Społeczny Instytut Wydawniczy „Znak”

Społeczny Instytut Wydawniczy „Znak”
	; Siedziba wydawnictwa: Dwór Łowczego w Krakowie
Skrót	Znak
Status prawny	spółka z ograniczoną odpowiedzialnością
Adres	ul. Tadeusza Kościuszki 37; 30-105 Kraków
Data założenia	1959
Dyrektor	Dominika Kozłowska
	Strona internetowa

Społeczny Instytut Wydawniczy „Znak” (SIW Znak) – polskie wydawnictwo założone w 1959 roku w Krakowie.

Historia

Społeczny Instytut Wydawniczy „Znak” to jeden z największych i najstarszych polskich wydawców. Powstał w 1959 roku z inicjatywy osób związanych z „Tygodnikiem Powszechnym” i miesięcznikiem „Znak”. Chciały one poszerzyć krąg oddziaływania tego środowiska, utrwalając twórczość autorów związanych z oboma pismami, a także – dzięki przekładom współczesnych teologów i filozofów – zapoznać polskich czytelników z dziełami niepublikowanymi przez państwowe wydawnictwa. Na ogłoszony wśród czytelników apel o pożyczkę odpowiedziało około dziewięciuset osób.

Inicjatorem powstania Instytutu i jego pierwszym dyrektorem był Jacek Woźniakowski. Początkowo siedziba Znaku mieściła się w małym pokoju przy ulicy Wiślnej 12 w Krakowie nad redakcją „Tygodnika Powszechnego”. Wokół redakcyjnego stołu zasiadali m.in.: Jerzy Turowicz, Stanisław Stomma, Hanna Malewska, ksiądz Józef Tischner. W czasach PRL-u wydawnictwo publikowało głównie literaturę katolicką i filozoficzną (pierwszą wydaną książką była nieodpłatnie przekazana „Droga krzyżowa” kard. Stefana Wyszyńskiego) oraz sporadycznie poezje, eseje i prozę. Był to czas, gdy cenzura skutecznie utrudniała pracę i rozwój wydawnictwa. Jednak na książki Antoniego Gołubiewa, Karola Wojtyły, Władysława Bartoszewskiego, a później Czesława Miłosza, Gustawa Herlinga Grudzińskiego czy Leszka Kołakowskiego i innych autorów Znaku w księgarniach prowadzono zapisy.

Stopniowo od lat 80. w Znaku zaczęły się ukazywać pozycje z dziedziny historii i politologii, pamiętniki i komentarze polityczne.

Po 1989 roku Znak zaczął się szybko rozwijać. Firma przeniosła się do zabytkowego Dworku Łowczego przy ul. Kościuszki 37 w Krakowie. Instytut zaczął profilować ofertę pod kątem działania na wolnym rynku i zwiększać liczbę wydawanych pozycji. Od połowy lat 90. istotną część publikacji stanowi polska oraz zagraniczna poezja i proza, książki akademickie, filozofia, religia oraz szeroko rozumiana literatura faktu, a także tytuły dla dzieci. Do wybitnych autorów dołączyli: Norman Davies, przyszły noblista Seamus Heaney czy nieobecni w oficjalnym obiegu pisarze emigracyjni: Jerzy Stempowski, Stanisław Vincenz, Józef Czapski. Na przełomie tysiącleci Znak wydawał ponad 100 nowości rocznie i coraz częściej był określany „stajnią noblistów”. Obok Czesława Miłosza i Wisławy Szymborskiej wśród autorów wydawnictwa są bowiem: Josif Brodski, J.M. Coetzee, Mario Vargas Llosa, Derek Walcott, W.H. Auden czy Samuel Beckett.

Społeczny Instytut Wydawniczy „Znak” jest także wydawcą Miesięcznika ZNAK, jednego z najstarszych miesięczników w Polsce, którego pierwszy numer ukazał się w 1946 roku.

W 1992 roku Społeczny Instytut Wydawniczy „Znak” powołał Fundację Kultury Chrześcijańskiej Znak, której pierwszym prezesem został Stefan Wilkanowicz – polem jej działania są stosunki międzywyznaniowe, przede wszystkim pomiędzy żydami, chrześcijanami i muzułmanami, a także relacje z krajami sąsiednimi wobec Polski i edukacja globalna.

Aby docierać do szerszych kręgów odbiorców w 2006 roku powstało Wydawnictwo Otwarte, publikujące literaturę popularną, a w 2010 r. platforma Woblink, oferująca książki elektroniczne, audiobooki, a teraz także książki papierowe.

W 2009 roku przy Znaku powstała Fundacja Sztuki Nowej Znaczy się, która działa w przestrzeni kultury, łącząc słowo pisane z obrazem

W związku z rozwojem firmy i stałym poszerzeniem jej oferty w 2010 roku Zarząd Wydawnictwa powołał do życia trzy nowe marki: Znak, Znak Literanova i Znak Emotikon. W 2014 roku powstał Znak Horyzont.

W roku 2015 Grupa Wydawnicza kupiła część udziałów w społecznościowym portalu lubimyczytac.pl.

W 2015 roku Znak otworzył pierwszą księgarnię pod nazwą Autorska.

W 2019 roku, po kilkuletniej przerwie, Znak ponownie otworzył księgarnię firmową w Krakowie.

SIW Znak jest właścicielem księgarni internetowych znak.com.pl, chodnikliteracki.pl oraz paskarz.pl

SIW Znak jest współorganizatorem corocznych Dni Tischnerowskich a także innych wydarzeń kulturalnych, m.in. cyklu spotkań pod hasłem „Dorwać Mistrza”.