Zmarzła Przełączka Wyżnia
 Zmarzła Przełęcz, Zmarzłe Czuby, Zmarzła Przełączka Wyżnia i Mały Kozi Wierch | |
| Państwo | |
|---|---|
| Pasmo | |
| Sąsiednie szczyty | |
Położenie na mapie Tatr  | |
Położenie na mapie Karpat  | |
 49°13′07,4″N 20°01′15,9″E/49,218722 20,021083
| |
Zmarzła Przełączka Wyżnia (niem. Obere Ödkarscharte, słow. Vyšné zmrzlé sedlo, węg. Felső-Fagyottavi-csorba[1]) – głęboko wcięta, wąska przełęcz w długiej wschodniej grani Świnicy w polskich Tatrach Wysokich, oddzielająca główny wierzchołek Małego Koziego Wierchu od znajdujących się w jego wschodniej grani Zmarzłych Czub. Granią przez przełęcz poprowadzony jest szlak Orlej Perci. Z przełęczy do Kotła Zmarzłego Stawu Gąsienicowego schodzi głęboki żleb Honoratka[2], dawniej zwany Żydowskim Żlebem i jeszcze dziś tak oznaczany na niektórych mapach[3]. Obie nazwy mają niejasną genezę, starsza może pochodzić od żydowskiego turysty, Kurta Langfeldesa, który zginął w tym miejscu w 1925 r.[4] Pierwsze odnotowane wejścia:
- granią – ks. Walenty Gadowski z osobami towarzyszącymi – ok. 1902 r., podczas wejścia na Mały Kozi Wierch z Dolinki Pustej na siodło pomiędzy Zmarzłymi Czubami, przez zachodni wierzchołek Zmarzłych Czub, Zmarzłą Przełączką Wyżnią na Mały Kozi Wierch,
- podejście od strony północnej, żlebem – Stanisław Krystyn Zaremba 20 września 1927 r.; wcześniej żlebem podeszli do ok. 2/3 wysokości Stanisław Kowenicki, Mieczysław Szczuka 10 lipca 1925 r. podczas prowadzonej akcji ratunkowej po zgłoszeniu zaginięcia turysty[5].
Strome zejście z Małego Koziego Wierchu do wcięcia Zmarzłej Przełączki Wyżniej ubezpieczone jest łańcuchami. Na przełęczy tej szlak Orlej Perci ponad żlebem Honoratka przewija się na stronę północną i trawersuje północne ściany Zmarzłych Czub półką nad Kotłem Zmarzłego Stawu. Przejście to ubezpieczone jest łańcuchami na długich kotwach i klamrami[6]. Często aż do późnego lata zalega tutaj śnieg[7]. Do 2012 r. miało tu miejsce 6 wypadków śmiertelnych[6].
Szlaki turystyczne
[edytuj | edytuj kod]
– przez przełęcz przebiega znakowana czerwono Orla Perć z przełęczy Zawrat na Krzyżne (na odcinku Zawrat – Kozi Wierch od lipca 2007 r. ruch odbywa się wyłącznie w kierunku wschodnim z Zawratu w kierunku Koziego Wierchu). Czas przejścia z Zawratu na Kozi Wierch: 2:50 h[8]
-
Zejście do Zmarzłej Przełączki -
Szlak Orlej Perci w Zmarzłej Przełączce -
Przejście ponad żlebem Honoratka -
Przełęcz zimą
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Tatry Wysokie. Czterojęzyczny słownik nazw geograficznych [online] [dostęp 2019-01-04] [zarchiwizowane z adresu 2006-09-24].
- ↑ Jarosław Januszewski, Grzegorz Głazek, Witold Fedorowicz-Jackowski, Tatry i Podtatrze, atlas satelitarny 1:15 000, Warszawa: GEOSYSTEMS Polska Sp. z o.o., 2005, ISBN 83-909352-2-8.
- ↑ Tatry Polskie. Mapa turystyczna 1:20 000, Piwniczna: Agencja Wydawnictwo „WiT” S.c., 2009, ISBN 83-89580-00-4.
- ↑ Gropa.pl. Nazewnictwo: Żydowski Żleb [online] [dostęp 2012-01-08] [zarchiwizowane z adresu 2016-03-06].
- ↑ Paryski, Tatry Wysokie. Przewodnik taternicki. Część II. Zawrat – Żółta Turnia, Warszawa: Sport i Turystyka, 1951.
- ↑ a b Dariusz Dyląg, Orla Perć: przewodnik wysokogórski, Pruszków: Oficyna Wydawnicza „Rewasz”, 2006, ISBN 83-89188-50-3.
- ↑ Józef Nyka, Tatry Polskie. Przewodnik, wyd. 13, Latchorzew: Wydawnictwo Trawers, 2003, ISBN 83-915859-1-3.
- ↑ Tatry. Zakopane i okolice. Mapa w skali 1:27 000, Warszawa: ExpressMap Polska, 2005, ISBN 83-88112-35-X.