Vai al contenuto

Enzo Biagi

Da Wikipedia.
Vos an lenga piemontèisa
Për amprende a dovré 'l sistema dle parlà locaj ch'a varda sì.


Giornalista e scritor.
Enzo Biagi a l'era nassù a Pianaccio, na frassion dla comun-a ëd Lizzano in Belvedere, an sl'Apenin bolognèis, ai 9 d'ost 1920, an na famija modesta. A neuv agn a l'ha tramudà a Bològna.
Dël 1938, sensa chité dë studié, a l'ha ancaminà soa cariera ant ël giornalism al Resto del Carlino. A dventa professionistà a 21 agn.

S-ciopà la guèra, a l'é torna ciamà a fé ël bajèt.
Dël 1943, an vorend pà aderì a la Repùblica Sossial Italian-a, as gionz ai partisan ant le brigà ëd Giustissia e Libertà.
Finìa la guèra, Biagi a fonda a Bològna n'ebdomadari, Cronache, e un giornal cotidian, Cronache Sera. Peui a l'é stàit torna pijà al Resto del Carlino e a l'é vnù cronista al Gir d'Italia. A sarà barà fòra dël giornal dòp che, dël 1951, a l'ha sot-signà ël tilèt dë Stocòlma contra l'atòmica.
Dal 1952 a l'é stàit redator cap a Epoca e diretor për chèich mèis ant ël 1960. Peui a l'é passà a La Stampa e dël 1961 a l'ha pijà la diression dël telegiornal, dont a l'ha dàit le dimission doi agn apress.

Dël 1969 a l'ha fàit nasse ël programa televisiv Dicono di lei, basà an 's d'antërviste a përsonage arnomà. Ant j'agn apress a l'ha colaborà a La Repubblica, ël Corriere della Sera e Panorama.

Durant Tangentòpoli a l'era stàit denonsià da Bettino Craxi.
Dal 1995 a l'ha tnù a la television la trasmission Il fatto, ch'a l'era mandà dòp dël telegiornal, fin-a al 2002 cand a l'é stàit barà fòra da la RAI séghit a na prononsiassion ëd Silvio Berlusconi, anragià për na pontà ëd prima dj'elession polìtiche italian-e dël 2001. Biagi a l'é rintrà a travajé a la RAI dël 2007 con la trasmission RT Rotocalco televisivo, dont la prima pontà a l'é stàita dij 22 d'avril.

Dël 1943 a l'era mariasse con Lucia; a l'ha avù tre masnà: Bice, Carla e Anna (mòrta dël 2003). Dël 2002 a l'é restà vidov.
Enzo Biagi a l'é mòrt a Milan ai 6 ëd novèmber 2007.

Euvre prinsipaj

[modìfica | modifiché la sorgiss]

Enzo Biagi a l'ha scrivù apopré 80 lìber, publicà da Rizzoli e Mondadori, ch'a l'han vendù an tut anviron des milion ëd còpie.

  • Cenerentola (1949, fàula musical inédita);
  • E vissero felici e contenti (1957, comedia inédita);
  • La geografia di Enzo Biagi (1974-1980, eut volum);
  • Disonora il padre (1975);
  • Il signor FIAT (1976);
  • Strettamente personale (1977);
  • Lubjanka (1990);
  • Un anno. Una vita (1992);
  • I come italiani (1993);
  • Quante donne (1996);
  • Era ieri (2005);
  • Quello che non si doveva dire (con Loris Mazzetti, 2006);
  • Lettera d'amore a una ragazza di una volta (dedicà a soa fomna mòrta).