convictionem w iuryzdykcyach przyzwoitych, ani honorow odbierać ad mentem statuti Władysława Iagiełły.
Dobr dziedzicznych nad walor pietnastn[1] millionow złotych Polskich nabywać, bez wiadomości y zezwolenia na Seymie, nie będziemy, y to nabycie praecedentibus solemnitatibus juris nastąpić ma, ktore to dobra successoribus masculis tylko cedere powinny, y te a corpore, jure, et Dominio Reipublicae avelli nigdy nie mogą, gdyby faemellus sexus extra Regnum był lokowany; gdyż wtedy corki Krolewskie haereditare nie będą mogły, ale te dobra adaequato pretio a proximioribus redimi powinny.
A że w Państwach Rzeczypospolitey znayduie się wiele dyssydentow in religione Christiana, więc iisdem dissidentibus waruiemy pacem in religione Christiana, salvis per omnia juribus Romano-Catholicae Ecclesiae et ritus Greco-Unitorum, wedłng[2] opisania konstytucyi 1717, 1733 et 1736. Ostatniego zaś Seymu Konwokacyinego 1764 prawa rygor nie rozciągaiąc na prawnych possesorow dobr naszych Krolewskich, salvis juribus Curlandiae, ac Terrarum atque civitatum, oraz na erygowanie nowych zborow w miastach y wsiach przywileiow wydawać nie będziemy, sub nullitate eorundem. O zbor w Toruniu noviter erygowany Kommissyą naznaczemy. Co się o zborze Spiskim, y o innych noviter erygowanych zborach w dobrach naszych Krolewskich roznmieć[3] ma.
W rozdawaniu dygnitarstw, krzeseł Senatorskich, Starostw sądowych, prowentowych, y dzierżaw wszystkich, wakansow duchownych y świeckich, według dawnych praw y zwyczaiow z Predecessorami naszemi umowionych, zachować się obiecuiemy.
Przysięga nasza y pacta conventa na każdym Seymie in praesentia omnium Ordinum, głośno, rzetelnemi słowy, y żadnego nie opuszczaiąc punktu y słowa, czytane być powinny, y każdemu Senatorowi y Posłowi, podług prawa, ieżeliby w czym przez Nas nie dotrzymane były, domowić się y dopomnieć wolno będzie.
Żeby justitia distributiva occasionem ambicyi civium nie podała, tedy My przy konferowaniu honorow, iako et beneficiorum ecclesiasticorum utriusque ritus, iuramentow żadnych prywatnych odbierać, et submissiones ullas wymagać nie będziemy; gdyby zaś komu dla promocyi do Krolestwa co od Nas obiecane było, to nullitati podpadać ma.
Za honory y dygnitarstwa, za urzędy wszelkie y wakanse tak duchowne iako y świeckie, w Koronie y W. X. Lit. offerencyi pieniężnych ullo titulo pretendować nie będziemy; owszem gdyby się kto ex civibus ważył za iaki urząd y dygnitarstwo Nam co ofiarować y dawać, tedy za dowiedzeniem tego, nietylko ma officio carere vel dignitate, ale eo ipso pro incapaci ma być rozumiany, et ad cujusvis nobilis instantiam w Trybunale, ktorego iuryzdykcyi Conventus subesse dignoscetur, ex quovis regestro sądzony y karany być powinien. Ktore to urzędy solis bene meritis w Rzeczypospolitey, Catholicis, nobilibus, terrigenis et aetate vigentibus, possessionatis w Woiewodztwach y Ziemiach, a w W. X. Lit. y Powiatach, podług prawa, co do krzeseł, Starostw Grodowych, y Urzędow (exceptis scartabellis, ktorzy do niczego należeć nie maią) cedere powinny.
Także w ieden dom, a dopieroż iedney osobie suprema Ministeria Status, iako to buław, pieczęci, lasek Marszałkowskich, Podskarbstwa w Koronie y W. X. Lit. ani minorennibus, Opactw, dygnitarstw, Starostw Grodowych, luboby ex meritis oyca, albo antecessorow iego zasłużonym, dawać y konferować nie będziemy; tudzież dwoch Starostw sądowych iedney osobie, ani też Senatorom tych Woiewodztw, Ziem, y Powiatow, w ktorychby te Starostwa sądowe położone były, nie dawać przyrzekamy; ani więcey iedney osobie, iak dwa Starostwa niesądowe, lub dzierżawy, Woytostwa, et quovis titulo Krolewszczyzny z szafunku łask naszych razem dzierżeć pozwolemy; jura communicativa na dwa tylko Starostwa lub dzierżawy dawać będziemy. Ieżeliby zaś dla wielkich zasług daliśmy komu większych intrat Starostwo, lub dzierżawę trzecią, ktoryby na ten czas z łaski naszey miał dwa Starostwa, zaraz iedno w ręce nasze rezygnować powinien, a My iako vacantem, według dawnych praw, damy komu innemu, salvis modernis possessoribus.
Jura patronatus nostri na Biskupstwa, Opactwa, Probostwa, Plebanie, et cujusvis generis collationis nostrae Regiae beneficia duchowne, iako też jus nominandi do Kardynalstwa, inviolabiliter manutenebimus, y prawa o nich ad executionem przywiedziemy, y przeciwko tym, ktorzyby bez nominacyi naszey iakimkolwiek sposobem na pomienione beneficia ważyli się, albo ważyć zechcą intrudere, przeszkadzać przykładem Antecessorow naszych będziemy. Prezenty iednak przez Nayprzewielebnieyszego Xiędza Arcy-Biskupa Gnieźnieńskiego, Prymasa Korony Polskiey y W. X. Lit. idącego za przykładem przodkow swych Prymasow, za rekommendacyą Przewielebnych XX. Biskupow podczas Bez-Krolewia podawane, w całości zostawuiemy, y za takowemi prezentami instytnowanych[4] zakłocać nie pozwolemy.
Wakanse extra tempus Comitiorum naydaley w sześć niedziel, iako się o tym dowiemy, a na Seymach ante omnia konferować, y zaraz, komu są konferowane, publicznie za upomnieniem się Izby Poselskiey mianować, y one według praw, statutu, y wyższego opisania rozdawać będziemy; tuendo Pieczętarzow przy urzędowey ich prerogatywie, pisania w Kancellaryach swoich przywileiow, y Nam do podpisu według woli naszey podawania onychże.
Pacta et foedera z postronnemi Pany y Państwy zawarte utwierdzić, pokoy z niemi utrzymać, tudzież wynikłe z sąsiedzkiemi Monarchami graniczne dyfferencye uspokaiać, integritatem
Strona:Volumina legum T. 7.djvu/098
Ta strona została skorygowana.
