Zamieszki w Odessie
| prorosyjski separatyzm na Ukrainie | |||
 Spalony budynek związków zawodowych w Odessie pod koniec maja 2014 | |||
| Czas |
2 maja 2014 | ||
|---|---|---|---|
| Miejsce | |||
| Terytorium | |||
| Przyczyna |
wystąpienie działaczy rosyjskich i prorosyjskich | ||
| Wynik |
dom związków zawodowych i miasteczko namiotowe prorosyjskich aktywistów częściowo spalone | ||
| Strony konfliktu | |||
| |||
| Siły | |||
| |||
| Straty | |||
| |||
Położenie na mapie Odessy  | |||
Położenie na mapie Ukrainy  | |||
Położenie na mapie obwodu odeskiego  | |||
 46°27′56,5927″N 30°44′35,5205″E/46,465720 30,743200
| |||
Zamieszki w Odessie – wydarzenia, które miały miejsce w Odessie 2 maja 2014 roku jako pokłosie sytuacji na Ukrainie po rewolucji Euromajdanu.
Przebieg wydarzeń
[edytuj | edytuj kod]2 maja 2014 o godz. 14:00 w Odessie rozpoczął się pochód zwolenników jedności Ukrainy z udziałem kibiców Czornomorcia Odessa i Metalista Charków[2]. Jednocześnie aktywiści Antymajdanu zbierali się na Prospekcie Aleksandrowskim. Manifestacja Antymajdanu została zaatakowana o 14:40 przez mężczyznę o nieustalonej tożsamości, który strzelał z broni pneumatycznej[3]. Następnie demonstranci Antymajdanu zaatakowali kibiców. W czasie ataku użyto broni palnej[3]. W gwałtownych starciach ulicznych zginęły cztery osoby[4].
Wieczorem ukraińscy nacjonaliści i bojownicy Prawego Sektora obrzucali koktajlami Mołotowa namioty rozstawione przez działaczy Antymajdanu na Kulikowym Polu otaczającym budynek związków zawodowych w Odessie[3]. Od ognia i w rezultacie brutalnych pobić zginęło osiem osób[4]. Według relacji naocznych świadków milicja nie reagowała na te wydarzenia, choć stała tuż obok[3]. Po rozbiciu obozowiska na Kulikowym Polu demonstranci Antymajdanu wycofali się do budynku związku zawodowych, który został podpalony przez ukraińskich nacjonalistów. Spowodowało to wybuch pożaru, w którym 31 osób zginęło w płomieniach, a 11 zabiło się po skoku z okna na trzecim lub czwartym piętrze[4]. Straż pożarna dotarła na miejsce dopiero po pół godzinie od otrzymania zgłoszenia, pomimo że remiza znajduje się bardzo blisko obiektu[3]. Jak odnotowała „Grupa 2 Maja”, zajmująca się prowadzeniem niezależnego śledztwa w tej sprawie, strażacy i demonstranci proukraińscy ewakuowali osoby przebywające w płonącym budynku związków zawodowych. Część działaczy proukraińskich próbowała atakować oraz brutalnie przesłuchiwać ewakuowanych, ale milicjanci i reszta działaczy im przeszkodziła[5].
W trakcie walk na Prospekcie Aleksandrowskim, Kulikowym Polu i pożaru budynku związków zawodowych zginęło łącznie 48 osób, w tym 46 aktywistów Antymajdanu. 247 osób odniosło rany[6], aresztowano 123[6].
Następstwa
[edytuj | edytuj kod]W związku z wydarzeniami w Odessie w mieście wprowadzono trzydniową żałobę[7][8][9]. Następnie pełniący obowiązki prezydenta Ukrainy Ołeksandr Turczynow ogłosił dwudniową żałobę narodową ku pamięci ofiar starć w Odessie oraz operacji antyterrorystycznej w obwodzie donieckim[10].
