Wikipedysta:Sebek Adamowicz/O zagadnieniach prawnych

Ta strona dotyczy niektórych aspektów prawnych związanych z Wikipedią, ale innych niż prawa autorskie czy wyłączenie odpowiedzialności.

Uwaga: Treści podane na tej stronie mają odpowiednie zastosowanie do innych projektów Wikimedia Foundation. Nie jest to oficjalny tekst pochodzący od Stowarzyszenia Wikimedia Polska. W razie wątpliwości proszę zapytać prawnika.

Miejsce publiczne

Czy Wikipedia to miejsce publiczne?

Tak, jest ona miejscem publicznym, podobnie jak i ogólniej sam Internet. Jest to strona ogólnoostępna, którą każdy może czytać. Stosuje się zatem przepisy o zachowaniu w miejscach publicznych w zakresie wypowiadania się.

Rejestracja konta

Czy małoletni może się zarejestrować?

Tak, może się zarejestrować, raczej nie wymaga się zgody przedstawiciela ustawowego. Do utworzenia konta nie jest wymagana zdolność do czynności prawnych. W Wikipedii zdarzyły się przypadki przyznania zaawansowanych uprawnień osobie niepełnoletniej. Nie dotyczy to rewizorów, CheckUserów i stewardów (te ostatnie uprawnienia są globalne – dotyczą wszystkich projektów Wikimedia Foundation).

Stosowanie Prawa prasowego

Czy mają zastosowanie przepisy ustawy z dnia 26 stycznia 1984 r. Prawo prasowe (Dz.U. z 2018 r. poz. 1914) (chociażby w części)?

Do Wikipedii nie stosuje się przepisów ustawy Prawo prasowe. Wikipedia nie jest prasą. Wobec czego nie można m.in. żądać w trybie tej ustawy sprostowania danych nt. swojej osoby w biogramie. Osoby, które pierwszy raz odwiedzają Wikipedię, mogą mieć wrażenie, że Wikipedię redagują redaktorzy. Nie jest to prawda, redaktor to tylko nazwa uprawnienia użytkownika, który stwierdza, czy zmiany dokonane przez osoby niezarejestrowane i zarejestrowane, ale niemające odpowiedniej liczby edycji nie stanowią szkodliwych edycji. Nie ma redaktora naczelnego. Można śmiało edytować, pamiętając o podaniu źródeł, chyba że poprawia się literówkę, błąd ortograficzny, interpunkcyjny, fleksyjny, składniowy czy stylistyczny. Można też zgłosić błąd. Przepisy niniejszej ustawy mogą mieć odpowiednie zastosowanie do Wikinews, uwzględniając orzecznictwo.

Odwołanie od blokady

Zostałeś zablokowany (choćby częściowo) albo odmówiono Ci blokady na prośbę?

Napisz do administratora, który nałożył blokadę, a w razie niepowodzenia do innego z administratorów e-maila z wyjaśnieniami, dlaczego uważasz blokadę za niesłuszną albo podaj więcej argumentów, które by przemawiały za blokadą na życzenie. Odwołanie może napisać też inna osoba. Możliwe jest też skorzystanie z kanału IRC. Odwołanie wnosi się i rozpatruje niezwłocznie (późne wniesienie odwołania może skutkować oddaleniem prośby). Nie powoduje ono czasowego zdjęcia blokady do czasu rozpatrzenia odwołania. Po rozpatrzeniu prośby można zdjąć blokadę, podtrzymać albo zmienić jej czas. O rozstrzygnięciu administrator informuje użytkownika e-mailem i dokonuje wpisu na stronie dyskusji użytkownika (zwłaszcza gdy zdejmuje blokadę).

W razie podtrzymania blokady można jeszcze skomunikować się z innym. W drugim przypadku możesz oczywiście posłużyć się mechanizmami Wikipedii. W ostateczności (jeśli sprawa dotyczy zablokowania zarejestrowanego konta) możesz wnieść prośbę o arbitraż do Komitetu Arbitrażowego. Komitet odrzuci wniosek bez podjęcia uprzednich kroków przedarbitrażowych. Jeśli blokadę nałożył Komitet Arbitrażowy, odwołanie nie przysługuje, ale możesz prosić o uchylenie środka długoterminowego. Ponowne złożenie wniosku po rozpatrzeniu sprawy nie jest dopuszczalne. Nadmieniam, że blokada nigdy nie dotyczy czytania treści. Jest to tylko mechanizm ochronny przed szkodliwymi edycjami. Ponadto zauważyć należy, że przesłanką nałożenia blokady nie jest wina, zatem nie jest ona karą. Konieczność blokowania nie jest niczym przyjemnym dla osoby, która ją stosuje. Gdyby się tak zdarzyło, że jesteś zablokowany (z jakiegokolwiek powodu) i zauważyłbyś błąd w artykule, napisz e-mail do któregokolwiek z użytkowników (nie musi być to administrator). Omijanie blokady będzie skutkować jej wydłużeniem (blokada oznacza zakaz edycji), chyba że blokadę nałożono na Ciebie na Twoje życzenie. Blokada taka będzie usunięta na prośbę użytkownika.

