dzwonić

dzwonić (język polski)

mężczyzna dzwoni (1.1)

dzwony dzwonią (1.3)

chłopak dokądś dzwoni (1.4)

wymowa:

​, IPA: [ˈd͡zvɔ̃ɲit͡ɕ], AS: [ʒvõńić], zjawiska fonetyczne: zmięk.• nazal.

znaczenia:

czasownik nieprzechodni niedokonany (dk. zadzwonić)

(1.1) wywoływać dźwięk za pomocą dzwonu lub dzwonka

(1.2) wywoływać dźwięk uderzając w metaliczny przedmiot

(1.3) o dzwonie, dzwonku, telefonie: wydawać dźwięk

(1.4) pot. telekom. telefonować, próbować nawiązać połączenie telefoniczne

(1.5) wywoływać uczucie nieprzyjemnego dźwięku w uszach

odmiana:

(1.1-4) koniugacja VIa

 

forma		liczba pojedyncza			liczba mnoga
		1. os.	2. os.	3. os.	1. os.	2. os.	3. os.
bezokolicznik		dzwonić
czas teraźniejszy		dzwonię	dzwonisz	dzwoni	dzwonimy	dzwonicie	dzwonią
czas przeszły	m	dzwoniłem	dzwoniłeś	dzwonił	dzwoniliśmy	dzwoniliście	dzwonili
	ż	dzwoniłam	dzwoniłaś	dzwoniła	dzwoniłyśmy	dzwoniłyście	dzwoniły
	n	dzwoniłom	dzwoniłoś	dzwoniło
tryb rozkazujący		niech dzwonię	dzwoń	niech dzwoni	dzwońmy	dzwońcie	niech dzwonią
pozostałe formy czas przyszły m będę dzwonił, będę dzwonić będziesz dzwonił, będziesz dzwonić będzie dzwonił, będzie dzwonić będziemy dzwonili, będziemy dzwonić będziecie dzwonili, będziecie dzwonić będą dzwonili, będą dzwonić ż będę dzwoniła, będę dzwonić będziesz dzwoniła, będziesz dzwonić będzie dzwoniła, będzie dzwonić będziemy dzwoniły, będziemy dzwonić będziecie dzwoniły, będziecie dzwonić będą dzwoniły, będą dzwonić n będę dzwoniło, będę dzwonić będziesz dzwoniło, będziesz dzwonić będzie dzwoniło, będzie dzwonić czas zaprzeszły m dzwoniłem był dzwoniłeś był dzwonił był dzwoniliśmy byli dzwoniliście byli dzwonili byli ż dzwoniłam była dzwoniłaś była dzwoniła była dzwoniłyśmy były dzwoniłyście były dzwoniły były n dzwoniłom było dzwoniłoś było dzwoniło było forma bezosobowa czasu przeszłego dzwoniono tryb przypuszczający m dzwoniłbym, byłbym dzwonił dzwoniłbyś, byłbyś dzwonił dzwoniłby, byłby dzwonił dzwonilibyśmy, bylibyśmy dzwonili dzwonilibyście, bylibyście dzwonili dzwoniliby, byliby dzwonili ż dzwoniłabym, byłabym dzwoniła dzwoniłabyś, byłabyś dzwoniła dzwoniłaby, byłaby dzwoniła dzwoniłybyśmy, byłybyśmy dzwoniły dzwoniłybyście, byłybyście dzwoniły dzwoniłyby, byłyby dzwoniły n dzwoniłobym, byłobym dzwoniło dzwoniłobyś, byłobyś dzwoniło dzwoniłoby, byłoby dzwoniło imiesłów przymiotnikowy czynny m dzwoniący, niedzwoniący ż dzwoniąca, niedzwoniąca dzwoniące, niedzwoniące n dzwoniące, niedzwoniące imiesłów przysłówkowy współczesny dzwoniąc, nie dzwoniąc rzeczownik odczasownikowy dzwonienie, niedzwonienie

(1.5)

nieos.,

 

forma	tryb oznajmujący	tryb warunkowy	tryb rozkazujący
bezokolicznik	dzwonić
czas teraźniejszy	dzwoni	dzwoniłoby by dzwoniło	niech dzwoni
czas przyszły	będzie dzwoniło będzie dzwonić	—	—
czas przeszły	dzwoniło	byłoby dzwoniło by było dzwoniło	—

przykłady:

(1.1) Helena dzwoniła na próżno – nikt nie zareagował.

