pion

pion (język polski)

wymowa:: IPA: [pʲjɔ̃n], AS: [pʹi ̯õn], zjawiska fonetyczne: zmięk.• nazal.• i → j ^?/i

znaczenia:

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

(1.1) kierunek równoległy do kierunku działania siły grawitacji ciała niebieskiego, względem którego jest on określany; zob. też pion (kierunek) w Wikipedii

(1.2) techn. ciężarek na sznurku, służący do wyznaczania pionu (1.1); zob. też pion (przyrząd) w Wikipedii

(1.3) techn. fragment sieci przewodów instalacji elektrycznej, wodociągowej, kanalizacyjnej, gazowej itp. przebiegający pionowo przez kondygnacje budynku

(1.4) fiz. najlżejszy z mezonów; zob. też pion (cząstka) w Wikipedii

(1.5) dział instytucji

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy lub męskorzeczowy

(2.1) szach. jedna z bierek w szachach, warcabach i innych grach

rzeczownik, forma fleksyjna

(3.1) D. lm od: piona

odmiana:

(1.1-5)

przypadek	liczba pojedyncza	liczba mnoga
mianownik	pion	piony
dopełniacz	pionu	pionów
celownik	pionowi	pionom
biernik	pion	piony
narzędnik	pionem	pionami
miejscownik	pionie	pionach
wołacz	pionie	piony

(2.1)

przypadek	liczba pojedyncza	liczba mnoga
mianownik	pion	piony
dopełniacz	piona	pionów
celownik	pionowi	pionom
biernik	piona / pion^[1]	piony
narzędnik	pionem	pionami
miejscownik	pionie	pionach
wołacz	pionie	piony

przykłady:: (1.1) Winda porusza się w pionie.; (2.1) Końcówki szachowe z różnobarwnymi gońcami często kończą się remisem nawet wówczas, gdy jedna ze stron ma przewagę w pionach.; (2.1) Ruszył się słoniem, aby wziąć piona.

składnia:

kolokacje:: (1.2) pion żyroskopowy; (1.3) pion wentylacyjny; (2.1) pion królewski / hetmański / izolowany / wolny / bandowy • zbić / pobić / poświęcić / promować piona • zbić / pobić pionem • zdwojone piony

synonimy:: (1.2) gw. (Górny Śląsk) zynklod; (1.4) mezon π; (2.1) pionek, gw. sądecka: chłopek

antonimy:: (1.1) poziom

hiperonimy:: (1.1) kierunek; (2.1) bierka

hiponimy:

holonimy:

meronimy:

wyrazy pokrewne:

(1.1-3)

rzecz. pionowość ż, pionizacja ż

(2.1)

przym. pionowy, pionkowy

związki frazeologiczne:: postawić do pionu • trzymać pion

etymologia:: (1.4) od nazwy litery π; (2.1) niem. Pion, franc. pion, st.franc. peon < p.łac. pedo -onis → piechur^[2]

uwagi:

tłumaczenia:

angielski: (1.2) plummet; (2.1) pawn
białoruski: (2.1) пешка ż
bułgarski: (2.1) пешка ż
czeski: (2.1) pěšec m
esperanto: (2.1) peono
hiszpański: (1.1) vertical ż; (1.2) plomada ż; (1.3) tubo de subida m, tubería ascensional ż; (1.4) pion m; (2.1) peón m
nowogrecki: (2.1) πιόνι n
rosyjski: (2.1) пешка ż
ukraiński: (2.1) пішак m
włoski: (1.2) filo a piombo m; (1.3) colonna ż; (1.4) pione m; (1.5) reparto m, settore m; (2.1) pedone m

źródła:

↑ Hasło „pion” w: Zygmunt Saloni, Włodzimierz Gruszczyński, Marcin Woliński, Robert Wołosz, Danuta Skowrońska, Zbigniew Bronk, Słownik gramatyczny języka polskiego — wersja online.
↑ Hasło „pion II” w: Słownik wyrazów obcych, Wydawnictwo Naukowe PWN, wyd. 1995 i nn.

