Przejdź do zawartości

Wikipedysta:Mpn/brudnopis/B028

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii

Naczelne (Primates) – rząd ssaków.

Poniższa lista obejmuje gatunki naczelnych, co do których istnieją wiarygodne szacunki co do liczebności.

Nazwa polska Nazwa międzynarodowa Populacja Status wg IUCN Trend Uwagi Zdjęcie
gibboniec hainański Nomascus hainanus 20[1] CR[1] stabilny[1] W latach 50. liczebność populacji oszacowano na powyżej 2000[1]
gibboniec reliktowy Nomascus nasutus 35 – 37[2] CR[2] spada[2] Wcześniej uznany za wymarły. Liczebność może być wyższa[2].
prolemur szerokonosy Prolemur simus 100 – 160[3] CR spada
Blond capuchin Cebus flavius 180[4] CR[4] spada[4] Estimate is for mature individuals only[4].
langur sarawaski Presbytis chrysomelas 200 – 500[5] CR[5] spada[5]
sifaka czarna Propithecus perrieri 230[6] CR[6] spada[6] 1 z 25 najbardziej zagrożonych naczelnych[6].
sifaka jedwabista Propithecus candidus 250[7] EN[7] spada[7] Szacunek stanowi górną granicę[7].
rokselana zadartonosa Rhinopithecus avunculus 250[8] CR[8] spada[8]
titi jasnowłosy Callicebus barbarabrownae 260[9] CR[9] spada[9] Minimum[9].
rokselana białobroda Rhinopithecus strykeri 260 – 330[10] CR[10] spada[10]
marmozeta czarnolica Leontopithecus caissara 400[11] CR[11] spada[11] Maksimum estimate[11].
hulman kaszmirski Semnopithecus ajax 500[12] EN[12] spada[12] Maksimum, 250 osobników dojrzałych[12].
titi atlantycki Callicebus coimbrai 500 – 1000[13] EN[13] spada[13]
duk szaronogi Pygathrix cinerea 550 – 700[14] CR[14] spada[14]
makak skalny Macaca munzala 569[15] EN[15] spada[15] Jeno ze źródeł szacuje minimum na 569, inne ocenia liczbę dorosłych na poniżej 250.[15]
rokselana szara Rhinopithecus brelichi 750[16] EN[16] spada[16]
lutung jasnogłowy Trachypithecus poliocephalus 764 – 864[17] CR[17] spada[17]
muriki północny Brachyteles hypoxanthus 855[18] CR[18] spada[18] Minimum estimate[18].
marmozeta czarna Leontopithecus chrysopygus 1000[19] EN[19] spada[19]
marmozeta lwia Leontopithecus rosalia 1000[20] EN[20] stabilny[20] Minimum estimate; wild only[20]. In addition to these, there are about 450 golden lion tamarins in 150 zoos around the world[21].
mangaba oliwkowa Cercocebus galeritus 1000 – 1200[22] EN[22] spada[22]
kipunja wyżynna Rungwecebus kipunji 1117[23] CR[23] spada[23]
mangaba czubata Cercocebus sanjei 1300[24] EN[24] spada[24] Estimate is likely a maximum[24].
muriki pajęczy Brachyteles arachnoides 1300[25] EN[25] spada[25]
gibon czarny Nomascus concolor 1300 – 2000[26] CR[26] spada[26]
wyrak wulkaniczny Tarsius tumpara 1358 – 12 470[27] CR[27] spada[27] 1 z 25 najbardziej zagrożonych naczelnych[27].
lori wysmukły Loris tardigradus 1500[28] EN[28] spada[28]
Sangihe Tarsier Tarsius sangirensis 1505 – 2795[29] EN[29] spada[29] Szacunki uznaje się za niekonkluzywne[29].
Zanzibar red colobus Procolobus kirkii 2000[30] EN[30] spada[30] Maksimum estimate[30].
Black snub-nosed monkey Rhinopithecus bieti 2000[31] EN[31] spada[31] Maksimum estimate; less than 1000 mature organisms[31].
