Wolframit
| |
| Właściwości chemiczne i fizyczne | |
| Skład chemiczny |
wolframian żelaza i manganu ((Fe,Mn)[WO4]) |
|---|---|
| Twardość w skali Mohsa |
5–5,5 |
| Przełam |
nierówny |
| Łupliwość |
doskonała |
| Pokrój kryształu |
tabliczkowy, słupkowy, igiełkowy |
| Układ krystalograficzny |
jednoskośny |
| Gęstość |
7,14–7,54 g/cm³ |
| Właściwości optyczne | |
| Barwa |
brunatna, brunatnoczarna, czarna, niekiedy czerwonobrunatna |
| Rysa |
brunatna, brunatnoczarna, czarna |
| Połysk |
półmetaliczny, tłusty |
Wolframit – minerał z gromady wolframianów, jeden z najważniejszych minerałów wolframu[1]. Należy do minerałów rozpowszechnionych tylko w niektórych regionach Ziemi.
Nazwa pochodzi od niem. Wolf = wilk i Rahm = brud, kopeć, piana, jak pogardliwie nazwano ten minerał, znalazłszy go w miejscu, w którym spodziewano się znaleźć cynę: (piana), była używana przez niemieckich górników; nawiązuje do trudności (tworzenie piany), jakie napotykano przy wytopie cyny z rudy zawierającej domieszki wolframitu (J.G. Wallerius, 1747 r.)[2].
Współcześnie w literaturze fachowej spotyka się zdecydowane opinie wskazujące, że zamiast nazywania minerałów o składzie (Fe,Mn)[WO4] wolframitem (bez ustalania zawartości żelaza i manganu), minerały te powinno się klasyfikować bądź jako hübneryt (MnWO4), bądź jako ferberyt (FeWO4)[2].
Charakterystyka
[edytuj | edytuj kod]Właściwości
[edytuj | edytuj kod]Tworzy kryształy tabliczkowe, słupkowe, igiełkowe, często wykazujące wyraźne, podłużne zbrużdżenia. Występuje w skupieniach zbitych, ziarnistych, tabliczkowych, płytkowych. Jest kruchy, nieprzezroczysty, stanowi ogniwo pośrednie ciągłego szeregu izomorficznego: ferberyt – hübneryt, w którym żelazo i mangan mogą się wzajemnie dowolnie zastępować.
Występowanie
[edytuj | edytuj kod]Występuje w żyłach hydrotermalnych wysokotemperaturowych oraz w niewielkich ilościach w pegmatytach.
Miejsca występowania:
- W Polsce: w granitach Paszkowic k. Jawora, w pegmatytach karkonoskich Szklarskiej Poręby.
Zastosowanie
[edytuj | edytuj kod]- główna ruda wolframu – 76,5% WO3 (twarde stopy do produkcji narzędzi i płyt pancernych),
- włókna wolframowe mają zastosowanie w żarówkach (wolfram topi się w temp. 3410 °C),
- stosowany do urządzeń pomiarowych, aparatów rentgenowskich,
- stosowany do produkcji niektórych barwników.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Adam Bielański: Podstawy chemii nieorganicznej. Wyd. 5. Warszawa: PWN, 2002, s. 882. ISBN 83-01-13654-5.
- ↑ a b King, R.J.. Minerals explained 41. „Geology Today”. 21 (1), s. 33-37, 2005. DOI: 10.1111/j.1365-2451.2005.00493.x.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- G.G. Gormaz, J.J. Casanovas: Atlas mineralogii. Wiedza i życie, 1992.
- R. Hochleitner: Minerały i kryształy. Muza, 1994.
- W. Heflik, L. Natkaniec-Nowak: Minerały Polski. Antykwa, 1998.
- J. Żaba: Ilustrowany słownik skał i minerałów. Videograf II, 2003.
- W. Schumann: Minerały świata. Oficyna Wydawnicza „Alma – Press”, 2003.
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]
