Wikipedysta:Leinad/Gdynia

Gdynia
	miasto na prawach powiatu
Herb	Flaga
	Dewiza: Gdynia – miasto z morza i marzeń
Państwo	Polska
Województwo	pomorskie
Aglomeracja
Data założenia	przed 1209
Prawa miejskie	10 lutego 1926
Prezydent	Wojciech Szczurek
Powierzchnia	135,5 km²
Wysokość	0,0 - 205,7 m n.p.m.
Populacja (2005); • liczba ludności; • gęstość	; 252.791; 1859 os./km²
Strefa numeracyjna	( 48) 58
Kod pocztowy	81-001 do 81-919
Tablice rejestracyjne	GA
	Położenie na mapie województwa pomorskiego Gdynia
	Położenie na mapie Polski Gdynia
	54°30′N 18°32′E/54,500000 18,533333
SIMC	0934100
	Urząd miejskiAl. Marszałka Piłsudskiego 52/54; 81-382 Gdynia
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Wiadomości w Wikinews
	Strona internetowa

Wstępniak

Jako Gdynianin oceniam obecny artykuł o Gdyni bardzo miernie i wychodzę z założenia iż odwiedzający są podobnego zdania, zwłaszcza Gdynianie! W tym miejscu mam zamiar stworzyć od początku artykuł o tym wspaniałym mieście i zapraszam także Wszystkich chętnych do współtworzenia tego artykułu, którym Gdynia nie jest obca.

Poniżej stworzyłem wstępnie podział artykułu na poszczególne tematy.

Leinad 21:20, 19 cze 2006 (CEST)[odpowiedz]

Gdynia (kaszb. Gdiniô, niem. Gdingen (Gotenhafen w latach 1939-1945)) - miasto o statusie powiatu grodzkiego położone w północnej Polsce na pograniczu dwóch krain: Pobrzeża Kaszubskiego i Pojezierza Kaszubskiego, w województwie pomorskim nad Zatoką Gdańską (Morze Bałtyckie). Jest jednym z najmłodszych polskich miast, prawa miejskie nadane w 1926 roku, pierwotnie powstałym w celu zapewnienia Polsce dostępu do morza poprzez zbudowanie portu. Podzielona jest na 22 dzielnice administracyjne. Wraz z Sopotem i Gdańskiem tworzą Trójmiasto oraz z miejszymi miejscowościami aglomerację gdańską.

Historia

Geografia

Położenie

Gdynia położona jest na styku dwóch krain fizykogeograficznych: Pojezierza Kaszubskiego i Pobrzeża Kaszubskiego. Miasto graniczy: od północy z gimną Kosakowo, od zachodu z gminą Wejherowo oraz z miastem Rumia, od południa z miastami Sopot i Gdańsk oraz z gimną Żukowo, a od wschodu z Zatoką Gdańską, będącą częścią Morza Bałtyckiego. Najdalej wysuniętym punktem na północ jest fragment dzielnicy Babie Doły (54°35'), na południec las w okolicach ulicy Spacerowej w Gdańsku (54°25'), natomiast na wschód Klif Orłowski (18°34'), a na zachód skrajna część kompleksu leśnego przy drodze z Gdyni-Chylonia na Koleczkowo (18°21'). Długość miasta wynosi 18 km, a szerokość 13,7 km, natomiast geodezyjnym środkiem miasta jest skrzyżowanie ulicy Chwarznieńskiej z Obwodnicą Trójmiasta. Gdynia leży na wysokości od 0,0 m n.p.m. do 205,7 m n.p.m. (Góra Donas).

Osobny artykuł: Ukształtowanie terenu i krajobraz w Gdyni.

