jutrznia
Wygląd
jutrznia (język polski)
[edytuj]- wymowa:
-
- znaczenia:
rzeczownik, rodzaj żeński
- (1.1) książk. początek poranka, zanim wzejdzie słońce[1][2]
- (1.2) książk. zjawisko zorzy na porannym niebie[3]
- (1.3) przen. rozpoczynanie się czegoś[1]
- (1.4) astr. planeta Wenus obserwowalna o poranku jako jasny obiekt na niebie[1]
- odmiana:
- (1.1-4)
przypadek liczba pojedyncza liczba mnoga mianownik jutrznia jutrznie dopełniacz jutrzni jutrzni celownik jutrzni jutrzniom biernik jutrznię jutrznie narzędnik jutrznią jutrzniami miejscownik jutrzni jutrzniach wołacz jutrznio jutrznie
- przykłady:
- (1.1) …dawniej, gdy żydowskim muzykantom zdarzało się grywać w naszej wsi, wstawałem o jutrzni i przyglądałem się pilnie ich dochodzeniu do naszych opłotków[4].
- (1.2) Lekkie szmery w konarach drzew dały poznać, że niejeden skrzydlaty mieszkaniec, mający zwyczaj budzić się pod promieniem jutrzni, wyrwany został ze snu przez grzmot broni palnej[5].
- składnia:
- synonimy:
- (1.1) świt; daw. zaranie
- (1.2) jutrzenka
- (1.3) zaranie
- (1.4) gwiazda zaranna, Gwiazda Poranna, Jutrzenka
- antonimy:
- hiponimy:
- holonimy:
- meronimy:
- wyrazy pokrewne:
- rzecz. jutro n, jutrzenka ż, Jutrzenka ż, Jutrznia ż, dojutrek mos, dojutrkowość ż
- czas. jutrać ndk.
- przym. jutrzenkowy, jutrzenny, jutrzniany
- przysł. jutro
- związki frazeologiczne:
- uwagi:
- zwykle w lp
- tłumaczenia:
- angielski: (1.1) dawn; (1.2) dawnlight; (1.3) dawn; (1.4) morning star, morningstar
- czeski: (1.4) jitřenka ż
- słowacki: (1.4) zornička ż, zornica ż
- włoski: (1.4) stella del mattino ż, lucifero m
- źródła:
- ↑ 1,0 1,1 1,2 Hasło „jutrznia” w: Słownik języka polskiego pod redakcją Witolda Doroszewskiego, Wydawnictwo Naukowe PWN.
- ↑ Hasło „jutrznia (pora)” w: Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN.
- ↑ Hasło „jutrznia (na niebie)” w: Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN.
- ↑ A jak królem, a jak katem będziesz, Tadeusz Nowak, 1968 w: Korpus języka polskiego, Wydawnictwo Naukowe PWN.
- ↑ Józef Weyssenhoff, Soból i panna (wyd. 1913)