Wikipedysta:Polcia2010/brudnopis
 nr rej. 586 z 1 lipca 1965 roku
| |
 Plac Trzech Krzyży | |
| Państwo | |
|---|---|
| Miejscowość | |
| Adres | |
- Plac Trzech Krzyży - wcześniej nazywany Rozdrożem Złotych Krzyży, następnie placem Św. Aleksandra.
Trzy Krzyże
[edytuj | edytuj kod]Dwa z nich znajdują się na barokowych kolumnach. Zaprojektowane zostały przez architekta Joachima Daniela Jaucha na zlecenie króla Augusta II Mocnego w roku 1731, aby upamiętniały przeprowadzoną na Rozdrożu Drogę Kalwaryjską. To od nich zaczynały się Drogi Krzyżowe.
Trzeci Krzyż znajduje się w dłoniach figury św. Jana Nepomucena
Figura św. Jana Nepomucena na pl. Trzech Krzyży
[edytuj | edytuj kod]Figura św. Jana
[edytuj | edytuj kod]Figura św. Jana Nepomucena na pl. Trzech Krzyży, została wykonana w 1752 roku, lub, jak podają niektóre źródła, w 1756 roku, przez Jerzego Plerscha. Ufundował ją Marszałek Wielki Koronny Franciszek Bieliński, a jej koszt wynosił 2248 zł.
„Chcąc zostawić miastu pamiątkę tych trudności, jakie zwalczać trzeba było przy brukowaniu i porządkowaniu miasta, wystawił marszałek Bieliński własnym kosztem na Placu Trzech Krzyży figurę świętego Jana Nepomucena”
Ten kamienny posąg jest jednym z najcenniejszych zabytków sztuki XVII w. Został wzniesiony na pamiątkę wybudowania w Warszawie pierwszej, brukowanej ulicy (odcinek Traktu Królewskiego i Pl. Zamkowego do dzisiejszego Pl. Trzech Krzyży) i ukończenia budowy kanałów. Przedstawia św. Jana Nepomucena w stroju kanonika, w birecie, charakterystycznej pelerynce, koronie z gwiazd, z Palmą i Krzyżem Męki Pańskiej w ręce. Stoi na kamiennym postumencie, który zdobią herby Królestwa, Litwy, Bielińskich, Sasów oraz Mniszchów.
Na pomniku widnieje napis w języku łacińskim: „Bogu Największemu, Najlepszemu, Dzięki Tobie, Święty Janie Nepomucenie dobry Patronie sławy, praca publiczna bruków i ścieków w Warszawie(...) została podjęta i kontynuowana” – Franciszek Bieliński(...) (tł. Adam Fijałkowski).
Dokonane odnowienie z XIX w. upamiętnia polski napis: „R.P 1852, gdy ciężka grasowała cholera, lud wierny błagał tu Boga, by tę karę sfolgował. i spojrzał Pan Niebios i ludu swego się ulitował, a lud wdzięczny, statuę tę odrestaurował.”
Konserwacja została sfinansowana przez fundację Fuji w 1996 r. Była szacowana na ok. 500 mln starych złotych. Renowację przeprowadził mgr Wiesław Procyk i Paweł Pietrusiński – pracownicy naukowi na Wydziale Konserwacji Rzeźby ASP oraz mgr Grzegorz Czernichowski.
Kościół św. Aleksandra
[edytuj | edytuj kod]Kościół św. Aleksandra został wybudowany w latach 1818-1826. Architektem był Piotr Aigner. Sam kościół jest dosyć "młody", liczy sobie dopero 150 lat. W 1944 roku kościół został zburzony, zaś już w latach 1947-1948 odbudowano go.
Wygląd
[edytuj | edytuj kod]Na początku miał cechy renesansu włoskiego, ale wraz z jego odbudową w latach 1947-1948 nadano mi cechy klasycyzmu, tak jak tego chciał Aigner. Kościół ma kształt rotundy (śr. 24 stopy) z kopułą zwieńczoną na dachu, na podobieństwo Panteonu Rzymskiego, zaś po bokach stoją dwie granitowe kolumny. Na czubku kopuły znajduje się krzyż. Wysokość od ziemi do szczytu wynosi 82 stopy.
Cenne dzieła sztuki
[edytuj | edytuj kod]W kościele znajdziemy dwie dzieły sztuki:
- "Chrystus w grobie" - rzeźba
- "Św. Teresa od dzieciątka Jezus"
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Gazeta Warszawska. 1818.
- Andrzej Majdowski: Pierwszy Kościół pw. św. Aleksandra w parafii ujazdowskiej. 1994.
- Eugeniusz Szwnkowski: Ulice i place Warszawy. 1963.
- Jerzy Kasprzycki: Korzenie miasta, Warszawskie pożegnanie. Tom I Sródmieście Północne oraz Tom II Śródmieście Południowe.
- T.S.Jaroszewski: Kościół św. Aleksandra.
- Gazeta Niedziela dod. Niedziela Warszawska.
- Trybuna Stołeczna. Warszawa : RSW "Prasa-Książka-Ruch", 1996.
- Wiadmości parafialne. Tychy : Kat. Urz. Par., 2001.
- Historyczne Place Warszawy. Warszawa : Towarzystwo Opieki nad Zabytkami, cop. 1995..
- [www.biblioteka.warszawa1939.pl Marszałek Franciszek Bieliński].
- [www.zabytki.um.warszawa.pl PRACE KONSERWATORSKIE PRZY NAJSTARSZYM WARSZAWSKIM PRZYDROŻNYM POMNIKU ŚW. JANA NEPOMUCENA].