Przejdź do zawartości

ćwik

Z Wikisłownika – wolnego słownika wielojęzycznego
wymowa:
IPA[t͡ɕfʲik], AS[ćfʹik], zjawiska fonetyczne: zmięk.post. utr. dźw.
?/i
znaczenia:

rzeczownik, rodzaj męski

(1.1) daw. wyga, osoba przebiegła, z doświadczeniem, szczwana
(1.2) harc. jeden ze stopni harcerskich; zob. też ćwik (stopień harcerski) w Wikipedii
(1.3) daw. karc. hazardowa gra w karty[1]
(1.4) daw. rozdający karty w ćwiku (1.3)
(1.5) przest. ktoś niepłodny, nierozwinięty płciowo[2]
(1.6) gw. (Śląsk Cieszyński) mąż bijący żonę[3]
odmiana:
przykłady:
(1.1) Już po tym jednym ruchu i po tonie mowy poznałam, że to recydywista, stary, szczwany ćwik[4].
(1.3) […] chyba zagram w ćwika na orzechy […][5]
składnia:
kolokacje:
synonimy:
antonimy:
hiperonimy:
hiponimy:
(1.5) kastrat
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
związki frazeologiczne:
zdrów jak ćwikczerwony jak ćwikdostała ćwika za nieboszczyka
etymologia:
(1.1) śwn. Zwiek (końcówka bicza, smagnięcie nim w tresurze)[6]
(1.5) niem. Zwick[2]
uwagi:
zob. też ćwik w Encyklopedii staropolskiej
tłumaczenia:
źródła:
  1. Gry karciane w: Anna Piotrowicz, Słownictwo i frazeologia życia towarzyskiego w polskiej leksykografii XX wieku, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań 2004, ISBN 83-232-1378-X, s. 46.
  2. 2,0 2,1 Hasło „ćwik II” w: Słownik zapożyczeń niemieckich w polszczyźnie, red. Marek Łaziński, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2008, ISBN 978-83-01-15588-9, s. 49.
  3. Słownik gwarowy Śląska Cieszyńskiego, red. Jadwiga Wronicz, Galeria „Na Gojach”, Ustroń 2010, ISBN 978-83-60551-28-8.
  4. M. Konopnicka: Onufer
  5. W. S. Reymont: Rok 1794
  6. Hasło „ćwik I” w: Słownik zapożyczeń niemieckich w polszczyźnie, red. Marek Łaziński, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2008, ISBN 978-83-01-15588-9, s. 49.