Për amprende a dovré 'l sistema dle parlà locaj ch'a varda sì.
Robert Wise
Regista ëd cine. Robert Wise a l'era nassù a Winchester, ant l'Indian-a, ai 10 dë stèmber dël 1914 e a l'é mòrt a Los Angeles ai 14 dë stèmber dël 2005.
Andasend dapress a so frel Dave, ch'a fasìa ël contàbil a la RKO a Hollywood, Wise a l'é stàit pijà a travajé ant l'istessa sossietà e a l'ha tacà a studie da montador.
Dël 1941, a 26 agn, a l'é montador dël prim film d'Orson Welles, Citizen Kane.
Ël corage ëd cost travaj a sburdiss ël mond dël cine e Wise a l'é nominà a l'Oscar për ël mej montage për ës travaj «sclint, ciàir, ch'a fà vëdde ëd fasson sutila a lë spetator lòn ch'a conta an minca sena», conforma a lòn ch'a l'ha dit Martin Scorsese.
La sconda colaborassion con Welles, ancor dël 1941, a finiss mal: ël pùblich dle projession ëd preuva a resta deludù e, profitand d'un viage ëd Welles an Brasil, la sossietà a ciama a Wise, giutà da 'n futur regista, Mark Robson, ëd modifiché ël film; Welles a-j përdonrà mai lòn ch'a l'ha considerà tanme un tradiment insoportàbil.
Robert Wise a l'é vnù arnomà con la version an film ëd West Side Story, dël 1961.
Durant tuta soa cariera, Wise a l'é mostrasse bon a fé 'd film an tuti ij géner. A l'ha vagnà doi Oscar tanme mej realisator.
A l'é artirasse apress ij faliment dël film dë Star Trek e ëd Rooftops.
