Przejdź do zawartości

Zenon Romańczuk

Dodaj linki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Zenon Romańczuk
Zofia, Zerwisz
Ilustracja
kapitan saperów kapitan saperów
Data i miejsce urodzenia

23 sierpnia 1890
Berdyczów

Data i miejsce śmierci

1940
Charków

Przebieg służby
Lata służby

1914–1921, 1924–1938 i 1939–1940

Siły zbrojne

Armia Imperium Rosyjskiego
Wojsko Polskie

Formacja

Polska Organizacja Wojskowa

Jednostki

Składnica Saperska Nr 5

Stanowiska

zarządca składnicy

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa
wojna polsko-bolszewicka
II wojna światowa
kampania wrześniowa

Odznaczenia
Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari Krzyż Niepodległości Krzyż Walecznych (1920–1941, dwukrotnie) Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921 Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości Medal Pamiątkowy Jubileuszowy 10 Rocznicy Wojny Niepodległościowej

Zenon Romańczuk, ps. „Zofia”, „Zerwisz”[1] (ur. 23 sierpnia[a] 1890 w Berdyczowie, zm. wiosną 1940 w Charkowie) – kapitan saperów Wojska Polskiego, działacz niepodległościowy, kawaler Orderu Virtuti Militari, ofiara zbrodni katyńskiej.

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Urodził się 23 sierpnia 1890 w Berdyczowie, ówczesnym mieście powiatowym guberni kijowskiej, w rodzinie Józefa i Ludwiki z Majewskich[2][1][5][7]. W latach 1900–1906 uczęszczał do 2. Gimnazjum w Żytomierzu, w latach 1907-1909 do c. k. I. Wyższej Szkoły Realnej we Lwowie, a od 1909 do c. k. Szkoły Realnej w Krośnie, gdzie w 1912 zdał egzamin dojrzałości[8][9]. Od 1 listopada 1912 do 20 grudnia 1913 w czasie studiów na Szkoły Politechnicznej we Lwowie był członkiem Związku Strzeleckiego[10]. W 1914 pracował w elektrowni w Żytomierzu jako praktykant[8].

4 września 1914, po wybuchu I wojny światowej, wcielony do armii rosyjskiej[11]. 28 sierpnia 1915, po ukończeniu szkołę oficerskiej w Kijowie, został mianowany chorążym (praporszczykiem)[8]. 14 maja 1916 awansował na podporucznika, a 17 listopada tego roku na porucznika[8]. W 1916 został ranny. Służbę w armii rosyjskiej zakończył 28 grudnia 1917[11].

Od 25 marca do 1 listopada 1918 działał w Polskiej Organizacji Wojskowej w Kijowie[11]. 27 stycznia 1919 wstąpił do WP, przydzielony do 1 kompanii 1 pułku piechoty Legionów. Brał udział w wojnie z bolszewikami. 30 lipca 1920 pod Demidówką nad Styrem został ranny w bitwie pod Brodami i Beresteczkiem[2].

W latach 1921–1922 kontynuował studia na Wydziale Budowy Maszyn Politechniki Lwowskiej[8]. W latach 1922–1924 odbył praktykę w batalionie elektrotechnicznym oraz pracował w Oddziale II Sztabu Dowództwa Okręgu Korpusu Nr III na granicy litewskiej, a także kierował robotami budowlanymi w Brześciu, Prużanie i Kobryniu[8]. 8 stycznia 1924 został zatwierdzony w stopniu kapitana ze starszeństwem z 1 czerwca 1919 i 1562. lokatą w korpusie oficerów rezerwy piechoty[12][13]. Posiadał przydział w rezerwie do 28 pułku piechoty w Łodzi[14][15]. 27 czerwca 1924 został powołany do czynnej służby. Objął stanowisko dowódcy kompanii i oficera materiałowego batalionu elektrotechnicznego w Nowym Dworze Mazowieckim[16]. W listopadzie 1928 został przeniesiony macierzyście do kadry oficerów saperów z równoczesnym przeniesieniem służbowym do Departamentu Inżynierii Ministerstwa Spraw Wojskowych na stanowisko referenta[17]. Od 1929 w Wojskowym Zakładzie Zaopatrzenia Inżynieryjnego, a następnie w 3 batalionie saperów w Wilnie[18]. W kwietniu 1933 został przeniesiony do Komendy Miasta Wilno[19] na stanowisko referenta administracji koszar[20]. W grudniu 1934 został przeniesiony do Pomocniczej Składnicy Inżynierii w Krakowie na stanowisko zarządcy[21]. Po reorganizacji zajmował stanowisko zarządcy Składnicy Saperskiej Nr 5 w Krakowie[22]. Z dniem 31 grudnia 1938 został przeniesiony w stan spoczynku[22]. Mieszkał w Krakowie przy ul. Kamiennej 45, a później przy ul. Żuławskiego 16 m. 11[1].

