Związek Inwalidów Wojennych Rzeczypospolitej Polskiej
52°14′03″N 21°01′15″E/52,234056 21,020694
| |
| Państwo | |
|---|---|
| Siedziba |
ul. Foksal 16, 00-372 Warszawa |
| Data założenia |
1919 |
| Rodzaj stowarzyszenia | |
| Zasięg |
Rzeczpospolita Polska |
| Prezes |
Elżbieta Kazubska |
| Nr KRS | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa mazowieckiego  | |
Położenie na mapie Warszawy  | |
| 52°14′03″N 21°01′15″E/52,234056 21,020694
| |
| Strona internetowa | |
Związek Inwalidów Wojennych Rzeczypospolitej Polskiej – stowarzyszenie kombatanckie posiadające osobowość prawną.
Związek jest kontynuatorem tradycji założonego w 1919 roku Związku Inwalidów Wojennych Rzeczypospolitej Polskiej. Jego dewizą jest: Bóg, Honor i Ojczyzna[1]. Jest najstarszą polską organizacją kombatancką, a także jednym z trzech najdłużej istniejących ogólnokrajowych stowarzyszeń społecznych. Równocześnie należy do pięciu najstarszych na świecie organizacji grupujących weteranów wojen[2].
Członkiem związku może zostać każdy posiadający status inwalidy wojennego i wojskowego[a], a także osoby represjonowane, ustawowo korzystające z uprawnień inwalidów wojennych oraz rencistów wojskowych[b].
Geneza związku
[edytuj | edytuj kod]Problemem inwalidów wojennych w Polsce władze państwowe zajmowały się od zarania odzyskania niepodległości. Zaczęto też samorzutnie organizować się w samopomocowy ruch związkowy.
Na obszarze zaboru pruskiego pierwsze otwarte, zorganizowane wystąpienie inwalidów wojennych miało miejsce 2 grudnia 1918 roku, na wiecu w Poznaniu. Pierwszy regionalny zjazd organizacji inwalidów wojennych odbył się 7 grudnia 1918 roku[3].
W zaborze austriackim w Krakowie już od 1917 roku istniał Związek Inwalidów Wojennych[3].
Na terenie byłej Kongresówki działał Centralny Związek Inwalidów Wojennych w Warszawie[3]. W dniach 12–17 kwietnia 1919 roku odbył się w Warszawie wspólny zjazd delegatów wyłonionych w:
- Związku Inwalidów Wojennych RP z Wielkopolski,
- Centralnym Związku Inwalidów Wojennych RP z siedzibą w Warszawie,
- Związku Inwalidów Wojennych z siedzibą w Krakowie, działającym na terenie zaboru austriackiego,
- z innych, mniejszych ugrupowań.
Na zjeździe jednogłośnie postanowiono powołać jeden wspólny Związek Inwalidów Wojennych RP z siedzibą w Warszawie[3].
Cele związku
[edytuj | edytuj kod]- Obrona nabytych uprawnień inwalidów wojennych i wojskowych oraz członków ich rodzin,
- reprezentowanie interesów inwalidów wojennych i wojskowych oraz członków Związku wobec władz państwowych, samorządowych, administracji rządowej, organizacji społecznych itp.,
- popularyzowanie w społeczeństwie szczególnej rangi inwalidztwa wojennego i wojskowego powstałego w służbie Ojczyzny,
- działanie w celu zapewnienia członkom Związku społecznie uzasadnianych, zdrowych i godziwych warunków życia i egzystencji,
- usprawnianie różnych form opieki socjalnej i społecznej oraz rehabilitacji inwalidów.
Odznaczenia
[edytuj | edytuj kod]Odznaka Honorowa Związku Inwalidów Wojennych Rzeczypospolitej Polskiej
[edytuj | edytuj kod] Baretka |
Odznaka nadawana w dwóch stopniach: Krzyż Kawalerski i Komandoria[4][5].
Odznaczenie otrzymali m.in.:
- Karol Wojtyła, papież[6]
- Stanisław Gawłowski, wiceminister[7]
- Jerzy Woźniak, wiceminister[8]
- Mirosław Michalski, prof. ChAT
- Norbert Wójtowicz, historyk
- Tomasz Mathea, admirał
- Krzysztof Teryfter, kontradmirał
- Wiesław Barnat, prof. WAT
- Mirosław Różański, generał
- Jan Dachowski, działacz społeczny i sportowy
- Rajmund Andrzejczak, generał
- Piotr Mankiewicz, kombatant
Krzyż 95 lat Związku Inwalidów Wojennych RP
[edytuj | edytuj kod] Baretka | |
| Ustanowiono |
2014 |
|---|---|
Odznaczenie nadawane od 2014 przez Prezydium Zarządu Głównego ZIW RP w uznaniu szczególnych zasług dla Związku i jego członków.
