Vincenzo, mùsich e teòrich musical fiorentin ch"a l"avìa ëdcò na preparassion matemàtica, e ëd Giula Ammannati.
Për dle dificoltà finansiarie, monsù Vincenzo a l"avìa dovù duverté n"atività comersial, tramudand da Firense a Pisa; la famija a l"é peui tornà a Firense dël 1574.
La formassion
A Firense Galilei a l"ha arseivù soa prima educassion ëd tipo umanìstich literari e religios al monasté ëd Vallombrosa a Firense, anté ch"a l"ha studià grech, latin e lògica.
Ij sò prim anteresse a son ëstàit për la pitura e la mùsica.
An efet Galilei a dissegnava assè bin e a amprendrà a soné l"òrgo e la fluta.
Dël 1581 sò pare a l"ha falo anscrive a la facoltà ëd medzin-a dl"Università ëd Pisa.
Ma Galilei a l"era pa anteressà a costi studi e a l"ha nen livraje.
Nopà, a l"ha ancaminà a ocupesse ëd matemàtica, sota la tùa ëd n"amis dla famija, Ostilio Ricci, ch"a l"era stàit dissìpol ëd Tartaja.
A l"ha ëdcò ancaminà a anteressesse a j"osservassion fìsiche, dëscoatand dël 1583 l"isocronìa djë sbalansament dël pèndol.
Tornà a Firense dël 1585, a l"ha passà quatr agn an famija, sensa fé "n mësté precis, ma a l"ha sërcà d"amelioré e aprofondì soa coltura literaria e matemàtica.
Dël 1588 a l"ha tnù a l"Academia fiorentin-a doe lession an Sla forma, leu e grandëssa ëd l"infern ëd Dante.
Antratant a ancaminava a scrive dij travaj ëd matemàtica anfluensà da le leture d"Archimede...Ch"a lesa tut l"artìcol...
Too bad you do not speak Piedmontese
It"s a pity, you actually miss a very interesting language with a unique grammar set. Anyway, since you are probably
not going to learn how to cope with our verbal pronouns in a few seconds, you are welcome to our
Foreign Affairs discussion page where you can drop us a line on any
subject.
So what? :) If you can already speak Piedmontese, it is easy to learn how to read it. Check out our Help Page for Reading and in a moment you"ll have your bogianen badge, too. :)
LA BIBIA AN PIEMONTÈIS
A l"é stàita completà la tradussion an piemontèis dël Testament Neuv, soagnà da Pàul E. Castlin-a, disponìbil an sla Wikisource për consultassion o për smon-e consèj e coression. An sl"istessa sorgiss a l"é "dcò possìbil pijé part al travaj coletiv ëd tradussion dël Testament Vèj, ant në spìrit ecuménich ëd colaborassion.
D"AMIS AN TUTA EURÒPA
La carta a smon le tante Wikipedie an lenghe regionaj dl"Europa Ossidental ch"a son nòstre amise. Ch"a bata "n colp ëd rat dzora na region e a rivrà dlongh ant l"Intrada ëd n"edission ed s"enciclopedìa an na lenga regional. Dësnò a peul ëdcò selessionela da lë mnù a ridò.
ËD NOJÀUTRI A DISO...
Dal 2006, cand a l"é stàita duvertà la Wikipedia an lenga piemontèisa, vàire mojen dë stampa, tant an papé che an sla Ragnà a l"han parlà ëd noi. Motobin mersì a tùit për la reclam :)
