Przejdź do zawartości

Pochwiak błękitnawy

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
(Przekierowano z Volvariella caesiotincta)
Pochwiak błękitnawy
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

grzyby

Typ

podstawczaki

Klasa

pieczarniaki

Rząd

pieczarkowce

Rodzina

łuskowcowate

Rodzaj

pochwiak

Gatunek

pochwiak błękitnawy

Nazwa systematyczna
Volvariella caesiotincta P.D. Orton
Bull. mens. Soc. linn. Soc. Bot. Lyon 43: 319 (1974)

Pochwiak błękitnawy (Volvariella caesiotincta P.D. Orton) – gatunek grzybów z rodziny łuskowcowatych (Pluteaceae)[1].

Systematyka i nazewnictwo

[edytuj | edytuj kod]

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Volvariella, Pluteaceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].

Po raz pierwszy opisał go w 1974 r. Peter Darbishire Orton i nadana przez niego nazwa naukowa jest aktualna[1].

Morfologia

[edytuj | edytuj kod]
Kapelusz

Średnica 3–10 cm, u młodych okazów wypukła, u starszych rozpostarta z małym wzniesieniem na środku. Powierzchnia jasnoszarobrązowa, z oliwkowym odcieniem, na środku ciemniejsza i tam gęsto, filcowato owłosiona[2].

Hymenofor

Gęste, o szerokości do 1 cm, brzuchate, początkowo białe, później mięsistoróżowe. Ostrza wełnisto-kosmkowate[2].

Trzon

Wysokość 3–10 cm, grubość 0,3–0,7 cm, pełny, walcowaty, jedynie u podstawy maczugowato rozszerzony do 2 cm. Powierzchnia biała lub z kremowym odcieniem, początkowo delikatnie omszona, u starszych okazów gładka. Pochwa po obu stronach szarooliwkowa, workowata o wysokości do 3 cm, spękana na 3–5 płatów[2].

Miąższ

Biały, o dość mocnym, nieprzyjemnym, ściągającym smaku i zapachu podobnym do zapachu bodziszków[2].

Cechy mikroskopowe

Zarodniki 5,5–7,5 × 3–5 µm, o kształcie od elipsoidalnego do jajowatego, wydłużonego. Cheilocystydy 40–120 × 15–32 µm, wrzecionowate lub butelkowate, zwykle z wydłużonym do 20 µm szczytem, czasami rozdwojonym. Pleurocystydy o kształcie od maczugowatego do workowatego, rzadkie, 40–90 × 10–18–35 µm. Strzępki w skórce kapelusza z przegroda, zbudowane z zawierających żółty pigment komórek o długości do 200 µm[2].

Gatunki podobne”

Morfologicznie podobny jest pochwiak karłowaty (Volvariella pusilla). Pochwiak błękitnawy jest od niego jednak większy, ponadto odróżnia się ściągającym smakiem, zapachem podobnym do bodziszków i szarooliwkowa barwą, a mikroskopowo cheilocystydami, z których wiele ma palczasto rozdwojone wierzchołki. Gatunki te odróżniają się także siedliskiem: P. karłowaty rośnie na ziemi, p. błękitnawy zawsze na drewnie (czasami może to być drewno zagrzebane w ziemi)[2].

Występowanie i siedlisko

[edytuj | edytuj kod]

Występuje głównie Europie, pojedyncze stanowiska podano także w Ameryce Północnej i Australii[3]. W Polsce po raz pierwszy jego stanowiska podał M. Halama w 2009 r.[4] Aktualne stanowiska podaje także internetowy atlas grzybów. Znajduje się w nim na liście gatunków zagrożonych i wartych objęcia ochroną[5].

Owocniki pojedynczo lub w grupach na pniakach lub leżących na ziemi kłodach drzew liściastych[2].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b c Index Fungorum [online] [dostęp 2024-07-22] (ang.).
  2. a b c d e f g Alina Skirgiełło, Grzyby (Mycota), podstawczaki (Basidiomycota), łuskowcowate (Pluteaceae), Kraków: Instytut Botaniki im. W. Szafera PAN, 1999, ISBN 83-85444-66-1.
  3. Występowanie Volvariella caesiotincta na świecie (mapa) [online], gbif.org [dostęp 2024-07-22] (ang.).
  4. M. Halama, Volvariella caesiotincta P. D. Orton, a new species in the mycobiota of Poland, „Acta Mycologica”, 44, 2009, s. 43–48 (ang.).
  5. Aktualne stanowiska Volvariella caesiotincta w Polsce [online], grzyby.pl [dostęp 2024-07-22] (pol.).