Zwiozdnyj gorodok
55°52′38″N 38°06′48″E/55,877222 38,113333 Centrum Wyszkolenia Kosmonautów | |||||
| |||||
| Państwo | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Obwód | |||||
| Powierzchnia |
3,17 km² | ||||
| Wysokość |
144 m n.p.m. | ||||
| Populacja (2019) • liczba ludności • gęstość |
| ||||
| Nr kierunkowy |
7 498 950 | ||||
| Kod pocztowy |
141160 | ||||
Położenie na mapie obwodu moskiewskiego  | |||||
Położenie na mapie Rosji  | |||||
| 55°52′38″N 38°06′48″E/55,877222 38,113333
| |||||
| Strona internetowa | |||||
Zwiozdnyj gorodok (ros. Звёздный городок) – zamknięte osiedle typu miejskiego w Rosji, w obwodzie moskiewskim. W 2019 roku liczyło ok. 5,4 tys. mieszkańców. Od 1960 roku jest siedzibą Centrum Wyszkolenia Kosmonautów. Ma na celu szkolenie i przygotowanie rosyjskich kosmonautów do misji kosmicznych.
Podczas istnienia Związku Radzieckiego lokalizacja osiedla była tajna. Dostęp mieli nieliczni, a ochrona była bardzo dobra. W czasach obecnych, jak i w przeszłości wielu rosyjskich kosmonautów oraz personel centrum szkoleniowego mieszkało w Zwiozdnym gorodoku. Na jego terenie znajdują się placówka poczty, liceum, przedszkole, sklepy, kino, obiekty sportu i rekreacji, dworzec kolejowy oraz muzeum podróży kosmicznych i ludzkiej eksploracji. Transport lotniczy jest możliwy dzięki pobliskiemu wojskowemu lotnisku imienia Czkałowa.
Nazwa
[edytuj | edytuj kod]„Звёздный городок” oznacza dosłownie „Gwiezdne miasteczko”. W dokumentacji drugi człon nazwy miejscowości zapisywany jest małą literą, choć zgodnie z normami ortograficznymi języka rosyjskiego oba powinny zostać zapisane wielkimi literami, a poprawna nazwa powinna brzmieć: Звёздный Городо́к[1].
Określenie „Gwiezdne miasteczko” to miano zwyczajowe, nadane przez mieszkańców. W czasie zimnej wojny miejscowość była tajna i figurowała pod wojskowymi nazwami operacyjnymi: Zamknięte miasteczko wojskowe numer 1 (ros. закрытый военный городок № 1) oraz Szczełkowo-14 (ros. Щелково-14)[2][3].
Obecnie pełna, oficjalna nazwa miejscowości brzmi: zamknięta jednostka administracyjno-terytorialna – Gwiezdne miasteczko w obwodzie moskiewskim (ros. закрытое административно-территориальное образование — Звёздный городок Московской области)[2].
W języku angielskim używa się określenia Zvyozdny gorodok lub potocznie Star City.
Lokalizacja
[edytuj | edytuj kod]Zwiozdnyj gorodok położony jest 25 km na północny wschód od centrum Moskwy, pomiędzy drogami wylotowymi o numerach M-7 i A-103, w pobliżu stacji kolejowej Ciołkowskaja. Dwa kilometry od granic miasteczka znajduje się wojskowe lotnisko Czkałowskij (ros. Чкаловский), połączone z miasteczkiem drogą dojazdową[4].
Zwiozdnyj gorodok sąsiaduje z miejscowościami: Aniskinskoje, Leonicha i Orłowka.
Teren wyznaczony przez granice miasteczka Zwiozdnyj gorodok tworzy gminę. Jej oficjalna nazwa brzmi: zamknięta jednostka administracyjno-terytorialna okręgu miejskiego Zwiozdnyj gorodok obwodu moskiewskiego (ros. закрытое административно-территориальное образование городской округ Звёздный городок Московской области)[5][6].