Klimat

Gdynia znajduje się w strefie klimatu umiarkowanego, przejściowego między oceanicznym, a kontynentalnym, który modyfikowany jest pod wpływem bezpośredniego sąsiedztwa Morza Bałtyckiego. W zależności od pory roku morze podwyższa bądź obniża temperaturę powietrza w stosunku do miejscowości w głębi lądu, tzn. gdy temperatura morza jest wyższa niż powietrza to ogrzewa atmosferę, oddając ciepło i analogicznie na odwrót. Średnia temperatura w miesiącu styczniu to -0,9 °C, a w lipcu to 17,2 °C, natomiast średnia roczna to 7,9 °C. Miasto jest jednym z najbardziej nasłonecznionych miejsc w Polsce, zwłaszcza w miesiącach maj oraz czerwiec, gdy średnie nasłonecznienie wynosi 20,66 MJ/m². Także pod względem wilgotności wykazuje większe wartości, które w miesiącach zimowych wynoszą około 82%, natomiast najmniejsze wartość notuję się w miesiącu czerwcu - 74%, a także występuje większa liczba dni mglistych. Pod względem opadów największe są w miesiącu lipcu - 70 mm, a najmniejsze w miesiącu marcu - 23 mm, suma rocznych opadów wynosi 535 mm. Wiatry przeważnie wieją z kierunku zachodniego i południowo-zachodniego, wykazując dużą zmienność pod względem kierunku jak i prędkości, a w okresie wiosennym szczególnie dostrzegalna jest cyrkulacja bryzowa. Ze względu na zróżnicowanie rzeźby terenu i występującego zabudowania wyróżnia się następujące obszary:

mezoklimat Wysoczyzny Gdańskiej,
mezoklimat strefy krawędziowej Wysoczyzny Gdańskiej,
mezoklimat wschodniego fragmentu Pradoliny Kaszubskiej.

Podział administracyjny

Podział Gdyni i sąsiadujące gminy.
Szczegółowo: Dzielnice Gdyni

Uchwalona 8 marca 1990 roku ustawa o samorządzie terytorialnym przywróciła po 40 letniej przerwie administrację samorządową na poziomie gminy. W tej samej ustawie, w art. 5 przewidziano również tworzenie jednostek pomocniczych – dzielnic, osiedli i sołectw. Gdynia jako jedno z pierwszych miast w Polsce skorzystała z tej możliwości, wprowadzając 8 maja 1991 roku do Statutu Miasta podział na 13 dzielnic: Śródmieście, Redłowo-Wzgórze Św. Maksymiliana, Orłowo-Mały Kack, Wielki Kack-Karwiny, Chwarzno-Wiczlino, Witomino, Działki Leśne, Grabówek-Leszczynki, Chylonia, Pustki Cisowskie-Demptowo, Cisowa, Obłuże, Oksywie-Babie Doły.

Półtora roku później (9 grudnia 1992) Rada Miasta wprowadzając zmiany w Statucie podzieliła niektóre z dzielnic na mniejsze jednostki. Na przykład Śródmieście przekształcono w trzy odrębne dzielnice: Śródmieście Centrum, Śródmieście Kamienną Górę oraz Śródmieście Port. W wyniku tych podziałów liczba dzielnic w Gdyni wzrosła do 24.

Kolejne, dwukrotne zmiany nastąpiły w 1998 w kwietniu połączono dotychczasowe dzielnice Chylonia i Chylonia Nowa w dzielnicę Chylonia, zaś w grudniu dzielnicę Port, która zajmowała duży obszar, ale była zamieszkana przez niewiele ponad 100 mieszkańców włączono do dzielnicy Śródmieście. W rezultacie tych ostatnich zmian liczba dzielnic zmniejszyła się do 22.

Obecny kształt dzielnic jest przede wszystkim odzwierciedleniem tradycyjnych podziałów. Z tego powodu pojawiają się duże dysproporcje pomiędzy wielkością dzielnic zarówno pod względem powierzchni jak i liczby mieszkańców. Największą dziś dzielnicę – Chylonię zamieszkuje prawie 28.000 osób, gdy najmniejsza - Babie Doły liczy zaledwie 2.500 mieszkańców. Z kolei największy obszar zajmuje dzielnica Chwarzno-Wiczlino – 27,92 km², która jest aż 44 razy większa od najmniejszej Kamiennej Góry (0,63 km²).

