Przejdź do zawartości

sam

Z Wikisłownika – wolnego słownika wielojęzycznego
Podobna pisownia Podobna pisownia: -samSaamsaamSAMSamsam-sammsámśäṃŝamŞamşamšām
sam (1.1)
sam (2.1)
sam (2.2)
wymowa:
?/i, IPA[sãm], AS[sãm], zjawiska fonetyczne: nazal.
znaczenia:

zaimek przymiotny

(1.1) bez nikogo / niczego innego, będący jedyny
(1.2) podkreślenie: właśnie ten, a nie inny
(1.3) właśnie taki (a nie inny)

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

(2.1) pot. hand. sklep samoobsługowy
(2.2) środ. mot. pojazd wykonany samodzielnie; zob. też sam (motoryzacja) w Wikipedii

zaimek

(3.1) st.pol. dziś gw. (Górny Śląsk) tu
odmiana:
(1.1-3)
(2.1)
przykłady:
(1.1) Nie powinno się zostawiać małych dzieci samych w domu.
(1.2) Mam autograf samego mistrza świata!
(1.3) Morderca zostaje ujawniony na samym końcu książki.
(2.1) Poszedłem do samu po bułki.
(2.2) Dzień dobry, chciałbym zarejestrować sama.
(3.1) Kajś sam żech widzioł nudelkula.
składnia:
kolokacje:
(1.1) sam sobie winny
synonimy:
(3.1) tukej
antonimy:
hiperonimy:
(2.1) sklep
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
rzecz. samieństwo n, supersam m, samodzielność ż, samotność ż, samosia ż
przym. samotny, samodzielny, samiutki, samiusieńki, samiuteńki, samiutenieńki
przysł. samotnie, samodzielnie
związki frazeologiczne:
Bóg pomaga tym, co sami sobie pomagająbyć samemu jak palecczasem luty ostro kuty, czasem w luty same plutygłupiego łacno poznać: sam się wydakto kogo łaje, niech sam przykład dajekto pod kim dołki kopie, sam w nie wpadakto późno przychodzi, sam sobie szkodzilekarzu, lecz się sammaj, wołom daj i sam na piec uciekajna spółkę sam diabeł narzekapies ogrodnika – samemu nie zje i drugiemu nie dasam sobie sterem, żeglarzem, okrętemnie samym chlebem człowiek żyjesam sobie powiedział, i sam się uśmiałnie wisi syn za ojca, tylko sam za siebiesam jak kołek w płociesam jak palecsam na samsam sobie radśniadanie zjedz sam, obiadem podziel się z przyjacielem, a kolację daj wrogowiuczący drugich sam się uczytaki samten samw sam razz jakim kto przystaje, takim się sam staje
etymologia:
(1.1-3) od prasł. *samъ[1][2] → sam (1.1)[1], od rdzenia praindoeur. *somo-[2]
(1.1-3) por. białor. сам, bułg. сам, czes. sám, dłuż. sam, kasz. sóm, mac. сам, ros. сам, ros. самый, scs. самъ, słc. sám, słń. sam i ukr. сам
(1.1-3) por. łac. similis
(2.1) od samoobsługowy
uwagi:
tłumaczenia:
źródła:
  1. 1,0 1,1 publikacja w otwartym dostępie – możesz ją przeczytać Porada „nasamprzód i ladaco” w: Poradnia językowa PWN.
  2. 2,0 2,1 Hasło „sam” w: Hrvatski jezični portal.
wymowa:
wymowa australijska?/i
?/i
znaczenia:

skrótowiec

(1.1) = wojsk. surface-to-air missilepocisk ziemia-powietrze

rzeczownik

(2.1) slang. federalny agent narkotykowy
odmiana:
przykłady:
składnia:
kolokacje:
synonimy:
antonimy:
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
związki frazeologiczne:
etymologia:
uwagi:
źródła:
zapisy w ortografiach alternatywnych:
wymowa:
znaczenia:

