Zamek w Podkamieniu
49°56′N 25°19′E/49,933333 25,316667 Klasztor oo. dominikanów | |
| Państwo | |
|---|---|
| Obwód | |
| Miejscowość | |
| Typ budynku |
zamek |
| Rozpoczęcie budowy | |
| Pierwszy właściciel |
Piotr Cebrowski |
| Kolejni właściciele |
Baltazar Cetner |
Położenie na mapie obwodu lwowskiego  | |
Położenie na mapie Ukrainy  | |
| 49°56′N 25°19′E/49,933333 25,316667
| |
Zamek w Podkamieniu – zbudowany w drugiej połowie XV w. przez Piotra Cebrowskiego z Żabokruk na Różańcowej Górze, gdzie później stanął alumnat[1].
Historia
[edytuj | edytuj kod]W XIII w. osiedlili się tutaj oo. dominikanie, obaliwszy wcześniej ołtarze pogańskich bogów[1]. W 1245 r. wdarli się w te strony Tatarzy, którzy zamordowali przeora Urbana i dwunastu braci[1]. W tym miejscu właśnie powstał zamek[2], obok którego Piotr Cebrowski wybudował także kościół i ponownie w 1464 r.[3] sprowadził oo. dominikanów[1]. W 1498 r. umarł Piotr Cebrowski i dobra otrzymała w spadku wdowa Anna de Dolina Brzeżańska, która objęła opiekę nad pozostałym synem Wincentym i córką Zuzanną[1]. W 1519 r. kolejny najazd tatarski zniszczył kościół oraz zamek[1]. Na początku XVII w. majątek należał do rodziny Cetnerów[3] i ówczesny jego właściciel Baltazar Cetner[2] w 1607 r. sprowadził trzech oo. dominikanów[1]. W 1612 r. rozpoczęto budowę nowego klasztoru i kościoła[1]. Prace trwały długo, gdyż finansowane były z wolno płynących datków[2]. Wojny kozackie Chmielnickiego w 1648 r.[3], najazd tatarski w 1688 r. czy zawalenie się sklepienia jednej nocy w 1687 r. opóźniły budowę[1]. W 1700 r. postanowiono ufortyfikować założenie. Klasztor otoczono murem fortecznym oraz wykuto 94-metrową studnię[1]. W piętrowym budynku stojącym w miejscu dawnego zamku Cebrowskich znajdowała się szkoła dla ubogiej młodzieży szlacheckiej, prowadzona przez oo. dominikanów. W 1739 r. postanowiono podnieść obronność klasztoru: wzniesiono mury warowni według planu pułkownika artylerii Christiana[3] Dalkego a pod ziemią wykopano liczne chodniki i kryjówki. Fortyfikacji jednak nie skończono[1]. W 1788 r. zabrano z klasztoru broń w ilości: 7 armat, 79 hakownic oraz 22 bagnetów[1].
Wojny światowe i współczesność
[edytuj | edytuj kod]Podczas I wojny światowej klasztor został częściowo zniszczony, spłonęła biblioteka, zawaliła się wieża kościelna. Po II wojnie światowej w dawnych klasztornych zabudowaniach urządzono więzienie polityczne, a po nim szpital psychiatryczny, który działał w części pomieszczeń[2]. Ukraińskie władze przekazały klasztor greckokatolickiemu zgromadzeniu zakonnemu, studytom.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d e f g h i j k l Filip Sulimierski, Bronisław Chlebowski, Władysław Walewski: Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, t. VIII. Warszawa: 1880-1902, s. 402-406.
- ↑ a b c d Podkamień [zarchiwizowane 2013-08-28].
- ↑ a b c d Aleksander Strojny, Krzysztof Bzowski, Artur Grossman: Ukraina zachodnia: tam szum Prutu, Czeremoszu.... Kraków: Wyd. Bezdroża, 2005, s. 240-41. ISBN 83-921981-6-6.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Filip Sulimierski, Bronisław Chlebowski, Władysław Walewski, Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, t. VIII, Warszawa, 1880–1902, ss. 402-406.
- Aleksander Strojny, Krzysztof Bzowski, Artur Grossman, Ukraina zachodnia: tam szum Prutu, Czeremoszu..., Kraków: Wyd. Bezdroża, 2005, s. 240-41, ISBN 83-921981-6-6, OCLC 750033004.
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Podkamień, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VIII: Perepiatycha – Pożajście, Warszawa 1887, s. 402.
- Zamek w Podkamieniu