Pagai Island macaque Macaca pagensis 2100 – 3700[32] CR[32] spada[32] Numbered 15 000 in 1980.[32]
Javan surili Presbytis comata 2285 – 2500[33] EN[33] spada[33]
Lac Alaotra bamboo lemur Hapalemur alaotrensis 2500[34] CR[34] spada[34] Estimates were for 2002 and showed a decline of over 50% in under a ten years[34].
Moor macaque Macaca maura 3000 – 5000[35] EN[35] spada[35]
Lion-tailed macaque Macaca silenus 4000[36] EN[36] spada[36] Maksimum[36].
Silvery gibbon Hylobates moloch 4000 – 4500[37] EN[37] spada[37]
Gee's golden langur Trachypithecus geei 5500[38] EN[38] spada[38] Maksimum, poniżej 2500 dorosłych osobników.[38]
goryl górski Gorilla beringei 5880[39] EN[39] spada[39] Szacunkowo 5000 goryli wschodnich (G. b. graueri)[39] i 880 goryli górskich (G. b. beringei)[40].
Golden bamboo lemur Hapalemur aureus 5916[41] EN[41] spada[41] W rzeczywistości populacja liczy 75% tego oszacowania[41].
Cottontop tamarin Saguinus oedipus 6000[42] EN[42] spada[42] 2000 dorosłych zwierząt.[42]
Golden-crowned sifaka Propithecus tattersalli 6000 – 10 000[43] EN[43] spada[43]
Golden-headed lion tamarin Leontopithecus chrysomelas 6000 – 15 000[44] EN[44] spada[44]
Pig-tailed langur Simias concolor 6700 – 17 300[45] EN[45] spada[45] 26 000 w 1980.[45]
Gray-headed lemur Eulemur cinereiceps 7265[46] EN[46] spada[46] Maksimum wynosi 7265 ± 2,268.[46]
Sumatran orangutan Pongo abelii 7300[47] CR[47] spada[47]
Madame Berthe's mouse lemur Microcebus berthae 8000[48] EN[48] spada[48] Maksimum[48].
Natuna Island surili Presbytis natunae 10 000[49] VU[49] spada[49]
Roosmalens' dwarf marmoset Callibella humilis 10 000[50] VU[50] spada[50]
Barbary macaque Macaca sylvanus 15 000[51] EN[51] spada[51] Populacja może być niedoszacowana[51].
Udzungwa red colobus Procolobus gordonorum 15 400[52] EN[52] spada[52] Populacja może być przeszacowana[52].
mikrus mniejszy Mirza zaza 16 500 – 177 500[53] VU[53] spada[53]
Siberut macaque Macaca siberu 17 000 – 30 000[54] VU[54] spada[54] 39 000 w 1980.[54]
Nilgiri langur Trachypithecus johnii 20 000[55] VU[55] spada[55] Maksimum, dorosłych osobników mniej, niż 10 000.[55]
Red-eared guenon Cercopithecus erythrotis 20 000[56] VU[56] spada[56] Minimum[56].
Kloss's gibbon Hylobates klossii 20 000 – 25 000[57] EN[57] spada[57]
szympans karłowaty Pan paniscus 29 500 – 50 000[58] EN[58] spada[58] Populacja może być niedoszacowana[58].
Mentawai langur Presbytis potenziani 36 000[59] EN[59] spada[59] Maksimum[59].
orangutan borneański Pongo pygmaeus 45 000 – 69 000[60] EN[60] spada[60]
goryl nizinny Gorilla gorilla 95 000[61] CR[61] spada[61] Prawdopodobnie przeszacowanie[61].
szympans zwyczajny Pan troglodytes 172 700 – 299 700[62] EN[62] spada[62]
dżelada brunatna Theropithecus gelada 200 000[63] LC[63] spada[63]
gibbon borneański Hylobates muelleri 250 000 – 375 000[64] EN[64] spada[64]
człowiek rozumny Homo sapiens sapiens 7,250,000,000[65] LC[66] rośnie[66]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b c d Geissmann, T. & Bleisch, W.: Nomascus hainanus. [w:] IUCN Red List of Threatened Species. Version 2012.2 [on-line]. IUCN, 2008. [dostęp 2012-11-10].
