Przejdź do zawartości

cztery

Z Wikisłownika – wolnego słownika wielojęzycznego

cztery (język polski)

[edytuj]
cztery (1.1) sowy
cztery (1.1)
wymowa:
IPA: [ˈt͡ʃtɛrɨ], AS: [čtery], ​?/i
podział przy przenoszeniu wyrazu: czte•ry
znaczenia:

liczebnik główny

(1.1) liczba 4

rzeczownik, rodzaj nijaki

(2.1) cyfra 4
odmiana:
(1.1) por. uwagi;
 
przypadekmosnmos
mianownikczterej
czterech ( D.)		cztery
dopełniaczczterech
celownikczterem
biernikczterech ( D.)cztery
narzędnikczterema
miejscownikczterech
wołaczczterej
czterech ( D.)		cztery
 w złożeniach: cztero-
przykłady:
(1.1) Przy stole stoją cztery krzesła. Na tych krzesłach siedzi czterech panów.
(2.1) Czterdzieści jest zapisywane jako cztery-zero.
składnia:
kolokacje:
synonimy:
(1.1) zapis arabski: 4; zapis rzymski: IV; zapis grecki: δ'; reg. śl. sztyry
antonimy:
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
rzecz. czwórka ż, czwartek m, czwartak m, czwarta ż, czworaczek mzw/mrz
przym. czwarty, poczwórny
licz. czworo
czas. poczworzyć
związki frazeologiczne:
cztery deski • cztery kąty, a piec piąty • cztery kółka • cztery litery • dzielić włos na czworo • koń ma cztery nogi i też się potknie • kuty na cztery nogi • rozpędzić na cztery wiatry • spaść jak kot na cztery łapy • spaść na cztery łapy • w cztery oczy • zabawa na cztery fajerki • zamknąć na cztery spusty • zamknąć się w czterech ścianach
etymologia:
prasł. *četyre (*čьtyre)[1]
uwagi:
  • W rodzaju męskoosobowym używa się formy mianownika „czterej” lub dopełniacza z czasownikiem lp. („czterech”), a w bierniku „czterech”; w rodzaju niemęskoosobowym używa się w mianowniku i bierniku „cztery”.
  • Pierwotnie wyraz cztery był przymiotnikiem[2].
  • zobacz też: jeden • dwa • trzy • pięć • sześć • siedem • osiem • dziewięć • dziesięć
tłumaczenia:
źródła:
  1. ↑ publikacja w otwartym dostępie – możesz ją przeczytać Hasło „cztery” w: Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN.
  2. ↑ Jan Miodek, Jest 500 milionów, 3 miliony korzystały, „Polski w Niemczech. Pismo Federalnego Związku Nauczycieli Języka Polskiego” nr 6/2018, s. 106.
Źródło: „https://pl.wiktionary.org/w/index.php?title=cztery&oldid=8487571”