Wiersz stychiczny

Wiersz stychiczny – wiersz zbudowany z wersów ciągłych, w którym nie występuje podział na strofy. Wersy najczęściej rymowane są parzyście (dystychy). Przykładem wiersza stychicznego jest tekst „Pana Tadeusza” Adama Mickiewicza:

Litwo! Ojczyzno moja! ty jesteś jak zdrowie.

Ile cię trzeba cenić, ten tylko się dowie,

Kto cię stracił. Dziś piękność twą w całej ozdobie

Widzę i opisuję, bo tęsknię po tobie.

Panno Święta, co Jasnej bronisz Częstochowy

I w Ostrej świecisz Bramie! Ty, co gród zamkowy

Nowogródzki ochraniasz z jego wiernym ludem!

Jak mnie dziecko do zdrowia powróciłaś cudem

(Gdy od płaczącej matki pod Twoję opiekę

Ofiarowany, martwą podniosłem powiekę

I zaraz mogłem pieszo do Twych świątyń progu

Iść za wrócone życie podziękować Bogu),

Tak nas powrócisz cudem na Ojczyzny łono.

Tymczasem przenoś moję duszę utęsknioną

Do tych pagórków leśnych, do tych łąk zielonych,

Szeroko nad błękitnym Niemnem rozciągnionych;

Do tych pól malowanych zbożem rozmaitem,

Wyzłacanych pszenicą, posrebrzanych żytem;

Gdzie bursztynowy świerzop, gryka jak śnieg biała,

Gdzie panieńskim rumieńcem dzięcielina pała,

A wszystko przepasane, jakby wstęgą, miedzą

Zieloną, na niej z rzadka ciche grusze siedzą.

(A. Mickiewicz, Pan Tadeusz)

W układzie stychicznym występował w starożytności (w eposach Homera, Hezjoda, Wergiliusza i Owidiusza) heksametr daktyliczny. Stychiczny jest też angielski blank verse, czyli nierymowany pentametr jambiczny, używany w dramacie elżbietańskim (przez Thomasa Kyda, Christophera Marlowe'a, Williama Szekspira i Johna Webstera) i wielkiej epice (u Johna Miltona, Johna Keatsa, Roberta Browninga i Edwina Atherstone'a), jak też liryce (u Roberta Frosta).

Bibliografia

• Podręczny słownik terminów literackich, pod red. J. Sławińskiego, Warszawa 1994.
• Żak S., Słownik. Kierunki - szkoły - terminy literackie, wyd 1., Kielce 1991.