  2. a b c d Geissmann, T. & Bleisch, W.: Nomascus nasutus. [w:] IUCN Red List of Threatened Species. Version 2012.2 [on-line]. IUCN, 2008. [dostęp 2012-11-10].
  3. Kurt Gron: Greater bamboo lemur. [w:] Primate Info Net [on-line]. Wisconsin Primate Research Center (WPRC) Library at the University of Wisconsin-Madison, 2010-07-22. [dostęp 1 June 2012].
  4. a b c d de Oliveira, M.M., Boubli, J.-P. & Kierulff, M.C.M.: Cebus flavius. [w:] IUCN Red List of Threatened Species. Version 2012.2 [on-line]. IUCN, 2008. [dostęp 2012-11-10].
  5. a b c Nijman, V., Hon, J. & Richardson, M.: Presbytis chrysomelas. [w:] IUCN Red List of Threatened Species. Version 2012.2 [on-line]. IUCN, 2008. [dostęp 2012-11-10].
  6. a b c d Andrainarivo, C., Andriaholinirina, V.N., Feistner, A., Felix, T., Ganzhorn, J., Garbutt, N., Golden, C., Konstant, B., Louis Jr., E., Meyers, D., Mittermeier, R.A., Perieras, A., Princee, F., Rabarivola, J.C., Rakotosamimanana, B., Rasamimanana, H., Ratsimbazafy, J., Raveloarinoro, G., Razafimanantsoa, A., Rumpler, Y., Schwitzer, C., Thalmann, U., Wilmé, L. & Wright, P.: Propithecus perrieri. [w:] IUCN Red List of Threatened Species. Version 2012.2 [on-line]. IUCN, 2008. [dostęp 2012-11-10].
  7. a b c d Andrainarivo, C., Andriaholinirina, V.N., Feistner, A., Felix, T., Ganzhorn, J., Garbutt, N., Golden, C., Konstant, B., Louis Jr., E., Meyers, D., Mittermeier, R.A., Patel, E., Perieras, A., Princee, F., Rabarivola, J.C., Rakotosamimanana, B., Rasamimanana, H., Ratsimbazafy, J., Raveloarinoro, G., Razafimanantsoa, A., Rumpler, Y., Schwitzer, C., Thalmann, U., Wilmé, L. & Wright, P.: Propithecus candidus. [w:] IUCN Red List of Threatened Species. Version 2012.2 [on-line]. IUCN, 2008. [dostęp 2012-11-10].
  8. a b c Xuan Canh, L., Khac Quyet, L., Thanh Hai, D. & Boonratana, R.: Rhinopithecus avunculus. [w:] IUCN Red List of Threatened Species. Version 2012.2 [on-line]. IUCN, 2008. [dostęp 2012-11-10].
  9. a b c d Veiga, L.M., Printes, R.C., Rylands, A.B., Kierulff, C.M., de Oliveira, M.M. & Mendes, S.L: Callicebus barbarabrownae. [w:] IUCN Red List of Threatened Species. Version 2012.2 [on-line]. IUCN, 2011. [dostęp 2012-11-10].
  10. a b c Geissmann, T., Momberg, F. & Whitten, T.: Rhinopithecus strykeri. [w:] IUCN Red List of Threatened Species. Version 2012.2 [on-line]. IUCN, 2012. [dostęp 2012-11-10].
  11. a b c d Kierulff, M.C.M., Rylands, A.B., Mendes. S.L. & de Oliveira, M.M.: Leontopithecus caissara. [w:] IUCN Red List of Threatened Species. Version 2012.2 [on-line]. IUCN, 2008. [dostęp 2012-11-10].
  12. a b c d Groves, C.P. & Molur, S.: Semnopithecus ajax. [w:] IUCN Red List of Threatened Species. Version 2012.2 [on-line]. IUCN, 2008. [dostęp 2012-11-10].
  13. a b c Veiga, L.M., Sousa, M.C., Jerusalinsky, L., Ferrari, S.F., de Oliveira, M.M., Santos, S.S.D., Valente, M.C.M. & Printes, R.C.: Callicebus coimbrai. [w:] IUCN Red List of Threatened Species. Version 2012.2 [on-line]. IUCN, 2008. [dostęp 2012-11-10].