We wrześniu 1939, po agresji ZSRR na Polskę, dostał się do niewoli sowieckiej i przebywał w obozie w Starobielsku[5]. Wiosną 1940 został zamordowany przez funkcjonariuszy NKWD w Charkowie i pogrzebany w bezimiennej, zbiorowej mogile w Piatichatkach[5], gdzie od 17 czerwca 2000 mieści się oficjalnie Cmentarz Ofiar Totalitaryzmu w Charkowie[23]. Figuruje na Liście Starobielskiej NKWD, pod poz. 2795[5].

Zenon Romańczuk był żonaty, miał syna Tadeusza Lecha (ur. 16 października 1924) i córkę Elżbietę Teresę (ur. 19 października 1927)[20].

5 października 2007 minister obrony narodowej Aleksander Szczygło – decyzją nr 439/MON[24] – mianował go pośmiertnie na stopień majora[25][26]. Awans został ogłoszony 9 listopada 2007 w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”[27][28][29].

Ordery i odznaczenia

[edytuj | edytuj kod]

Zobacz też

[edytuj | edytuj kod]

Uwagi

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ Zenon Romańczuk podawał jako datę urodzenia 23 sierpnia 1890 według kalendarza juliańskiego[2], natomiast w ewidencji Wojska Polskiego figurował jako urodzony 4 września 1890[3][4][5][6].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ a b c d Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2022-12-14]..
  2. ↑ a b c d Kolekcja ↓, 1.
  3. ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 597.
  4. ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 252.
  5. ↑ a b c d e Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. 452.
  6. ↑ Sprawozdanie 1912 ↓, s. 55.
  7. ↑ Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2022-12-14]..
  8. ↑ a b c d e f Kolekcja ↓, 4.
  9. ↑ Sprawozdanie 1912 ↓, s. 55, 57.
  10. ↑ Kolekcja ↓, 3, 4.
  11. ↑ a b c d e f g h Kolekcja ↓, 3.
  12. ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 484.
  13. ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 424.
  14. ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 207.
  15. ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 192.
  16. ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 580, 597.
  17. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 5 listopada 1928 roku, s. 353.
  18. ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 252, 751.
  19. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 5 z 11 kwietnia 1933 roku, s. 86.
  20. ↑ a b Kolekcja ↓, 2.
  21. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 22 grudnia 1934 roku, s. 266.
  22. ↑ a b Kolekcja ↓, 8.
  23. ↑ Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. LXXIV.
  24. ↑ Zbrodnia katyńska, miedzy prawdą i kłamstwem [online], edukacja.ipn.gov.pl, 2008, s. 215 [dostęp 2024-09-17] (pol.).
  25. ↑ Lista osób zamordowanych w Katyniu, Charkowie, Twerze i Miednoje mianowanych pośmiertnie na kolejne stopnie. [online], web.archive.org, s. 54 [dostęp 2024-10-07] [zarchiwizowane z adresu 2016-03-27] (pol.).
  26. ↑ Decyzja Nr 439/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 5 października 2007 w sprawie mianowania oficerów Wojska Polskiego zamordowanych w Katyniu, Charkowie i Twerze na kolejne stopnie oficerskie. Decyzja nie została ogłoszona w Dzienniku Urzędowym MON.
  27. ↑ Prezydent RP wziął udział w uroczystościach „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów” [online], prezydent.pl [dostęp 2024-08-26] (pol.).
  28. ↑ Harmonogram odczytywania nazwisk osób zamordowanych w Katyniu, Charkowie, Twerze i Miednoje mianowanych pośmiertnie na kolejne stopnie [online], policja.pl, s. 1-4 [dostęp 2024-08-28] (pol.).
  29. ↑ „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”. Portal polskiej Policji. [dostęp 2023-09-15].
  30. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 8 z 26 lutego 1921, s. 340.
  31. ↑ Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2022-12-14]..
  32. ↑ M.P. z 1938 r. nr 177, poz. 323.
  33. ↑ Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2022-12-14]..
  34. ↑ Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2022-12-14]..
  35. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 12 z 6 sierpnia 1929, s. 241.

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Zenon_Romańczuk&oldid=74913636”