Obecne dzielnice Gdyni:

Osobny artykuł: Dzielnice Gdyni.

Demografia

W 2005 roku w Gdyni mieszkało 252 791 mieszkańców, z czego kobiet jest 132 058, a mężczyzn 120 733 co daje w przeliczeniu 109 kobiet na 100 mężczyzn. Przyrost naturalny jest nieznacznie ujemny i wynosił -0,5 (na 1000 mieszkańców, czyli o 37 mniej mieszkańców). Według danych GUS z 2004 roku saldo migracji wynosiło 241 osób. W I półroczu 2006 roku bezrobocie w Gdyni wynosiło 6,8%.

Szczegółowe dane

rok	liczba mieszkańców
1921	5 400^[1]
1931	36 800^[1]
1936	83 800^[1]
1946	77 800^[1]
1950	103 500^[1]
1960	147 600^[1]
1970	191 500^[1]
1978	227 100^[1]
1988	259 900^[1]
1995	251 631^[2]
1996	251 932^[2]
1997	251 585^[2]
1998	253 521^[2]
1999	255 014^[2]
2000	253 387^[2]
2001	253 364^[2]
2002	253 508^[2]
2003	253 500^[2]
2004	253 324^[2]
2005	252 791^[2]
2006	249 844^[3]

ludność Gdyni według płci w 2005 roku^[2]
	osób	%
mężczyźni	120 733	47,8
kobiety	132 058	52,2

ludność Gdyni według wieku w 2004 roku^[2]
grupa wiekowa	osób
wiek przedprodukcyjny	44 630
wiek produkcyjny	165 986
wiek poprodukcyjny	42 708

Gospodarka

w opracowaniu LeinaD dyskusja 22:07, 28 sie 2006 (CEST)[odpowiedz]

Edukacja

Komunikacja

Tranzyt

Gdynia jako miasto portowe jest istotnym miejscem przeładunku towarów pomiędzy statkami a pojazdami transportu kołowego, który w granicach miasta odbywa się Trasą im. Eugeniusza Kwiatkowskiego, ulicą Morską, a następnie w kierunku południowym obwodnicą Trójmiasta (droga ekspresowa S6) - docelowo Trasa Kwiatkowskiego będzie połączona z obwodnicą (2008 rok), pomijając dzielnice mieszkalne: Leszczynki i Chylonia. Z kolei w kierunku zachodnim ruch z portu odbywa się przedłużeniu ulicy Morskiej - drogą krajową nr 6.

Ruch kołowy przebiegający przez Gdynię odbywa się przede wszystkim główną arterią komunikacyjną Trójmiasta (droga wojewódzka nr 468), a także obwodnicą Trójmiasta, która jest istotnym szlakiem drogowym, łączącym się od południa z: drogą krajową nr 1 oraz drogą krajową nr 7 (w przyszłości także z autostradą A1), natomiast od północy z drogą krajową nr 6, odgałęziającą się jako droga wojewódzka nr 216 w kierunku Mierzeji Helskiej. W Gdyni swój początek ma także droga krajowa nr 20.

Drogi ekspresowe:

S6 – Gdynia Chylonia - Pruszcz Gdański (stan obecny drogi)

Drogi krajowe:

6 – Szczecin - Gdynia - Gdańsk
20 – Gdynia - Kościerzyna - Stargard Szczeciński

Drogi wojewódzkie:

468 – Gdańsk - Sopot - Gdynia
474 – ulica Wielkopolska, ulica Chwaszczyńska

Główne ulice

Najważniejszymi ciągami komunikacyjnymi w mieście jest obwodnica trójmiejska, Trasa im. Eugeniusza Kwiatkowskiego, główna arteria komunikacyjna Trójmiasta, która przebiega wzdłuż: Alei Zwycięstwa, Alei Piłsudskiego, ulicy Śląskiej oraz ulicy Morskiej. Kolejnymi ważnymi drogami jest także: alternatywna do arterii nowo wybudowana Droga Gdyńska (tzw. Droga Różowa), ulica Władysława IV, ulica Janka Wiśniewskiego, ulica Wielkopolska oraz ulica Chwaszczyńska.