  14. a b c Ngoc Thanh, V., Lippold, L., Nadler, T. & Timmins, R.J.: Pygathrix cinerea. [w:] IUCN Red List of Threatened Species. Version 2012.2 [on-line]. IUCN, 2008. [dostęp 2012-11-10].
  15. a b c d Kumar, A., Sinha, A. & Kumar, S.: Macaca munzala. [w:] IUCN Red List of Threatened Species. Version 2012.2 [on-line]. IUCN, 2008. [dostęp 2012-11-10].
  16. a b c Bleisch, W., Yongcheng, L. & Richardson, M.: Rhinopithecus brelichi. [w:] IUCN Red List of Threatened Species. Version 2012.2 [on-line]. IUCN, 2008. [dostęp 2012-11-10].
  17. a b c Bleisch, B., Xuan Canh, L., Covert, B. & Yongcheng, L.: Trachypithecus poliocephalus. [w:] IUCN Red List of Threatened Species. Version 2012.2 [on-line]. IUCN, 2008. [dostęp 2012-11-10].
  18. a b c d Mendes, S.L., de Oliveira, M.M., Mittermeier, R.A. & Rylands, A.B.: Brachyteles hypoxanthus. [w:] IUCN Red List of Threatened Species. Version 2012.2 [on-line]. IUCN, 2008. [dostęp 2012-11-10].
  19. a b c Kierulff, M.C.M., Rylands, A.B., Mendes. S.L. & de Oliveira, M.M.: Leontopithecus chrysopygus. [w:] IUCN Red List of Threatened Species. Version 2012.2 [on-line]. IUCN, 2008. [dostęp 2012-11-10].
  20. a b c d Kierulff, M.C.M., Rylands, A.B. & de Oliveira, M.M.: Leontopithecus rosalia. [w:] IUCN Red List of Threatened Species. Version 2012.2 [on-line]. IUCN, 2008. [dostęp 2012-11-10].
  21. Current Status of Golden Lion Tamarins - National Zoo| FONZ
  22. a b c Butynski, T.M., Struhsaker, T., Kingdon, J. & De Jong, Y.: Cercocebus galeritus. [w:] IUCN Red List of Threatened Species. Version 2012.2 [on-line]. IUCN, 2008. [dostęp 2012-11-10].
  23. a b c Davenport, T.R.B. & Jones, T.: Rungwecebus kipunji. [w:] IUCN Red List of Threatened Species. Version 2012.2 [on-line]. IUCN, 2008. [dostęp 2012-11-10].
  24. a b c d Ehardt, C., Butynski, T.M. & Struhsaker, T.: Cercocebus sanjei. [w:] IUCN Red List of Threatened Species. Version 2012.2 [on-line]. IUCN, 2008. [dostęp 2012-11-10].
  25. a b c Mendes, S.L., de Oliveira, M.M., Mittermeier, R.A. & Rylands, A.B.: Brachyteles arachnoides. [w:] IUCN Red List of Threatened Species. Version 2012.2 [on-line]. IUCN, 2008. [dostęp 2012-11-10].
  26. a b c Bleisch, B., Geissmann, T., Timmins, R.J. & Xuelong, J.: Nomascus concolor. [w:] IUCN Red List of Threatened Species. Version 2012.2 [on-line]. IUCN, 2008. [dostęp 2012-11-10].
  27. a b c d Shekelle, M. & Salim, A.: Tarsius tumpara. [w:] IUCN Red List of Threatened Species. Version 2012.2 [on-line]. IUCN, 2011. [dostęp 2012-11-10].
  28. a b c Nekaris, A.: Loris tardigradus. [w:] IUCN Red List of Threatened Species. Version 2012.2 [on-line]. IUCN, 2008. [dostęp 2012-11-10].
  29. a b c d Shekelle, M. & Salim, A.: Tarsius sangirensis. [w:] IUCN Red List of Threatened Species. Version 2012.2 [on-line]. IUCN, 2011. [dostęp 2012-11-10].
