Wilgotniczka papuzia
_Herink_35994.jpg)
| |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Klasa | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
wilgotniczka papuzia |
| Nazwa systematyczna | |
| Gliophorus psittacinus (Schaeff.) Herink Sb. severočeského Musea, Historia Naturalis 1: 82 (1958) | |
Wilgotniczka papuzia, wilgotnica papuzia (Gliophorus psittacinus (Schaeff.) Herink) – gatunek grzybów z rodziny wodnichowatych (Hygrophoraceae)[1].
Systematyka i nazewnictwo
[edytuj | edytuj kod]Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Hygrophoraceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].
Po raz pierwszy takson ten zdiagnozował w 1774 r. Schaeffer nadając mu nazwę Agaricus psittacinus. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu w 1958 r. Josef Herink[1].
Synonimów naukowych ma ponad 20. Niektóre z nich[2]:
- Gliophorus perplexus (A.H. Sm. & Hesler) Kovalenko 1989
- Gliophorus sciophanus (Fr.) Herink, Sb. severočesk. Mus., Hist. Nat. 1: 82 (1958)
- Hygrocybe psittacina (Schaeff.) P. Kumm. 1871 var. psittacina
- Hygrophorus psittacinus (Schaeff.) Fr. 1838
Nazwę polską „wodnica papuzia” podała Barbara Gumińska w 1983 r. (dla synonimu Hygrocybe psittacina (Schaeff.) P. Kumm.) W polskim piśmiennictwie mykologicznym gatunek ten opisywany był też jako „wodnicha żywobarwna”[3]. W 2021 Komisja ds. Polskiego Nazewnictwa Grzybów Polskiego Towarzystwa Mykologicznego zarekomendowała, aby w razie używania synonimu Gliophorus psittacinus (Schaeff.) Herink używać nazwy „wilgotniczka papuzia”[4].
Morfologia
[edytuj | edytuj kod]Średnicy od 1 do 4 cm, młody – stożkowaty, dzwonkowaty, później wypukły do rozpostartego z tępym garbkiem. Cienkomięsisty, jego powierzchnia jest bardzo mocno śluzowata. Kolor trawiastozielony, później żółtozielony, zielonopomarańczowy, pomarańczowożółty, pomarańczowobrązowy. Starsze owocniki płowieją, a ich brzeg staje się pofałdowany i żłobiony od prześwitujących blaszek[5].
Grube, rzadkie, szerokie, wybrzuszone, przyrośnięte do trzonu. U młodych owocników mają barwę od żółtej do pomarańczowej, u starszych zielonkawą[5].
Wysokość 3–7 cm, grubość 3–8 mm. Jest walcowaty, lub wrzecionowaty, pusty i bardzo śluzowaty. Powierzchnia gładka, błyszcząca, w dolnej części żółta lub pomarańczowa, w górnej zielona[5].
Bardzo kruchy, biały z odcieniem żółtawym, zielonkawym i pomarańczowym. Smak łagodny, brak zapachu.
Biały, nieamyloidalny. Zarodniki eliptyczne, gładkie.
Występowanie i siedlisko
[edytuj | edytuj kod]W Polsce gatunek rzadki. Znajduje się na Czerwonej liście roślin i grzybów Polski. Ma status R – potencjalnie zagrożony z powodu ograniczonego zasięgu geograficznego i małych obszarów siedliskowych[6]. Znajduje się na listach gatunków zagrożonych także w Holandii i Niemczech[3].
Pojawia się od maja do połowy listopada na nienawożonych pastwiskach, łąkach, trawnikach, na obrzeżach lasów, na leśnych drogach, na trawiastych miejscach w świetlistych lasach[7].
Znaczenie
[edytuj | edytuj kod]Gatunki podobne
[edytuj | edytuj kod]Ze względu na charakterystyczny kolor, łamliwość i oślizgłość pomylenie wilgotniczki papuziej z innym gatunkiem jest mało prawdopodobne. Nieco podobna jest dzwonkówka brązowozielona (Entoloma incanum), która jednak nie ma odcieni żółtopomarańczowych[5].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c Index Fungorum. [dostęp 2019-01-26]. (ang.).
- ↑ Species Fungorum. [dostęp 2019-01-26]. (ang.).
- ↑ a b Władysław Wojewoda: Checklist of Polish Larger Basidiomycetes. Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski. Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003. ISBN 83-89648-09-1.
- ↑ Rekomendacja nr 1/2021 Komisji ds. Polskiego Nazewnictwa Grzybów Polskiego Towarzystwa Mykologicznego [online], Komisja ds. Polskiego Nazewnictwa Grzybów, 20 lutego 2021.
- ↑ a b c d e Pavol Škubla: Wielki atlas grzybów. Poznań: Elipsa, 2007. ISBN 978-83-245-9550-1.
- ↑ Zbigniew Mirek: Red list of plants and fungi in Poland = Czerwona lista roślin i grzybów Polski. Kraków: W. Szafer Institute of Botany. Polish Academy of Sciences, 2006. ISBN 83-89648-38-5.
- ↑ Ladislav Hagara, Ottova encyklopedie hub, wyd. 1, Praha: Ottovo nakladatelství, 2015, s. 643–644, ISBN 978-80-7451-407-4, OCLC 903090511 [dostęp 2019-10-06].