Komunikacja miejska

Szybka Kolej Miejska

Autobusy

Więcej informacji na ten temat znajdziesz w haśle Komunikacja miejska w Gdyni

Trolejbusy

Kolej

Żegluga

Lotnictwo

Turystyka

Kultura

Teatry

Kina

Muzea i galerie

Akwarium Gdyńskie (dawniej Muzeum Oceanograficzne i Akwarium Morskie w Gdyni) – Skwer Kościuszki
Dar Pomorza (Biała Fregata) statek-muzeum – Skwer Kościuszki
Muzeum Inkluzji w Bursztynie - Uniwersytet Gdański, Wydz. OGiB, al. Piłsudskiego 46
Muzeum Miasta Gdyni – ul. Starowiejska 30
Muzeum Marynarki Wojennej – ul. Sędzickiego 3
Dom Żeromskiego w Orłowie – ul. Orłowska 6
ORP Błyskawica okręt-muzeum – Skwer Kościuszki; wcześniej (w latach 1960-1976) funkcję muzeum pełnił ORP Burza
Pomorski Park Naukowo-Technologiczny - Park otwarty w 2006 na Alei Zwycięstwa. Otwarcie eksperymentatorium planowane jest na rok 2007

Sport

Jednostki wojskowe

Osobny artykuł: Garnizon Gdynia.

Polityka

Władze samorządowe

Kadencja 2002-2006

Prezydent - Wojciech Szczurek

Radni:

Andrzej Bień
Adam Borkowski
Stanisław Borski
Mirosława Borusewicz
Kazimiera Cegłowska
Andrzej Czaplicki
Jarosław Duszewski
Tomasz Gorczyński
Jolanta Kalinowska
Andrzej Kieszek
Tadeusz Kluba
Bogdan Krzyżankowski
Beata Łęgowska
Marek Łucyk
Jacek Milewski
Jerzy Miotke
Mariusz Roman
Jolanta Roszczynialska
Jadwiga Stefaniszyn
Stanisław Szwabski
Stanisław Taube
Jerzy Wieczorek
Alina Winiarska
Marcin Wołek
Paweł Ziegert
Joanna Zielińska
Zygmunt Zmuda-Trzebiatowski
Lech Żurek

Okręg wyborczy Gdynia-Słupsk

Gdyńscy parlamentarzyści

Posłowie na Sejm RP

Senatorowie

Eurodeputowani

Wybitni obywatele miasta

Miasta partnerskie^[4]

Szczegółowa lista działań w ramach współpracy między miastami: [1]

Miasto	Kraj	Data nawiązania współpracy
Aalborg	Dania	1987-08-04
Baranowicze	Białoruś	1993-02-06
Brooklyn	Stany Zjednoczone	1991-02-14
Haikou	Chiny	2006-04-24
Królewiec	Rosja	1994-10-27
Karlskrona	Szwecja	1990-03-29
Kilonia	Niemcy	1997-02-07
Kłajpeda	Litwa	1993-01-12
Kotka	Finlandia	1988-03-09
Kristiansand	Norwegia	1991-09-21
Kunda	Estonia	2001-02-24
Lipawa	Łotwa	1999-10-12
Plymouth	Wielka Brytania	1976-09-11
Seattle	Stany Zjednoczone	1994-04-23
Związek Wybrzeża Opalowego	Francja	2004-11-25