  30. a b c d Struhsaker, T. & Siex, K.: Procolobus kirkii. [w:] IUCN Red List of Threatened Species. Version 2012.2 [on-line]. IUCN, 2008. [dostęp 2012-11-10].
  31. a b c d Bleisch, W. & Richardson, M.: Rhinopithecus bieti. [w:] IUCN Red List of Threatened Species. Version 2012.2 [on-line]. IUCN, 2008. [dostęp 2012-11-10].
  32. a b c d Whittaker, D. & Mittermeier, R.A.: Macaca pagensis. [w:] IUCN Red List of Threatened Species. Version 2012.2 [on-line]. IUCN, 2008. [dostęp 2012-11-10].
  33. a b c Nijman, V. & Richardson, M: Presbytis comata. [w:] IUCN Red List of Threatened Species. Version 2012.2 [on-line]. IUCN, 2008. [dostęp 2012-11-10].
  34. a b c d Andrainarivo, C., Andriaholinirina, V.N., Feistner, A., Felix, T., Ganzhorn, J., Garbutt, N., Golden, C., Konstant, B., Louis Jr., E., Meyers, D., Mittermeier, R.A., Perieras, A., Princee, F., Rabarivola, J.C., Rakotosamimanana, B., Rasamimanana, H., Ratsimbazafy, J., Raveloarinoro, G., Razafimanantsoa, A., Rumpler, Y., Schwitzer, C., Thalmann, U., Wilmé, L. & Wright, P.: Hapalemur alaotrensis. [w:] IUCN Red List of Threatened Species. Version 2012.2 [on-line]. IUCN, 2008. [dostęp 2012-11-10].
  35. a b c Supriatna, J., Shekelle, M. & Burton, J.: Macaca maura. [w:] IUCN Red List of Threatened Species. Version 2012.2 [on-line]. IUCN, 2008. [dostęp 2012-11-10].
  36. a b c d Kumar, A., Singh, M. & Molur, S.: Macaca silenus. [w:] IUCN Red List of Threatened Species. Version 2012.2 [on-line]. IUCN, 2008. [dostęp 2012-11-10].
  37. a b c Andayani, N., Brockelman, W., Geissmann, T., Nijman, V. & Supriatna, J.: Hylobates moloch. [w:] IUCN Red List of Threatened Species. Version 2012.2 [on-line]. IUCN, 2008. [dostęp 2012-11-10].
  38. a b c d Das, J., Medhi, R. & Molur, S.: Trachypithecus geei. [w:] IUCN Red List of Threatened Species. Version 2012.2 [on-line]. IUCN, 2008. [dostęp 2012-11-10].
  39. a b c d Robbins, M. & Williamson, L.: Gorilla beringei. [w:] IUCN Red List of Threatened Species. Version 2012.2 [on-line]. IUCN, 2008. [dostęp 2012-11-10].
  40. Aldred, J.. Mountain gorilla numbers rise by 10%. „The Guardian”, 2012-11-13. London. [dostęp 2013-02-06]. 
  41. a b c d Andrainarivo, C., Andriaholinirina, V.N., Feistner, A., Felix, T., Ganzhorn, J., Garbutt, N., Golden, C., Konstant, B., Louis Jr., E., Meyers, D., Mittermeier, R.A. Perieras, A., Princee, F., Rabarivola, J.C., Rakotosamimanana, B., Rasamimanana, H., Ratsimbazafy, J., Raveloarinoro, G., Razafimanantsoa, A., Rumpler, Y., Schwitzer, C., Thalmann, U., Wilmé, L. & Wright, P.: Hapalemur aureus. [w:] IUCN Red List of Threatened Species. Version 2012.2 [on-line]. IUCN, 2008. [dostęp 2012-11-10].
  42. a b c d Savage, A. & Causado, J.: Saguinus oedipus. [w:] IUCN Red List of Threatened Species. Version 2012.2 [on-line]. IUCN, 2008. [dostęp 2012-11-10].