pion (język angielski)

wymowa:: IPA: /ˈpaɪɒn/

znaczenia:

rzeczownik

(1.1) fiz. pion, mezon π

odmiana:

przykłady:

składnia:

kolokacje:

synonimy:

antonimy:

hiperonimy:

hiponimy:

holonimy:

meronimy:

wyrazy pokrewne:

związki frazeologiczne:

etymologia:

uwagi:

źródła:

pion (język czeski)

wymowa:

znaczenia:

rzeczownik, rodzaj męski żywotny

(1.1) szach. pion (figura szachowa)

rzeczownik, rodzaj męski nieżywotny

(2.1) fiz. pion (cząstka)

odmiana:

(1.1)

przypadek	liczba pojedyncza	liczba mnoga
mianownik	pion	pioni
dopełniacz	piona	pionů
celownik	pionu / pionovi	pionům
biernik	piona	piony
wołacz	pione	pioni
miejscownik	pionu / pionovi	pionech
narzędnik	pionem	piony

(2.1)

przypadek	liczba pojedyncza	liczba mnoga
mianownik	pion	piony
dopełniacz	pionu	pionů
celownik	pionu	pionům
biernik	pion	piony
wołacz	pione	piony
miejscownik	pionu	pionech
narzędnik	pionem	piony

przykłady:

składnia:

kolokacje:

synonimy:: (1.1) pěšec, pěšák

antonimy:

hiperonimy:

hiponimy:

holonimy:

meronimy:

wyrazy pokrewne:: przym. pionový

związki frazeologiczne:

etymologia:

uwagi:

źródła:

pion (język francuski)

wymowa:: ^?/i ^?/i ^?/i ^?/i

znaczenia:

rzeczownik, rodzaj męski

(1.1) szach. pion

(1.2) fiz. pion, mezon π

odmiana:

przykłady:

składnia:

kolokacje:

synonimy:

antonimy:

hiperonimy:

hiponimy:

holonimy:

meronimy:

wyrazy pokrewne:

związki frazeologiczne:

etymologia:

uwagi:

źródła:

pion (język hiszpański)

wymowa:: IPA: [pjon]

znaczenia:

przymiotnik

(1.1) piskliwy, kwilący, ćwierkający

rzeczownik, rodzaj męski

(2.1) fiz. pion

odmiana:: (1) lp pion m, piona ż; lm piones m, pionas ż; (2) lm piones

przykłady:

składnia:

kolokacje:

synonimy:

antonimy:

hiperonimy:

hiponimy:

holonimy:

meronimy:

wyrazy pokrewne:

związki frazeologiczne:

etymologia:: (1) hiszp. piar -ón; (2) ang. pion

uwagi:

źródła:

pion (język szwedzki)

wymowa:

znaczenia:

rzeczownik, rodzaj wspólny

(1.1) bot. piwonia

(1.2) fiz. pion (cząstka)

odmiana:: (1) lp en pion, pionen; lm pioner, pionerna

przykłady:

składnia:

kolokacje:

synonimy:: (1.2) pimeson

antonimy:

hiperonimy:: (1.1) växt; (1.2) meson, hadron, partikel

hiponimy:

holonimy:

meronimy:

wyrazy pokrewne:

związki frazeologiczne:: fraza przymiotnikowa röd som en pion

etymologia:

uwagi:

źródła:

[1] Hasło „pion” w: Zygmunt Saloni, Włodzimierz Gruszczyński, Marcin Woliński, Robert Wołosz, Danuta Skowrońska, Zbigniew Bronk, Słownik gramatyczny języka polskiego — wersja online.

[swopwn-2] Hasło „pion II” w: Słownik wyrazów obcych, Wydawnictwo Naukowe PWN, wyd. 1995 i nn.

[1]

[2]