zaimek

(1.1) sam[1]
odmiana:
przykłady:
składnia:
kolokacje:
synonimy:
antonimy:
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
związki frazeologiczne:
etymologia:
uwagi:
źródła:
  1. Amal Mruwat, Bosnisch - Wort für Wort, Reise Know-How Verlag Peter Rump GmbH, Bielefeld 2018, ISBN 978-3-8317-6546-1, s. 114.
wymowa:
znaczenia:

rzeczownik

(1.1) ojciec
odmiana:
przykłady:
składnia:
kolokacje:
synonimy:
antonimy:
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
związki frazeologiczne:
etymologia:
uwagi:
źródła:
Hasło zaimportowane automatycznie – nie zostało zweryfikowane w wiarygodnych słownikach. Jeśli znasz chuuk, kliknij na Edytuj, dokonaj ewentualnych korekt i usuń niniejszy komunikat. Dziękujemy! Listę innych niesprawdzonych haseł w tym języku można znaleźć pod tym linkiem.
wymowa:
znaczenia:

przymiotnik

(1.1) sam (bez innych)
odmiana:
(1.1) sam, ~a, ~e, du ~ej, lm ~e
przykłady:
składnia:
kolokacje:
synonimy:
antonimy:
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
związki frazeologiczne:
etymologia:
od prasł. *samъ, od rdzenia praindoeur. *somo-
zob. polskie znaczenie
uwagi:
zobacz też: samo
źródła:
wymowa:
znaczenia:

morfem przedrostkowy

(1.1) ten sam, taki sam
odmiana:
przykłady:
składnia:
kolokacje:
synonimy:
antonimy:
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pochodne:
przym. sama, malsama
przysł. same, malsame, samtempe
rzecz. sameco
związki frazeologiczne:
etymologia:
ang. same, pol. sam, ros. самый
uwagi:
Morfem oficjalnie zatwierdzony w roku 1905 (Fundamento de Esperanto). Baza Radikaro Oficiala: grupa 2.
źródła:

sam (slovio)

[edytuj]
zapisy w ortografiach alternatywnych:
сам
wymowa:
znaczenia:

przymiotnik

(1.1) sam, (on sam, ona sama, ono samo)
odmiana:
przykłady:
składnia:
kolokacje:
synonimy:
antonimy:
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
związki frazeologiczne:
etymologia:
uwagi:
źródła:
wymowa:
znaczenia:

rzeczownik, rodzaj męski

(1.1) lato
odmiana:
przykłady:
składnia:
kolokacje:
synonimy:
antonimy:
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
związki frazeologiczne:
etymologia:
uwagi:
źródła:
Hasło zaimportowane automatycznie – nie zostało zweryfikowane w wiarygodnych słownikach. Jeśli znasz staroirlandzki, kliknij na Edytuj, dokonaj ewentualnych korekt i usuń niniejszy komunikat. Dziękujemy! Listę innych niesprawdzonych haseł w tym języku można znaleźć pod tym linkiem.
wymowa:
znaczenia:

czasownik, forma fleksyjna

(1.1) nieregularny czas przeszły (preteritum) od simma
odmiana:
przykłady:
składnia:
kolokacje:
synonimy:
antonimy:
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
związki frazeologiczne:
etymologia:
uwagi:
regularna forma czasu przeszłego (preteritum): simmade
źródła:
wymowa:
znaczenia:

liczebnik główny

(1.1) trzy
odmiana:
przykłady:
składnia:
kolokacje:
synonimy:
antonimy:
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
związki frazeologiczne:
etymologia:
uwagi:
źródła:
Hasło zaimportowane automatycznie – nie zostało zweryfikowane w wiarygodnych słownikach. Jeśli znasz zhuang, kliknij na Edytuj, dokonaj ewentualnych korekt i usuń niniejszy komunikat. Dziękujemy! Listę innych niesprawdzonych haseł w tym języku można znaleźć pod tym linkiem.