Zbigniew Grabowski (chemik)
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Profesor nauk chemicznych | |
| Specjalność: chemia fizyczna, fotochemia | |
| Profesura |
1965 |
| Polska Akademia Nauk | |
| Status |
członek rzeczywisty |
| Doktor honoris causa Université de Fribourg, Szwajcaria – 1993 | |
| Praca naukowa | |
| Instytut | |
| Odznaczenia | |
 
| |
Zbigniew Ryszard Grabowski, pierw. Ryszard Abrahamer (ur. 11 czerwca 1927 w Krakowie, zm. 28 stycznia 2017 w Warszawie[1])[2] – polski chemik, od 1965 roku profesor w Instytucie Chemii Fizycznej PAN. Członek rzeczywisty Polskiej Akademii Nauk[3], honorowy członek Polskiego Towarzystwa Chemicznego (od 1987), Towarzystwa Naukowego Warszawskiego (od 1982) i Niemieckiej Akademii Przyrodników w Halle (od 1977).
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Pochodził ze zasymilowanej rodziny żydowskiej. Jego matką była rzeźbiarka, jedna z pierwszych studentek na ASP w Krakowie Roma Szereszewska (od 1942 jako Joanna Grabowska). W latach 1939–1941 mieszkał we Lwowie, po agresji Niemiec na ZSRR ukrywał się w Generalnym Gubernatorstwie. Wstąpił do AK i jako jej żołnierz walczył w powstaniu warszawskim[4].
W 1953 poślubił chemiczkę Annę z domu Sławińską. Jego żona – profesorka chemii, autorka wielu publikacji z dziedziny chemii fizycznej, pracowała na Uniwersytecie Warszawskim, a przez większą część życia w Polskiej Akademii Nauk[5].
Prowadził badania w zakresie fotochemii, luminescencji, kinetyki chemicznej i spektroskopii.
W 1994 został laureatem Nagrody Fundacji na rzecz Nauki Polskiej za opracowanie nowych metod generowania cząsteczek w stanach charakteryzujących się silnym przemieszczeniem ładunku elektrycznego. Był również laureatem Nagrody Sekretarza Naukowego PAN (1973, 1975, 1979) oraz Nagrody Fundacji Alfreda Jurzykowskiego (1992).
Jest pochowany na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach (kwatera A32-3-13)[6].
Jego synem jest historyk Jan Grabowski[7].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Zbigniew Ryszard Grabowski. Nekrologi, Wyborcza.pl. [dostęp 2017-01-30].
- ↑ Grabowski Zbigniew Ryszard, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2021-11-26].
- ↑ GRABOWSKI, Zbigniew Ryszard [online], Polska Akademia Nauk - Członkowie PAN [dostęp 2023-02-01] (pol.).
- ↑ Zmarł prof. Zbigniew R. Grabowski. Bolesna strata w czasach, gdy kłamstwo to „równoprawna narracja” [online], wyborcza.pl, 21 lutego 2017 [dostęp 2017-02-21].
- ↑ Zbigniew Ryszard Grabowski, W skorodowanym zwierciadle pamięci, Warszawa 2018, ISBN 978-83-65254-71-9.
- ↑ Wyszukiwarka cmentarna – Warszawskie cmentarze. cmentarzekomunalne.com.pl. [dostęp 2019-11-18].
- ↑ Mirosław Maciorowski, Historyk na wojnie, czyli dlaczego prof. Jan Grabowski wywołuje furię nacjonalistów [online], Ale Historia, wyborcza.pl, 22 kwietnia 2021 [dostęp 2023-06-01].
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Prof. zw. dr czł. rzecz. PAN Zbigniew Ryszard Grabowski, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI PIB) [dostęp 2007-08-13].
- Grabowski, Zbigniew Ryszard. Polska Akademia Nauk. [dostęp 2013-02-04].
- Archiwum Historii Mówionej - Zbigniew Grabowski [online], www.1944.pl [dostęp 2023-06-01] (pol.).
- Polscy chemicy
- Członkowie rzeczywiści PAN
- Pracownicy instytutów naukowych PAN
- Polscy doktorzy honoris causa uczelni w Szwajcarii
- Nagrodzeni Medalem Jędrzeja Śniadeckiego
- Laureaci Nagrody Fundacji na rzecz Nauki Polskiej – nauki ścisłe
- Odznaczeni Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski
- Odznaczeni Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski
- Pochowani na Powązkach-Cmentarzu Wojskowym w Warszawie
- Polacy pochodzenia żydowskiego
- Powstańcy warszawscy
- Ocalali z Zagłady Żydów
- Ludzie urodzeni w Krakowie
- Urodzeni w 1927
- Zmarli w 2017
- Członkowie Towarzystwa Naukowego Warszawskiego