Powierzchnia gminy do 2010 roku wynosiła 310 hektarów, w 2011 roku zwiększyła się do 317,8 hektara[7].
Sytuacja prawna
[edytuj | edytuj kod].jpg)
Na podstawie dekretu prezydenta Federacji Rosyjskiej Dmitrija Miedwiediewa z dnia 19 stycznia 2009 roku w celu zapewnienia bezpieczeństwa Centrum Wyszkolenia Kosmonautów im. J. Gagarina Zwiozdnyj gorodok ustanowiono miastem zamkniętym[2].
Przeloty samolotów, wjazdy do miejscowości oraz stały pobyt obywateli podlegają kontroli i ograniczeniom, właściwym dla innych tego typu miejscowości[2].
Zarazem Zwiozdnyj gorodok jest dostępny dla turystów, którzy mogą wjeżdżać na teren miejscowości i zwiedzać przeznaczone do tego obiekty. Zgodnie z obowiązującymi w Federacji Rosyjskiej przepisami prawa turyści przekraczający granicę zamkniętego miasta muszą posiadać przepustkę[3][8].
Historia
[edytuj | edytuj kod]Budowę Centrum Wyszkolenia Kosmonautów rozpoczęto na podstawie rozkazu Naczelnego Dowództwa Sił Powietrznych z dnia 11 stycznia 1960 roku[9]. Obok obiektów szkoleniowych powstało zaplecze socjalne, w tym: domy, szkoły, sklepy i przedszkola, aby kosmonauci mogli sprowadzić się tu z rodzinami.
Pierwotnie w Centrum pracowało 90 wojskowych i 99 pracowników cywilnych. W 1960 roku na potrzeby szkoleń oddelegowano 70. pułk lotnictwa, stacjonujący na pobliskim lotnisku wojskowym Czkałowskij[9].
30 kwietnia 1968 roku Centrum wyszkolenia otrzymało imię Jurija Gagarina[9].
Wraz z jego rozwojem miejscowość Zwiozdnyj gorodok powiększała się o nowe budynki i obiekty. W czasach zimnej wojny nie figurowała na oficjalnych mapach z uwagi na strategiczne znaczenie wojskowe. Po raz pierwszy znalazła się na mapach z lat dziewięćdziesiątych, powstałych po rozpadzie Związku Radzieckiego[10].
W 2009 roku Centrum Szkolenia Kosmonautów stało się własnością Roskosmosu (uprzednio infrastruktura należała do Ministerstwa Obrony)[9].
Atrakcje i obiekty
[edytuj | edytuj kod]
.jpg)
Do najważniejszych obiektów i atrakcji turystycznych miejscowości Zwiozdnyj gorodok należą:
Centrum Wyszkolenia Kosmonautów im. J. Gagarina, należące do agencji kosmicznej Roskosmos. Niektóre obiekty Centrum są otwarte dla turystów. Odbywają się tu prelekcje, pokazy i konferencje.
Muzeum Centrum Wyszkolenia Kosmonautów im. Jurija Gagarina – zlokalizowane w budynkach Centrum Wyszkolenia Kosmonautów[11]. Zostało otwarte 6 listopada 1967 roku. Pierwszym przewodnikiem po obiekcie (w dniu otwarcia) był Jurij Gagarin. Muzeum co roku odwiedza ponad 2,5 miliona turystów[12].
Pomnik Jurija Gagarina – odsłonięty w 1971 roku, w dziesiątą rocznicę pierwszego załogowego lotu w kosmos. Znajduje się na placu Gagarina, w centrum miasta, naprzeciwko domu, w którym mieszkał Gagarin. W tym miejscu odbywają się uroczystości powitania kosmonautów, wracających z misji w kosmosie. Pomnik został zmieniony na prośbę Walentyny, żony Jurija Gagarina, która poprosiła o umieszczenie w dłoni kosmonauty kwiatu rumianku[13].