Postępowanie przed sądem

KA odrzucił mój wniosek. Jestem niezarejestrowany i nie mogę złożyć wniosku do KA po moich bezskutecznych odwołaniach. Co mogę zrobić? Czy mogę dochodzić zdjęcia blokady?

Nie, nie możesz wnieść pozwu do sądu. Decyzja Komitetu Arbitrażowego jest ostateczna. Korzystanie z Wikipedii nie jest usługą zapewnianą przez państwo, ale prywatną. Jednocześnie prawo do edycji Wikipedii z całą pewnością nie jest dobrem osobistym. Administratorzy nie muszą podawać swoich danych osobowych (poza adresem e-mail w Preferencjach). Kodeks postępowania cywilnego wymaga podania danych pozwanego (art. 126 § 1 pkt 1 i § 2 pkt 1 k.p.c.); nie wystarczy wskazanie nazwy użytkownika (nawet gdyby nazwa użytkownika była imieniem i nazwiskiem). Do Wikipedii nie stosuje się przepisów ustawy z dnia 18 lipca 2002 r. o świadczeniu usług drogą elektroniczną (Dz.U. z 2024 r. poz. 1513), a spory z Wikimedia Foundation zgodnie z warunkami użytkowania projektów WMF godzisz się poddać sądowi w USA (sądowi stanowemu lub federalnemu na terenie hrabstwa San Francisco w Kalifornii). Ponadto postępowanie byłoby bezcelowe z uwagi na czas jego trwania, uwzględniając też ewentualne postępowanie apelacyjne. Użytkownik oczekuje szybkiej decyzji.

Gdyby jednak zdarzyło się, że użytkownik wniesie pozew, żądając w nim zdjęcia blokady i nie powołując się na dobra osobiste (wtedy powództwo podlegałoby oddaleniu jako niezasadne), sąd musi go odrzucić (postanowieniem kończącym postępowanie w sprawie, czyli zamykającym drogę do wydania wyroku), jako że droga sądowa jest niedopuszczalna (art. 199 § 1 pkt 1 k.p.c.). Odrzucenie pozwu oznacza odmowę merytorycznego rozpoznania sprawy. W razie przyjęcia pozwu i wydania wyroku postępowanie byłoby nieważne (art. 379 pkt 1 k.p.c.). Jest to jedna z najcięższych wad postępowania.

Powyższe uwagi dotyczą także odmowy nadania uprawnień albo ich pozbawienia.

Postępowanie przed sądem polskim może się toczyć, jeżeli ktoś Cię treścią w Wikipedii znieważył albo zniesławił, ale wobec samego sprawcy. To samo dotyczy powództwa z art. 24 k.c. Tu bowiem jest podstawa ustawowa, w przeciwieństwie do zasad Wikipedii, które są wewnętrznymi regulacjami dot. usługi prywatnej.

Usunięcie konta

Nie chcę już edytować. Usuniecie moje konto?

Niestety, nie jest to możliwe. Zwróć uwagę na tekst w oknie edycji:

Zapisując zmiany, wyrażasz nieodwołalną zgodę na udostępnianie Twojego wkładu na licencjach CC-BY-SA 3.0 i GFDL oraz na wykorzystanie go w dowolnej formie pod warunkiem podania przynajmniej hiperłącza lub adresu URL do strony, na której powstała treść. Treść ta musi być dostępna na tych zasadach, jeśli nie jest wynikiem Twojej samodzielnej pracy. Zobacz szczegółowe informacje o warunkach korzystania.

Jeśli nie chcesz edytować Wikipedii, nie musisz tego robić. Korzystanie ze wszelkich serwisów internetowych jest całkowicie dobrowolne. Możesz jednak poprosić o zablokowanie konta. Wniosek o to nie jest wiążący. Istnieje możliwość usunięcia strony użytkownika, a także usunięcia wersji strony, jeżeli wpis jest np. wulgarny lub narusza prawa autorskie czy użycia narzędzia oversight. Strony dyskusji wikipedysty nie usuwa się, chyba że jest to strona konta stworzonego do wandalizmów. Usuwa się też stare strony dyskusji osób niezarejestrowanych.

W razie zmiany nazwy użytkownika konto ze starą nazwą przestaje istnieć, a wkład i uprawnienia przenosi się na nowe konto.

Śmierć użytkownika

Jak postępuje się w razie śmierci użytkownika?

Prawo RP nie reguluje jeszcze sukcesji praw i obowiązków w zakresie kont w serwisach internetowych. Jeżeli użytkownik umrze, jego konto jest blokowane na stałe (strona wikipedysty zaś zabezpieczana na najwyższym poziomie), o ile wiadomość ta dotrze do wikipedystów. Jeżeli tego faktu nie zgłoszono, moim zdaniem inna osoba (która np. też czasami edytowała z tego konta; w Wikipedii dopuszcza się wspólne konta) może przejąć to konto, jeśli jest zainteresowana edytowaniem Wikipedii. Powinna jednak najpierw starannie zapoznać się z zasadami Wikipedii. Nazwę konta należy w tej sytuacji zmienić. Procedurę przyznawania uprawnień umarza się. Nie można ponownie złożyć wniosku o ich przyznanie.