Przejdź do zawartości

żandarm

Z Wikisłownika – wolnego słownika wielojęzycznego

żandarm (język polski)

[edytuj]
żandarmi (1.1) wojskowi
francuscy żandarmi (1.2)
wymowa:
IPA: [ˈʒãndarm], AS: [žãndarm], zjawiska fonetyczne: nazal. ​?/i
znaczenia:

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

(1.1) funkcjonariusz żandarmerii[1], policji wojskowej
(1.2) funkcjonariusz żandarmerii[1], francuskiej formacji policyjnej utrzymującej porządek na terenach wiejskich i małych miasteczkach
(1.3) przen. osoba nadmiernie kontrolująca, trzymająca się kurczowo zasad i narzucająca je innym
(1.4) daw. policjant
odmiana:
(1.1-4)
 
przypadekliczba pojedynczaliczba mnoga
mianownikżandarmżandarmi[1]
dopełniaczżandarma[1]żandarmów
celownikżandarmowiżandarmom
biernikżandarmażandarmów
narzędnikżandarmemżandarmami
miejscownikżandarmie[1]żandarmach
wołaczżandarmieżandarmi
przykłady:
(1.1) …w tej chwili stanowczej na wzgórzu (…) zabłysnął bagnet i pokazał się hełm żandarma[2].
(1.3) Spóźniłem się do pracy dwie minuty i miałem reprymendę od szefa. Straszny z niego żandarm.
składnia:
kolokacje:
synonimy:
(1.4) gw. (Śląsk Cieszyński) szandar
antonimy:
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
rzecz. żandarmeria ż
przym. żandarmski
związki frazeologiczne:
etymologia:
franc. gendarme, od franc. gent d'armes (w lm ludzie zbrojni)[1]
uwagi:
tłumaczenia:
źródła:
  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 Hasło „żandarm” w: Wielki słownik wyrazów obcych, praca zbiorowa, pod red. Mirosława Bańki, PWN, Warszawa 2008, ISBN 978-83-01-14455-5, s. 1346.
  2. ↑ W. Łoziński Madonna Busowiska
Źródło: „https://pl.wiktionary.org/w/index.php?title=żandarm&oldid=8479437”