Dzień do tragedii przed spalonym domem związków zawodowych w Odessie zebrali się zarówno zwolennicy jedności Ukrainy jak i separatyzmu. Dwutysięczny tłum skandował: „Odessa to rosyjskie miasto!”[11]. Doszło do mniejszych niepokojów i przepychanek między demonstrantami, tym razem jednak zgromadzone duże siły milicji nie dopuściły do rozlewu krwi[12]. 4 maja prorosyjscy demonstranci zaatakowali komisariat, staranowali bramę i wybili kamieniami okna, po czym otoczyli budynek, wobec czego dla uspokojenia tłumu milicjanci zdecydowali się wypuścić 67 aresztowanych[13]. W innym miejscu w mieście zwolennicy federalizacji zaatakowali reportera ukraińskiego kanału informacyjnego Piatyj kanał[14]. Z kolei kilkaset osób popierających Euromajdan przeszło na miejsce pożaru, podniosło ukraińską flagę i uczciło ofiary minutą ciszy[15]. Później w mieście nie dochodziło już do prorosyjskich wystąpień na dużą skalę.
Według Służby Bezpieczeństwa Ukrainy, zamieszki w Odessie nadzorowały grupy dywersyjne z Rosji i finansowane przez ekipę obalonego w lutym prezydenta Wiktora Janukowycza[16].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b Rada Europy, Report on Investigations of Odesa Events [online], 4 listopada 2014 [dostęp 2022-04-24] (ang.).
- ↑ How did Odessa's fire happen?. BBC, 6.05.2014. [dostęp 2022-04-24]. (ang.).
- ↑ a b c d e Anna Pawłowska: 2 maja w Odessie zginęło 48 osób. Co naprawdę się wydarzyło? Dziennikarka szuka odpowiedzi. Gazeta.pl, 24.05.2014. [dostęp 2021-01-06].
- ↑ a b c Майская бойня: обновлённый список погибших, среди них несовершеннолетний. Tаймер. Новости Одессы, 14.05.2014. [dostęp 2021-01-06]. (ros.).
- ↑ Татьяна Герасимова, Группа 2 мая: Хронологія подій 2 травня 2014 в Одесі (українською мовою). Частина 2. [online], Группа 2 мая, 2015 [dostęp 2023-04-06] [zarchiwizowane z adresu 2016-06-24].
- ↑ a b Office of the United Nations High Commissionerfor Human Rights: Report on the human rights situation in Ukraine15 June 2014. [dostęp 2021-01-06]. (ang.).
- ↑ Walki w Słowiańsku. Nie żyje dwóch ukraińskich żołnierzy. tvn24.pl, 2014-05-02. [dostęp 2014-05-10].
- ↑ Death toll reaches 46 people, 125 injured in Odesa clashes, fire. kyivpost.com, 2014-05-02. [dostęp 2014-05-10]. (ang.).
- ↑ 2 maja w Odessie zginęło 48 osób. Co naprawdę się wydarzyło? Dziennikarka szuka odpowiedzi. Gazeta.pl, 2014-05-26. [dostęp 2014-05-26].
- ↑ Указ Президента України № 450/2014 «Про оголошення в Україні днів жалоби». zakon.rada.gov.ua, 3.05.2014. [dostęp 2024-09-29]. (ukr.).
- ↑ Ukraine Anti-Terror Chief: This Is War. Voice of America News, 3.05.2014. [dostęp 2024-09-29]. (ang.).
- ↑ Russia sympathisers vent anger at Ukraine Odessa deaths. BBC, 3.05.2014. [dostęp 2024-09-29]. (ang.).
- ↑ Szturm na komendę w Odessie. Milicja wypuszcza separatystów. tvn24.pl, 2014-05-04. [dostęp 2014-05-13].
- ↑ Прихильники федералізації в Одесі напали на журналістів; Українська правда. 4.05.2014. [dostęp 2024-09-29]. (ukr.).
- ↑ В Одессе активисты на Куликовом поле установили флаг Украины. UNIAN, 4.05.2014. [dostęp 2024-09-29]. (ros.).
- ↑ SBU: zamieszki koordynowali Rosjanie, wśród uczestników separatyści z Naddniestrza. Gazeta.pl, 2014-05-03. [dostęp 2014-05-13].