(1.3) Gdy zadzwonił telefon, wybuchła kłótnia o to, kto ma odebrać.

(1.4) Tylu klientów dzwoniło z reklamacjami, że w końcu firma wyrejestrowała numer.

(1.5) W czasie ataku choroby morskiej dzwoni mi w uszach i mam okropne zawroty głowy.

składnia:

(1.4) dzwonić do D. • dzwonić pod numer …

kolokacje:

(1.3) budzik / dzwon / dzwonek / komórka / telefon dzwoni

synonimy:

(1.1) gw. (Górny Śląsk) zwónić

(1.4) telefonować

antonimy:

hiperonimy:

hiponimy:

holonimy:

meronimy:

wyrazy pokrewne:

rzecz. dzwony nmos, dzwon mrz, dzwonek mrz, dzwonnica ż, dzwonnik mos, dzwoneczek mrz, dzwono n, dzwonko n, dzwonienie n, dodzwonienie n, dodzwanianie n, obdzwonienie n, obdzwanianie n, oddzwonienie n, oddzwanianie n, podzwonienie n, podzwanianie n, przedzwonienie n, przedzwanianie n, przydzwonienie n, przydzwanianie n, rozdzwonienie n, rozdzwanianie n, wydzwonienie n, wydzwanianie n, zadzwonienie n, zdzwonienie n, zdzwanianie n

czas. dzwaniać, dodzwonić dk., dodzwaniać ndk., obdzwonić dk., obdzwaniać ndk., oddzwonić dk., oddzwaniać ndk., podzwonić dk., podzwaniać ndk., przedzwonić dk., przedzwaniać ndk., przydzwonić dk., przydzwaniać ndk., rozdzwonić dk., rozdzwaniać ndk., wydzwonić dk., wydzwaniać ndk., zadzwonić dk., zdzwonić się dk., zdzwaniać się ndk.

przym. dzwonowy, dzwonkowy

związki frazeologiczne:

dzwonić na trwogę • kto ze strachu umiera, temu bździnami dzwonią • słyszy że dzwonią, ale nie wie w którym kościele • diabeł się w ornat ubrał i ogonem na mszę dzwoni

etymologia:

(1.1-5) pol. dzwon

uwagi:

(1.4) Błędem jest zwrot „dzwonić na numer”. Poprawny jest jedynie zwrot „dzwonić pod numer”.

tłumaczenia:

(1.4) zobacz listę tłumaczeń w haśle: telefonować

• angielski: (1.1) ring, jangle, clink; (1.3) ring; (1.4) ring, call sb
• arabski: (1.4) إتصل
• białoruski: (1.1) званіць; (1.2) званіць; (1.3) званіць; (1.4) званіць, тэлефаніраваць
• duński: (1.1) ringe; (1.3) ringe; (1.4) ringe
• esperanto: (1.3) telefoni
• fiński: (1.1) soida
• hiszpański: (1.1) llamar; (1.3) sonar
• interlingua: (1.1) tintinnar
• jidysz: (1.3) טעלעפֿאָנירן (telefonirn), אָנרופֿן (onrufn)
• niemiecki: (1.1) läuten, klingeln; (1.3) läuten, klingeln; (1.4) anrufen
• polski język migowy:
  (w zapisie SignWriting)

  (1.4)
• rosyjski: (1.1) звенеть; (1.3) звонить; (1.4) звонить
• szwabski: (1.4) ãhruafa
• wilamowski: (1.1) kłennln, łouta, łaojta

źródła: