Zafirlukast

Zafirlukast
Nazewnictwo
	Nomenklatura systematyczna (IUPAC)
	3-{2-metoksy-4-[o-(tolilosulfonylo)-karbamoilo]-benzylo}-4-metyloindolo-5-karbaminian cyklopentylu
	Ogólne informacje
Wzór sumaryczny	C31H33N3O6S
Masa molowa	575,68 g/mol
	Identyfikacja
Numer CAS	107753-78-6
PubChem	5717
DrugBank	DB00549
SMILES
	Cc1ccccc1S(=O)(=O)NC(=O)c5ccc(Cc3cn(C)c2ccc(cc23)NC(=O)OC4CCCC4)c(OC)c5
InChI
	InChI=1S/C31H33N3O6S/c1-20-8-4-7-11-29(20)41(37,38)33-30(35)22-13-12-21(28(17-22)39-3)16-23-19-34(2)27-15-14-24(18-26(23)27)32-31(36)40-25-9-5-6-10-25/h4,7-8,11-15,17-19,25H,5-6,9-10,16H2,1-3H3,(H,32,36)(H,33,35)
	InChIKey
	YEEZWCHGZNKEEK-UHFFFAOYSA-N
Niebezpieczeństwa
	Karta charakterystyki: dane zewnętrzne firmy Sigma-Aldrich [dostęp 2018-01-15]
	Globalnie zharmonizowany system; klasyfikacji i oznakowania chemikaliów
	Na podstawie podanej karty charakterystyki
	Brak piktogramu
	Brak piktogramu
Zwroty H	H413
Zwroty P	brak zwrotów P
	Klasyfikacja medyczna
ATC	R03DC01
Stosowanie w ciąży	kategoria B
Farmakokinetyka
Okres półtrwania	10h
Wiązanie z białkami; osocza i tkanek	99%
Wydalanie	z kałem (ponad 90%)
Uwagi terapeutyczne
Drogi podawania	doustna
	Multimedia w Wikimedia Commons

Zafirlukast (łac. zafirlukastum) – organiczny związek chemiczny, należący do grupy leków przeciwleukotrienowych antagonista receptora leukotrienowego. Stosowany w leczeniu astmy oskrzelowej.

Mechanizm działania

Ważną rolę w astmie odgrywają leukotrieny: ich zwiększona produkcja i wiązanie się z receptorami. Substancje te uwalniane są z różnych komórek, przede wszystkim z komórek tucznych i granulocytów kwasochłonnych. Ich działanie skutkuje skurczem mięśni gładkich i obrzękiem błony śluzowej oskrzeli. Zmieniają także aktywność komórek związanych z procesami zapalnymi, powodując m.in. zwiększony napływ granulocytów kwasochłonnych do płuc. Procesy te są po części odpowiedzialne za astmę oraz jej objawy.
Zafirlukast jest kompetencyjnym i selektywnym antagonistą receptorów leukotrienów peptydowych C₄, D₄ oraz E₄, które są składowymi SRSA (wolno działająca substancja w anafilaksji, ang. slow-reacting substance of anaphylaxis). Działa silnie przeciwzapalnie, głównie poprzez:

hamowanie skurczowej aktywności leukotrienów w mięśniówce gładkiej dróg oddechowych,
zapobieganie indukowanej przez leukotrieny zwiększonej przepuszczalności naczyń, która odpowiada za obrzęk błony śluzowej dróg oddechowych,
hamowanie indukowanej przez leukotrieny migracji granulocytów kwasochłonnych i limfocytów do płuc,
zmniejszenie wydzielania histaminy i produkcji nadtlenków przez makrofagi w płucach.

Zafirlukast zapobiega skurczowi oskrzeli wywołanemu innymi czynnikami, np. zimnym powietrzem, dwutlenkiem siarki czy wysiłkiem. Łagodzi również wczesną i późną fazę reakcji zapalnej, prowokowanej przez różne alergeny, np. sierść kota lub psa, pyłki traw.
Zafirlukast poprawia parametry czynności płuc, zmniejsza nasilenie objawów astmy zarówno w dzień, jak i w nocy. Lek zmniejsza również zapotrzebowanie na β₂-mimetyki. Warto wspomnieć również o tym, że działanie leku skierowane jest wyłącznie przeciw receptorom leukotrienowym; zafirlukast nie wywiera żadnego wpływu na receptory histaminowe, prostaglandynowe, cholinergiczne i tromboksanowe.

Właściwości farmakokinetyczne

Zafirlukast osiąga maksymalne stężenie we krwi po 3 godzinach od momentu podania. Pokarm zmniejsza biodostępność leku nawet o 40%. Wiąże się z białkami osocza, głównie z albuminami, w 99%. Wydalany jest, głównie w postaci metabolitów o 90-krotnie mniejszej aktywności farmakologicznej, w ponad 90% z kałem. W moczu lek nie jest wykrywany. Zafirlukast przenika do mleka matki.

Wskazania

Zafirlukast stosowany jest w leczeniu różnych rodzajów astmy: wysiłkowej, aspirynowej, nocnej, głównie w przypadkach, gdy podawanie β₂-mimetyków jest nieskuteczne lub niewskazane. Może być podawany razem z kortykosteroidami, w celu zmniejszenia ich dawki.

Zafirlukastu nie stosuje się w celu przerywania napadów astmy. Lek należy przyjmować bez przerwy.

Przeciwwskazania

nadwrażliwość na zafirlukast lub inny składnik preparatu,
zaburzenia czynności wątroby (w tym marskość).

Interakcje

Nie stwierdzono istotnych interakcji. Kwas acetylosalicylowy zwiększa stężenie zafirlukastu o ok. 40%, co jednak nie jest istotne klinicznie. Erytromycyna oraz teofilina, podawane razem z zafirlukastem, powodują obniżenie jego stężenia we krwi odpowiedni o ok. 40% i 30%.

Skutki uboczne

Występują bardzo rzadko. Stwierdza się:

bóle brzucha, nudności, wymioty,
bóle głowy,
zwiększenie aktywności aminotransferaz.

Preparaty

Accolate – AstraZeneca – tabletki powlekane 10 mg, 20 mg, 40 mg

Bibliografia

Farmakologia. Podstawy farmakoterapii. Podręcznik dla studentów medycyny i lekarzy, WojciechW. Kostowski, Zbigniew S.Z.S. Herman, t. 1, Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2008, s. 728, ISBN 978-83-200-3725-8 .
Jan KazimierzJ.K. Podlewski Jan KazimierzJ.K., AlicjaA. Chwalibogowska-Podlewska AlicjaA., RobertR. Adamowicz RobertR., Leki współczesnej terapii, Warszawa: Split Trading, 2005, s. 664, ISBN 83-85632-82-4 .
Charakterystyka Produktu Leczniczego Accolate [online], 21 marca 2010 [dostęp 2010-03-16] [zarchiwizowane z adresu 2010-02-15] .

Przeczytaj ostrzeżenie dotyczące informacji medycznych i pokrewnych zamieszczonych w Wikipedii.