Cerkiew Przemienienia Pańskiego – otwarta 4 sierpnia 2008 roku. Cerkiew została zbudowana z drewna, mierzy 39 metrów wysokości. W świątyni znajdują się tablice pamiątkowe z nazwiskami kosmonautów. Budowla została zaprojektowana w taki sposób, aby jej bryła przypominała kształt rakiety kosmicznej[13].
Aleja Bohaterów – ulica poświęcona kosmonautom, wiodąca do pomnika Gagarina, na której odbywają się uroczystości państwowe, związane z astronautyką[13].
Gwiezdne jezioro – teren rekreacyjny, w pobliżu Cerkwi Przemienienia Pańskiego.
Las Zwycięstwa – teren rekreacyjny, powstały w 1985 roku[14].
W Zwiozdnym gorodoku znajduje się pomnik psa Łajki, pierwszego stworzenia wystrzelonego na orbitę okołoziemską w satelicie Sputnik 2 w 1957 r.
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]- Centrum Wyszkolenia Kosmonautów im. J. Gagarina
- Cerkiew Przemienienia Pańskiego w Zwiozdnym gorodoku
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ ГРАМОТА.РУ – справочно-информационный интернет-портал «Русский язык» | Словари | Проверка слова [online], gramota.ru [dostęp 2020-10-26].
- ↑ a b c d Указ Президента Российской Федерации от 19.01.2009 г. № 68 [online], Президент России [dostęp 2020-10-26] (ros.).
- ↑ a b Звездный городок: информация и фото, где находится Звездный городок [online], Тонкости туризма [dostęp 2020-10-26] (ros.).
- ↑ Звездный городок на карте Московской области, справочная информация,транспорт,cписок улиц,инфраструктура [online], www.moscowmap.ru [dostęp 2020-10-26].
- ↑ Устав Закрытого административно-территориального образования городской округ Звездный городок Московской области (утв. решением Совета депутатов городского округа Звездный городок Московской области от 13.11.2018 N 680) (с изменениями и дополнениями) | ГАРАНТ [online], base.garant.ru [dostęp 2020-10-26].
- ↑ Основные документы ЗАТО Звёздный городок Московской области | Единый сайт органов местного самоуправления ЗАТО Городского Округа Звездный городок [online], zato-zvezdny.ru [dostęp 2020-10-26].
- ↑ Результат запроса [online], rosstat.gov.ru [dostęp 2020-10-26].
- ↑ Звездный городок в Подмосковье: 10 интересных фактов [online], riamo.ru [dostęp 2020-10-26].
- ↑ a b c d История города | Единый сайт органов местного самоуправления ЗАТО Городского Округа Звездный городок [online], zato-zvezdny.ru [dostęp 2020-10-26].
- ↑ Через тернии к звездам (Звездный городок) - Туры в Подмосковье [online], magput.ru [dostęp 2020-10-26] (ros.).
- ↑ Музей космонавтики им. Ю.А. Гагарина, Звездный Городок: лучшие советы перед посещением [online], Tripadvisor [dostęp 2020-10-26] (ros.).
- ↑ Центр подготовки космонавтов им. Ю.А.Гагарина. Официальный Web-сайт [online], www.gctc.ru [dostęp 2020-10-26] (ros.).
- ↑ a b c Экскурсии в Звездный Городок в Московской области [online], zvezdniygorodok.ru [dostęp 2020-10-26].
- ↑ r i inni, Звёздный городок. Каких не берут в космонавты? [online], varandej.livejournal.com [dostęp 2020-10-26] (pol.).
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Oficjalna strona Zwiozdnego gorodoku (ros.)
- Oficjalna strona Centrum Wyszkolenia Kosmonautów im. J. Gagarina (GCTC) (ros.)
- Zdjęcia najważniejszych obiektów z opisem (ros.)
- Wirtualne wycieczki po Centrum Wyszkolenia Kosmonautów im. Jurija Gagarina
- Zdjęcia z Muzeum Centrum Wyszkolenia Kosmonautów im. Jurija Gagarina