  43. a b c Andrainarivo, C., Andriaholinirina, V.N., Feistner, A., Felix, T., Ganzhorn, J., Garbutt, N., Golden, C., Konstant, B., Louis Jr., E., Meyers, D., Mittermeier, R.A., Perieras, A., Princee, F., Rabarivola, J.C., Rakotosamimanana, B., Rasamimanana, H., Ratsimbazafy, J., Raveloarinoro, G., Razafimanantsoa, A., Rumpler, Y., Schwitzer, C., Thalmann, U., Wilmé, L. & Wright, P.: Propithecus tattersalli. [w:] IUCN Red List of Threatened Species. Version 2012.2 [on-line]. IUCN, 2008. [dostęp 2012-11-10].
  44. a b c Kierulff, M.C.M., Rylands, A.B., Mendes. S.L. & de Oliveira, M.M.: Leontopithecus chrysomelas. [w:] IUCN Red List of Threatened Species. Version 2012.2 [on-line]. IUCN, 2008. [dostęp 2012-11-10].
  45. a b c d Whittaker, D. & Mittermeier, R.A.: Simias concolor. [w:] IUCN Red List of Threatened Species. Version 2012.2 [on-line]. IUCN, 2008. [dostęp 2012-11-10].
  46. a b c d Andrainarivo, C., Andriaholinirina, V.N., Feistner, A., Felix, T., Ganzhorn, J., Garbutt, N., Golden, C., Konstant, B., Louis Jr., E., Meyers, D., Mittermeier, R.A., Perieras, A., Princee, F., Rabarivola, J.C., Rakotosamimanana, B., Rasamimanana, H., Ratsimbazafy, J., Raveloarinoro, G., Razafimanantsoa, A., Rumpler, Y., Schwitzer, C., Thalmann, U., Wilmé, L. & Wright, P.: Eulemur cinereiceps. [w:] IUCN Red List of Threatened Species. Version 2012.2 [on-line]. IUCN, 2008. [dostęp 2012-11-10].
  47. a b c Singleton, I., Wich, S.A. & Griffiths, M.: Pongo abelii. [w:] IUCN Red List of Threatened Species. Version 2012.2 [on-line]. IUCN, 2008. [dostęp 2012-11-10].
  48. a b c d Andrainarivo, C., Andriaholinirina, V.N., Feistner, A., Felix, T., Ganzhorn, J., Garbutt, N., Golden, C., Konstant, B., Louis Jr., E., Meyers, D., Mittermeier, R.A., Perieras, A., Princee, F., Rabarivola, J.C., Rakotosamimanana, B., Rasamimanana, H., Ratsimbazafy, J., Raveloarinoro, G., Razafimanantsoa, A., Rumpler, Y., Schwitzer, C., Thalmann, U., Wilmé, L. & Wright, P.: Microcebus berthae. [w:] IUCN Red List of Threatened Species. Version 2012.2 [on-line]. IUCN, 2008. [dostęp 2012-11-10].
  49. a b c Nijman, V. & Lammertink, M.: Presbytis natunae. [w:] IUCN Red List of Threatened Species. Version 2012.2 [on-line]. IUCN, 2008. [dostęp 2012-11-10].
  50. a b c Mittermeier, R.A. & Rylands, A.B.: Callibella humilis. [w:] IUCN Red List of Threatened Species. Version 2012.2 [on-line]. IUCN, 2008. [dostęp 2012-11-10].
  51. a b c d Butynski, T.M., Cortes, J., Waters, S., Fa, J., Hobbelink, M.E., van Lavieren, E., Belbachir, F., Cuzin, F., de Smet, K., Mouna, M., de Iongh, H., Menard, N. & Camperio-Ciani, A.: Macaca sylvanus. [w:] IUCN Red List of Threatened Species. Version 2012.2 [on-line]. IUCN, 2008. [dostęp 2012-11-10].
  52. a b c d Struhsaker, T, Butynski, T.M. & Ehardt, C.: Procolobus gordonorum. [w:] IUCN Red List of Threatened Species. Version 2012.2 [on-line]. IUCN, 2008. [dostęp 2012-11-10].
