salceson
Wygląd
salceson (język polski)
[edytuj]- znaczenia:
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
- (1.1) spoż. rodzaj auszpiku lub gotowanej wędliny produkowanej z głowizny, podrobów i nóżek zawiniętych w żołądek lub pęcherz; zob. też salceson w Wikipedii
- (1.2) daw. gw. warsz. pogardliwie o stójkowym, policjancie lub żandarmie[1]
- odmiana:
- (1.1)
przypadek liczba pojedyncza liczba mnoga mianownik salceson salcesony dopełniacz salcesonu salcesonów celownik salcesonowi salcesonom biernik salceson salcesony narzędnik salcesonem salcesonami miejscownik salcesonie salcesonach wołacz salcesonie salcesony
- przykłady:
- (1.1) Wczoraj na kolację do chleba był salceson i ogórki kiszone.
- (1.1) Zasnął niebawem, kołysany wspomnieniem, jak to u sąsiada pękł duży szwabski salceson i rozgotował się cały[2].
- (1.2) Tu już blisko do miasta, ład i porządek, ot, i „salceson” stoi na środku ulicy[3].
- (1.2) Salceson czy bury ucieka do dziury, bo radę majchrem przecie wszystkim dam[4].
- składnia:
- kolokacje:
- (1.1) biały / czarny / krwisty salceson • salceson wiejski / domowy / domowej roboty / swojski • salceson włoski / boloński / brunszwicki / saksoński / śląski / ozorkowy / podrobowy / wieprzowy / wołowy / cielęcy • sztuka / połówka / kilogram / kawałek / plaster / plasterek salcesonu • chleb / bułka / kanapka z salcesonem • gotować / sprzedawać / kupować / kroić / jeść salceson • salceson z musztardą / z chrzanem • salceson na śniadanie / na kolację / na zakąskę • talerz / półmisek salcesonu • zakąsić salcesonem • salceson z grzybów
- synonimy:
- (1.1) daw. abucht, gw. warsz. salcefix, reg. śl. prezwoszt, preswuszt, reg. białost. cwaniak, reg. kaszub. blutka, krwawô (czarny salceson)
- antonimy:
- hiperonimy:
- hiponimy:
- holonimy:
- meronimy:
- wyrazy pokrewne:
- rzecz. salcefix m
- przym. salcesonowy
- związki frazeologiczne:
- uwagi:
- (1.1) zobacz też: Indeks:Polski - Jedzenie
- (1.2) słowo w tym znaczeniu również w gwarze więziennej i warszawskiej; zobacz też: Indeks:Polski - Gwara warszawska
- tłumaczenia:
- (1.2) zobacz listę tłumaczeń w haśle: policjant
- angielski: (1.1) brawn, head cheese
- baskijski: (1.1) basurde buru, txerri buru
- białoruski: (1.1) сальцісон, сальтысон
- czeski: (1.1) tlačenka ż
- estoński: (1.1) sült
- fiński: (1.1) aladobi
- hiszpański: (1.1) cabeza de jabalí ż, queso de cabeza m, queso de cerdo m
- niemiecki: (1.1) Sülze ż, Sulz n
- nowogrecki: (1.1) πηχτή ż
- rosyjski: (1.1) сальтисон m, сальцесон m
- rumuński: (1.1) tobă ż
- słowacki: (1.1) tlačenka ż
- ukraiński: (1.1) зельц m, сальтисон m
- węgierski: (1.1) disznósajt
- wilamowski: (1.1) presswiyśt ż, pressvuəšt ż, presswüst ż, salceson m
- źródła:
- ↑ 1,0 1,1 Słownik języka polskiego, red. Jan Karłowicz, Adam Kryński, Władysław Niedźwiedzki, t. VI: S-Ś, Warszawa 1900–1927, s. 10.
- ↑ Jaroslav Hašek, Przygody dobrego wojaka Szwejka podczas wojny światowej, tłum. Paweł Hulka-Laskowski, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1980, ISBN 83-06-00334-9, s. 481.
- ↑ Andrzej Strug, Ludzie podziemni, Wyd. Czytelnik, Warszawa 1957, s. 112.
- ↑ Cyt. za: Bronisław Wieczorkiewicz, Słownik gwary warszawskiej XIX wieku, Państwowe Wydawnictwa Naukowe, Warszawa 1966, s. 374.
- ↑ Uniwersalny słownik języka polskiego, red. Stanisław Dubisz i Elżbieta Sobol, Wydawnictwo Naukowe PWN.
salceson (język wilamowski)
[edytuj]- zapisy w ortografiach alternatywnych:
- wymowa:
- znaczenia:
rzeczownik, rodzaj męski
- przykłady:
- składnia:
- synonimy:
- antonimy:
- hiperonimy:
- hiponimy:
- holonimy:
- meronimy:
- wyrazy pokrewne:
- związki frazeologiczne:
- etymologia:
- uwagi:
- zobacz też: pressvuəšt • Indeks:Wilamowski - Jedzenie
- źródła:
- ↑ Hermann Mojmir, Wörterbuch der deutschen Mundart von Wilamowice, cz. S-Z, Polska Akademja Umiejętności, Kraków 1930‒1936, s. 356.