Odznaczeni zostali m.in.:
- Bogusław Karakula, burmistrz Sokołowa Podlaskiego[9]
- Ryszard Wilczyński, wojewoda opolski[10]
- Maciej Kobyliński, prezydent Słupska[11]
- Rafał Dutkiewicz, prezydent Wrocławia
- Krzysztof Matyjaszczyk, prezydent Częstochowy[12]
- Mirosław Pobłocki, prezydent Tczewa[13]
- Piotr Głowski, prezydent Piły[14]
- Cezary Przybylski, marszałek dolnośląski[15]
- Michał Zaleski, prezydent Torunia[16]
Uwagi
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Statut §1 pkt 3.
- ↑ Maria Czech-Sobczak: Wszystkie drogi wiodły do Szczecina. s. 24.
- ↑ a b c d Tadeusz Zwilnian-Grabowski: Ocaleni w pamięci. s. 15.
- ↑ Ordery i Odznaczenia nadawane w III Rzeczpospolitej Polskiej (od 1990 r.). asnieg.klub.chip.pl. [dostęp 2016-03-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-01-15)].
- ↑ Tablica 119a: Odznaki weteranów. asnieg.klub.chip.pl. [dostęp 2016-03-28].
- ↑ W nieustannej trosce o polską diasporę. Studia historyczne i politologiczne. Gorzów Wielkopolski: Stow. Nauk. „Polska w Świecie”, 2012, s. 128.
- ↑ Odznaka Honorowa "Za zasługi dla Związku Inwalidów Wojennych Rzeczypospolitej Polskiej". stanislawgawlowski.pl. [dostęp 2016-03-28].
- ↑ Ostatnie pożegnanie śp. płk. Jerzego Woźniaka – Wrocław, 20 kwietnia 2012. ipn.gov.pl. [dostęp 2016-03-28].
- ↑ Złoty Krzyż Związku Inwalidów Wojennych RP dla Burmistrza Miasta. sokolowpodl24.pl. [dostęp 2016-03-28].
- ↑ Uroczystość w 95 rocznicę powstania Związku Inwalidów Wojennych Rzeczypospolitej Polskiej. opole.uw.gov.pl, 2014-04-10. [dostęp 2014-05-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-05-17)].
- ↑ Związek Inwalidów Wojennych RP – wyróżnienia za zasługi. slupsk.eu. [dostęp 2016-03-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-04-13)].
- ↑ Związek Inwalidów Wojennych RP wręczył odznaczenia. czestochowa.naszemiasto.pl. [dostęp 2016-03-28].
- ↑ 95 lat Związku Inwalidów Wojennych RP. wrotatczewa.pl. [dostęp 2016-03-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-04-09)].
- ↑ Jubileusz Związku Inwalidów Wojennych RP w Pile i Północnej Wielkopolsce. pila.pl. [dostęp 2016-03-28].
- ↑ 95 lat Związku Inwalidów Wojennych RP i Dzień Weterana. dolnyslask.pl. [dostęp 2016-03-28].
- ↑ Świadkowie wojny. torun.pl. [dostęp 2016-03-28].
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Adam Dobroński: Związek Inwalidów Wojennych RP. Warszawa: Oficyna Wydawnicza Rytm, 2009. ISBN 978-83-7399-332-7.
- Tadeusz Zwilnian-Grabowski: Ocaleni w pamięci. Szczecin: Wydawnictwo Foka, 2003. ISBN 83-87147-96-6.
- Maria Czech-Sobczak, Władysław Kuruś-Brzeziński: Wszystkie drogi wiodły do Szczecina. Szczecin: Książnica Pomorska, 2001. ISBN 83-87879-23-1.
- Statut Związku Inwalidów Wojennych Rzeczypospolitej Polskiej. Warszawa 1999
- Strona internetowa Zarządu Głównego Związku Inwalidów Wojennych RP
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Strona internetowa Zarządu Okręgowego w Krakowie. ziw.krakow.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-07-25)].