Wiatrowiec (województwo warmińsko-mazurskie)
54°14′19″N 20°57′05″E/54,238611 20,951389| wieś | |
 Stacja kolejowa Wiatrowiec Warmiński w 2003 r. | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2011) |
342[2] |
| Strefa numeracyjna |
89 |
| Kod pocztowy |
11-210[3] |
| Tablice rejestracyjne |
NBA |
| SIMC |
0487806 |
Położenie na mapie gminy Sępopol  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego  | |
Położenie na mapie powiatu bartoszyckiego  | |
| 54°14′19″N 20°57′05″E/54,238611 20,951389[1]
| |
Wiatrowiec (niem. Wöterkeim) – wieś w Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie bartoszyckim, w gminie Sępopol. Przez wieś przepływa rzeka Pisa Północna. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa olsztyńskiego.
Historia
[edytuj | edytuj kod]Pod względem historycznym Wiatrowiec leży w Prusach Dolnych[4], na obszarze średniowiecznego pruskiego terytorium plemiennego Barcji[5], kilkanaście kilometrów na północ od granic Warmii. W 1820 r. Wiatrowiec kupili Kobylińscy, a w 1823 także dwa folwarki, należące do majątku ziemskiego Wiatrowie: Pieny i Tałowo. W 1889 r. majątek, wraz z folwarkami, obejmował 757 ha (należał do Kobylińskich).
W 1869 r. powstała tu stacja kolejowa na linii Królewiec – Prostki. W 1907 r. powstała także linia kolejowa Wiatrowiec – Sępopol.
W 1935 r. w tutejszej szkole pracowało dwóch nauczycieli i uczyło się 70 dzieci. W 1939 r. we wsi mieszkało 543 osoby.
Po 1945 r. w pałacu osiedlił się i pracował w tutejszym PGR Jan Kantowicz, kombatant hiszpańskiej wojny domowej (dąbrowszczak). W 1949 r. uruchomiono linię kolejową do Sępopola (połączenie do Bartoszyc i Korsz funkcjonowało od 1945 r.). W latach 1954–1961 Wiatrowiec był siedzibą gromady i Gromadzkiej Rady Narodowej. W latach 60. XX w. kierownikiem szkoły był Wiktor Nowicki. W tym czasie wybudowano nową szkołę.
W 1978 r. było tu 48 indywidualnych gospodarstw rolnych o łącznym areale 117 ha. W tym czasie we wsi była poczta, szkoła podstawowa, przedszkole, dzieciniec, klub, biblioteka, sklep wielobranżowy. W 1983 r. we wsi były 33 budynki z 213 mieszkańcami.
Kultura
[edytuj | edytuj kod]W Wiatrowcu mieszka i tworzy pisarz Jerzy Górczyński[6].
Zabytki
[edytuj | edytuj kod]- Willa pochodząca z XIX w. Jednopiętrowa, zbudowana na planie prostokąta z wysuniętym narożnikiem w kierunku południowo-wschodnim i eleganckimi zwieńczenia dachu.
- Dworek, pochodzący z XVIII w., przebudowany w XIX w. Wybudowany na planie prostokąta, dwukondygnacyjny, dwutraktowy, z ryzalitem środkowym, zwieńczonym trójkątnym tympanonem od frontu i od fasady ogrodowej. Na ganku były dwie płaskorzeźby z XVII w. Wewnątrz, nad kominkiem – płaskorzeźba kobiety w stroju z XVIII w. Stiukowe rzeźby na sufitach w pokoju na parterze. Klasycystyczne rzeźby zostały porozbijane.
- Budynek gospodarczy, murowany z cegły, na planie prostokąta, jednokondygnacyjny, z połowy XIX w.
- Park dworski z kamiennymi płytami grobowymi Piotra Kobylińskiego (zm. 1834) i jego żony Emilii von Tettau-Kobylińskiej (zm. 1864).
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 145508
- ↑ Wieś Wiatrowiec w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2019-11-20], liczba ludności na podstawie danych GUS.
- ↑ Kod pocztowy Wiatrowiec •• Wyszukiwarka, kody pocztowe, ulice, mapa [online], www.kodypocztowe.info [dostęp 2019-11-20].
- ↑ Dzieje Warmii i Mazur w zarysie, t. I: Od pradziejów do 1870 roku, red. Jerzy Sikorski, Stanisław Szostakowski. Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1981, s. 153. ISBN 83-01-02640-5, ISSN 0208-4031
- ↑ Tomasz Miroński: Gdzie leży Barcja i Natangia. mojemazury.pl, 21 listopada 2010. [dostęp 2021-03-28]. (pol.).
- ↑ Jerzy Górczyński – LEKSYKON KULTURY WARMII I MAZUR [online], leksykonkultury.ceik.eu [dostęp 2017-11-27] (pol.).
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Bartoszyce. Z dziejów miasta i okolic. Wyd. drugie zmienione. Wyd. Pojezierze, Olsztyn 1987, 480 str., ISBN 83-7002-239-1.
