William Ellery Channing
 William Ellery Channing | |
| Data i miejsce urodzenia |
7 kwietnia 1780 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
2 października 1842 |
| Narodowość | |
| Język | |
| Dziedzina sztuki | |
| |
William Ellery Channing (ur. 7 kwietnia 1780 w Newport, Rhode Island[1], zm. 2 października 1842 w Bennington, Vermont) – amerykański duchowny, kaznodzieja i teolog[2].
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Jego rodzicami byli William i Lucy Ellery Channing. W 1798 ukończył Harvard College, w 1803 został pastorem Federal Street Church w Bostonie[3]. Był jednym z najbardziej wpływowych przedstawicieli transcendentalizmu[2]. Reprezentował reformistyczny, unitariański nurt teologii, stojący w opozycji do ortodoksyjnie kalwińskiej nauki. Akcentował powołanie człowieka do świętości[3]. Jego kazanie o naśladowaniu Boga (Likeness to God)[4] stało się powodem posądzeń o herezję. Podkreślał historyczny aspekt Biblii jako wytworu ludzkiego umysłu, przeznaczonego dla ludzi, dopuszczając krytykę tekstu. Występował przeciwko obowiązującemu w Stanach Zjednoczonych niewolnictwu[5]. Był zwolennikiem ekumenizmu. Pisał: Przyzwyczajeni jesteśmy widzieć prawdziwą pobożność we wszystkich rodzajach chrześcijan, w trynitarzach i unitarianach, w kalwinistach i arminianach, anglikanach, metodystach, baptystach i kongregacjonistach, i ciesząc się z tego, gdy tylko tę zaletę dostrzeżemy, mamy małą ochotę przyprowadzać ludzi do naszych własnych poglądów[6].
Na pomniku Williama Ellery’ego Channinga w Bostonie znajduje się napis: Tchnął w teologię ducha ludzkiego i na nowo ogłosił boskość człowieka[7].
Prywatnie był stryjem noszącego te same imiona i nazwisko poety Williama Ellery’ego Channinga (1818–1901).
Na cześć teologa imiona William Ellery Channing nosił dwudziestowieczny poeta William Ellery Leonard, autor cyklu sonetów Two Lives[8].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ William Ellery Channing Facts. biography.yourdictionary.com. [dostęp 2017-01-15]. (ang.).
- ↑ a b William Ellery Channing, [w:] Encyclopædia Britannica [dostęp 2017-01-15] (ang.).
- ↑ a b William Ellery Channing. texas-on-line.com. [dostęp 2017-01-15]. (ang.).
- ↑ William Ellery Channing: Likeness to God. americanunitarian.org. [dostęp 2017-01-15]. (ang.).
- ↑ Frank Carpenter: William Ellery Channing. uudb.org. [dostęp 2017-01-15]. (ang.).
- ↑ Kazimierz Bem: Liberalni chrześcijanie czyli unitarianizm w Nowej Anglii. magazyn.ekumenizm.pl. [dostęp 2017-01-15]. (pol.).
- ↑ Randall Stewart: Emerson – wartość czy obciążenie. literatura.hg.pl. [dostęp 2017-01-15]. (pol.).
- ↑ William Ellery Leonard Poems. mypoeticside.com. [dostęp 2017-01-15]. (ang.).
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- The Works of William Ellery Channing. Archive.org, 1903. [dostęp 2017-01-15]. (ang.).
- The complete works of William Ellery Channing, D. D. : including the perfect life, and containing a copious general index and a table of scripture references. Archive.org. [dostęp 2017-01-15]. (ang.).
- Robert Leet Patterson: Philosophy of William Ellery Channing. Archive.org, 1952. [dostęp 2017-01-15]. (ang.).
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Dzieła Williama Ellery’ego Channinga. americanunitarian.org. [dostęp 2017-01-15]. (ang.).
- William Ellery Channing – dzieła w bibliotece Polona
- ISNI: 0000000110258089
- VIAF: 44322076
- LCCN: n79091268
- GND: 100600255
- NDL: 00768675
- LIBRIS: 64jlpqfq4364grk
- BnF: 120729794
- SUDOC: 029014972
- SBN: SBLV203769
- NLA: 35027285
- NKC: skuk0001995
- DBNL: chan018
- BNE: XX1257832
- NTA: 068159323
- BIBSYS: 90405100
- CiNii: DA04181938, DA05244589
- Open Library: OL162488A
- PLWABN: 9810596897505606
- NUKAT: n2006114821
- J9U: 987007272942905171
- ΕΒΕ: 161973
- LIH: LNB:V*378251;=BM