  53. a b c Rode, E.J., Nekaris, K.A.I. , Schwitzer, C. & Hoffmann, M.: Mirza zaza. [w:] IUCN Red List of Threatened Species. Version 2012.2 [on-line]. IUCN, 2011. [dostęp 2012-11-10].
  54. a b c d Whittaker, D. & Mittermeier, R.A.: Macaca siberu. [w:] IUCN Red List of Threatened Species. Version 2012.2 [on-line]. IUCN, 2008. [dostęp 2012-11-10].
  55. a b c d Singh, M., Kumar, A. & Molur, S.: Trachypithecus johnii. [w:] IUCN Red List of Threatened Species. Version 2012.2 [on-line]. IUCN, 2008. [dostęp 2012-11-10].
  56. a b c d Oates, J.F., Gippoliti, S. & Groves, C.P.: Cercopithecus erythrotis. [w:] IUCN Red List of Threatened Species. Version 2012.2 [on-line]. IUCN, 2008. [dostęp 2012-11-10].
  57. a b c Whittaker, D. & Geissmann, T.: Hylobates klossii. [w:] IUCN Red List of Threatened Species. Version 2012.2 [on-line]. IUCN, 2008. [dostęp 2012-11-10].
  58. a b c d Fruth, B., Benishay, J.M., Bila-Isia, I., Coxe, S., Dupain, J., Furuichi, T., Hart, J., Hart, T., Hashimoto, C., Hohmann, G., Hurley, M., Ilambu, O., Mulavwa, M., Ndunda, M., Omasombo, V., Reinartz, G., Scherlis, J., Steel, L. & Thompson, J.: Pan paniscus. [w:] IUCN Red List of Threatened Species. Version 2012.2 [on-line]. IUCN, 2008. [dostęp 2012-11-10].
  59. a b c d Whittaker, D. & Mittermeier, R.A.: Presbytis potenziani. [w:] IUCN Red List of Threatened Species. Version 2012.2 [on-line]. IUCN, 2008. [dostęp 2012-11-10].
  60. a b c Ancrenaz, M., Marshall, A., Goossens, B., van Schaik, C., Sugardjito, J., Gumal, M. & Wich, S.: Pongo pygmaeus. [w:] IUCN Red List of Threatened Species. Version 2012.2 [on-line]. IUCN, 2008. [dostęp 2012-11-10].
  61. a b c d Walsh, P.D., Tutin, C.E.G., Oates, J.F., Baillie, J.E.M., Maisels, F., Stokes, E.J., Gatti, S., Bergl, R.A., Sunderland-Groves, J. & Dunn. A.: Gorilla gorilla. [w:] IUCN Red List of Threatened Species. Version 2012.2 [on-line]. IUCN, 2008. [dostęp 2012-11-10].
  62. a b c Oates, J.F., Tutin, C.E.G., Humle, T., Wilson, M.L., Baillie, J.E.M., Balmforth, Z., Blom, A., Boesch, C., Cox, D., Davenport, T., Dunn, A., Dupain, J., Duvall, C., Ellis, C.M., Farmer, K.H., Gatti, S., Greengrass, E., Hart, J., Herbinger, I., Hicks, C., Hunt, K.D., Kamenya, S., Maisels, F., Mitani, J.C., Moore, J., Morgan, B.J., Morgan, D.B., Nakamura, M., Nixon, S., Plumptre, A.J., Reynolds, V., Stokes, E.J. & Walsh, P.D.: Pan troglodytes. [w:] IUCN Red List of Threatened Species. Version 2012.2 [on-line]. IUCN, 2008. [dostęp 2012-11-10].
  63. a b c Gippoliti, S. & Hunter, C.: Theropithecus gelada. [w:] IUCN Red List of Threatened Species. Version 2012.2 [on-line]. IUCN, 2008. [dostęp 2012-11-10].
  64. a b c Geissmann, T. & Nijman, V.: Hylobates muelleri. [w:] IUCN Red List of Threatened Species. Version 2012.2 [on-line]. IUCN, 2008. [dostęp 2012-11-10].
  65. U.S. and World Population Clock. 2014-11-24. [dostęp 2014-11-24].
  66. a b Homo sapiens. IUCN. [dostęp 2014-11-24].