Zbigniew Żabski
| |
| Data urodzenia |
1906 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
23 października 1993 |
| Zawód, zajęcie |
pilot, inżynier |
Zbigniew Żabski (ur. 1906, zm. 23 października 1993 w Montrealu) – polski inżynier, pilot szybowcowy i doświadczalny. Posiadał srebrną Odznakę Szybowcową (nr 182 na świecie i nr 4 w Polsce).
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Ukończył studia na Politechnice Lwowskiej z tytułem inżyniera. Był członkiem Aeroklubu Lwowskiego, gdzie uzyskał uprawnienia pilota szybowcowego[1].
3 sierpnia 1933 roku w szkole szybowcowej Aeroklubu Lwowskiego w Czerwonym Kamieniu oblatał prototyp szybowca konstrukcji inż. Wacława Czerwińskiego CWJ bis Skaut. 29 marca 1934 roku, na lotnisku w Skniłowie uczestniczył w pierwszych lotach szybowca konstrukcji inż. Michała Blaichera B-1. Jesienią 1936 roku, na tym samym lotnisku, oblatał motoszybowiec skonstruowany w Instytucie Techniki Szybownictwa i Motoszybownictwa ITS-8, a 18 maja 1938 roku jego wersję wyczynową oznaczoną jako ITS-8W[1].
Jako pilot szybowcowy startował trzykrotnie w zawodach szybowcowych. Jesienią 1935 roku wystartował w III Krajowych Zawodach Szybowcowych w Ustjanowej, gdzie wyróżnił się uzyskując najlepszą sumę przelotów – 319 km[2] i najwyższą wysokość lotu – 2640 metrów[3]. W 1936 roku wziął udział w IV Krajowych Zawodach Szybowcowych w Ustjanowej, gdzie zajął pierwsze miejsce na szybowcu SG-3 bis[4]. W lipcu 1937 roku, jako członek reprezentacji Polski, wystartował na szybowcu CW-5 bis/35 w szybowcowych mistrzostwach świata w Rhön na górze Wasserkruppe, podczas których zajął ósme miejsce w klasyfikacji generalnej[5]. Podczas tych zawodów otrzymał nagrodę ufundowaną przez Hermann Göringa[6] za najwyższą wysokość (3295 m nad poziom morza)[7]. Ustanowił dwa szybowcowe rekordy Polski: przewyższenie 2540 m i w przelocie docelowym[8][1].
W sierpniu 1937 roku wystartował na szybowcu PWS-101 w V Zawodach Szybowcowych w Inowrocławiu, gdzie zajął drugie miejsce[9].
18 maja 1939 roku na lotnisku w Skniłowie oblatał prototyp szybowca PWS-102 Rekin[1].
Po wybuchu II wojny światowej został ewakuowany do Francji, gdzie pracował w firmie Oleander produkującej podwozia i instalacje hydrauliczne do samolotów[10]. Po upadku Francji ewakuował się z Marsylii do Tunezji, gdzie został aresztowany i do lutego 1941 roku przebywał w obozie El Kef. Następnie trafił do obozu karnego w Vernet i na budowę zapory wodnej w Pirenejach. Został uwolniony jesienią 1941 roku[11]. Za pośrednictwem konsulatu Stanów Zjednoczonych w Marsylii otrzymał wizę tranzytową przez Hiszpanię i Portugalię i w 1942 roku dotarł do Kanady[12]. Został zatrudniony w firmie Dowty Equipment of Canada zajmującej się produkcją podwozi i instalacji hydraulicznych do samolotów. W 1943 roku objął tam stanowisko głównego konstruktora[13].
Po zakończeniu II wojny światowej pozostał na emigracji w Kanadzie, zmarł 23 października 1993 roku w Montrealu. Został pochowany na tamtejszym cmentarzu[1].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d e Jędrzejewski 2014 ↓, s. 735.
- ↑ Po zawodach szybowcowych w Ustjanowej. „Polska Zbrojna”. 287, s. 3, 28 października 1935. Warszawa: Jan Sotomski. OCLC 1036641953.
- ↑ Pasowanie 9 rycerzy przestworzy. Zakończenie zawodów szybowcowych w Ustjanowej. „Polska Zbrojna”. 277, s. 6, 8 października 1935. Warszawa: Jan Sotomski. OCLC 1036641953.
- ↑ Zawody szybowcowe w Ustjanowej. „Lot i Obrona Przeciwlotniczo-Gazowa Polski”. 15/1936, s. 9–16, listopad 1935. Warszawa: Zarząd Główny L.O.P.P. OCLC 316509349.
- ↑ St. Piątkowski: Międzynarodowe zawody szybowcowe w Rhön. „Skrzydlata Polska”. 8/1937, s. 189-192, sierpień 1937. Warszawa: Liga Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej. ISSN 0137-866X. OCLC 839207783.
- ↑ Przegląd Lotniczy i 1'94 ↓, s. 6.
- ↑ I. Międzynarodowe zawody szybowcowe na Wasserkuppe. „Przegląd Lotniczy”. 10/1937, s. 1472, październik 1938. Warszawa: Liga Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej. OCLC 1036625413.
- ↑ Szydłowski 1986 ↓, s. 142.
- ↑ 5-te Krajowe Zawody Szybowcowe w Inowrocławiu. „Skrzydlata Polska”. 10/1937, s. 243-245, październik 1937. Warszawa: Liga Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej. ISSN 0137-866X. OCLC 839207783.
- ↑ Płoszajski 1993 ↓, s. 17.
- ↑ Płoszajski 1993 ↓, s. 27.
- ↑ Płoszajski 1993 ↓, s. 31.
- ↑ Płoszajski 1993 ↓, s. 146.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Jerzy Jędrzejewski: Polscy piloci doświadczalni. Warszawa: Wydawnictwa Naukowe Instytutu Lotnictwa, 2014. ISBN 978-83-63539-05-4. OCLC 883576680.
- Jerzy Płoszajski: Technicy lotnictwa polskiego na Zachodzie 1939-1946. Cz. 1. Londyn: Stowarzyszenie Techników Polskich w Wielkiej Brytanii, 1993. ISBN 0-9522473-0-5. OCLC 749530918.
- Henryk Szydłowski (red.): Polskie lotnictwo sportowe. Kraków: KAW, 1986. ISBN 83-03-01157-X. OCLC 803064028.
- prof. Wiesław Stępniewski. Zmarł Zbigniew Żabski. „Przegląd Lotniczy : dwumiesięcznik lotnictwa sportowego i amatorskiego”. 1'94, listopad-grudzień'93 styczeń-luty'94. Warszawa: Agencja Lotnicza Altair. ISSN 1231-2398. OCLC 68738007.