Wierciszewo (województwo podlaskie)
53°13′41″N 22°26′04″E/53,228056 22,434444| wieś | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2011) | |
| Strefa numeracyjna |
86 |
| Kod pocztowy |
18-430[4] |
| Tablice rejestracyjne |
BLM |
| SIMC |
0410070[5] |
Położenie na mapie gminy Wizna  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa podlaskiego  | |
Położenie na mapie powiatu łomżyńskiego  | |
| 53°13′41″N 22°26′04″E/53,228056 22,434444[1]
| |
Wierciszewo – wieś w Polsce położona w województwie podlaskim, w powiecie łomżyńskim, w gminie Wizna[5][6]. Leży nad Biebrzą. Graniczy z Narodowym Parkiem Biebrzańskim.
Miejscowość jest typowo rolnicza. Na jej terenie, przy rzece, znajdują się domki letniskowe. Okolica miejscowości jest bogata w różnorodność biologiczną stanowisk, m.in. lasy iglaste i mieszane oraz olszyny, w których można spotkać łosia czy perkoza. Po drugiej stronie rzeki znajduje się Biebrzański Park Narodowy. Znajduje się tu także ciek wodny nazywany przez mieszkańców Wiercioch.
-
Biebrza w Wierciszewie -
Wylew Biebrzy
Wierni kościoła rzymskokatolickiego należą do parafii św. Jana Chrzciciela w Wiznie[7].
Toponimia
[edytuj | edytuj kod]Znane są dwie możliwe wersje pochodzenia nazwy. Pierwsza z nich bierze się prawdopodobnie z wielu zakrętów rzeki Biebrzy w miejscu wioski. W innych źródłach można odnaleźć podobieństwo nazwy miejscowości do starosłowiańskich imion Warcisław lub Wiercisław. Wielu mieszkańców twierdzi, że nazwa ich miejscowości wzięła się od nazwiska Wierciszewski.
Historia
[edytuj | edytuj kod]Przed 1444 r. osiedlił się we wsi szlacheckiej nad rzeką Biebrzą Marcin Mąka, który w tym roku sprzedał 5 włók w tej wsi Nadborowi z Brzostowa. Mąka musiał posiadać również inne tereny w Wierciszewie, skoro w 1447 r. wymieniony był jako właściciel dóbr w tej wsi przy rozgraniczeniach ziemi. W 1475 r. 5 włók nad Biebrzą będących dotychczas posiadaniu Pawła Konecki ze Szczepowatego Siedliska i Mikołaja Sambora z Samborów przeszły do Nadbora z Wierciszewa.[8] Wierciszewo zamieszkiwała drobna szlachta posiadająca własną ziemię, którą uprawiała. Od powstania miejscowości zamieszkiwali w niej potomkowie Nadbora z Brzostowa i Macieja Mąki. Przyjęli oni nazwisko Wierciszewscy. Jeszcze na początku XXI w. w miejscowości można było spotkać osoby o tym nazwisku. Ród Wierciszewskich rozproszył się po terenach przyległych. Nazwisko to jest spotykane np. wśród mieszkańców Łomży. Rodzina używa herbu Bielizna, który rozpowszechniony był na ziemi łęczyckiej, krakowskiej, sandomierskiej i sieradzkiej co wskazuje na pochodzenie szlachty właśnie z tamtych terenów.
Wieś królewska położona była w drugiej połowie XVI wieku w powiecie wiskim ziemi wiskiej województwa mazowieckiego[9].
Mieszkańcy czynnie brali udział w życiu kraju, o czym może świadczyć między innymi obecność ludzi zaangażowanych w pomoc przy powstaniu styczniowym takich jak Józef Wierciszewski, który był przewodnikiem po nieznanych dla powstańców okolicznych terenach. Został aresztowany 28.11.1863 r.
W latach 1921–1939 wieś leżała w województwie białostockim, w powiecie łomżyńskim, w gminie Bożejewo.
Według Powszechnego Spisu Ludności z 1921 roku wieś zamieszkiwały 193 osoby w 33 budynkach mieszkalnych[10]. Miejscowość należała do parafii rzymskokatolickiej w Wiźnie. Podlegała pod Sąd Grodzki i Okręgowy w Łomży; właściwy urząd pocztowy mieścił się w Wiźnie[11].
W wyniku napaści ZSRR na Polskę we wrześniu 1939 miejscowość znalazła się pod okupacją sowiecką. Od czerwca 1941 roku pod okupacją niemiecką. Od 22 lipca 1941 r. do wyzwolenia włączona w skład okręgu białostockiego III Rzeszy[12].
Położone przy rzece Wierciszewo było miejscem wielu walk podczas II wojny światowej między Niemcami a Rosjanami. Wielokrotnie bombardowane. Po wojnie z wielu domów pozostał tylko jeden. Mieszkańcy przez jakiś czas mieszkali w ziemiankach. Z czasem odbudowali miejscowość.
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]- Wierciszewo – wieś w woj. zachodniopomorskim.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 146785
- ↑ Wieś Wierciszewo w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2021-03-21], liczba ludności na podstawie danych GUS.
- ↑ GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r..
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1450 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ a b GUS. Wyszukiwarka TERYT
- ↑ Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ Opis parafii na stronie diecezji
- ↑ Gmina Wizna [online], www.wizna.pl [dostęp 2018-03-21] [zarchiwizowane z adresu 2018-03-22].
- ↑ Corona Regni Poloniae. Mapa w skali 1:250 000, Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla Polskiej Akademii Nauk i Pracownia Geoinformacji Historycznej Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego
- ↑ Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej: opracowany na podstawie wyników pierwszego powszechnego spisu ludności z dn. 30 września 1921 r. i innych źródeł urzędowych., t. T. 5, województwo białostockie, 1924, s. 48.
- ↑ Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej z oznaczeniem terytorjalnie im właściwych władz i urzędów oraz urządzeń komunikacyjnych, Przemyśl, Warszawa 1933, s. 1827.
- ↑ Bezirk Bialystok [online], www.territorial.de [dostęp 2020-04-16].
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Wierciszewo, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XIII: Warmbrun – Worowo, Warszawa 1893, s. 385.
- Wierciszewo, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XV, cz. 2: Januszpol – Wola Justowska, Warszawa 1902, s. 686.
