Wojna syjamsko-laotańska (1826–1828)
| Czas | |||
|---|---|---|---|
| Miejsce |
Królestwo Wientianu | ||
| Terytorium | |||
| Wynik |
Zwycięstwo Syjamu | ||
| Strony konfliktu | |||
| |||
| Dowódcy | |||
| |||
| Siły | |||
| |||
| Straty | |||
| |||
Wojna syjamsko-laotańska (zwana częściej rebelią Chao Anu) - miała miejsce w latach 1826–1828. W jej wyniku laotańskie królestwo Wientianu (Viang Chan) stało się częścią Syjamu.
W roku 1778 laotańskie królestwo Lan Xang stało się wasalem Syjamu rządzonego przez króla Taksina. W początkach XIX w. miał miejsce podział królestwa na trzy części: Luang Phrabang, Wientian i Champasak. Miejscowi władcy w dalszym ciągu płacili trybut, także następcom Taksina - władcom dynastii Chakri. W roku 1826 król Wientianu Anuvong (Chao Anu 1767-1829) podjął próbę obalenia władzy syjamskiej. W tym celu nawiązał sojusz z cesarzem Wietnamu Minh Mạngiem (1792-1841). Zapewnił też posadę gubernatora swojemu synowi w Królestwie Champasak, dzięki czemu przejął kontrolę nad większością ziem Laosu.
Wkrótce Chao Anu dysponował siłami, którymi mógł przeciwstawić się władcy Syjamu. Na wieść o ataku floty brytyjskiej na Bangkok (wiadomość okazała się fałszywa) armia laotańska wtargnęła z rejonów Wientianu, Roi Et i Ubon Ratchathani na ziemie kontrolowane przez Syjam celem ochrony laotańskiego terytorium.
Armia syjamska podjęła kontratak odbijając wkrótce Nakhon Ratchasima (Khorat) i Ubon Ratchathani. Według rozpowszechnionej w Tajlandii legendy, w Khorat powstańcy zostali zaproszeni na uroczystość przez miejscowe kobiety na czele których stała małżonka miejscowego gubernatora Thao Suranari. Przedsiębiorcze mieszczanki spoiły Laotańczyków alkoholem i pobiły w walce. Strona laotańska podobnie jak niektórzy historycy tajscy zaprzeczają jednak prawdziwości tego epizodu. W roku 1827 Syjamczycy przeprowadzili kolejną ofensywę i pobili wojska laotańskie w bitwie pod Nong Bua Lamphu na północ od Mekongu. W kolejnych tygodniach Syjamczycy spustoszyli Królestwo Wientianu, wypierając powstańców do niedostępnych lasów.
W tej sytuacji Chao Anu zwrócił się z prośbą o pomoc do Wietnamu, który zgodził się wysłać z pomocą swoje oddziały. Jednak w trakcie marszu do Wientianu Wietnamczycy zdezerterowali. Król zmuszony był ponownie uciekać, tym razem na północ do Tran Ninh. Gdy Syjamczycy zagrozili wysłaniem swoich wojsk i w ten region, Chao Anu skapitulował. Odesłany do Bangkoku wraz z rodziną został poddany długim przesłuchaniom i torturom a następnie stracony. W wyniku powstania Wientian został zrównany z ziemią, królestwo utraciło swoją niezależność. Ponad 100 000 ludzi musiało opuścić tereny na zachód od Mekongu. Obecnie ziemie te należą do Tajlandii.
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Grant Evans: A Short History of Laos : the land in between. Crows Nest (Australia): Allen Unwin 2002. ISBN 1-86448-997-9.
- Volker Grabowsky: Lao and Khmer Perceptions of National Survival. The Legacy of the Early Nineteenth Century. In: Nationalism and Cultural Revival in Southeast Asia. Perspectives from the Centre and the Region. Harrassowitz Verlag, Wiesbaden 1997, S. 145–165. Abschnitt „The Lao-Thai War of 1827 and its consequences“, S. 147 ff.
- Charles Phillips und Alan Axelrod: Encyclopedia of Wars. 3 Bde. New York: Facts on File 2004. ISBN 978-0-8160-2851-1.
- David K. Wyatt: Thailand : a short history. New Haven: Yale University Press 1984.